صادق صالحی؛ لقمان امام قلی
دوره 13، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 90-115
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتار زیست محیطی و شناخت تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (شبکههای اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی) بر رفتارهای زیست محیطی میباشد. بهعبارت دیگر، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ بهاین سوال است که آیا با افزایش و یا کاهش سرمایه اجتماعی، در رفتارهای زیست محیطی تغییری بهوجود میآید یا خیر؟ روش تحقیق ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتار زیست محیطی و شناخت تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (شبکههای اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی) بر رفتارهای زیست محیطی میباشد. بهعبارت دیگر، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ بهاین سوال است که آیا با افزایش و یا کاهش سرمایه اجتماعی، در رفتارهای زیست محیطی تغییری بهوجود میآید یا خیر؟ روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 440 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری استان کردستان بوده که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله انتخاب شدهاند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که با وجود شرایط نامناسب و امکانات محدود زیست محیطی در استان کردستان رفتارهای مسئولانه زیست محیطی افراد مورد مطالعه در حد بالایی بوده است. علاوه بر این، یافتهها حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی افراد مورد مطالعه در حد نزدیک بهمتوسط است. آزمون فرضیه نشان میدهد که بین سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد. بهعبارت دیگر، با افزایش سرمایه اجتماعی، رفتارهای مسئولانه زیست محیطی نیز مسئولانه میشود. در خاتمه، بهدلایل احتمالی پائین بودن میزان سرمایه اجتماعی پرداخته شد.
سید حسین سراج زاده
دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1381، ، صفحه 91-115
چکیده
مسئله ی مواد مخدر و اعتیاد سالهاست که به یک مسئله اجتماعی عمده تبدیل شده و برنامه ی مبارزه با آن در دستور کار دولتها و مجامع بین المللی قرار گرفته است.مواجهه با این مسئله مزمن و پیچیده مستلزم شناخت دقیق ابعاد مسئله است.در عرصه ی خطیر مبارزه با مصرف مواد مخدر و اعتیاد،برنامه هایی موفق خواهند بود که بر اساس ارزیابی واقعگرایانه از گستردگی ...
بیشتر
مسئله ی مواد مخدر و اعتیاد سالهاست که به یک مسئله اجتماعی عمده تبدیل شده و برنامه ی مبارزه با آن در دستور کار دولتها و مجامع بین المللی قرار گرفته است.مواجهه با این مسئله مزمن و پیچیده مستلزم شناخت دقیق ابعاد مسئله است.در عرصه ی خطیر مبارزه با مصرف مواد مخدر و اعتیاد،برنامه هایی موفق خواهند بود که بر اساس ارزیابی واقعگرایانه از گستردگی و کیفیت مسئله طراحی و اجرا شوند.تحقق شرایط فوق به معنای آن است که پژوهش درباره مسئله مواد مخدر بخش غیر قابل تفکیک یک راهبرد کارآمد مبارزه با ان است.چنانچه طرحها و برنامه های مواد مخدر بر اساس یافته های پژوهشی طراحی نوشند و با پژوهشهای روشمند ارزیابی و جرح و تعدیل نگردند،نمی توان به کارامدی آنان امیدوار بود.با انکه ایران یکی از کشورهایی است که در آن مسئله سومصرف مواد مخدر و اعتیاد سالهاست که به یکی از مسئله حاد اجتماعی تبدیل شده است پژوهشهای روش مند و مستمر برای شناخت دقیق تر موضوع هنوز در جایگاه شایسته ای قرار نگرفته است.با توجه به ضرورت پژوهش درباره ی مسئله مواد مخدر در این مقاله تلاش می شود تا منابع اطلاعاتی و روش های پژوهش در ان حوزه مورد بررسی انتقادی قرار گیرند،و در پایان هدفها و محورهای اصلی یک راهبرد بلند مدت مبارزه با مواد مخدر مطرح شوند.
زهرا آقاجانی؛ فرهاد سلیماننژاد
چکیده
در این مقاله میکوشیم تا با تکیه بر رئوس انتقادات کارل پوپر از پوزیتیویسم و استقراگرایی، این دو مبنایِ پوزیتیویستی و استقراییِ نظریة زمینهای را مورد انتقاد قرار دهیم: اول، تهی کردن ذهن از هرگونه پیشداوری و ارزشگذاریِ اخلاقی در فرآیند تحقیق؛ و دوم، تقدم مشاهده بر نظریه، گردآوریِ اطلاعات از طریق آن، مقایسة این اطلاعات بر مبنای ...
بیشتر
در این مقاله میکوشیم تا با تکیه بر رئوس انتقادات کارل پوپر از پوزیتیویسم و استقراگرایی، این دو مبنایِ پوزیتیویستی و استقراییِ نظریة زمینهای را مورد انتقاد قرار دهیم: اول، تهی کردن ذهن از هرگونه پیشداوری و ارزشگذاریِ اخلاقی در فرآیند تحقیق؛ و دوم، تقدم مشاهده بر نظریه، گردآوریِ اطلاعات از طریق آن، مقایسة این اطلاعات بر مبنای تفاوتها و شباهتهایشان، و نهایتاً استنتاج نتیجهای کلی از این قیاس در قالب مفاهیمی انتزاعی. طبق ادعای نظریة زمینهای، میتوان با عمل به این مبانی واقعیت اجتماعی را «همانگونه که هست» اظهار کرد. استدلال میکنیم که در عمل این ادعا نهتنها محقق نمیشود، بلکه تصویری مخدوش و ایبسا تحریفشده از واقعیت اجتماعی اظهار میشود. همچنین عمل به این دو مبنا، محقق را بهجای اینکه تبیینگر منتقد واقعیت اجتماعی باشد، به توصیفگری خنثی، یا به تعبیر ما به «کارگر اطلاعات» و «عملة دادهها» بدل میکند، و این به معنی از بین رفتن خصیصة ذاتیِ علم جامعهشناسی، یعنی جنبة نقادانة آن است.
مهدی نجف زاده
دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 92-115
چکیده
این مقاله با نقد مطالعات هنجاری درباره موانع فراروی شکلگیری حوزه عمومی در ایران از منظری تاریخی این فرضیه را پیش کشیده است که همزمان با غرب و بهویژه انگلیس، حوزه عمومی در ایران نیز شکل گرفت؛ اما بر خلاف غرب که حوزه عمومی در برابر فشارهای قدرتِ دولتی مقاومت کرد و روز به روز توسعه یافت، در ایران شبکههای قدرت مهمترین موانع فراروی ...
بیشتر
این مقاله با نقد مطالعات هنجاری درباره موانع فراروی شکلگیری حوزه عمومی در ایران از منظری تاریخی این فرضیه را پیش کشیده است که همزمان با غرب و بهویژه انگلیس، حوزه عمومی در ایران نیز شکل گرفت؛ اما بر خلاف غرب که حوزه عمومی در برابر فشارهای قدرتِ دولتی مقاومت کرد و روز به روز توسعه یافت، در ایران شبکههای قدرت مهمترین موانع فراروی گسترش حوزه عمومی بودند و به ویژه گسترش تجلیات اجتماعی مذهب در دوره صفویه موجب شد تا این حوزه به سیطره مذهب درآید. با افزایش قدرت مذهبی، نهادهای عمومی از جمله قهوهخانهها که نطفه حوزه عمومی محسوب میشدند از بین رفتند و نهادها و شعائر مذهبی جای آن را گرفتند. سپس در دوره قاجاریه، دولت بقایای حوزه عمومی را در هم کوبید و به این ترتیب بر عکس غرب، نهادهای همگانی نتوانستند در برابر سانسور و قدرت دولتی مقاومت کنند.
عدم توجه به این پیشینه تاریخی سبب شده است تا اکثر مطالعات در این حوزه بر اساس رویکردهای هنجاری و تجویزی، موانع جدی بر سر راه شکلگیری حوزه عمومی در ایران را در ساخت سیاسی جستجو کنند و آن را به مثابه حقی اجتماعی از دولت و نظام سیاسی مطالبه کنند؛ در حالی که دموکراسی در غرب بر عکس از دل حوزه عمومی برون آمد. بر اساس تحلیل متن سفرنامههای اروپاییان در دو دوره مورد بررسی، نویسنده این مقاله نشانههای همزمانی شکل گیری حوزه عمومی را در غرب و ایران استخراج کرده و زمینههای تغییر محتوای حوزه عمومی به سمت و سوی شعائر مذهبی را بررسی کرده است. تحلیل نهایی مقاله آن است که شکل نگرفتن حوزه عمومی در ایرانی بنیانی اجتماعی دارد.
مهدی نجف زاده
دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 92-115
چکیده
این مقاله با نقد مطالعات هنجاری درباره موانع فراروی شکلگیری حوزه عمومی در ایران از منظری تاریخی این فرضیه را پیش کشیده است که همزمان با غرب و بهویژه انگلیس، حوزه عمومی در ایران نیز شکل گرفت؛ اما بر خلاف غرب که حوزه عمومی در برابر فشارهای قدرتِ دولتی مقاومت کرد و روز به روز توسعه یافت، در ایران شبکههای قدرت مهمترین موانع فراروی ...
بیشتر
این مقاله با نقد مطالعات هنجاری درباره موانع فراروی شکلگیری حوزه عمومی در ایران از منظری تاریخی این فرضیه را پیش کشیده است که همزمان با غرب و بهویژه انگلیس، حوزه عمومی در ایران نیز شکل گرفت؛ اما بر خلاف غرب که حوزه عمومی در برابر فشارهای قدرتِ دولتی مقاومت کرد و روز به روز توسعه یافت، در ایران شبکههای قدرت مهمترین موانع فراروی گسترش حوزه عمومی بودند و به ویژه گسترش تجلیات اجتماعی مذهب در دوره صفویه موجب شد تا این حوزه به سیطره مذهب درآید. با افزایش قدرت مذهبی، نهادهای عمومی از جمله قهوهخانهها که نطفه حوزه عمومی محسوب میشدند از بین رفتند و نهادها و شعائر مذهبی جای آن را گرفتند. سپس در دوره قاجاریه، دولت بقایای حوزه عمومی را در هم کوبید و به این ترتیب بر عکس غرب، نهادهای همگانی نتوانستند در برابر سانسور و قدرت دولتی مقاومت کنند.
عدم توجه به این پیشینه تاریخی سبب شده است تا اکثر مطالعات در این حوزه بر اساس رویکردهای هنجاری و تجویزی، موانع جدی بر سر راه شکلگیری حوزه عمومی در ایران را در ساخت سیاسی جستجو کنند و آن را به مثابه حقی اجتماعی از دولت و نظام سیاسی مطالبه کنند؛ در حالی که دموکراسی در غرب بر عکس از دل حوزه عمومی برون آمد. بر اساس تحلیل متن سفرنامههای اروپاییان در دو دوره مورد بررسی، نویسنده این مقاله نشانههای همزمانی شکل گیری حوزه عمومی را در غرب و ایران استخراج کرده و زمینههای تغییر محتوای حوزه عمومی به سمت و سوی شعائر مذهبی را بررسی کرده است. تحلیل نهایی مقاله آن است که شکل نگرفتن حوزه عمومی در ایرانی بنیانی اجتماعی دارد.
محمدرضا طالبان
دوره 12، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 92-114
چکیده
اعمال مذهبى در قالب مناسک و شعائر، به عنوان مشهودترین جلوه دین در جامعه، از اهمیت بهسزایى براى جامعهشناسان برخوردارند. در تبیین اعمال مذهبى، تئورىهاى محرومیت، جامعهپذیرى مذهبى، و اعتقادات آموزهاى سه رویکرد نظرى عمده و مسلط در تحقیقات جامعهشناسى محسوب مىشوند. در این مقاله پژوهشى تلاش شده است که از سویى، ایدههاى اساسى ...
بیشتر
اعمال مذهبى در قالب مناسک و شعائر، به عنوان مشهودترین جلوه دین در جامعه، از اهمیت بهسزایى براى جامعهشناسان برخوردارند. در تبیین اعمال مذهبى، تئورىهاى محرومیت، جامعهپذیرى مذهبى، و اعتقادات آموزهاى سه رویکرد نظرى عمده و مسلط در تحقیقات جامعهشناسى محسوب مىشوند. در این مقاله پژوهشى تلاش شده است که از سویى، ایدههاى اساسى این سه تئورى در مدلى نظرى تلفیق گردد تا بر غناى تبیینى موضوع تحقیق یعنى اعمال مذهبى افزوده شود و از سویى دیگر، بعضى پیشبینىهاى رقیب این سه تئورى مورد ارزیابى تجربى قرار گیرد تا مرجح بودن هر یک از آنان آشکارتر گردد. مدل نظرى تدوین شده با دادههاى حاصل از جمعیت ملّى ایرانیان (4937 = n) مقابله شد تا میزان برازش تجربى آن آشکار شود. بهطور کلى نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مدل نظرى منبعث از تئورى هاى مزبور بهطور کلى و یکجا توانست حدود سه چهارم (73 درصد) از تغییرات اعمال مذهبى افراد تحت مطالعه را توضیح دهد. با وجود این، تئورى محرومیت نتوانست حمایت تجربى به دست آورد. همچنین، یافتههاى این تحقیق بار دیگر بر اهمیت جامعهپذیرى مذهبى صحه گذاشت و نشان داد که اعمال مذهبى افراد عمدتاً تابع مستقیمى از تجربیات جامعهپذیرى مذهبى آنان است.
علیرضا محسنی تبریزی؛ مجتبی عباسی قادی
دوره 15، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 93-131
چکیده
پژوهش حاضر درصدد بررسی و مقایسه مشارکت اجتماعی جوانان در دو جامعه ایران و تاجیکستان بوده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان واقع در گروه سنی 29-20 ساله که از طریق نمونه گیری خوشهایی چند مرحلهایی از دو شهر تهران و دوشنبه انتخاب شدند؛ دادهها جمع آوری گردید. جهت احتساب اعتبار شاخصها ...
بیشتر
پژوهش حاضر درصدد بررسی و مقایسه مشارکت اجتماعی جوانان در دو جامعه ایران و تاجیکستان بوده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان واقع در گروه سنی 29-20 ساله که از طریق نمونه گیری خوشهایی چند مرحلهایی از دو شهر تهران و دوشنبه انتخاب شدند؛ دادهها جمع آوری گردید. جهت احتساب اعتبار شاخصها از اعتبار محتوایی صوری کیفی، جهت احتساب روایی شاخصها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مشارکت اجتماعی جوانان علی رغم اینکه پایین تر از سطح استاندارد تعیین شده براساس میانگین امتیازات مجموع گویهها بودند؛ تفاوت معناداری بسیار اندکی نیز بین دو جمعیت آماری ایران و تاجیکستان مشاهده شده است. علاوه بر این متغیرهای اعتماد اجتماعی، نوع جهتگیری کنش اجتماعی، نوع روابط و تعاملات اجتماعی، نوع ارزشهای اجتماعی حاکم بر جامعه، عملکرد مکانیسمهای جامعه پذیری، احساس نابهنجاری اجتماعی، احساس ازخودبیگانگی، بیگانگی اجتماعی- سیاسی، احساس محرومیت نسبی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، وضعیت شغلی و سن جوانان رابطه معناداری را با متغیر مشارکت اجتماعی جوانان در دو کشور نشان دادند و در مجموع 54 درصد از واریانس مشارکت اجتماعی جوانان را تبیین کردند.
محمد یزدانی نسب
دوره 16، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 93-113
چکیده
نخبگان، مفهومی محوری در جامعهشناسی و علوم سیاسی است و علیرغم مفهومپردازیهای مختلف انتقادات زیادی بر آن وارد است. در مجموع می توان 3 نوع رویکرد به نخبگان را تمیز داد. رویکرد کلاسیک و معاصر که رویکرد دوم خود به دو بخش کارکردگرا و انتقادی قابل تفکیک است. علی رغم ادبیات موجود در این زمینه هیچ یک از رویکردها نتوانسته مفهوم پردازی جامعی ...
بیشتر
نخبگان، مفهومی محوری در جامعهشناسی و علوم سیاسی است و علیرغم مفهومپردازیهای مختلف انتقادات زیادی بر آن وارد است. در مجموع می توان 3 نوع رویکرد به نخبگان را تمیز داد. رویکرد کلاسیک و معاصر که رویکرد دوم خود به دو بخش کارکردگرا و انتقادی قابل تفکیک است. علی رغم ادبیات موجود در این زمینه هیچ یک از رویکردها نتوانسته مفهوم پردازی جامعی از نخبه ارائه دهد. هرچند برخی از نظریهپردازان کارکردی و غالب اندیشمندان انتقادی تا حدودی نخبه را بر مبنای ساختار توضیح دادهاند ولی برداشت آنان از ساختار محدود به بعد خاصی است که قادر به تبیین تمام انواع نخبه نیست. همچنین این رویکردها نخبه را مفهومی ایستا در نظر میگیرند. این مقاله درصدد ارائه صورتبندی جامعتری از مفهوم نخبه با تاکید بر ساختاری است که نخبه را خلق کرده است. این نگاه منجر میشود تا نخبه به صورت مفهومی فرایندی و پویا در نظر گرفته شود و فرایند نخبهشدن را تبیین کند؛ مفهومی که بر اساس ظرفیت به کارگیری منابع تعریف میگردد نه صرفاً تملک منابع که بسیاری از تعاریف بر مبنای آن ارائه شده است؛ ظرفیتی که ناشی از توان ساختار است. الگوی ارائه شده میتواند به خوبی ساختار و نخبه را در یک قالب بگنجاند و روابط بین نخبگان را بر اساس انواع تضاد تبیین کند.
محمد امیر احمدزاده
دوره 16، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 93-114
چکیده
نوشتار حاضر به طرح این مساله میپردازد که با کاربست رویکرد تاریخ فرهنگی چه حوزههای موضوعی و معرفتی در بررسی منابع سفرنامهنویسی دوره قاجاریه، امکانِ طرح مییابد؟ آثار این خوانش بر خلق معانی جدید در پژوهش تاریخی چیست؟ در ارزیابی نقّادانهی متون سفرنامه خارجی مشخص است که علیرغم برخی خلاءها، دربردارندهی رویکرد مردمشناختی، ...
بیشتر
نوشتار حاضر به طرح این مساله میپردازد که با کاربست رویکرد تاریخ فرهنگی چه حوزههای موضوعی و معرفتی در بررسی منابع سفرنامهنویسی دوره قاجاریه، امکانِ طرح مییابد؟ آثار این خوانش بر خلق معانی جدید در پژوهش تاریخی چیست؟ در ارزیابی نقّادانهی متون سفرنامه خارجی مشخص است که علیرغم برخی خلاءها، دربردارندهی رویکرد مردمشناختی، انسانشناسی فرهنگی به جامعه، فرهنگ و تاریخ ایران از یک سو، و طرح این مسائل با رویکردی جزئینگرانه اجتماعی از سوی دیگر، هستند که هر دو منظر معرفتی و روششناختی مذکور در چارچوب رویکرد تاریخ فرهنگی میتواند در کشف و ارایه حوزههای موضوعی و مساله شناسی پژوهش اثرگذار و به خوانشهای جدید و موثر در تحلیل تاریخ قاجاریه انجامد. دستاورد نوشتار حاضر نشان داده است که سیاحان در مسالهشناسی خود، عمدتاً به وضعیت و تغییرات اجتماعی، تحلیل فرهنگی از گذشته در پرتو حال، توجه به کار میدانی در پژوهش یا مشاهدهی صبورانه مسائل، عملیاتی کردن روشهای کمّی متمرکز بوده و با طرح معانی و مفاهیم با روشِ جزئینگر اجتماعی به فراهم شدن زمینه شکلگیری تبیینهای چندگانه از مسائل تاریخ اجتماعی و فرهنگی دوره قاجار کمک کردهاند.
ابراهیم توفیق
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 93-125
چکیده
نوشتار زیر خوانشی است از شکل گیری و تطور دولت در عصر مشروطه(دوران سلطنت پهلوی) بر اساس نظریه دولت پسااستعماری.پس از ارائه چهارچوب نظری ،تحولات ساختاری حاصل از انضمام نیمه استعماری ایران به بازار جهانی سرمایه داری و تاثیر آن بر نظام حاکمیت سیاسی بررسی می شود.بر اساس این بازخوانی در بخش های بعدی چگونگی شکل گیری ،منطق تحول و مکانیسم بحران ...
بیشتر
نوشتار زیر خوانشی است از شکل گیری و تطور دولت در عصر مشروطه(دوران سلطنت پهلوی) بر اساس نظریه دولت پسااستعماری.پس از ارائه چهارچوب نظری ،تحولات ساختاری حاصل از انضمام نیمه استعماری ایران به بازار جهانی سرمایه داری و تاثیر آن بر نظام حاکمیت سیاسی بررسی می شود.بر اساس این بازخوانی در بخش های بعدی چگونگی شکل گیری ،منطق تحول و مکانیسم بحران دولت مدرن در عصر پهلوی ترسیم می شود و در نهایت تلاش می شود تا سه برنهاده زیر اثبات شود:1.گرچه دولت مدرن بر اساس پروژه ای شدیدا تمرکزگرا ،در گسست با و در نفی ما به ازای نیمه استعماری نظام دیرین ملوک الطوایفی شکل گرفت ،اما در فرایند تحقق خصلتی پاتریمونیالیستی پیدا کرد.این خصلت در جذب ساختارهای قدرت منطقه ای مبتنی بر وفاداری ها و وابستگی های غیر مدرن از سوی مجموعه دربار/ارتش ریشه داشت.2. سامان یابی پاتریمونیالیستی آغازین دولت مدرن تداوم آن را مشروط به تولید مجدد و روزآمد کردن نقش میانجی گرانه در بار میان دو گرایش مدرنیسم بوروکراتیک تمرکز گرا و محافظه کاری شبه سنتی منطقه گرا کرد.3. مگانیسم بحران دولت مدرن در دوران پهلوی ریشه در ناتوانی دربار در رسمیت بخشی و نهادینه سازی این نقش میانجی گرانه داشت.رژیم پهلوی را در این مناسبت می توان رژیمی شبه پاتریمونالیستی نامید.نه تنها گرایش به خودکامگی شاهان پهلوی بلکه فروپاشی آن نیز نتیجه همین سبه پاتریمونالیسم یا عدم تحقق کامل پاتریمونیالیسم بود.
غلامرضا جمشیدیها؛ على بقائى سرابى
دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 94-126
چکیده
این نوشتار به بررسى این معمّاى رایج در علوم انسانى و اجتماعى مىپردازد که آیا ابنخلدون در مقام تبیینگرى پدیدههاى کانونى دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخگرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومى به بیان مشخّصههاى عمومى پوزیتیویسم و تاریخگرایى پرداخته مىشود. بعد با اتّخاذ روششناسى «مطالعات اَسنادى» با استناد ...
بیشتر
این نوشتار به بررسى این معمّاى رایج در علوم انسانى و اجتماعى مىپردازد که آیا ابنخلدون در مقام تبیینگرى پدیدههاى کانونى دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخگرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومى به بیان مشخّصههاى عمومى پوزیتیویسم و تاریخگرایى پرداخته مىشود. بعد با اتّخاذ روششناسى «مطالعات اَسنادى» با استناد به آثار و زندگىنامه ابنخلدون و خوانشهاى ابنخلدونشناسان به بررسى بخشهایى از آثار وى که با هرکدام از مشخّصههاى تبیینهاى پوزیتیویسم و تاریخگرایى موافق مىافتند، پرداخته مىشود. در نهایت در خصوص موضع ابنخلدون در مقام تبیینگرى پدیدههاى انسانى و اجتماعى داورى مىشود.
اکبر علیوردی نیا؛ زینب خاکزاد
دوره 14، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 97-130
چکیده
نظریه فشار عمومی رابرت اگنیو طی دو دهه گذشته به دلیل توجه به جنسیت از اعتبار قابل توجهی برخوردار شده است. بر اساس این نظریه علت تفاوتهای جنسیتی در رفتارهای انحرافی را باید به فشارهایی مربوط دانست که زنان و مردان در زندگی با آن مواجه هستند. همچنین علت تفاوت نرخ رفتارهای انحرافی زنان و مردان به احساسات منفی مانند افسردگی و خشم نیز بر ...
بیشتر
نظریه فشار عمومی رابرت اگنیو طی دو دهه گذشته به دلیل توجه به جنسیت از اعتبار قابل توجهی برخوردار شده است. بر اساس این نظریه علت تفاوتهای جنسیتی در رفتارهای انحرافی را باید به فشارهایی مربوط دانست که زنان و مردان در زندگی با آن مواجه هستند. همچنین علت تفاوت نرخ رفتارهای انحرافی زنان و مردان به احساسات منفی مانند افسردگی و خشم نیز بر میگردد. در تحقیق حاضر، هدف این است که توانایی نظریه فشار اگنیو در تبیین رفتارهای انحرافی دانشجویان دانشگاه مازندران به بوته آزمون گذارده شود. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد 426 نفر به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق بهصورت پیمایشی بوده و دادهها با استفاده از پرسشنامه گرد آوری شدند. نتایج حاصل از کاربست آزمونهای آماری نشان میدهد که بین دختران و پسران از لحاظ میزان رفتار انحرافی (وندالیسم، سرقت، مصرف مواد، پرخاشگری و تقلب) تفاوت معنادار وجود دارد. اما در تجربه احساسات منفی تفاوت معناداری بین آنها وجود ندارد. نتایج تحقیق شواهد اندکی را در تأیید فرضیات نظریه اگنیو نشان میدهد، اما فرضیات مبتنی بر اثر فشار بر احساسات منفی را تا حدودی تأیید نموده است. در رابطه با کم اثر بودن نظریه فشار در تبیین رفتارهای انحرافی باید به مجموعهای از عوامل از جمله ویژگی فشار، ویژگی جامعه آماری، زمینه اجتماعی متفاوت اشاره داشت.
محمدرضا جوادى یگانه؛ مجید فولادیان
دوره 12، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 98-125
چکیده
تنبلى اجتماعى از مواردى است که به ایرانیان نسبت داده مىشود و در سالهاى اخیر مورد توجه قرار گرفته است و نمودهاى آن نیز در جامعه ایران موجود است، از جمله پایین بودن بهرهورى کار، تعطیلات فراوان، اضافهوزن و کمتحرکى. علیرغم اهمیت این موضوع، تاکنون پژوهش جامعهشناختى مستقیمى درباره آن انجام نشده است. مقاله حاضر میزان و عوامل مؤثر ...
بیشتر
تنبلى اجتماعى از مواردى است که به ایرانیان نسبت داده مىشود و در سالهاى اخیر مورد توجه قرار گرفته است و نمودهاى آن نیز در جامعه ایران موجود است، از جمله پایین بودن بهرهورى کار، تعطیلات فراوان، اضافهوزن و کمتحرکى. علیرغم اهمیت این موضوع، تاکنون پژوهش جامعهشناختى مستقیمى درباره آن انجام نشده است. مقاله حاضر میزان و عوامل مؤثر بر تنبلى اجتماعى را در قالب یک مفهوم در چارچوب نظریه انتخاب عقلانى بررسى مىکند. روش تحقیق پیمایش بر روى 1256 شهروند تهرانى بوده است. یافتههاى تحقیق نشان مىدهد که حداقل میزان گرایش به تنبلى در تهران 20 درصد است. تفسیر این یافته، روند گرایش به تنبلى در تهران را رو به افزایش نمىداند. مهمترین عوامل مؤثر بر تنبلى در تحلیلهاى چندمتغیره عبارت است از تقدیرگرایى، احساس بىقدرتى و خودمدارى. نتیجه نهایى این است که پایین بودن میزان تمایل به تنبلى در تهران، نشانه پایین بودن میزان تنبلى نیست، چون وضعیت اجتماعى، تسهیلکننده تنبلى در جامعه است.
محمدرضا حسنی؛ فاطمه محمدزاده؛ محمدعثمان حسین بر؛ عبدالرسول حسنی فر
چکیده
مقدمه: تحقیق حاضر در پی بررسی قابلیت تبیینی نظریة حمایت اجتماعی و اجبار افتراقی در زمینة انحرافات اجتماعی است. روش: این پژوهش بهصورت پیمایشی و با استفاده از توزیع پرسشنامه در بین دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان انجام یافته است. نمونهگیری با روش طبقهای متناسب با حجم انجام گرفته و حجم نمونه 400 نفر بوده است. اعتبار گویههای ...
بیشتر
مقدمه: تحقیق حاضر در پی بررسی قابلیت تبیینی نظریة حمایت اجتماعی و اجبار افتراقی در زمینة انحرافات اجتماعی است. روش: این پژوهش بهصورت پیمایشی و با استفاده از توزیع پرسشنامه در بین دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان انجام یافته است. نمونهگیری با روش طبقهای متناسب با حجم انجام گرفته و حجم نمونه 400 نفر بوده است. اعتبار گویههای تحقیق با روش اعتبار محتوا و سازه و پایایی تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شده است. نتایج: نتایج حاصل از رگرسیون نشان میدهد که متغیر اجبار تأثیر مثبت و معنیداری بر رفتار انحرافی دارد. اما این ادعا که متغیر حمایت اجتماعی رابطه بین اجبار و رفتار انحرافی را تعدیل میدهد، توسط دادهها تأیید نمیشود. همچنین متغیر اجبار از طریق افزایش همالان بزهکار و تقویت ایدهپردازی زورگویانه، بر رفتارهای انحرافی تأثیر دارد. در حالیکه متغیر اجبار از طریق افزایش خشم و کاهش خودکنترلی، موجب افزایش رفتارهای انحرافی نمیگردد.
محمدرضا جوادی یگانه؛ فاطمه عزیزی
دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 100-137
چکیده
یکی از پرچالش ترین اقدامات رضاشاه، کشف حجاب است، که با مخالفت های فراوان در جامعه ایران روبرو شد. این مقاله، با نگاهی متفاوت به مساله کشف حجاب، تلاش دارد تا آن در زمینه فرهنگی و ادبی جامعه ایران در دهه آخر سده گذشته و دو دهه ابتدایی سده حاضر قرار دهد و بر این مبنا، با مقایسه شعر موافقان کشف حجاب با استدلال های دولتی در زمان کشف حجاب، ...
بیشتر
یکی از پرچالش ترین اقدامات رضاشاه، کشف حجاب است، که با مخالفت های فراوان در جامعه ایران روبرو شد. این مقاله، با نگاهی متفاوت به مساله کشف حجاب، تلاش دارد تا آن در زمینه فرهنگی و ادبی جامعه ایران در دهه آخر سده گذشته و دو دهه ابتدایی سده حاضر قرار دهد و بر این مبنا، با مقایسه شعر موافقان کشف حجاب با استدلال های دولتی در زمان کشف حجاب، و نیز مقایسه شعر موافقان کشف حجاب و شعر مخالفان، هم تفاوت بیان و استدلال موافقان و مخالفان را نشان دهد و هم ابتنای استدلال های دولتی کشف حجاب بر مدعیات مطرح شده در شعر موافقان کشف حجاب. تحلیل محتوای شعر شاعران کشف حجاب نشان می دهد که محتوای این اشعار پنج زمینه کلی زیر را داشته است: بهبود وضعیت عمومی زندگی و فرهنگی زنان با آزادی زنان و حضور آنان در اجتماع، تحصیل علم و هنر و معرفت، انکار رابطه دین و حجاب، عدم تاثیر حجاب بر عفت زنان، و باستان گرایی و مخالفت با اسلام. بررسی استدلال های دولتی کشف حجاب وجود این پنج عنصر را در آن نشان می دهد و بعلاوه دو استدلال اشتغال زنان و نیز عدم تاثیرپذیری از بیگانگان نیز وجود دارد که دلایل اضافه شدن این دو دلیل به دلایل گذشته نیز در این مقاله تبیین شده است.
تقی آزاد ارمکی؛ افسانه کمالی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، ، صفحه 100-132
چکیده
اعتماد مفهوم کانونی نظریات کلاسیک جامعه شناسی و نیز محور اصلی تئوری های نوین سرمایه اجتماعی و زمینه تعاملات و روابط اجتماعی است.نتایج بسیاری از مطالعات اخیر در سطح کشور حاکی از کاهش سطح نسبی این متغیر در نزد اقشار مختلف اجتماع است.این دسته از مطالعات عوامل اقتصادی -اجتماعی متفاوتی نظیر افزایش شدید سطح تحصیلات و فزونی دانش آموختگان ...
بیشتر
اعتماد مفهوم کانونی نظریات کلاسیک جامعه شناسی و نیز محور اصلی تئوری های نوین سرمایه اجتماعی و زمینه تعاملات و روابط اجتماعی است.نتایج بسیاری از مطالعات اخیر در سطح کشور حاکی از کاهش سطح نسبی این متغیر در نزد اقشار مختلف اجتماع است.این دسته از مطالعات عوامل اقتصادی -اجتماعی متفاوتی نظیر افزایش شدید سطح تحصیلات و فزونی دانش آموختگان سطوح عالی تحصیلی،افزایش دسترسی و مصرف رسانه ها و خصوصا حضور رسانه های جدید نظیر اینترنت به عرصه ارتباطات کشور،افزایش شدید جمعیت و بزرگ شدن سریع شهرهای کشورو .... را دلایل و عوامل کلان این وضعیت شمرده اند.با این حال،کمتر مطالعه ای به بررسی تاثیر متغیر"جنس" و اثر انتزاعی آن بر اعتماد پرداخته است.این مطالعه با عطف توجه به اهمیت حضور زنان درعرضه اجتماع و حتی عامل محوری قلمداد کردن نقش زنان در توسعه کشور به تبعیت از شومپیتر درصدد آن استکه ضمن شناسایی ابعاد و سطوح اعتماد متقابل به عنوان یکی از مباحث اصلی در موضوع اعتماد اجتماعی و بررسی عوامل موثر بر آن،تاثیر عامل جنسیت در آن را با سایر متغیرهای مورد نظر مقایسه و بررسی کند.مطالعه در سطح شهرهای بیست و هشت استان کشور و با حجم نمونه 8206 نفر و رد سال 1381 انجام شده است.
علی ساعی؛ اکبر نامور
دوره 10، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 1-17
چکیده
این پژوهش به تحلیل جامعه شناختی بیمارا ن قلبی و عروقی می پردازد ومساله آن ناظر بر افزایش بیماریهای قلبی و عروقی در شهر بوشهر است. دستگاه نظری این مقاله براساس تئوری بوردیو، نان لین، کاکرهام ساخته شده است. جمعیت نمونه 320 نفر است که به صورت تصادفی از بین بیماران قلبی- عروقی که در نیمه دوم 1386 و نیمه اول 1387 در بیمارستانهای شهر بوشهر ...
بیشتر
این پژوهش به تحلیل جامعه شناختی بیمارا ن قلبی و عروقی می پردازد ومساله آن ناظر بر افزایش بیماریهای قلبی و عروقی در شهر بوشهر است. دستگاه نظری این مقاله براساس تئوری بوردیو، نان لین، کاکرهام ساخته شده است. جمعیت نمونه 320 نفر است که به صورت تصادفی از بین بیماران قلبی- عروقی که در نیمه دوم 1386 و نیمه اول 1387 در بیمارستانهای شهر بوشهر بستری شدهاند انتخاب گردیده اند. با استفاده ازروش پیمایش اجتماعی و رجوع به اسناد پژشکی، داده های تجربی گردآوری و از طریق روش تحلیل رگرسیون داوری درباب فرضیات انجام شده است. متغیرهای مستقل سرمایه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی و متغیر وابسته بیماری قلبی و عروقی است. یافته های تجربی دلالت برآن دارندکه بین بیماری قلبی و عروقی و ترکیبی از سرمایه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی (سرمایه های فرد)به اندازه 61 هم تغییری منظم وجود دارد، به طوری که هرچه میزان این سرمایه ها بیشترباشد، شدت بیماری نیز کاهش مییاید. درپایان گفته شده است که سبک زندگی بهداشتی نیازمند برخورداری شهروندان از هر سه نوع سرمایه در حد مطلوب است.
آرش حسنپور؛ وحید قاسمی
دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، ، صفحه 55-95
چکیده
مفهوم سرمایة فرهنگی ازجمله مفاهیم مهم، پرکاربرد، چندوجهی در جامعهشناسی و نظریة فرهنگی است. به دلیل همین خصائص مفهومی، این مقوله در مرحلة عملیاتی سازی، ساخت سنجه و طراحی گویه و مدل جامع سرمایة فرهنگی اقتضائات نظری، روشی و منطقی را میطلبد که برخی از مطالعات پیشین داخلی اهتمام کمی بدان داشتهاند. با تأکید بر اهمیت این مفهوم و مرور ...
بیشتر
مفهوم سرمایة فرهنگی ازجمله مفاهیم مهم، پرکاربرد، چندوجهی در جامعهشناسی و نظریة فرهنگی است. به دلیل همین خصائص مفهومی، این مقوله در مرحلة عملیاتی سازی، ساخت سنجه و طراحی گویه و مدل جامع سرمایة فرهنگی اقتضائات نظری، روشی و منطقی را میطلبد که برخی از مطالعات پیشین داخلی اهتمام کمی بدان داشتهاند. با تأکید بر اهمیت این مفهوم و مرور و نقد مطالعات پیشین داخلی پیرامون سرمایه فرهنگی، در این مطالعه تلاش شده است تا با استناد به سنت نظری پییر بوردیو و در سنت جامعهشناسی فرهنگی، پس از تفکیک رویکردهای مهم در بسط نظری سرمایة فرهنگی و اشاره به کاستیهای مطالعات پیشین داخلی از حیث تعریف، انتخاب مؤلفهها و عملیاتی سازی، مدلی جامع برای این مفهوم چندبعدی طراحی کرده و سپس با بهکارگیری روشهای پیشرفتة آماری و مدلسازی اعتبار آن را سنجیده و بهنوعی مدل را هنجاریابی نماییم. یافتههای این پژوهش، حاکی از نیکویی برازش شاخص سرمایة فرهنگی با استفاده از معیارهای چهارگانه اعتبار و قابلیت اعتماد مورد تأکید نظریهپردازان روش حداقل مربعات جزئی در چارچوب نرمافزار Smart Pls است. این مطالعه آزمون شده خود را مطابق با معرفت فرهنگی جامعة موردمطالعه برای سنجش این مفهوم، ارائه داده است.
محمد سعید ذکایی؛ سید ایت اله میرزایی
دوره 6، شماره 3 ، مهر 1384، ، صفحه 70-96
چکیده
از دیدگاه سازه گرایان،مردانگی سازه ای اجتماعی-فرهنگی است که در فرایند اجتماعی شدن به صورت فعالانه کسب می شود.بنابراین،مردانگی از ویژگیهای ذاتی بیولوژیکی،فیزیولوژیکی و یا روان شناختی فراتر می رود.در این مقاله پاسخ پسرها (مردان جوان) را به ارزش های مردانگی با مطالعه نگرشهای آنها نسبت به ارزش های یاد شده مورد بررسی قرار می دهیم.بیدن ...
بیشتر
از دیدگاه سازه گرایان،مردانگی سازه ای اجتماعی-فرهنگی است که در فرایند اجتماعی شدن به صورت فعالانه کسب می شود.بنابراین،مردانگی از ویژگیهای ذاتی بیولوژیکی،فیزیولوژیکی و یا روان شناختی فراتر می رود.در این مقاله پاسخ پسرها (مردان جوان) را به ارزش های مردانگی با مطالعه نگرشهای آنها نسبت به ارزش های یاد شده مورد بررسی قرار می دهیم.بیدن منظور،با اتخاذ رویکردی سازه گرایانه و با استفاده از نمونه های معرف دانش آموزا پسر مقطع متوسطه شهر تهران،قصد داریم گرایش پسرها را به ارزش های مردانه و کلیشه های جنسیتی مطالعه نموده و ارتباط پایگاه اجتماعی-اقتصادی و هویت جنسیتی پسران را با این ارزش ها مورد توجه قرار دهیم.این پژوهش ضمن اذعان به وجود تنوعی از مردانگی در میان پسرهای دانش آموز شهر تهران برخی اختلافات را نیز در زمینه گرایش به ارزش ها و کلیشه های جنسیتی در میان آنها نشان می دهد.نتایج این پژوهش نشان میدهد پسرهای که نمرات بالاتری در مقیاس مردانگی کسب نموه دهاند نسبت به سایرین گرایش بیشتری به ارزشهای مردانگی و کلیشه های جنسیتی مردانه دارند.
عبدالرضا نواح؛ سید عبدالحسین نبوی؛ خیری حیدری
دوره 17، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 74-104
چکیده
هویت قومی، یکی از مسائل اساسی در جامعه امروزی است که تحت الشعاع ارزشهای گوناگون میباشد. مفهوم طرد اجتماعی نیز خلاف تصور رایج فقط در معنای رانده شدن توسط دیگران و جامعه نیست؛طرد اشکال گوناگونی دارد: بعضی دیده نمیشوند لیکن احساس میگردند، برخی دیگر رؤیت میشوند، اما کسی درمورد آن صحبت نمیکند و بالاخره بعضی شکلهای ...
بیشتر
هویت قومی، یکی از مسائل اساسی در جامعه امروزی است که تحت الشعاع ارزشهای گوناگون میباشد. مفهوم طرد اجتماعی نیز خلاف تصور رایج فقط در معنای رانده شدن توسط دیگران و جامعه نیست؛طرد اشکال گوناگونی دارد: بعضی دیده نمیشوند لیکن احساس میگردند، برخی دیگر رؤیت میشوند، اما کسی درمورد آن صحبت نمیکند و بالاخره بعضی شکلهای آن کاملاً پنهان بوده و ما حتی وجود آن را حدس نمیزنیم. طرد اجتماعی فراتر از ابعاد مادی و اقتصادی بر دامنه متنوعی از محرومیتهای اجتماعی – فرهنگی نیز دلالت دارد. تحقیق حاضر در برگیرندۀ ماهیت اجتماعی و فرهنگی طرد اجتماعی بوده و به نقش فعال افراد گروه قومی (عاملیتها) در قضاوت پیرامون هویت قومیشان، تأکید دارد. بنابراین هدف اصلی در این مقاله، هشدار نسبت به از بین رفتن اهمیت هویت قومی به عنوان سرمایۀ فرهنگی اقوام و تأکید بر ضرورت هماهنگی میان آموزههای عاملان جامعه پذیری (خانواده، رسانه) درمورد قومیت و جلوگیری از ایجاد خطوط تمایزاتی و تبعیض قائل شدن در مورد اقوام است.
پژوهش حاضر بهصورت پیمایشی، در سال 1393با حجم نمونۀ 384 نفری در بین قوم سن، جنس و تحصیلات بااحساس طرد اجتماعی بوده است. متغیرهای جامعه پذیری، همبستگی و هنجارهای قومی با متغیرملاک ارتباط معکوس و معنادار میباشد. بهعلاوه متغیرتبعیض قومی با احساس طرد اجتماعی رابطۀ مستقیم و معنادار دارد. عرب شهرستان اهواز، انجام پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان دهندۀ ارتباط معنادار
هوشنگ نایبی؛ نقی آزادارمکی
دوره 7، شماره 3 ، مهر 1385، ، صفحه 76-93
چکیده
در این مقاله ابتدا نظریه سکولاریزاسیون پیتر برگر تشریح می شود که مدعی است مدرنیزاسیون جوامع معاصر لزوما به افول دین می کشد و سپس نظریه سکولار زادایی وی به میان می آید که تجدید نظری کامل در آرای اولیه وی بوده و برآن است که جهان معاصر عمدتا به اندازه گذشته جهانی مذهبی است،هر چند به دلیل تکثر زدایی اعتقادات راسخ تا حدی سست گشته است.آموزش ...
بیشتر
در این مقاله ابتدا نظریه سکولاریزاسیون پیتر برگر تشریح می شود که مدعی است مدرنیزاسیون جوامع معاصر لزوما به افول دین می کشد و سپس نظریه سکولار زادایی وی به میان می آید که تجدید نظری کامل در آرای اولیه وی بوده و برآن است که جهان معاصر عمدتا به اندازه گذشته جهانی مذهبی است،هر چند به دلیل تکثر زدایی اعتقادات راسخ تا حدی سست گشته است.آموزش علم (تحصیلات عالی؟) نیز به منزله دیدگاهی سکولار درباره جهان می تواند منجر به سکولاریزاسیون افراد شود.سپس با استنتاج فرضیه های آزمون پذیر به بررسی اعتبار تجربی آرای برگر در مورد ایران پرداخته می شود.
علی حسین حسین زاده؛ سید عبدالحسین نبوی؛ سیده منا فاضلی پور
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 78-108
چکیده
اخلاق کار مانند شمشیر دولبهای است که یک لبة آن تهدید، و لبة دیگر آن فرصت است. ضعف در نظام اخلاقی، تهدید، و تقویت آن فرصت را برای سازمان و جامعه به ارمغان میآورد. اخلاق کار نیز به عنوان پدیدهای اجتماعی میتواند مورد تحلیل علمی قرار گیرد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ارزشهای فرهنگی، شایسته سالاری و جامعهپذیری سازمانی براخلاق ...
بیشتر
اخلاق کار مانند شمشیر دولبهای است که یک لبة آن تهدید، و لبة دیگر آن فرصت است. ضعف در نظام اخلاقی، تهدید، و تقویت آن فرصت را برای سازمان و جامعه به ارمغان میآورد. اخلاق کار نیز به عنوان پدیدهای اجتماعی میتواند مورد تحلیل علمی قرار گیرد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ارزشهای فرهنگی، شایسته سالاری و جامعهپذیری سازمانی براخلاق کارمی باشد. مورد مطالعه پژوهش کارمندان دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1395 میباشند. روش تحقیق، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جهت انتخاب حجم نمونه، از فرمول کوکران استفاده شده و 198نفر ازکارمندان به روش نمونهگیری طبقهای متناسب انتخاب شدند. چارچوب نظری این پژوهش برمبنای نظرات جامعهشناسان کلاسیک طراحی شد. تعریف مرایک و مدل او از اخلاق کار به عنوان تعریف مفهمومی و عملیلاتی در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد میانگین اخلاق کار کارمندان دانشگاه شهید چمران اهواز در سطح مطلوبی قرار دارد؛ همچنین متغیرهای زمینهای چون سن، تحصیلات و سابقه کار رابطه معنادار مستقیمی با اخلاق کار دارند؛ ارزشهای فرهنگی، شایسته سالاری و جامعه پذیری سازمانی دارای رابطهای مستقیم با اخلاق کار و باتوجه بهR2 این متغیرها در معادله رگرسیونی33/0واریانس اخلاق کار تببیین میگردد.
هادی خانیکی
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 90-113
چکیده
موضوع این مقاله بررسی سیر تحول مفهومی"گفتگو"و "گفتگوی میان تمدن ها" است.مشترکات لفظی و پیشینه تاریخی این دو مقوله مانع از آن نمی شود که الزام ها و اقتضاهایی که موجب طرح جدید آنها در سطوح مختلف علمی و اجتماعی شده است،مورد توجه قرار نگیرد.اکنون رویکردهای گفتگویی در فلسفه،زبانشناسی،جامعه شناسی،ارتباطات و علوم سیاسی جایگاه ویژه ای یافته ...
بیشتر
موضوع این مقاله بررسی سیر تحول مفهومی"گفتگو"و "گفتگوی میان تمدن ها" است.مشترکات لفظی و پیشینه تاریخی این دو مقوله مانع از آن نمی شود که الزام ها و اقتضاهایی که موجب طرح جدید آنها در سطوح مختلف علمی و اجتماعی شده است،مورد توجه قرار نگیرد.اکنون رویکردهای گفتگویی در فلسفه،زبانشناسی،جامعه شناسی،ارتباطات و علوم سیاسی جایگاه ویژه ای یافته اندو "ایده گفتگوی تمدنها"در ورای مناسبات تنش آمیز سیاسی و بین المللی با اقبال شایسته ای در حوزه فرهنگ و علم روبرو شده است.این ایده ظرفیت ان را دارد که با بهره مندی از رهیافتهای نوین گفتگویی به یک نظریه اجتماعی تبدیل شود.تلاش این مقاله توصیف مولفه ها و طبقه بندی نظریه های مهم گفتگو برای تبیین بنیانهای نظری گفتگوی میان تمدن هاست.
فریبرز رئیس دانا
دوره 4، شماره 3 ، مهر 1381، ، صفحه 92-109
چکیده
جنبه های اقتصادی اعتیاد تنها شامل رفتار مصرف کننده،انگیزه ها و ساز و کارهای تولید،حمل و نقل و توزیع و نقش قیمت و درآمد نمی شود،بلکه به طور عمده باید با ساختار اقتصادی سیاسی سروکار پیدا کند. در آغاز، مقاله های ذوقی و عمومی و گاه بررسی های اثبات گرایانه تقلیل گرا و متکی به الگو های فرضی نوکلاسیکی به طور محدودی منتشر می شدند.در کنار آن ...
بیشتر
جنبه های اقتصادی اعتیاد تنها شامل رفتار مصرف کننده،انگیزه ها و ساز و کارهای تولید،حمل و نقل و توزیع و نقش قیمت و درآمد نمی شود،بلکه به طور عمده باید با ساختار اقتصادی سیاسی سروکار پیدا کند. در آغاز، مقاله های ذوقی و عمومی و گاه بررسی های اثبات گرایانه تقلیل گرا و متکی به الگو های فرضی نوکلاسیکی به طور محدودی منتشر می شدند.در کنار آن به طور محدود تری اقتصاددانان رادیکال جنبه های اقتصادی سیاسی و اقتصاد اجتماعی اعتیاد را به گونه ای منتقدانه به بحث می گذاشتند.امروز هم انواع مطالعات و تحقیقات اقتصادی متعارف انتقادی و سیستمی درباره مواد مخدر در جریان است.ایم مقاله با روش سیستمی به ساختارهای اقتصاد سیاسی و اقتصاد اجتماعی مربوط به کلیت قاچاق و اعتیاد می پردازد،و بر آن است که انگیزه های نیرومندی برای تولید و مصرف وجود دارد.این انگیزه ها، گذشته از مراحل فردی و استثنایی،از همان جا ناشی می شوند که خود به دوام ساختار نابهنجار اجتماعی و تشویق به مصرف کمک می کند.روند افزایش مصرفاز نابسامانی هایی مایه میگیرد که مربوط به کارکردهای نابسامان اقتصاد سیاسی اند از جمله فقر و بیکاری و محرومیت و وجود شبکه قدرتمند قاچاق که با مدیریت های سیاسی نیز ارتباط جدی دارند.اما راه حلهای اساسی در گرو حذف بازدارنده اصلی و دگرگونی ساختارهای پدیدآورنده این آسیب هستند.با این وصف، با اتخاذ روش های موثر ریشه ای،به رغم دوام ساختارهای اساسی زاینده نابهنجاری ها می توان مهار را به طور جدی و موثر بالا برد و هزینه های اجتماعی آن را به مقدار اساسی کاهش داد.
محمد مهدی فداکار داورانی؛ سیامک زند رضوی
دوره 5، شماره 4 ، دی 1383، ، صفحه 95-110
چکیده
در این مقاله با استفاده از الگوی نظری استرم درباره دارایی مشترم مشاع،نظام آبیاری مبتنی بر زمان سنجی آبی"تشته" تحلیل شده است و با نشان دادن ارتباط سه سطح قواعد گزینش اساسی،جمعی و عملی در آن کارایی الگوی مذکور در شناخت انواع دارایی های آن، دلایل انعطاف پذیری و کارایی نظام آبیاری مذکور-در مقابل روند رو به افزایش کوچک شدن و پراکنده ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از الگوی نظری استرم درباره دارایی مشترم مشاع،نظام آبیاری مبتنی بر زمان سنجی آبی"تشته" تحلیل شده است و با نشان دادن ارتباط سه سطح قواعد گزینش اساسی،جمعی و عملی در آن کارایی الگوی مذکور در شناخت انواع دارایی های آن، دلایل انعطاف پذیری و کارایی نظام آبیاری مذکور-در مقابل روند رو به افزایش کوچک شدن و پراکنده شدن اراضی کشاورزی-بر اساس قوانین تقسیمات ارثی اسلامی تحلیل شده است.