عالیه شکربیگی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 95-127
چکیده
خانواده در دهههای اخیر با تغییر و تحولات گستردهای مواجه است. این تغییرات با ورود عناصر مدرن سرعت بیشتری به خود گرفته و مسائلی را در برابر خانواده قرار داده است. این پژوهش با رویکردی جامعهشناختی به بررسی رابطه مصرف شبکههای اجتماعی مجازی و ظهور تحولات در روابط زناشویی زوجین منطقه 1 شهر تهرانپرداخته است. در این تحقیق از روش پیمایشی ...
بیشتر
خانواده در دهههای اخیر با تغییر و تحولات گستردهای مواجه است. این تغییرات با ورود عناصر مدرن سرعت بیشتری به خود گرفته و مسائلی را در برابر خانواده قرار داده است. این پژوهش با رویکردی جامعهشناختی به بررسی رابطه مصرف شبکههای اجتماعی مجازی و ظهور تحولات در روابط زناشویی زوجین منطقه 1 شهر تهرانپرداخته است. در این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده و ابزار تحقیق پرسشنامه بوده است. جامعه آماری، زوجین ساکن در منطقه 1 شهر تهران است که از میان آنها به صورت نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای، جمعیت نمونه انتخاب شده است. از طریق پرسشنامه هدایت شده اطلاعات مورد نیاز جمعآوری و با استعانت از نرم افزار (spss) پردازش گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهند که بین گرایش به شبکههای اجتماعی مجازی (متغیر مستقل) و ظهور طلاق عاطفی، ناسازگاری هویتی، اباحهگری عملی، نارضایتی از زندگی زناشویی و ظهور خانوادههای کم/ بدون فرزند رابطه معناداری وجود دارد. نیکویی برازش مدل نظری بر اساس تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانگر آن است که بر حسب ارزش بتا (β)، در مجموع 59% تحولات در روابط زناشویی زوجین (R2=0/59)، بستگی به مصرف شبکههای اجتماعی مجازی دارد.
غلامعباس توسلی؛ ابوالفضل مرشدی
دوره 7، شماره 4 ، دی 1385، ، صفحه 96-118
چکیده
این مقاله مبتنی است بر چارچوب نظری پیتر برگر که از نظر سازه گرایی اجتماعی بع تبیین وضعیت دینداری و گرایش های دینی در جوامع در حال گذار می پردازد.با توسعه نهادهای مدرن در جوامع در حال توسعه نه تنها نسبت نهاد دین با دیگر نهادهای اجتماعی دستخوش تحول می شود،بلکه مجکوعه آگاهیهای همراه با نهادهای مدرن سطح و شیوه دینداری افراد را نیز تغییر ...
بیشتر
این مقاله مبتنی است بر چارچوب نظری پیتر برگر که از نظر سازه گرایی اجتماعی بع تبیین وضعیت دینداری و گرایش های دینی در جوامع در حال گذار می پردازد.با توسعه نهادهای مدرن در جوامع در حال توسعه نه تنها نسبت نهاد دین با دیگر نهادهای اجتماعی دستخوش تحول می شود،بلکه مجکوعه آگاهیهای همراه با نهادهای مدرن سطح و شیوه دینداری افراد را نیز تغییر میدهد.در این مقاله سطح دینداری و گرایش های دینی دانشجویان فنی،به عنوان یکی از مهم ترین حاملان آگاهی مدرن(جهان بینی علمی یا ذهنیت فنی)مورد بررسی قرار گرفته است.داده های تجربی در این مقاله حاکی از آن است که باورهای دینی دانشجویان در حد بالا و پایبندی آنها به انجام دادن اعمال جمعی دینی در حد متوسط به بالایی است،اما پایبندی آنها به انجام دادن مناسک فردی دینی در حد کم ارزیابی می شود.همچنین گرایش به دین خصوصی برخورد گزینشی با دین و گرایش به تکثر گرایی دینی رواج زیادی بین دانشجویان دارد.به این ترتیب به نظر می رسد داده های تجربی تا حدودی موئد دیدگاه نظری مطرح شده در این مقاله است.
رضا رسولی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1384، ، صفحه 99-124
چکیده
این مقاله به استناد اعداد و ارقام به نقد و تحلیل پدیده زندان پرداخته است.اهم مطالبی که در این مقاله بررسی شده است عبارتند از:تاثیرات سیاستهای جهانی سازی نئولیبرال بر سیاستهای مجازات ،بررسی رابطه میان سیاستهای "جانی کردن"،"ایجاد فقر"،"مجازات کردن"و تعیین مفهوم و چهارچوب کلی فرآیند"اصلاح مجازات"،بررسی اصول اصلاح قوانین مجازات با ...
بیشتر
این مقاله به استناد اعداد و ارقام به نقد و تحلیل پدیده زندان پرداخته است.اهم مطالبی که در این مقاله بررسی شده است عبارتند از:تاثیرات سیاستهای جهانی سازی نئولیبرال بر سیاستهای مجازات ،بررسی رابطه میان سیاستهای "جانی کردن"،"ایجاد فقر"،"مجازات کردن"و تعیین مفهوم و چهارچوب کلی فرآیند"اصلاح مجازات"،بررسی اصول اصلاح قوانین مجازات با روش های جدید و ابعاد اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی آن،ارزیابی عملکرد دولت از حیث تاثیر آن بر سیاستهای کنترل اجتماعی و قوانین مجازات سالب آزادی و شمار زندانیان که در سطح جهان رو به تزاید است،واکنش های اجتماعی گوناگون که امکان انتخاب آنها فراوری یک دولت معین وجود دارد،بررسی و نقد شدت استثمار (بهره کشی) از دسترنج زندانی و خصوصی سازی سازمان زندان ها.
حمید نادری نورعینی؛ حسن محدثی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 99-130
چکیده
شیخ فضلالله نوری از تأثیرگذارترین شخصیتهای صدر مشروطه و مهمترین مخالف آن جنبش به شمار میرفت. دربارة دلایل مخالفتهای او با مشروطه و نیز دریافت او از حکومت قانون، فراوان سخن گفتهاند. اما ما در اینجا به بررسی تصور شیخ فضلالله از بنیانهای نظم اجتماعی میپردازیم. پرسش اصلی این است که او چه دریافت و تصوری از منشأ ...
بیشتر
شیخ فضلالله نوری از تأثیرگذارترین شخصیتهای صدر مشروطه و مهمترین مخالف آن جنبش به شمار میرفت. دربارة دلایل مخالفتهای او با مشروطه و نیز دریافت او از حکومت قانون، فراوان سخن گفتهاند. اما ما در اینجا به بررسی تصور شیخ فضلالله از بنیانهای نظم اجتماعی میپردازیم. پرسش اصلی این است که او چه دریافت و تصوری از منشأ نظم اجتماعی داشت؟ و چه نسبتی میان این نظم و اراده الهی برقرار میکرد؟ این پرسش را بر اساس تمایزی که چارلز دیویس میان سه گونه برداشت از نظم اجتماعی قائل است، مورد بررسی قرار میدهیم. او به لحاظ نسبتی که جوامع با امر قدسی برقرار میکنند، میان سه جامعة قدسی، سکولار و کثرتگرا تمایز قائل میشود. بر این اساس میتوان گفت تصور شیخ نوری از بنیانهای نظم اجتماعی منطبق با جامعة قدسی است؛ یعنی جامعهای که نه حاصل اراده و توافق انسانهای تشکیل دهندة آن، که برآمده از ارادهای فوق بشری یا الاهی است که انسانها باید خود را با آن منطبق سازند. در واقع نوری با مقدس ساختن نظم موجود آن را از دسترس انسان خارج میسازد و از هرگونه تغییری مصون میداند. به دیگر سخن، شیخ با انجماد قوانین و خارج کردن آن از دسترس عاملان اجتماعی، مخالف هرگونه تغییر و نوآوری به شمار می رود. او تدوین و نگارش قانون را بدعت در دین و حفظ بیضة اسلام را در زمان غیبت برعهدة نواب عام میداند. او شاه را قوة مجریة حکومت اسلامی معرفی میکند و تضعیف «سلطان اسلام پناه» را همچون تضعیف دین میشمارد. در مجموع، تمام استدلالهای شیخ در جهت حفظ و تقویت نظم موجود از طریق مقدس ساختن آن است. دریافت او از عدالت نیز در انطباق کامل با تصور قدسی از نظم است. عدالت به گمان شیخ چیزی جز اجرای احکام شریعت نیست و از آنجا که در نظر وی تساوی حقوق برخلاف احکام شریعت است، عین ظلم تلقی میشود.
احمد رجبزاده؛ محمد فاضلی
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، ، صفحه 100-121
چکیده
مطالعات متعدد در تحقیقات جامعهشناختی درباره دموکراتیزاسیون بر نقش طبقات اجتماعی در گذار به دموکراسی یا تحکیم آن تأکید میکنند. برخی نظریهپردازان مانند برینگتن مور بورژوازی و برخی نظیر روشهمیر و همکارانش کارگران را کارگزار تحقق دموکراسی میدانند. این مقاله مدعی رویکرد دیگری به نقش طبقات اجتماعی در دموکراتیزاسیون است و از ...
بیشتر
مطالعات متعدد در تحقیقات جامعهشناختی درباره دموکراتیزاسیون بر نقش طبقات اجتماعی در گذار به دموکراسی یا تحکیم آن تأکید میکنند. برخی نظریهپردازان مانند برینگتن مور بورژوازی و برخی نظیر روشهمیر و همکارانش کارگران را کارگزار تحقق دموکراسی میدانند. این مقاله مدعی رویکرد دیگری به نقش طبقات اجتماعی در دموکراتیزاسیون است و از رهگذر بررسی تطبیقی فرایند گسست دموکراسی در سه کشور ایران، ترکیه و کره جنوبی در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، در خصوص فقدان منافع ذاتی از پیش تعیین شده برای هر یک از طبقات اجتماعی در دموکراسی استدلال میکند و معتقد است باید منافع هر طبقه اجتماعی را برساخته شرایط تاریخی خاص لحظهای از تاریخ که درباره آن تحلیل صورت میگیرد دانست. با اتکا به این رویکرد، دموکراسی نه کارکرد کنش تاریخی طبقهای خاص بلکه محصول تعادل قدرت نسبی طبقات اجتماعی دانسته میشود. چنین دیدگاهی از رویکردی ساختارگرایانه به تحکیم دموکراسی طرفداری میکند.
اصغر میرفردى
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 100-126
چکیده
جهتگیرى ارزشى افراد یک جامعه نمادى از زیربناى فکرى آن جامعه مىباشد.
این پژوهش به بررسى جهتگیرى عامگرایانه در شهر یاسوج ــمرکز استان کهگیلویه و بویراحمدــ مىپردازد. هدف اصلى از این بررسى، شناخت وضعیت جهتگیرى عامگرایانه در جامعه مورد مطالعه و عوامل اقتصادى و اجتماعى تأثیرگذار بر آن است. مطالعه بهشیوه پیمایشى و با ابزار ...
بیشتر
جهتگیرى ارزشى افراد یک جامعه نمادى از زیربناى فکرى آن جامعه مىباشد.
این پژوهش به بررسى جهتگیرى عامگرایانه در شهر یاسوج ــمرکز استان کهگیلویه و بویراحمدــ مىپردازد. هدف اصلى از این بررسى، شناخت وضعیت جهتگیرى عامگرایانه در جامعه مورد مطالعه و عوامل اقتصادى و اجتماعى تأثیرگذار بر آن است. مطالعه بهشیوه پیمایشى و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جمعیت آمارى پژوهش، افراد 15 سال و بالاتر ساکن شهر یاسوج مىباشد که براساس فرمول لین، تعداد 385 نفر بهعنوان نمونه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که متغیرهایى چون سطح سواد فرد، سطح سواد پدر، سطح سواد مادر، پایگاه اقتصادى ـاجتماعى (متغیرهاى مستقل) ارتباط معنىدارى با متغیر وابسته (جهتگیرى عامگرایانه) دارند. همچنین سن و جهتگیرى عامگرایانه رابطه معکوسى با هم دارند. چمیزان استفاده از اینترنت رابطه (مستقیم) معنىدارى با جهتگیرى عامگرایانه پاسخگویان داشته است و دیگر وسایل ارتباطى و جهتگیرى عامگرایانه رابطه معنىدارى نداشتهاند. متغیرهاى اعتماد اجتماعى، جنسیت، وضعیت شغلى، وضعیت تأهل و درآمد رابطه معنىدارى با جهتگیرى عامگرایانه نداشتهاند. آزمون رگرسیون نشان داد که متغیرهاى مستقل در مجموع داراى ضریب همبستگى 353/0 با متغیر وابسته جهتگیرى عامگرایانه بودهاند.
منصور وثوقی؛ افراسیاب فرجی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 101-118
چکیده
پژوهش حاضر در هستان"زرین دشت" ازتوابع شهرستان دره شهر در بهار 1383 به صورت پیمایشی انجام گرفته است.هدف این پژوهش بررسی میزان تمایل مالکان به مشارکت در یکپارچه سازی اراضی مزروعی و شناسایی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر تمایل کشاورزان صاحب زمین به مشارکت می باشد.پس از آزمون فرضیات تحقیق مشخص گردید که متغیرهای سواد،فراهم بودن فرصتهای ...
بیشتر
پژوهش حاضر در هستان"زرین دشت" ازتوابع شهرستان دره شهر در بهار 1383 به صورت پیمایشی انجام گرفته است.هدف این پژوهش بررسی میزان تمایل مالکان به مشارکت در یکپارچه سازی اراضی مزروعی و شناسایی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر تمایل کشاورزان صاحب زمین به مشارکت می باشد.پس از آزمون فرضیات تحقیق مشخص گردید که متغیرهای سواد،فراهم بودن فرصتهای شغلی،میزان مالکیت زمین،عضویت در گروه،اطلاعات،اعتماد مردم به یکدیگر،اعتماد مردم به دولت و عوامل انگیزشی دارای رابطه معنادار ی با متغیر وابسته،یعنی میزان تمایل مالکان به مشارکت در یکپارچه سازی مزروعی می باشند.
فاطمه صفری
دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1387، ، صفحه 102-126
چکیده
سینما از طریق فیلم بهنحوی جامعه اطراف خود را به تصویر میکشد و در واقع گرایشهای روحی، روانی و ضمیر ناخودآگاه جمعی را منعکس میسازد. فیلمها با افشای نهادهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک جامعه روحیات یک دوران را مجسم میسازند.
در این نوشتار با تکیه بر نظریه کراکائر در عین مدنظر داشتن نظریه ژان دووینیو و با روش نشانهشناسی در سطح ...
بیشتر
سینما از طریق فیلم بهنحوی جامعه اطراف خود را به تصویر میکشد و در واقع گرایشهای روحی، روانی و ضمیر ناخودآگاه جمعی را منعکس میسازد. فیلمها با افشای نهادهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک جامعه روحیات یک دوران را مجسم میسازند.
در این نوشتار با تکیه بر نظریه کراکائر در عین مدنظر داشتن نظریه ژان دووینیو و با روش نشانهشناسی در سطح تحلیل همنشینی و تحلیل جانشینی و بهرهگیری از استعارهها، نمادها و برخی رمزهای فنی به آشکارسازی نهادهای اجتماعی پرداخته شده است.
بنابر یافتههای تحقیق این نهادها مخدوش و بیمار بوده و گرفتار تعارضات هنجاری و بیماریهایی چون دورویی، ریاکاری و فریبکاری هستند و صفات ناپسند، ناهنجاریها و کژرفتاریهای بسیاری را باعث میشوند و بستر مناسبی برای اجتماعی شدن و هویت یافتن نوجوانان و جوانان نیستند. تعارضات هنجاری و ریاکاری ناشی از آن در بزرگسالان، در نوجوانان و جوانان سرکشی و سر باز زدن از هنجارهای اجتماعی را بهدنبال دارد.
سوسن باستانی؛ منیره ساعیمهر
دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1386، ، صفحه 102-127
چکیده
پژوهش حاضر به مقایسه سرمایه اجتماعی مهاجرین به شهر تبریز در چهار دوره زمانی (مهاجرین تازه وارد، مهاجرین دهه 70 ، مهاجرین دهه 60 و مهاجرین قبل از انقلاب اسلامی) پرداخته است. هدف تعیین نقش سرمایه اجتماعی شبکه (روابط قبل از مهاجرت) در مهاجرت و استقرار مهاجرین است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مقایسه سرمایه اجتماعی مهاجرین به شهر تبریز در چهار دوره زمانی (مهاجرین تازه وارد، مهاجرین دهه 70 ، مهاجرین دهه 60 و مهاجرین قبل از انقلاب اسلامی) پرداخته است. هدف تعیین نقش سرمایه اجتماعی شبکه (روابط قبل از مهاجرت) در مهاجرت و استقرار مهاجرین است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. جمعیت آماری تحقیق شامل 12 سازمان/اداره و شرکت دولتی میباشد که از این تعداد 5 مورد را شرکتهای دولتی و 7 مورد دیگر را سازمانها و ادارات دولتی تشکیل میدهند. نمونه بررسی در این تحقیق تعداد 348 فرد یا مستخدم مهاجر مرد و زن به شهر تبریز میباشند. بر اساس نتایج بهدست آمده پیوندها و شبکههای خویشاوندی و تماسهای شخصی، خانوادگی و قومی در مقصد نقش عمدهای در مهاجرت دارند. مهاجران طی تماسهایی که با دوستان و بستگان در مقصد برقرار میکنند اطلاعات ارزندهای در خصوص مشاغل جدید، محل اسکان و غیره بهدست میآورند. همچنین مهاجران پس از استقرار، تمایل دارند برای جلب حمایتهای مورد نیازشان بر پیوندهای اجتماعی موجود در مبدأ، تکیه کنند. مهاجرین بیشتر با خویشاوندان درجه یک خود ــ والدین، خواهر و برادر و فرزند ارشد ــ ارتباط دارند. این تماسها اغلب به جهت دوری مسافت از طریق تلفن صورت میپذیرد. این مسئله بیانگر آن است که خویشاوندان نزدیک از نظر اجتماعی نزدیکترین اعضای شبکه و مهمترین منبع حمایت ــ حمایتهای عاطفی، مالی و مشورتی ــ بهخصوص برای مهاجرین جوانتر محسوب میشوند. همچنین یافتهها حاکی از آن است که گروههای مهاجر در بدو ورود به تبریز نیازها و حمایتهای متفاوتی داشتهاند. در حالیکه مهاجرین تازهوارد و مهاجرین دهه 70 نیاز به کمک در زمینه اسکان را مطرح کردهاند، مهاجرین قبل از انقلاب بیشتر به نیاز عاطفی و مالی اشاره نمودهاند. اهداف و انگیزههای مهاجرین نیز متفاوت بوده است: مهاجرین دهه 60 و مهاجرین قبل از انقلاب به قصد ادامه تحصیل و پیوستن به خویشاوندان، مهاجرین دهه 70 به انگیزه اشتغال و مهاجرین تازهوارد با انگیزه بهرهمندی بیشتر از امکانات رفاهی و ارتقاء شغلی به تبریز آمدهاند.
محمد تقی سبزه ای
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 106-140
چکیده
هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعهً اسنادی تهیه شده است، بررسی و تحلیل جامعه شناختی رویکردهای عربی به جامعهً مدنی است. این مقاله خود را به ادبیات جامعهً مدنی متمرکز می کند و بدین منظور، ابتدا سئوالا ت اساسی که از سوی متفکران اجتماعی غربی در باره ی امکان تحقق جامعهً مدنی در کشورهای اسلا می- عربی خاورمیانه مطرح گردیده اند، مرور می ...
بیشتر
هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعهً اسنادی تهیه شده است، بررسی و تحلیل جامعه شناختی رویکردهای عربی به جامعهً مدنی است. این مقاله خود را به ادبیات جامعهً مدنی متمرکز می کند و بدین منظور، ابتدا سئوالا ت اساسی که از سوی متفکران اجتماعی غربی در باره ی امکان تحقق جامعهً مدنی در کشورهای اسلا می- عربی خاورمیانه مطرح گردیده اند، مرور می شود و سپس رهیافت های بومی، که تلا ش می کنند به سئوالا ت مطرح شده پاسخ دهند و ابهامات را روشن کنند، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.
رویکرد غیر بومی، جامعهً مدنی را ویژگی خاص جوامع مدرن غربی می داند و تحقق آن را در کشورهای اسلا می- عربی به دلا یلی چون تضاد اسلا م و دموکراسی، وجود ساختارهای اجتماعی سلسله مراتبی، جامعهً ضعیف در برابر دین و دولت قوی و بقاء دولت اقتدارگرا غیر ممکن می داند.
در مقابل، در دنیای عرب سه رهیافت لیبرالی، اسلا می و سوسیالیستی نسبت به جامعهً مدنی عربی وجود دارد، که می کوشند تا حدودی به ابهامات مطرح شده در رویکردهای غربی پاسخ دهند. هر سه مورد اگر چه در همهً ابعاد با مدل غربی جامعه ی مدنی موافق نیستند، اما آن را به طور کلی نفی نمی کنند. آن ها موانع تحقق جامعه ی مدنی عربی را به دلیل بروز تحولا ت سیاسی اجتماعی گسترده در درون این جوامع در طی چند دهه اخیر امری ممکن می دانند.
سهیل توانا؛ معصومه شفیعی
دوره 16، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 107-134
چکیده
مقالۀ حاضر با این پیشفرض آغاز شده است که فضا همواره امری آمیخته با قدرت است. بر این اساس سعی شده است جایگاه پارکهای تکجنسیتی و بهطور مشخص بوستان بهشت مادران را در روابط قدرت مطالعه نماییم. معمولاً در این رابطه دو دیدگاه وجود دارد. برخی چنین پروژههایی را در جهت رفع تبعیضهای جنسیتی میدانند و برخی دیگر بالعکس آن را در جهت بازتولید ...
بیشتر
مقالۀ حاضر با این پیشفرض آغاز شده است که فضا همواره امری آمیخته با قدرت است. بر این اساس سعی شده است جایگاه پارکهای تکجنسیتی و بهطور مشخص بوستان بهشت مادران را در روابط قدرت مطالعه نماییم. معمولاً در این رابطه دو دیدگاه وجود دارد. برخی چنین پروژههایی را در جهت رفع تبعیضهای جنسیتی میدانند و برخی دیگر بالعکس آن را در جهت بازتولید سلطۀ جنسیتی ارزیابی مینمایند. نویسندگان مقالة پیش رو قصد دارند با استفاده از نگرشهای نظری افرادی چون هانری لوفور و میشل فوکو از دوگانۀ فوق در تفسیر چنین فضاهایی فراتر بروند تا بتوانند پیچیدگیهای میدان تحقیق را در حد توان توضیح دهند. برای اینکه بحث صرفاً در سطح نظری باقی نماند با 35 نفر از مسئولان، کاربران و مرتبطان بوستان بهشت مادران مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمد. نقطۀ تمرکز این مصاحبهها پیامدهای اجتماعی و سیاسی فضا است. بر اساس چگونگی فهم همین پیامدها کاربران و مرتبطان به چهار تیپ و هر تیپ نیز خود به دو گروه تقسیم شد. سپس با توجه به مفاهیم نظری، نحوۀ مواجهۀ تمامی گروههای احصا شده با فضای بوستان مورد تفسیر قرار گرفت. یافتههای تحقیق حاضر نشان میدهند که دو گانۀ فوق الذکر به هیچ عنوان تحلیل درستی از فضای پارکهای تکجنسیتی ارائه نمیدهد. بنابراین میتوانیم نتیجه بگیریم که سلطه بر زنان یا حمایت از آنها یا به طور کلی هرگونه بحث هویتی کمکی به فهم روابط قدرت موجود در چنین فضاهایی نمیکند و باید معنای این نوع از قدرت را در جایی دیگر جست و آن جایی نیست جز کنترل، رؤیتپذیری و بههنجارسازی بدنها که از طریق تفکیک بر اساس ویژگیهای از پیش تعیین شده اعمال میگردد.
جواد افشارکهن
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 108-121
چکیده
نظریههای اجتماعی از خلال به کارگیری مفاهیم ابداعی خود، شناخت پدیدارهای مختلف اجتماعی در یک جامعه را تسهیل میکنند و توضیحات خود دربارهی علل ظهور، دگردیسی و فرجام واقعیات اجتماعی را با پیامدهای کوتاه یا بلندمدت مرتب برآنها پیوند میزنند.
فرآیند تحولات به هم پیوسته، توأمان و سه گانه در قلمروهای واقعیت اجتماعی، نظریهی فلسفی ...
بیشتر
نظریههای اجتماعی از خلال به کارگیری مفاهیم ابداعی خود، شناخت پدیدارهای مختلف اجتماعی در یک جامعه را تسهیل میکنند و توضیحات خود دربارهی علل ظهور، دگردیسی و فرجام واقعیات اجتماعی را با پیامدهای کوتاه یا بلندمدت مرتب برآنها پیوند میزنند.
فرآیند تحولات به هم پیوسته، توأمان و سه گانه در قلمروهای واقعیت اجتماعی، نظریهی فلسفی و نظریهی اجتماعی میتواند عینیتها را به گونهای مؤثر و کارآمد در سپهر اندیشه و ذهنیت توجیهپذیر و در عرصهی کنش اجتماعی قابل کنترل سازد. اما در شرایط برهم خوردن این همزمانی که عموماً در شرایط جوامع پیرامونی رخ میدهد، درک و تفسیر وضعیت این جوامع با دشواری مواجه میشود.
با گذشت حدود نیم قرن از حضور جامعهشناسی و جامعهشناسان در نظام دانشگاهی ایران، به نظر میرسد دستاوردهای اندیشهی اجتماعی ایرانی در جهت شناخت جامعهی ایران و پیشبینی تحولات آن چندان قابل اعتنا نیست و منطق دگرگونیها و فراز و نشیبهای اجتماعی را نمیتوان در چارچوب نظریات موجود فهم و قابل پیشبینی نمود. مقالهی حاضر براساس بررسیهای خود در حول محورهای: الف) نسبت اندیشهی فلسفی واندیشهی اجتماعی ب) ویژگیهای جامعهی ایرانی به عنوان جامعهای پیرامونی ج) قابلیتها وتحدیدهای مؤثر براندیشهورزی اجتماعی در ایران، میکوشد چالشها و موانع موجود بر سرراه نظریهپردازی دربارهی جامعهی ایران را مورد مطالعه قرار دهد و به بحث دربارهی عوامل بحران در تأمل اجتماعی نظاممند و روشمند پیرامون واقعیات جامعهیایرانی بپردازد.
محمد فرهادی
دوره 18، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 108-129
چکیده
خانواده همچون سایر نهادهای اجتماعی در جریان سازگاری با تحولات کلان، دستخوش تلاطمی است که خالی از خطر و خسران نیست. تحولاتی مانند بازاری شدن زندگی معاصر و پیامدهای اجتنابناپذیر آن از جمله فردگرایی، مصرف گرایی، توسعه شخصی و پیشرفت، خانواده را با موقعیتی روبهرو کرده که مواجهه با آن منجر به بازاندیشی نقشها و هنجارهای نهاد خانواده ...
بیشتر
خانواده همچون سایر نهادهای اجتماعی در جریان سازگاری با تحولات کلان، دستخوش تلاطمی است که خالی از خطر و خسران نیست. تحولاتی مانند بازاری شدن زندگی معاصر و پیامدهای اجتنابناپذیر آن از جمله فردگرایی، مصرف گرایی، توسعه شخصی و پیشرفت، خانواده را با موقعیتی روبهرو کرده که مواجهه با آن منجر به بازاندیشی نقشها و هنجارهای نهاد خانواده شده است. در این مقطع مشخص زمانی، واکنش عاملان اجتماعی رها کردن خود از قید این نهاد است که منجر به افزایش آمار طلاق شده است. از این منظر طلاق نشانهای از نارسایی نهادی در خانواده و روی دیگر این نهاد است.
مسائل اجتماعی و اقتصادی متناظر با طلاق آنرا به ضایعهای بدل کرده که در حال آسیبرساندن به نهاد خانواده است. فقدان الگوی نهادی برای طلاق، عاملان اجتماعی را در مقابل پیامدهای آن تنها رها کرده است. توجیه ضرورت تلقی طلاق به مثابه یک نهاد برای تمهید مناسبات هنجاری عمل در این مرحله از زندگی هدف این نوشته است. روش متبوع مکتوب حاضر تحلیل دادههای موجود و تدقیق و تصحیح آن با کمک مصاحبههای نیمهساختاریافته است.
آنچه به عنوان یکی از نتایج این پژوهش قابل اشاره است، کاهش آسیبها از رهگذر تأسیس نهاد طلاق است. طلاق نه تنها پایان یک خانواده است بلکه با آثاری که به لحاظ اجتماعی به جا میگذارد به طور کلی در حال تبدیل شدن به پایان نهاد خانواده است. اما نهاد طلاق میتواند به استواری نهاد خانواده یاری برساند.
نسیم نعمتیزاده؛ حسن محدثی گیلوائی
چکیده
شروع نوسازی در اوایل قرن نوزده میلادی در اکثر کشورهای اسلامی باعث واکنش نیروهای دینی و روحانیت در مواجهه با این پدیده شد و همین امر سبب شد که این کشورها در مقابل این اتفاق و راههای تعامل با آن واکنشهای متفاوتی نشان دهند. بهطور معمول در هر یک از این کشورها مخالفان و موافقانی پدیدار شدند که مواضعشان با مواضع حاکمان و فقیهان همگونیها ...
بیشتر
شروع نوسازی در اوایل قرن نوزده میلادی در اکثر کشورهای اسلامی باعث واکنش نیروهای دینی و روحانیت در مواجهه با این پدیده شد و همین امر سبب شد که این کشورها در مقابل این اتفاق و راههای تعامل با آن واکنشهای متفاوتی نشان دهند. بهطور معمول در هر یک از این کشورها مخالفان و موافقانی پدیدار شدند که مواضعشان با مواضع حاکمان و فقیهان همگونیها و ناهمگونیهای فراوانی داشتهاند.این پژوهش بهمقایسۀ نقش شریعت اسلام در مقابل جریان نوسازی، در دو کشور مسلمان ایران و مالزی پرداخته است. این موضوع تاریخی، با روش اسنادی و با استفاده از مدارک دست اول و دوم مورد مطالعه قرار گرفته است. لذا این مقاله میزان قدرت شریعت در دو کشور مسلمان را بررسی میکند. در این مقاله همچنین بهنحوۀ برخورد روحانیان بهعنوان حاملان و مدافعان شریعت در این کشورها با نیروهای نوسازی پرداخته میشود. این اثر نشان میدهد که چگونه شریعت در ایران در دورههای زمانی مختلف کارکردی متفاوت با شریعت در مالزی داشته است و چگونه در مقابل نوسازیگرایان در دورههای تاریخی مختلف ایستادگی کرده است؛ در حالی که در مالزی شریعت و روحانیان حامیِ آن چنین نقشی را ایفا نکردهاند. در این مقاله آرای دیویس در باب نسبت دین و نوسازی بهمنزلهی راهنمای نظری کار مورد استفاده قرار گرفته است.
پروین علی پور؛ محمد جواد زاهدی؛ ملیحه شیانی
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 109-135
چکیده
شکل گیری مشارکت و چگونگی عضویت و همکاری افراد جامعه در تشکلهای غیردولتی و فعالیتهای دستهجمعی سازمانیافته تحت تأثیر عوامل متعددی است این مطالعه به دنبال بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت سازمان یافته افراد است. بدین منظور با بررسی نظریه های مختلف در حوزه مشارکت و اعتماد اجتماعی به بیان نظری مسئله تحقیق پرداخته شده است. فرضیههای ...
بیشتر
شکل گیری مشارکت و چگونگی عضویت و همکاری افراد جامعه در تشکلهای غیردولتی و فعالیتهای دستهجمعی سازمانیافته تحت تأثیر عوامل متعددی است این مطالعه به دنبال بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت سازمان یافته افراد است. بدین منظور با بررسی نظریه های مختلف در حوزه مشارکت و اعتماد اجتماعی به بیان نظری مسئله تحقیق پرداخته شده است. فرضیههای تحقیق که از دیدگاههای نظری مرتبط با اعتماد اجتماعی و مشارکت استخراج شده با استفاده از دادههایی که به روش پیمایشی گردآوری شده آزمون شدهاند. حوزة جغرافیایی تحقیق محدودة کلان شهر تهران و جامعه آماری تحقیق نیز ساکنان مناطق شهرداری یک (بالا)، هفت (متوسط) و هفده (پائین) شهر تهران است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 300 نقر است که با روش نمونهگیری خوشهای و به صورت تصادفی انتخاب گردیدهاند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و مورد تحزیه و تحلیل آماری قرار گرفتهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که بین اعتماد اجتماعی در سه شکل متفاوت آن (فردی، تعمیمیافته و نهادی ) و مشارکت اجتماعی سازمانیافته رابطه معناداری وجود دارد هر چند که میزان و جهت تأثیرگذاری این رابطه در هر مورد متفاوت است. همچنین ضرایب رگرسیون چند متغیری نشان میدهد که از میان متغیرهای مورد بررسی اعتماد تعمیمیافته و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بهترین پیشبینی کنندهها برای مشارکت اجتماعیاند.
محمد تقی سبزه ای
دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 110-130
چکیده
هدف اصلى مقاله حاضر تحیل و تبیین جامعهشناسانه رویکردهاى اروپاى شرقى به جامعه مدنى در دوران سلطه رژیمهاى تمامیتخواه[1] کمونیستى بر این جوامع است. در این رهیافتها، جامعه مدنى به منزله جنبش اجتماعى نگریسته شده است که داراى خطمشىهاى کوتاهمدت و بلندمدت است. جامعه مدنى در شرایطى به منزله «خطمشى مقاومت» بهکار رفت ...
بیشتر
هدف اصلى مقاله حاضر تحیل و تبیین جامعهشناسانه رویکردهاى اروپاى شرقى به جامعه مدنى در دوران سلطه رژیمهاى تمامیتخواه[1] کمونیستى بر این جوامع است. در این رهیافتها، جامعه مدنى به منزله جنبش اجتماعى نگریسته شده است که داراى خطمشىهاى کوتاهمدت و بلندمدت است. جامعه مدنى در شرایطى به منزله «خطمشى مقاومت» بهکار رفت که رژیمهاى تمامیتخواه بر جوامع کمونیستى اروپاى شرقى حکومت مىکردند. در شرایط حاکمیت خودکامگى، استراتژى جامعه مدنى مبارزه انقلابى با حکومتهاى خودکامه نبود، زیرا سرنگونى آنها در کوتاهمدت غیر قابل پیشبینى بود. از اینرو، جامعه مدنى باید فعالیتهایش را بر تأسیس سازمانها و شبکههاى اجتماعى به منظور تقویت سیستم خودـ دفاعى جامعه در برابر سلطه خودکامه متمرکز کند. هدف جنبش جامعه مدنى پس از حکومتهاى خودکامه نه کسب قدرت سیاسى، بلکه نقد و کنترل دولت بود تا از شکلگیرى دولتهاى تمامیتخواه جدید جلوگیرى شود و دموکراسى پایدارى در آینده نهادینه شود. در اروپاى شرقى براى رهایى جامعه از دولتهاى تمامیتخواه حاکم چند راهبرد جامعه مدنى محور نظیر «تئورى ضد سیاست» جورج کُنراد، «مقاومت تدریجى» لِشک کُولاکفسکى، «تکاملگرایى نو» آدام میشنیک و «ساخت جامعه موازى» و اسلاو هاول ارائه شد که به موازات سایر راهبردهاى توسعهاى، عملگرا، اصلاحطلبانه، تجدیدنظرطلبانه به جامعه مدنى در این منطقه مطرح شدند. [1] . به رژیمهاى تکحزبى، استدادى، دیکتاتورى، تماممدار، تمامیتخواه، خودکامه توتالیتر گفتهمىشود.Totalitarian
حمیدرضا شعیری
دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 110-128
چکیده
گفتمان از دیدگاه زبانشناختی به کنشی فردی اطلاق میگردد که نتیجۀ استعمال زبان است. چنین کنشی که تجارب بیرونی و زیستۀ گفته پرداز را به همراه کنکاشِ درون زبان به حوزۀ گفتمان منتقل میکند ما را با ویژگیهای متفاوت و متنوعی مواجه میسازد که این تحقیق فقط بخشی از آن را برجسته میسازد. از میان کارکردهای مختلف گفتمان سه ویژگی مقاومتی، ممارستی ...
بیشتر
گفتمان از دیدگاه زبانشناختی به کنشی فردی اطلاق میگردد که نتیجۀ استعمال زبان است. چنین کنشی که تجارب بیرونی و زیستۀ گفته پرداز را به همراه کنکاشِ درون زبان به حوزۀ گفتمان منتقل میکند ما را با ویژگیهای متفاوت و متنوعی مواجه میسازد که این تحقیق فقط بخشی از آن را برجسته میسازد. از میان کارکردهای مختلف گفتمان سه ویژگی مقاومتی، ممارستی و مماشاتی وجوهی هستند که مبنای شکل گیری بسیاری از گفتمانها به شمار میروند. تاکید بر این سه ویژگی به این دلیل است که هر کنش گفتمانی قبل از هر چیز آزادسازی میزانی از انرژی است که فرآیند گفتمانی و پویایی آن را تضمین میکند. همین انرژی است که سبب ایجاد فضای مقاومت، ممارست و یا حتی مماشات گفتمانی میگردد. مقاومت گفتمانی سبب میگردد تا یک وضعیت ایجابی و تثبیت شده نفی شود و وضعیتی متفاوت و جدیدی جایگزین آن گردد. مهمترین نتیجۀ نفی کارکرد ایجابی یک گفتمان ورود به چشم انداز جدیدی است که مسیر حرکت گفتمانی را باز نموده و میتواند شرایط رشد و استعلای آن را فراهم سازد. کنشهای گفتمانی همواره امکان تمدید حضور خود را در فرآیندی متفاوت از آنچه برای آنها ترسیم شده است دارند. جریانهای کنشی دارای آستانۀ مقاومت متفاوت هستند. با وارد کردن میزانی از انرژی به یک جریان میتوان مسیر حرکت آن را تغییر داد. مقاومت و ممارست قدرت گفتمانی را بازتعریف میکنند. به همین دلیل قدرت میتواند با گستره کمّی، حضور خود شرایط ایجابی را تغییر دهد. اما گاهی نیز تقلیل و تضعیف همین گسترۀ کمینوعی ممارست جهت بهبود کیفی حضور است. به همان میزان که اسطورهسازی، مقاومت گفتمانی را افزایش میدهد به همان میزان نیز جذب و حل شدن در گفتمانهای جاری شرایط مماشاتی حضور را افزایش میدهد. ویژگی مقاومتی گفتمان راه را بر استعلای ساحت حضور کنشگران گفتمانی میگشاید.چنین مقاومتی امکان جابجایی کنشها و جلوگیری از انجماد آنها را فراهم میکند. اینک باید دید چگونه و بر اساس چه کارکردهایی گفتمان وارد مسیر پویای ممارست و به پشتوانۀ آن تغییر وضعیتهای ایجابی و تثبیت شده میگردد ؟ هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل سه ویژگی مقاوتی، ممارستی و مماشاتی گفتمان از دیدگاه نشانه – معناشناسی جهت تبیین این موضوع مهم است که گفته پردازی فضایی چالشی است که استحاله و استعلای معنا در آن وابسته به تغییر شرایط ایجابی به شرایط سلبی و یا پویاجهت جلوگیری از رسوب معناست.
مهدی قادری؛ امیر ملکی؛ مجید حقجو
دوره 18، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 110-142
چکیده
بیماریهای مزمن یکی از مهمترین علل مرگ و میر در عصر حاضر هستند. اتخاذ سبک زندگی سالم یکی از بهترین شیوههای مقابله با این نوع بیماریها است. این پژوهش، با هدف بررسی تعیینکنندهای ساختی- سرمایهای سبک زندگی سالم در میان افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیش از ابتلاء به بیماری انجام شد. روش پژوهش حاضر، پیمایش و از نوع مقطعی میباشد. ...
بیشتر
بیماریهای مزمن یکی از مهمترین علل مرگ و میر در عصر حاضر هستند. اتخاذ سبک زندگی سالم یکی از بهترین شیوههای مقابله با این نوع بیماریها است. این پژوهش، با هدف بررسی تعیینکنندهای ساختی- سرمایهای سبک زندگی سالم در میان افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیش از ابتلاء به بیماری انجام شد. روش پژوهش حاضر، پیمایش و از نوع مقطعی میباشد. حجم نمونه برابر با 412 بیمار (239 مرد و 173 زن) بوده است. نتایج
«مدلسازی معادلات ساختاری» نشان داد که دادههای گردآوریشده، مدل ساختاری با متغیرهای بیرونی «موقعیت اقتصادی اجتماعی»، «شرایط زندگی» و «سرمایه مرتبط با سلامت» را تا حد قابل قبولی تأیید میکند. اثرات کل این سه متغیر بر سبک زندگی سالم برابر 46/0 محاسبه شد. بهعبارتدیگر، 46 درصد از تغییرات سبک زندگی سالم میان بیماران بهوسیله این سه متغیر قابل تبیین است و 54 درصد واریانس تبیین نشده مربوط به متغیرهای خارج از معادله است.
پرویز اجلالی؛ ریحانة انجم شعاع
دوره 13، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 111-148
چکیده
هدف از این پژوهش شناخت زندگی روزمره ایرانی از خلال مطالعه یکی از فضاهای عمومی شهری یعنی پارکها میباشد. در کلان شهــر تهران دو پارک عمومی بزرگ که یکی در منطقة مرفهنشین در منتهیالیه شمال تهران و دیگری در جنوب این شهر قرار دارد، برای بررسی انتخاب شدند. در شهر متوسط کرمان نیز دو پارک مادر و شورا برگزیده شدند که یکی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش شناخت زندگی روزمره ایرانی از خلال مطالعه یکی از فضاهای عمومی شهری یعنی پارکها میباشد. در کلان شهــر تهران دو پارک عمومی بزرگ که یکی در منطقة مرفهنشین در منتهیالیه شمال تهران و دیگری در جنوب این شهر قرار دارد، برای بررسی انتخاب شدند. در شهر متوسط کرمان نیز دو پارک مادر و شورا برگزیده شدند که یکی در منطقة مرفه شهر و دیگری در مرکز شهر جای دارد.
تهران کلانشهری است بهشدت بیگانه ساز که به نظر میرسد معضلات مدرنیت در آن بیش از مزیتهای آن باشد. در یک چنین کلان شهری پرسه زنی و وقت گذرانی در پارک گریزگاهی مهم برای فرار از بیگانگی است که کلان شهر به وجود میآورد. اما آنچه از مدرنیته وارد کرمان شده است، بیشتر ابزارها و سازههای مدرن است، رابطه خویشاوندی هنوز مستحکم است و علیرغم اینکه خانواده گسترده به شکل سابق آن زوال یافته، اما هنوز اغلب خانوادههای جوان ترحول یک خانواده مرکزی سازمان یافته و تعاملات خود را شکل میدهند. در این فضا، بیگانگی و فردیت به شدت تهران وجود ندارد. همین امر تا حدودی زندگی روزمره این دو شهر را از هم متفاوت ساخته است. در نتیجه دو نوع فضای پارک تا حدودی متفاوت توسط شهروندان تولید شده است.
سیاوش قلی پور؛ نادر امیری؛ مهسا تیزچنگ
دوره 15، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 111-152
چکیده
مقاله حاضر در نظر دارد نحوة مواجهة زنان شهر کرمانشاه با نظام پدرسالاری را در بستر حوزة خصوصی مورد بررسی قرار دهد. بهاین منظور سِیر زندگی آنان متاثر از آموزههای نخستین خانواده تا تثبیت نقشهای آنان در قالب همسر-مادر، در پنج مرحلهی کلیشههای جنسیتی، ازدواج، زنانگی ایدهآل، حوزة زناشویی و حوزة خصوصی پیگیری میشود. رویکرد ...
بیشتر
مقاله حاضر در نظر دارد نحوة مواجهة زنان شهر کرمانشاه با نظام پدرسالاری را در بستر حوزة خصوصی مورد بررسی قرار دهد. بهاین منظور سِیر زندگی آنان متاثر از آموزههای نخستین خانواده تا تثبیت نقشهای آنان در قالب همسر-مادر، در پنج مرحلهی کلیشههای جنسیتی، ازدواج، زنانگی ایدهآل، حوزة زناشویی و حوزة خصوصی پیگیری میشود. رویکرد نظری مقاله مبتنی بر آراء پیر بوردیو است. روش بررسی مقاله کیفی است. تکنیک گردآوری دادهها بر اساس مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. پاسخگویان بر حسب شاخصهای سرمایة فرهنگی به سه گروه سنتی، مدرن و فرهیخته تقسیم شدند. شاخصهای پدرسالاری شامل هویت مردانه، مردمحوری، سلطة مردانه و نقطة ثقل کنترل در میان گروهها با هم مقایسه و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل دربردارندة تناوبی در کنشهای بازتولیدی و مقاومتی است که بستگی زیادی به سرمایة فرهنگی زنان و تجارب میدانی آنها در گروههای مذکور دارد. اهمیت تمامی عوامل فوق یکسان نبوده و در مواردی فشار ساختاری ناشی از آن موجب نزدیکی دیدگاههای زنان علیرغم تفاوتهایشان بود.
فاطمه عزلتیمقدم؛ مقصود فراستخواه؛ فرح ترکمان
چکیده
هدف از این تحقیق شناختِ الگوهای آموزشِ جامعهشناسی است. روشِ تحقیق، کیفی و جامعۀ مورد مطالعه دانشگاهها و مؤسساتِ آموزش عالی حضوری و دولتی شهر تهران است. یافتهها با استفاده از نمونهگیریِ هدفمند و نظری از طریقِ مصاحبۀ نیمهساختاریافته با 31 نفر از دانشجویانِ دورۀ دکتری و استادانِ جامعهشناسی جمعآوری شدهاند. نتایج حکایت از ...
بیشتر
هدف از این تحقیق شناختِ الگوهای آموزشِ جامعهشناسی است. روشِ تحقیق، کیفی و جامعۀ مورد مطالعه دانشگاهها و مؤسساتِ آموزش عالی حضوری و دولتی شهر تهران است. یافتهها با استفاده از نمونهگیریِ هدفمند و نظری از طریقِ مصاحبۀ نیمهساختاریافته با 31 نفر از دانشجویانِ دورۀ دکتری و استادانِ جامعهشناسی جمعآوری شدهاند. نتایج حکایت از تمایزِ میان الگوهایِ آموزشِ جامعهشناسی در جامعۀ مورد مطالعه دارد و راهبردها و کنشهایِ کنشگرانِ حوزه جامعهشناسی را در کلاسِ درس و محیطِ آموزشی در پنج الگو تفکیک و صورتبندی میکند که عبارتند از؛ 1) کلاسیک، 2) انتقادی، 3) کاربردی، 4)اجتماعی، 5) وظیفهای-رفتاری. همچنین یافتهها نشان داد که یک الگویِ مبهمِ ترکیبی و اقتضائیِ در راه نیز در حال شکلگیری است که هنوز ظهورِ کامل و استقرار نیافته است.
محمد عباس زاده؛ لیلا مقتدایى؛ اکبر طالبپور؛ نیر محمدپور
دوره 11، شماره 4 ، آبان 1389، ، صفحه 112-140
چکیده
رفتار شهروندى دانشگاهى در برگیرنده انجام رفتارهایى چون دیگرخواهى، وجدان، نزاکت، مردانگى و مواردى مانند آن است که هرچند به صورت رسمى در حوزه وظایف رسمى کارکنان تعریف نشده است ولى انتظار مىرود کارمندان به انجام چنین رفتارهایى اقدام نمایند، چیزى که در نگهداشت و پویایى دانشگاه از اهمیت بالایى برخوردار است. مقاله حاضر با هدف شناسایى ...
بیشتر
رفتار شهروندى دانشگاهى در برگیرنده انجام رفتارهایى چون دیگرخواهى، وجدان، نزاکت، مردانگى و مواردى مانند آن است که هرچند به صورت رسمى در حوزه وظایف رسمى کارکنان تعریف نشده است ولى انتظار مىرود کارمندان به انجام چنین رفتارهایى اقدام نمایند، چیزى که در نگهداشت و پویایى دانشگاه از اهمیت بالایى برخوردار است. مقاله حاضر با هدف شناسایى عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروند سازمانى درصدد ارائه راهکارهاى عملى براى ارتقاى مفهوم مذکور مىباشد.
روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشى بوده و جامعه آمارى پژوهش حاضر، شامل کلیه کارمندان ادارى و آموزشى دانشگاه اصفهان به تعداد 445 نفر بود که از این میان، 118 نفر براساس فرمول کوکران و به روش نمونهگیرى طبقهاى بهعنوان نمونه آمارى انتخاب شدند. روش آمارى مورد استفاده، شامل مدلسازى معادلات ساختارى و تحلیل مسیر بوده است و براى محاسبه ضرایب آن، از برآوردهاى روش لیزرل استفاده شده است. تجزیه و تحلیل کلیه آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر، از طریق نرمافزار 17 Spss، صورت گرفته است.
نتایج تحقیق نشان داد: رفتار شهروندان سازمانى در حد متوسط رو به پایین مىباشد و در این میان، متغیرهاى مورد استفاده توانستهاند، 31 درصد تغییرات متغیر تعاملات همکارىجویانه، 51 درصد تغییرات متغیر پیشنهادهاى مفید، 73 درصد تغییرات متغیر خودآموزى و 64 درصد تغییرات متغیر جو مطلوب را بهعنوان ابعاد رفتار شهروند سازمانى تبیین نمایند.
اسماعیل بلالی؛ فاطمه اسکندرزاده
چکیده
این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر میزان سلامت جسمانی قومیّتهای ترک و کردِ ساکن در شهرهای تبریز و مهاباد با تأکید بر سبک زندگی ( بُعد رفتاری) میپردازد. روش پژوهش پیمایش و شیوۀ نمونه گیری، خوشهای چند مرحلهای بوده که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 500 نفر برآورد شده است. چارچوب نظری پژوهش براساس مدلهای درسلر و نظریههای ...
بیشتر
این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر میزان سلامت جسمانی قومیّتهای ترک و کردِ ساکن در شهرهای تبریز و مهاباد با تأکید بر سبک زندگی ( بُعد رفتاری) میپردازد. روش پژوهش پیمایش و شیوۀ نمونه گیری، خوشهای چند مرحلهای بوده که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 500 نفر برآورد شده است. چارچوب نظری پژوهش براساس مدلهای درسلر و نظریههای مرتبط با آن میباشد. طبق یافتههای پژوهش، مشخص شد که وضعیّت اقتصادی- اجتماعی، مجموع سرمایههای فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و سبکِ زندگی بر سلامت جسمانی اثر مثبت و معناداری دارند به این مفهوم که با افزایش هر یک از این متغیرها، میزان سلامت جسمانی در بین اعضاء قومیّتها نیز افزایش مییابد. همچنین میزان سلامت جسمانی اعضای قومیّت ترک بیشتر از اعضای قومیّت کرد است. سبک زندگی مرتبط با سلامت ترکها نیز بهتر از کردهاست.
احسان آقابابایی
دوره 16، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 114-136
چکیده
خانواده، یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است که در فیلمهای سینمایی نیز نمود تصویری دارد. هدف مقاله حاضر این است که چگونگی بازنمایی خانواده در سینمای بعد از انقلاب اسلامی را بر اساس عناصر روایی تحلیل کند و ارتباط آن را با گفتمانهای سیاسی- اجتماعی دهههای 1360، 1370 و 1380 تفسیر نماید. برای نیل به هدف فوق، نظریهی گفتمان لاکلائو ...
بیشتر
خانواده، یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است که در فیلمهای سینمایی نیز نمود تصویری دارد. هدف مقاله حاضر این است که چگونگی بازنمایی خانواده در سینمای بعد از انقلاب اسلامی را بر اساس عناصر روایی تحلیل کند و ارتباط آن را با گفتمانهای سیاسی- اجتماعی دهههای 1360، 1370 و 1380 تفسیر نماید. برای نیل به هدف فوق، نظریهی گفتمان لاکلائو و موف و نظریة کنش متقابل به عنوان چارچوب مفهومی برای شناسایی ابعاد گفتمانی مورد استفاده قرار گرفته و مفاهیمی از تحلیل روایت به عنوان چارچوب روشی اقتباس شده است. حجم نمونه شامل 24 فیلم ساخته شده بعد از انقلاب اسلامی است که به شیوة «نمونه گیری موارد حاد» گزینش و نتایج بعد از تضمین اعتبار، گزارش نویسی شدهاند. نتایج در سطح گفتمان نشان میدهند که گفتمان فیلمها با گفتمان سیاسی- اجتماعی در هر دهه هم پوشانی دارند. بدین معنا که ساختار پیرنگ در روایت فیلمها به گونهای سامان یافتهاند که ابعاد گفتمانی هر دهه را در بازنمود انسجام، دوام و واپاشی خانواده در نظر گرفتهاند. در سطح بازنمایی داستان نیز، با حرکت از دهة 1360 به دهة 1370 و سپس دهة 1380 از میزان کنشهای پرخاشگرایانه میان اعضای خانواده کاسته شده و کنشهای فاقد محبت جای آن را گرفته است و به سمت اواخر دههی 1380 کنشهای جدلی و همراه با سوءظن بین زن و مرد در خانواده نمود یافته است.
على یوسفى؛ محمدرضا سلیمانى
دوره 12، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 115-140
چکیده
احساس اثرمندى سیاسى داراى دو بعد درونى و بیرونى است. بعد درونى آن دلالت بر توانایى افراد در تأثیرگذارى بر فرایندهاى سیاسى و بعد بیرونى آن دلالت بر درک پاسخگویى حکومت دارد. از ترکیب این دو بعد، چهار حالت عمده شامل دلگرمى سیاسى، بىتفاوتى سیاسى، نومیدى سیاسى و اعتراض سیاسى حاصل مىشود. تغییر حالات چهارگانه اثرمندى موکول به تغییر ...
بیشتر
احساس اثرمندى سیاسى داراى دو بعد درونى و بیرونى است. بعد درونى آن دلالت بر توانایى افراد در تأثیرگذارى بر فرایندهاى سیاسى و بعد بیرونى آن دلالت بر درک پاسخگویى حکومت دارد. از ترکیب این دو بعد، چهار حالت عمده شامل دلگرمى سیاسى، بىتفاوتى سیاسى، نومیدى سیاسى و اعتراض سیاسى حاصل مىشود. تغییر حالات چهارگانه اثرمندى موکول به تغییر سطح اعتماد سیاسى، مشارکت انتخاباتى، علاقه سیاسى، ترجیح ایدئولوژیک و پایگاه اجتماعى اقتصادى است. نتایج تحلیل ثانویه حاضر که از یک نمونه 200 نفرى از معلمان شهر نیشابور حاصل آمده، نشان مىدهد اولا احساس اثرمندى سیاسى معلمان در بعد درونى کمتر از حد متوسط (9/48) و در بعد بیرونى کمى بیش از حد متوسط (6/56) است. ثانیآ حالت دلگرمى سیاسى با 8/52 درصد فراوانى، رایجترین حالت اثرمندى سیاسى معلمان و پس از آن حالت بىتفاوتى سیاسى با فراوانى 2/39 درصد قرار دارد. ثالثآ از بین متغیرهاى پیشبینىکننده اثرمندى سیاسى، دو متغیر اعتماد سیاسى و مشارکت انتخاباتى، اثر تعیینکنندهترى بر تغییر حالات اثرمندى سیاسى (از بىتفاوتى به دلگرمى سطح اعتماد سیاسى و مشارکت انتخاباتى برآورد گردیده است. رابعآ با آگاهى از قوت و ضعف اعتماد سیاسى و مشارکت انتخاباتى معلمان، در 3/92 درصد از موارد حالت دلگرمى و در 2/84 درصد از موارد، حالت بىتفاوتى سیاسى آنها را بهدرستى مىتوان پیشبینى نمود.اعتماد دارند. بهطورى که 58 تا 78 درصد از تغییر حالات اثرمندى، موکول به تغییر