محمد عباس زاده؛ فرهاد شمسی متنق
چکیده
انجام مطالعات اجتماعی تجربی به روش کیفی و فضای تکوینی و درحال جافتادن این روشها بحث ارزیابی این تحقیقات و اعتبار و دقتمندی یافتههای این پژوهشها را مطرح کرده است. بهخصوص این مسئله در کشور ما با حجم پایین مقالات چاپشده در این زمینه، بسیار نمایان بوده و جستوجوی منابع و مقالات مرتبط با بررسی استاندارهای ارزیابی تحقیق ...
بیشتر
انجام مطالعات اجتماعی تجربی به روش کیفی و فضای تکوینی و درحال جافتادن این روشها بحث ارزیابی این تحقیقات و اعتبار و دقتمندی یافتههای این پژوهشها را مطرح کرده است. بهخصوص این مسئله در کشور ما با حجم پایین مقالات چاپشده در این زمینه، بسیار نمایان بوده و جستوجوی منابع و مقالات مرتبط با بررسی استاندارهای ارزیابی تحقیق کیفی و انگشتشمار بودن آنها گواهی بر مسئلهمند بودن این موضوع است. کنکاش در این موضوع، دغدغۀ نویسندگان این نوشتار است. در این کار پژوهشی سه بخش مولفههای تحقیق، معیار تحقیق و استراتژیهای تحقیق از هم تفکیک گردیدهاند. با بررسی مولفههایی همچون ویژگیهای محقق، چهارچوب مفهومی، عوامل زمینهای، اهداف و سئوالات تحقیق، رویههای جمعآوری داده، مدیریت و تحلیل دادهها، بر اهمیت رعایت معیارهای دقتمندی در هر یک از این مولفهها تاکید میشود. این مقاله به تفکیک معیارهای دقتمندی از استراتژیهای دقتمندی و البته ارتباط بین این دو اصرار دارد. برای حصول دقتمندی، معیارهای متنوعی توسط اندیشمندان ارائه شده است که برخی از آنها عبارتند از: قابلقبول بودن، قابلیت انتقال، قابلیت اتکاء، قابلیتتاییدپذیری، انسجام، کفایت نمونهگیری، اعتبار کاربرپذیری و اعتبار اخلاقی. این معیارهای با شدت و ضعف هر یک با استراتژیهایی همچون تفحص همتا، بازتابپذیری، توصیف فربه، کنترل عضوها، مشاهدهکنندهبیرونی، پیچیدگی تحلیل و کفایت مرجع در ارتباطند.