%0 Journal Article %T بررسی گذر از اتوپیای هزاره‌ای بابیه به اتوپیای جدید توسط سفرنامه‌های ایرانیان از فرنگ بر مبنای آرای کارل مانهایم %J مجله جامعه شناسی ایران %I انجمن جامعه شناسی ایران %Z 1735-1901 %A معتمددزفولی, فرامرز %A محدثی گیلوایی, حسن %A زاهد, علی %D 2020 %\ 04/20/2020 %V 21 %N 1 %P 71-94 %! بررسی گذر از اتوپیای هزاره‌ای بابیه به اتوپیای جدید توسط سفرنامه‌های ایرانیان از فرنگ بر مبنای آرای کارل مانهایم %K اتوپیا %K بابیه %K پدیدارشناسی %K سفرنامه %K کارل مانهایم %R 10.22034/jsi.2020.244000 %X هدف اصلی مقاله حاضر بررسی چگونگی گذار جامعه ایران از اندیشه‌های اتوپیایی هزاره‌ای بابیه به سوی اندیشه­ های اتوپیایی آزادی­ خواهانه است. اندیشه‌هایی که به شکل­ گیری مقدمات جامعه­ شناختی و معرفتی جنبش مشروطیت کمک نمودند. برای پیگیری این هدف با کمک از ایده­ آل تایپ­ های چهارگانه کارل مانهایم که پیرامون شکل­ گیری اتوپیای جدید در انتهای قرون وسطی به عصر جدید و مدرن است، به این تحول می‌پردازیم. داده‌های این پژوهش برگرفته از سفرنامه‌های فرنگ ایرانیان به کشورهای اروپایی است. یافته‌های پژوهش با رویکرد پدیدارشناسانه در سنخ­بندی خود، نشان­ دهنده این است که سفرنامه‌های ایرانی دوره قاجاریه به فرنگ، واجد عناصر اتوپیایی از سنخ اتوپیای جدید و آزادی­ خواهانه بودند و در مخالفت ایدئولوژیک با ساختارهای اجتماعی آن دوره نقشی بس مهم ایفا کردند. این اندیشه‌ها و آثار توانستند با کنار زدن و مستحیل نمودن اتوپیای هزاره‌ای بابیه که در نارضایتی و سرخوردگی مردم از شرایط موجود مورد توجه و استقبال واقع شده بود، باعث افق­ گشایی جدیدی شوندس. این افق و اتوپیای نو به واسطه اتوپیاسازی فرنگ در اندیشه و ذهنیت مخاطبان ایرانی آن عصر به خوبی شکل گرفت. این اتوپیا برسازندۀ درک جدید و مدرن جامعه ایرانی از مفهوم پیشرفت و گفتمان ترقی شد و آماده­ کنندۀ معرفتی و جامعه­ شناختی ایرانیان برای شکل­ گیری عصر مشروطیت شد. %U http://www.jsi-isa.ir/article_244000_16caf59de0cc8e7064320616323241d5.pdf