فرشته هدایتی؛ سوسن باستانی
چکیده
از دلالت‌های اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بی‌بندوباری و هیجان‌های جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر می‌شود، با توجه به‌اهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش، در این پژوهش با اتکا به‌رویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش که هنجارهای نانوشته و مقررات ...
بیشتر
از دلالت‌های اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بی‌بندوباری و هیجان‌های جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر می‌شود، با توجه به‌اهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش، در این پژوهش با اتکا به‌رویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش که هنجارهای نانوشته و مقررات رسمی آن را تنظیم می‌کنند، دریافت زنان و مردان از نسبت حجاب و امر جنسی مطالعه شده است. پژوهش با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. داده‌ها به‌وسیله مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع‌آوری شدند. جمعیت هدف مطالعه را مردان و زنان ۲۵ تا ۴۰ ساله ساکن تهران تشکیل می‌دهند و نمونه‌ها شامل ۱۶ زن و ۸ مرد هستند که بر مبنای نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. بر اساس نتایج پژوهش، مضمون اصلی که توضیح‌دهنده رابطه حجاب و سکسوالیته باشد"انواع مواجهه با امر جنسی" نام‌گذاری شد. نحوه تجربه امر جنسی، نگرش به‌امر جنسی و جذابیت‌های جنسی، تفسیرهای افراد را حول رابطه حجاب و سکسوالیته شکل می‌دهد که همین امر خود تحت تاثیر عوامل علی و زمینه‌ای قرار دارد. به‌عبارتی عوامل علی از قبیل تغیبرات اجتماعی، ویژگی‌های حجاب اسلامی و تبعیت از همسالان و عوامل زمینه‌ای اعم از میزان تعلق مذهبی، تربیت خانوادگی، موقعیت جغرافیایی، آنومی نشانه‌شناختی و جامعه مردسالار بر مواجهه افراد با امر جنسی تاثیرگذار است. از پیامدهای تنوع در مواجهه با امر جنسی، تفاوت در معیار‌های انتخاب پوشش، طبقه‌بندی تیپ‌های پوششی بر اساس درک و دریافت از سکسوالیته، دیگری‌سازی و قضاوت‌های اخلاقی است. استراتژی‌هایی که افراد برای اداره پوشش خود و مسائل مربوط به‌آن اتخاذ می‌کنند، هم‌نوایی با تعاریف موجود و یا بازاندیشی در مفاهیم غیرت و حجاب است.
نعمت الله فاضلی؛ فرشته مزین
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 120-150
چکیده
خوانش دانش‌آموزان دختر از کدهای اخلاقی مربوط به پوشش در مدارس یا کدهای پوشش مدرسه‌ای، موضوع اصلی این تجقیق است. دو الگوی نظری استوارت هال و پی‌یر بوردیو مبنای نظری این تحقیق‌اند. مدل هال به ما کمک می‌کند تا اول، کدها و ارزش‌های جاری مدرسه‌ای درباره پوشش را بررسی کنیم. دوم، با تکیه بر این مدل، مقبولیت این کدها در نزد دانش‌آموزان ...
بیشتر
خوانش دانش‌آموزان دختر از کدهای اخلاقی مربوط به پوشش در مدارس یا کدهای پوشش مدرسه‌ای، موضوع اصلی این تجقیق است. دو الگوی نظری استوارت هال و پی‌یر بوردیو مبنای نظری این تحقیق‌اند. مدل هال به ما کمک می‌کند تا اول، کدها و ارزش‌های جاری مدرسه‌ای درباره پوشش را بررسی کنیم. دوم، با تکیه بر این مدل، مقبولیت این کدها در نزد دانش‌آموزان را از رهگذر مطالعه خوانش آن‌ها از این کدها مورد بررسی و سنجش قرار دهیم. اما، مدل هال قادر نیست درکی از چرایی خوانش‌های متنوع ارائه کند. خوانش امری اجتماعی است که متغیرهای اجتماعی آن را تعیین می‌کند. نظریه بوردیو ابزار نظری مناسبی برای توضیح این خوانش‌هاست. تکیه بر مفهوم سرمایه فرهنگی بوردیو و نقش آن در تعیین «دسترسی گفتمانی» راهگشاست. فرض اولیه ما این بود که بسته به میزان انواع سرمایه‌های دانش‌آموزان خوانش آن‌ها از کدها هم متفاوت است. با تکیه بر مصاحبه‌های فردی عمیق، در شش مدرسه دخترانه از سه منطقه 1، 6 و 12 تهران در مقطع دبیرستان، داده‌های لازم گردآوری و با تکیه بر روش تحلیل تماتیک تجزیه و بررسی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، خوانش مجادله‌ای (مذاکره‌ای) در میان دانش‌آموزان مسلط است. دو سویه از چنین خوانشی وجود دارد: دسته‌ای از دانش‌آموزان کلیت قوانین پوشش و آرایش موجود در مدارس را نمی‌پسندند، باوجود این، برای سرکردن اوضاع و اتمام دوره با آن کنار می‌آیند. هر چند این دسته از دانش‌آموزان مشارکتی جدی در امور مدرسه ندارند. دسته دوم خوانش مجادله‌ای از آنِ دانش‌آموزانی است که کلیت قوانین در مدرسه را می‌پذیرند اما در شیوه اجرا مخالف‌اند. آن‌ها فضای مدرسه را به دلیل اصرار بر اجرای سخت‌گیرانه و بدون انعطاف قوانین، ملال‌آور ارزیابی می‌کنند.