فرهنگ ارشاد
چکیده
منظور از تدوین این نوشتار، فراهم نمودن بستری است برای بهرهگیری از آموزههای ماکس وبر در مطالعات بومی جامعهشناسی تاریخی- تطبیقی جامعه ایرانی. موضوع اصلی مقاله، بهکارگیری برخی مفاهیم و رهنمودهای جامعهشناختی وبر در تحقیقات جامعهشناسی تاریخی ایران است. در این نوشتار، نخست بهبازاندیشی گزینشی و گذرا در دستگاه نظری ماکس ...
بیشتر
منظور از تدوین این نوشتار، فراهم نمودن بستری است برای بهرهگیری از آموزههای ماکس وبر در مطالعات بومی جامعهشناسی تاریخی- تطبیقی جامعه ایرانی. موضوع اصلی مقاله، بهکارگیری برخی مفاهیم و رهنمودهای جامعهشناختی وبر در تحقیقات جامعهشناسی تاریخی ایران است. در این نوشتار، نخست بهبازاندیشی گزینشی و گذرا در دستگاه نظری ماکس وبر پرداخته شده است. هرچند کوشش در معرفتشناسی مدرنیته و عقلانیت بهمثابه بستر اصلی جامعهشناسی وبر شناخته شده است، اما در نظام فکری او موضوعهایی مانند سنخبندی کنشهای اجتماعی، فهم تفسیری کنش و واقعیات اجتماعی در چارچوب نمونههای مثالی و توسعه جامعهشناسی تفسیری بهحوزه جامعهشناسی تاریخی از محورهای اصلی جامعهشناسی وبر شناسایی شده است. روش پژوهش در این موضوع، مطالعه انتقادی آثار وبر و مقایسه دستاوردهای این تلاش با آگاهیهای قبلی نویسنده در زمینه تاریخ تحولات اجتماعی در ایران است که بیش از دو دهه موضوع تدریس پژوهشگر در دانشگاه بوده است. در مطالعه حاضر کوشش شده با تمرکز بیشتر بر آموزه مشهور وبر با عنوان نمونههای مثالی و رهنمودهای او در تحلیل و تفسیر مباحث جامعهشناسی تاریخی، راهی متناسب با مقتضیات جامعه ایرانی در محمل تاریخ کشورمان و انجام مطالعهای نظاممند دراین باره بیابیم.
بتول محمودمولائیکرمانی؛ حسین میرزایی؛ مجتبی میرزایی
چکیده
وبر تلاش نمود که ضمن تاکید سنت ایدهآلیستی آلمانی بر ذهن، آن را بهرویکرد اثباتی و پوزیتویستی نیز پیوند زند. روششناسی وبر، بهشیوه تفهمی و تفسیری بهرفتار انسان میپردازد و چه بسا از نظر وبر، کردار، زمانی رفتار انسانی محسوب میشود که دارای ویژگی و مشخصه عقلانیت باشد. در روششناسی وی ویژگیهای رفتار انسانی زمانی قابل بررسی ...
بیشتر
وبر تلاش نمود که ضمن تاکید سنت ایدهآلیستی آلمانی بر ذهن، آن را بهرویکرد اثباتی و پوزیتویستی نیز پیوند زند. روششناسی وبر، بهشیوه تفهمی و تفسیری بهرفتار انسان میپردازد و چه بسا از نظر وبر، کردار، زمانی رفتار انسانی محسوب میشود که دارای ویژگی و مشخصه عقلانیت باشد. در روششناسی وی ویژگیهای رفتار انسانی زمانی قابل بررسی و ادراک است که قابل تفسیر نیز باشند. هدف این مقاله بررسی روششناسی وبر بهمنظور استخراج مهمترین ویژگیهای آن بود تا با استفاده از آنها بهگونهای بهتر بتوان بهشناخت و تحلیل مسایل اجتماعی پرداخت. روش مورد استفاده در این تحقیق اسنادی میباشد و تلاش گردید تا با کندوکاو هرچه بیشتر بتوان بهشناخت بیشتر ویژگیهای روششناسی وی پی برد. در نهایت ویژگیهایی چون تفکیک پدیده اجتماعی و طبیعی از حیث ماهیت و روش خاص مطالعه، چند بعدی دیدن پدیدهها، توجه بهبحث احتمال در روابط بین پدیدهها، حرکت بین سطوح خرد و کلان پدیدهها، تاکید همزمان بر روشهای کمی و کیفی، ساخت ابزار مفهومی و نمونههای مثالی، توجه بهموضوع ارزش در تحقیقات، اتخاذ رویکرد بینارشتهای در تحلیلها و در نظر گرفتن بسترهای پنهان اما موثر و تاثیرگذار در بروز پدیدههای اجتماعی و متعهد بودن بهفهم مساله، شناخت علل و پیامدهای آن از نکات ارزشمند قابل استفاده در بررسی مسایل جامعه ایرانی است.