مناسبات سرمایه فرهنگی و سبک زندگی: پیمایشی در میان شهروندان طبقه متوسطِ شهر سنندج، کردستان

جمال محمدی؛ ابوعلی ودادهیر؛ فردین محمدی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 1-23

چکیده
  بحث محوری این مقاله مطالعه مناسبات بین سرمایه فرهنگی  و سبکِ زندگی در میان طبقه متوسط شهر سنندج است. پیش‌فرض نظری طرح چنین مسئله‌ای این است که سبک زندگی به فراخور نوع و میزان سرمایه فرهنگی سامان می‌یابد. سبک زندگی همچنین نقشی اساسی در برساختن هویت‌ها، معناها، نگرش‌ها، انتخاب‌ها، ذائقه‌ها و رفتارها دارد. چارچوب نظری این مطالعه ...  بیشتر

تبیین رابطه کاربری اینترنت و مشارکت سیاسی در ایران

حمید عبداللهیان؛ احسن حقگویی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 1-41

چکیده
  این مقاله به مطالعه میزان و کیفیت استفاده از اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه تهران و تأثیر آن بر میزان مشارکت سیاسی آنها، با استفاده از یک چارچوب نظری تلفیقی که شامل ملاحظات مفهومی "حوزه عمومی" هابرماس و الگوی سلسله مراتب مشارکت سیاسی مایکل راش است می پردازد.  در این مطالعه، 730 نفر دانشجویان دانشگاه تهران که از طریق نمونه گیری ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی ـ تاریخی رابطه ساختار سیاسی با توسعه اقتصادی

مسعود چلبی؛ غلامرضا عظیمی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1386، ، صفحه 1-36

چکیده
  مقاله حاضر به بررسی رابطه تحولات سیاسی با اولین نوسازی (اقتصادی) در سه کشور ایران، چین و ژاپن می‌پردازد. این مطالعه به روش تطبیقی ـ تاریخی انجام گردیده است. زمان مورد مطالعه از سال‌های 1800 ـ 1920 را دربر می‌گیرد. سه رویداد مهم در این بررسی انقلاب میجی (1868)، انقلاب مشروطه (1905) و انقلاب 1911 چین می‌باشد. در این پژوهش دو نوع ساختار سیاسی عمده ...  بیشتر

جهانی شدن و هویتِ فرهنگیِ قومِ لک

غلامعباس توسلی؛ سیاوش قلی پور

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1386، ، صفحه 1-29

چکیده
  این پژوهش، هویتِ فرهنگیِ قوم لک را در درون فرایندهای جهانی شدن مورد بررسی قرار داده و بر اساس ویژگی های اجتماعی و فرهنگی لک ها، جامعه مورد مطالعه را به چهار گونه ی شیعه سنتی، شیعه مدرن، اهل حق سنتی، اهل حق مدرن  دسته بندی کرده است. با استفاده از روش «کیفی» و از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد اطلاعات لازم را در مورد گروهای فرهنگی ...  بیشتر

به مثابة پاسخ: مرور و تکمله‌ای بر مباحث «عرفی‌شدن»

علی‌رضا شجاعی‌زند

دوره 8، شماره 4 ، دی 1386، ، صفحه 1-14

چکیده
  گمان می‌رود که رفع چند ابهام می‌تواند بخشی از ایرادات وارده به کتابِ عرفی‌شدن در تجربة مسیحی و اسلامی و مقالة "مسیرهای محتمل در عرفی‌شدن ایران" را برطرف نماید؛ بخشی دیگر نیز با مراجعة مجدد به متون و بازبینیِ پس و پیشِ آنها احتمالاً رفع خواهد شد. بازگویی مدعا در عناوین مورد اشکال و برخی محاجه‌‌های مصداقی با نقد‌های وارده، بیش از ...  بیشتر

جامعه دوران گذار و گفتمان پسااستعمارى تأملى در بحران علوم اجتماعى در ایران

ابراهیم توفیق

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 1-35

چکیده
  در این نوشتار، براساس تفسیرى نظرورزانه از بحران علوم اجتماعى در ایران به پرسش از این مسئله مى‌پردازیم که آیا رویکرد نظرى پسااستعمارى مى‌تواند، اگرنه در رفع، لااقل در طرح پروبلماتیک این بحران یارى‌رسان باشد؟ بحران علوم اجتماعى از جنس شناخت شناسانه است و در غلبه بى‌چون وچراى پارادایم مدرنیزاسیون تجلى مى‌یابد. تداوم و غلبه این ...  بیشتر

آیا جنبش مشروطه آغازى دارد؟ خوانشى فوکویى از جنبش مشروطه و نقش روشنفکران در آن

بهرنگ صدیقى

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 1-34

چکیده
  جنبش مشروطه از چه زمانى آغاز شد؟ آیا مى‌توان یک آغازگاه براى جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهاى اجتماعى فعال در بستر اجتماعى ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایى است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته مى‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایى، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهى و نقد ...  بیشتر

درباره نیمرخ رفتار ایرانى (سنخ‌شناسى مدل‌ها)

مقصود فراستخواه

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 1-47

چکیده
  روحیات ایرانى چگونه است؟ بى‌گمان نمى‌توان ذات‌باورانه و تقلیل‌گرایانه، از روحیات خاص و ثابت ایرانى سخن گفت؛ درکل عنوان ایرانى ناظر بر تفاوت‌هاى رفتارى افراد و گروه‌هاى مختلفى در دوره‌هاى گوناگونى است. از سوى دیگر؛ مردم تمام فرهنگ‌ها و جوامع (حتى در توسعه‌یافته‌ترین کشورها) در معرض مشکلات رفتارى مانند پنهان‌کارى، دروغ و ضعف ...  بیشتر

بررسى تأثیر عوامل فرهنگى بر الگوى ازدواج (مطالعه موردى: شهر شیراز)

زهرا کاظمى؛ صغرى نیازى

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 1-16

چکیده
  مدل‌ها و آرمان‌هاى توسعه‌اى به‌طور گسترده‌اى در جهان انتشار یافته‌اند و در جهت تغییردادن نگرش‌ها و رفتارها عوامل مهمى هستند. الگوى ازدواج در ایران نیز از یک طرف تحت تأثیر عوامل درونى مانند مدرنیزاسیون، شهرنشینى و سطح بالاى تحصیلات و از طرف دیگر تحت تأثیر عوامل بیرونى مانند آرمان‌گرایى توسعه‌اى قرار گرفته و کم‌کم تمایلى به ...  بیشتر

پویایى توسعه و هم‌گرایى بارورى در کشورهاى مسلمان

حاتم حسینى

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 1-26

چکیده
  در طول سه دهه گذشته بارورى در کشورهاى مسلمان به طرز بى‌سابقه‌اى کاهش پیدا کرد. هدف از این مقاله توصیف تفاوت در گذار بارورى کشورهاى مسلمان در طول دوره 1980ـ2005 و بررسى نقش برنامه‌هاى توسعه و تنظیم خانواده در هم‌گرایى با سطوح و روندهاى جهانى بارورى مى‌باشد. این بررسى از نوع تحلیل ثانویه است. جمعیّت آمارى شامل 33 کشور با دست‌کم 50 درصد جمعیّت ...  بیشتر

تحلیلى بولى از اثر محرومیت نسبى بر خشونت سیاسى (مطالعه تطبیقى کشورهاى مسلمان خاورمیانه)

محمدرضا طالبان

دوره 11، شماره 4 ، آبان 1389، ، صفحه 1-31

چکیده
  مقاله حاضر با ملحوظ‌داشتن واحد تحلیل «کشور» از جبر بولى استفاده نموده است تا به این پرسش پاسخ گوید که چه ترکیب‌هایى از معرّف‌هاى محرومیت نسبى موجب تکوین خشونت سیاسى مى‌شوند؟ رویکرد نظرى محرومیت نسبى براساس استدلال‌هایى پیش‌بینى مى‌نماید که احتمال وقوع خشونت سیاسى در جوامعى که به‌طور هم‌زمان واجد محرومیت طولى و عرضى‌اند ...  بیشتر

گفت وگو چیست و چرا این شماره به موضوع گفتگوی تمدن ها اختصاص یافته است؟
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 1-2

چکیده
  گفت و گو نوعی تعامل فرهنگی بین کنشگران فردی و جمعی است.موضوع گفتگو هر انچه که باشد(فرهنگی،اجتماعی،اقتصادی،سیاسی و زیست محیطی)هدفش یکی است و ان دستیابی به وفاقی تفاهمی با روشی اقناعی و مبتنی بر خرد جمعی انتقادی استوبنابراین گفتگو در هر سطحی دارای استلزامات خاصی چون نفی خشونت ،احساس نیاز به مفاهمه یعنی شنیدن و یادگیری،خرد گرایی،پذیرش ...  بیشتر

تبارشناسی نظم تهرانِ امروز با محوریت نقش نهاد کمیسیون ماده پنج

آوا دهقانی؛ ابراهیم توفیق

دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 1-27

چکیده
   تهران شهری است که به طور مستمر تولید (یا بازتولید) می­شود، در این معنا، تهرانِ معاصر از زمانی آغاز می­شود که منطق جدیدی بر این فرآیند تولید حاکم شده است. در این‌جا به مطالعه تاریخ تهران از منظری تبارشناختی پرداخته شده­است تا با درک منطق­های پیشین تولید شهر، نظم نوین تهران و چرایی و چگونگی ممکن شدن آن صورت­بندی شود. از سال ...  بیشتر

مطالعه پدیدارشناختی تجربه تبعیض و نابرابری قومی در بین دانشجویان کرد در دانشگاه‌های ایران

ابوتراب طالبی؛ سجاد علیزاده

دوره 19، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 1-25

https://doi.org/10.22034/jsi.2018.38235

چکیده
  وضعیت کردها در ایران از نظرگاه تبعیض و نابرابری دهه‌‌هاست که موضوع دغدغه‌‌ها و مباحثات عمومی در داخل و خارج از ایران بوده است، اما تجربۀ قومیتی کردها درون میدان‌های اجتماعی ایران ازجمله دانشگاه به‌ندرت موضوع بررسی‌های تجربی بوده است؛ براین‌‌اساس، در این مقاله، تجربۀ زیستۀ دانشجویان کرد در دانشگاه با رویکردی اکتشافی، با تمرکز ...  بیشتر

فروید و آلتوسر: جنبه‌های جامعه-شناختی روان‏کاوی

آرش حیدری

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 3-24

چکیده
  هدف از این مقاله بررسی نظرات فروید در مورد سوبژکتیویته و نسبت آن با سوژۀ ایدئولوژیک آلتوسر است. در این مقاله ابتدا نگاه فروید، به عنوان یک فیلسوف اجتماعی، به سوژه بررسی می‎‌شود و سپس اندیشه‌های او با نوع نگاه آلتوسر به سوژه مورد مقایسه قرار می‏‏گیرد. ایگو در کار فروید جایگاه سوژه در مباحث فلسفی- جامعه‏شناختی را دارد. ایگو[1] ...  بیشتر

مطالعۀ پدیدارشناختی اقدام به خودکشی در شهر آبدانان ایلام

امید قادرزاده؛ کامیار پیری

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 3-29

چکیده
  طی چند سال اخیر خودکشی در میان جوانان آبدانان رشد فزاینده‌ای به‌خود گرفته است. توصیف تجربه و درک از خودکشی و جهان پدیداری و پیامدهای این اقدام جهت شناخت زیست جهان جوانان این منطقه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. روش‏شناسی پژوهش حاضر کیفی است و از پدیدار‌شناسی اگزیستانسیالیستی برای انجام عملیات میدانی تحقیق و جهت تجزیه و تحلیل ...  بیشتر

بررسی تجربی ناسازگاری پایگاهی و پیامدهای سیاسی آن

سلیمان پاک‏ سرشت؛ بهروز صفری

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1392، ، صفحه 3-30

چکیده
  عدم تناسب ابعاد مختلف پایگاه اجتماعی با یکدیگر یا به عبارت دقیق‏تر ناسازگاری پایگاهی، می‌تواند پیامدهای مختلفی را در سطوح فردی و ساختاری به همراه داشته باشد. یکی از پیامدهای ناسازگاری پایگاهی در سطح فردی، تأثیری است که بر نگرش‌ها و رفتارهای سیاسی افراد برجای می‌گذارد. با این‌که نتایج مطالعات گوناگون در این موضوع، همگرایی چندانی ...  بیشتر

مردانگی در قاب نشانه‌شناسیِ اجتماعی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی دهه‌های 50 و 60 خورشیدی

محسن حسن پور اسلانی؛ بهرنگ صدیقی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 3-34

چکیده
  مردانگی، چند سالی است که به مسأله‌ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این‌که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ‌ها و گفتمان‌های گوناگون، به شکل‌ها و شیوه‌های متفاوتی تجربه می‌شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس‌های مطبوعاتیِ دهه‌های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این ...  بیشتر

مطالعۀ پدیدارشناختی اقدام به خودکشی در شهر آبدانان ایلام

امید قادرزاده؛ کامیار پیری

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 3-29

چکیده
  طی چند سال اخیر خودکشی در میان جوانان آبدانان رشد فزاینده‌ای به‌خود گرفته است. توصیف تجربه و درک از خودکشی و جهان پدیداری و پیامدهای این اقدام جهت شناخت زیست جهان جوانان این منطقه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. روش‏شناسی پژوهش حاضر کیفی است و از پدیدار‌شناسی اگزیستانسیالیستی برای انجام عملیات میدانی تحقیق و جهت تجزیه و تحلیل ...  بیشتر