محمد فاضلى؛ میترا کلانترى
دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 84-108
چکیده
فرهنگ سیاسى سازگار با دموکراسى از عناصر مقوم تحکیم دموکراسىها بهشمار مىرود و از این جهت در مطالعات سیاسى معاصر اهمیت دارد. پژوهش درباره تحولات فرهنگ سیاسى در کشورهاى مختلف نیز یکى از ارکان مطالعات فرهنگ سیاسى است. مقاله حاضر با تکیه بر پژوهشى تجربى در شهر سارى، میزان رواج فرهنگ سیاسى دموکراتیک را با تأکید بر سه ارزش دموکراتیک ...
بیشتر
فرهنگ سیاسى سازگار با دموکراسى از عناصر مقوم تحکیم دموکراسىها بهشمار مىرود و از این جهت در مطالعات سیاسى معاصر اهمیت دارد. پژوهش درباره تحولات فرهنگ سیاسى در کشورهاى مختلف نیز یکى از ارکان مطالعات فرهنگ سیاسى است. مقاله حاضر با تکیه بر پژوهشى تجربى در شهر سارى، میزان رواج فرهنگ سیاسى دموکراتیک را با تأکید بر سه ارزش دموکراتیک تساهل و مدارا، آزادى و مشارکت سیاسى بررسى مىکند. براى تحلیل تحولات فرهنگ سیاسى، میزان رواج این سه ارزش دموکراتیک در سه نسل از مردم سارى ــ نسل اول افراد 17 تا 33ساله، نسل دوم افراد 34 تا 47ساله و نسل سوم افراد 48 سال و بالاتر ــ بررسى شده است. حجم نمونه 380 نفر بوده که از طریق نمونهگیرى خوشهاى، براساس نقشه بلوکهاى شهرى و با مراجعه به درب منازل پرسشنامه تحقیق اجرا شده است. همچنین دادههاى پژوهش با یافتههاى تحقیقات قبلى درباره میزان رواج ارزشهاى دموکراتیک در ایران مقایسه شده است. نتایج نشان مىدهد تمایل به ارزشهاى دموکراتیک، در هر سه نسل زیاد است و به این لحاظ مىتوان در فرضیه ثبات ارزشهاى سیاسى نسلها تردید داشت و درعوض این فرضیه را طرح کرد که نسلها مىتوانند بر اثر تغییرات اجتماعى، ارزشهاى خود را تغییر دهند. علاوه بر آن، دادههاى بهدست آمده نشان مىدهد ارزشهاى سیاسى مردم ایران در سالهاى گذشته دچار تغییرات قابل ملاحظهاى شده است. این پژوهش در انگارههاى قبلى درباره غیر دموکراتیکبودن فرهنگ سیاسى مردم ایران تردید ایجاد کرده و فرضیههاى مهمى براى آزمودن در تحقیقات بعدى ارائه مىکند.
سید علیرضا افشانى؛ ابراهیم مسعودنیا؛ محمد حیدرى
دوره 11، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 27-55
چکیده
ازجمله سؤالهاى مهمى که در جامعهشناسى سیاسى و بهویژه در بحث تکوین و تغییر نگرشهاى سیاسى همواره وجود داشته، نوع نگرش سیاسى مردم و تحلیل جامعهشناختى منشأ و عوامل مؤثر بر این نگرشها بوده است. این پژوهش با هدف تعیین توزیع اجتماعى نگرشهاى سیاسى نوگرا و سنتگرا در شهر یزد انجام شده است.
روش تحقیق، پیمایشى بوده و دادهها با استفاده ...
بیشتر
ازجمله سؤالهاى مهمى که در جامعهشناسى سیاسى و بهویژه در بحث تکوین و تغییر نگرشهاى سیاسى همواره وجود داشته، نوع نگرش سیاسى مردم و تحلیل جامعهشناختى منشأ و عوامل مؤثر بر این نگرشها بوده است. این پژوهش با هدف تعیین توزیع اجتماعى نگرشهاى سیاسى نوگرا و سنتگرا در شهر یزد انجام شده است.
روش تحقیق، پیمایشى بوده و دادهها با استفاده از ابزار پرسشنامه محققساخته جمعآورى گردید. جامعه آمارى پژوهش، کلیه افراد بالاى 18 سال شهر یزد بوده که 280 نفر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدند.
یافتههاى تحقیق نشان داد تفاوت معنادارى میان افراد جوان و افراد مسن و نیز میان افراد مجرد و متأهل از نظر نوع نگرش سیاسى وجود داشت. همچنین رابطه مستقیمى بین پایگاه اقتصادى اجتماعى، آگاهى سیاسى، مشارکت سیاسى و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعى با میزان نوگرایى سیاسى وجود دارد. متغیرهاى میزان استفاده از رسانههاى ارتباط جمعى، میزان آگاهى سیاسى، میزان مشارکت سیاسى و میزان دیندارى تأثیر معنىدارى بر نگرش سیاسى داشتند. در بین متغیرهاى تحقیق، میزان مشارکت سیاسى با 6 درصد بیشترین سهم را در تبیین نگرش سیاسى داشت. با استفاده از واریانس ترکیب خطى متغیرهاى مستقل 6/20 درصد از واریانس نگرش سیاسى تبیین گردید.
محمدجواد زاهدى؛ على بیرانوند
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 44-70
چکیده
مشارکت شرایطى را فراهم مىکند که در آن همه شهروندان صرفنظر از تعلقات قوممدارانه و یا علایق و اعتقادات شخصىشان متناسب با سطح مهارت و توانمندىهاى ذهنى در تمام پدیدههاى اجتماعى تأثیرگذار باشند. یکى از جنبههاى مهم مشارکت، مشارکت سیاسى است.
استقرار نظام دموکراتیک نیازمند زمینههاى فرهنگى و اجتماعى مناسبى است از این رو مطالعه ...
بیشتر
مشارکت شرایطى را فراهم مىکند که در آن همه شهروندان صرفنظر از تعلقات قوممدارانه و یا علایق و اعتقادات شخصىشان متناسب با سطح مهارت و توانمندىهاى ذهنى در تمام پدیدههاى اجتماعى تأثیرگذار باشند. یکى از جنبههاى مهم مشارکت، مشارکت سیاسى است.
استقرار نظام دموکراتیک نیازمند زمینههاى فرهنگى و اجتماعى مناسبى است از این رو مطالعه علمى این زمینهها هم مىتواند چگونگى نیل به دموکراسى را روشن کند و هم اینکه در شناخت و معرفى الگوهاى مشارکت سیاسى متناسب با نظام اجتماعى کشور کارساز باشد. کنشها، ارتباطات و همچنین نوع و سطح مشارکت سیاسى افراد در هر جامعهاى به میزان زیادى متأثر از تفاوتهاى اقتصادى ـاجتماعى آنها است. در این تحقیق کوشیدهایم به این سؤال مهم پاسخ دهیم که آیا بین متغیر پایگاه اقتصادى ـاجتماعى با نوع نگرش به مشارکت سیاسى رابطه معنادارى وجود دارد؟ متغیر وابسته در این پژوهش، مشارکت سیاسى است که در شش سطح فعالیت حزبى و انتخاباتى، تماس با صاحبمنصبان، ارسال پیام براى مسئولان، اقدام براى حل معضلات اجتماعى، کنش اعتراضآمیز و کنش رأىدهى مورد سنجش قرار گرفته است. متغیر مستقل تحقیق، پایگاه اقتصادى ـاجتماعى است که با سه شاخص میزان سواد، میزان درآمد و منزلت شغلى محاسبه شده است. جهت سنجش نگرش به مشارکت سیاسى جامعه آمارى پژوهش، از فن پرسشنامه بهمثابه اصلىترین ابزار گردآورى اطلاعات در تحقیقات پیمایشى استفاده شده است. جامعه آمارى این پژوهش کلیه افراد 18 سال و بالاتر ساکن شهر خرمآباد است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر بهعنوان نمونه تعیین شد. روش نمونهگیرى این پژوهش روش طبقهاى و خوشهاى چندمرحلهاى است. نتایج این پژوهش نشان مىدهد که بین پایگاه اقتصادى ـاجتماعى مردم شهر خرمآباد و نگرش آنان به مشارکت سیاسى رابطه معنادارى وجود دارد. یافتهها نشان مىدهند پاسخگویانى که داراى پایگاه اقتصادى ـاجتماعى پایین هستند با مشارکت سیاسى مخالفت بیشترى داشتهاند.