استعاره‌ و بینش جامعه‌شناختی دورکیم

علی یعقوبی

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 109-134

چکیده
  جامعه مفهومی انتزاعی است و غالباً از طریق چیزی ملموس و عینی درک می‌شود. در این باره، یکی از حوزه‌های عینی که در شکل‌گیری استعاره از آن کمک گرفته می‌شود، اندام‌های بدن است.  هدف این مقاله تبیین استعاره‌ها در بینش جامعه‌شناختی دورکیم بر اساس نظریه معاصر استعاره‌ی لیکاف است. روش پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی و  جمع‌آوری اطلاعات ...  بیشتر

نگاهی به مشکلات آمار جرایم در ایران

پرویز اجلالی

دوره 4، شماره 3 ، مهر 1381، ، صفحه 110-130

چکیده
  در این مقاله مولف ابتدا تعریفی از جرم و امار جرم ارائه می دهد.سپس انواع امار جرم را تعریف کرده و به ارزیابی نقاط ضعف و قوت انها می پردازد.بقیه مقاله به بررسی وضعیت امار جرم در ایران اختصاص یافته است.نتیجه این بررسی نشان میدهد که در کشور ما سه منبع رسمی تولید آمار جرم وجود دارد:دفتر آمار و پردازش داده های وزارت دادگستری،اداره آمار معاونت ...  بیشتر

باز تعریف جامعه شناسی روستایی

جمشید هومن

دوره 5، شماره 4 ، دی 1383، ، صفحه 111-134

چکیده
  آن چه جامعه شناسی روستایی را─رشته ای است که به عنوان به گمان عده ای نامناسبی دارد─تکان داده و هنوز هم می لرزاند،مباحثات برآمده از توجهات گوناگونی است که هر یک از آن ها موضع گیری نظری ویژه ای دارد و البته هیچ یک از آن موضع گیری ها بی طرفانه نیست. در این مباحث غالباً روستایی و شهری را همچون دو پدیدۀ جداگانه در مقابل هم قرار می دهند. این ...  بیشتر

گفتمان"گفتگو" در اسلام

عمادالدین باقی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 114-145

چکیده
  نقطه عظیمت الین مقاله تمایزگذاری میان گفتمان و گفتگو است.گفتگو جنبه بین الاثنینی و گفتمان ویژگی پارادایمی دارد و بیانگر الگو و منطق گفتگو ایت.گفتمان صرفا با عناصر نحوی و لغوی تشکیل دهنده جمله سروکار ندارد.بلکه فراتر از آن به عنوان بیرون از متن یعنب بافت موقعیتی،فرهنگی و اجتماعی سروکار دارد و به یک موضوع جامعه شناختی بدل می شود.در این ...  بیشتر

ارائه یک الگوی مفهومی برای مسائل و انحرافات اجتماعی و راه حلهای کاهش آن در عسلویه

سهیلا صادقی فسایی

دوره 7، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 119-146

چکیده
  توسعه صنعتی و پیشرفتهای تکنولوژیکی در عسلویه مبناهایی را برای تغییر از یک جامعه کاملا روستایی  به یک جامعه صنعتی و شهری فراهم ساخته است.تغییرات وسیع منطقه که ناشی از پروسه صنعتی شدن می باشد،پارادوکس بزرگی را به دنبال داشته است.از یک طرف،جامعه ای جدید با ظرفیتهای تولیدی بزرگتر خلق نموده و از طرف دیگر اختلالهای وسیعی در الگوهای سنتی ...  بیشتر

تفاوتهای بین نسلی ازدواج خویشاوندی در ایران

محمد جلال عباسی شوازی؛ فاطمه ترابی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1385، ، صفحه 119-146

چکیده
  پایداری نسبی ازدواج خویشاوندی در دهه های پیشین لزوم مطالعه ویژگی ها و روند تغییرات این الگوی رایج ازدواج در ایران را آشکار می سازد.مقاله حاضر با استفاغده از تحلیل ثانویه داده های"طرح آمار گیری از خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوارها ،1380" تفاوتهای بین نسلی ازدواجهای خویشاوندی را مطالعه می نماید.بدین منظور،الگوی رفتاری و نگرشی فرزندان(نسل ...  بیشتر

تأثیر احساس محرومیت نسبی بر هویت قومی و هویت ملی مطالعه موردی: اعراب استان خوزستان

عبدالرضا نواح؛ سید مجتبی تقوی‌نسب

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، ، صفحه 122-140

چکیده
  رابطه فرهنگ‌های محلی و فرهنگ عمومی یا رسمی یک کشور ازجمله مسائل بسیار مهم و قابل توجه در هر جامعه‌ای است. تعامل خرده‌فرهنگ‌های یک جامعه و ارتباط آن با فرهنگ رسمی کشور تأثیرات شگرفتی بر فرآیند جامعه‌پذیری فرد دارد و عدم انسجام میان این فرهنگ‌ها، تعارضات و تضادهای درونی فراوانی را در کنشگران ایجاد می‌کند. این پژوهش که در میان اعراب ...  بیشتر

مرور انتقادی بر تلاشهای ایرانی برای توسعه جامعه شناسیهای دگرواره

محمد امین قانعی راد

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 122-156

چکیده
  در سال‌های اخیر تلاش های رسمی برای تاسیس جامعه شناسی بومی  به دو طرح‌جامعه شناسی اسلامی و مهندسی فرهنگی انجامیده است. هدف این مقاله بررسی واکنش‌های شناختی دانشمندان اجتماعی ایرانی به این دو طرح رسمی بومی گرایی است. این سوال وجود دارد که آیا  این واکنش های شناختی ، اندیشه های جدیدی را برای بازسازی مفهوم بومی گرایی مطرح می سازند؟ ...  بیشتر

بررسى رابطه بین میزان رعایت هنجارهاى اجتماعى و میزان رضایت شغلى (مطالعه موردى: معلمان شهر مشهد)

مسعود حاجى زاده میمندى؛ اکبر زارع شاه آبادى؛ محمود لعل سجادى

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 126-147

چکیده
  هنجارهاى اجتماعى، مقررات و انتظاراتى هستند که از طریق آن جامعه رفتار اعضاى خود را هدایت مى‌کند. رعایت هنجارهاى اجتماعى موجب افزایش حمایت اجتماعى، همکارى و مشارکت در فعالیت‌ها و در نتیجه بهبود اوضاع سازمان و بالطبع رضایت شغلى افراد مى‌گردد. هدف مقاله حاضر بررسى رابطه بین رعایت هنجارهاى اجتماعى و رضایت شغلى در معلمان شهر مشهد مى‌باشد. روش ...  بیشتر

جامعه‌شناسی انزوای روشنفکران (نقد کنش‌های روشنفکران عصر مشروطه تا پایان سلطنت پهلوی اول)

محمدجواد زاهدی؛ محمد حیدرپور

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1387، ، صفحه 127-141

چکیده
  پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های ...  بیشتر

درباره جامعه‌شناسی مردم‌مدار

نازنین شاهرکنی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1386، ، صفحه 128-150

چکیده
  در دورانی به سر می‌بریم که جامعه‌شناسی بیش از پیش از دنیای مورد مطالعه‌اش فاصله گرفته است و نیازِ به آن‌چه من جامعه‌شناسی مردم‌مدار می‌نامم بیش از پیش حس می‌شود. مقصود من از جامعه‌شناسی مردم‌مدار آن علمی است که دغدغه‌اش «گروه‌های مردمی» و روشش آمیختن با آنان است. فراخوان من برای به رسمیت شناختن جامعه‌شناسی مردم‌مدار ...  بیشتر

مطالعه تاثیر کاربری در فیسبوک بر محرومیت نسبی و رضایت از زندگی

حمید عبداللهیان؛ مهین شیخ انصاری

دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 128-144

چکیده
  مساله‌ای که این مقاله به آن می‌پردازد به تاثیر کاربری در فیسبوک بر "محرومیت نسبی" و "رضایت از زندگی" کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک مربوط می‌شود.  داده‌های تحقیق در دو مرحله و با روش ترکیبی جمع آوری شده اند.  در مرحله اول با روش پیمایشی و در حجم 2437 نفر داده‌ها جمع آوری شدند و تاثیر کاربری در فیسبوک بر محرومیت نسبی کاربران فعال و ...  بیشتر

تحلیلی با رویکرد سیستمی از نشانه شناسی اجتماعی در قالب چهار نظام معنایی اریک لاندوفسکی

مرتضی بابک معین؛ کامران پاک نژاد راسخی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 129-147

چکیده
  رویکرد یا نگرش سیستمی در دهه‌های اخیر همواره به عنوان ابزاری کارآمد، مکمل مطالعات تخصصی پدیده‌های مختلف در حوزه‌های گوناگون دانش بوده و موجب درکی جامع و چند وجهی از چرایی و چگونگی روندهای حاکم بر رخدادها و پدیده‌ها می‌گردد؛ به خصوص در سده اخیر که علم با تولید و انباشت حجم عظیمی از داده‌های تخصصی بسیار متنوع روبرو بوده و بنا بر ...  بیشتر

زنان جوان و بازتعریف معنا و نقش مادری مطالعه‌ای بر روی مادران 25 تا 40 ساله ساکن شهرری

مریم رفعت جاه

دوره 18، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 130-164

چکیده
  مطابق تعریف سنتی، مادری مهمترین نقش یک زن و موجب کمال او و مراقبت و تربیت کودک مختص مادر است. اما امروزه با افزایش آگاهی و تامل زنان در زندگی روزمره، و در اثر شکاف بین تعاریف سنتی و تجارب واقعی مادری افزایش یافته، زمینه توجه به‌تجربه‌مادری و بازتعریف معنا و نقش مادری فراهم شده است. در این پژوهش تلاش شده تا معانی و تصور پیشینی زنان از ...  بیشتر

نقش حافظه جمعى در بروز منازعات قومى

علی اصغر داوودی

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 131-153

چکیده
  سال‌هاى پایانى قرن بیستم و آغاز قرن بیست‌ویکم شاهد بسط و گسترش منازعات قومى در گوشه وکنار جهان بوده است. خاتمه جنگ سرد، احیاى مجدد مباحث مربوط به نسل‌کشى، جنبش‌هاى حفظ میراث گذشته و گسترش ارتباطات در عرصه‌هاى مختلف، سبب علاقه فزاینده گروه‌هاى قومى به خاطرات گذشته و اهمیت یافتن فزاینده مکان در یادآورى خاطرات گذشته داشته است. پرسشى ...  بیشتر

موانع کارآفرینی زنان،بررسی تاثیر نابرابری جنسیتی بر کارآفریای زنان در ایران

فاطمه جواهری؛ سرور قضاتی

دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، ، صفحه 131-178

چکیده
  طی سالهای اخیر میزان قابل ملاحظه ای از اندیشه ها و آرای اجتماعی،در زمینه مسائل و محدودیتهای اشتغال زنان،به رشته تحریر درآمده است.از طرف دیگر،اولویت جامعه برای حرکت در مسیر توسعه اقتصادی پدیده کارآفرینی را به موضوع مورد توجه محافل علمی تبدیل کرده است.در این مقاله کوشش شده از تلفیق این دو قلمرو موضوعی برای تبیین نازل بودن سطح کارآفرینی ...  بیشتر

کنکاشی جامعه شناختی در مفاهیم و شیوه‌های درمان سنتی ناباروری زنان: تحلیل کمی و کیفی

سیده زهره بزرگ نژاد شیاده؛ امیر ملکی

دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 131-157

چکیده
   الگوهای درمان جویی افراد پدیده ساده درمانی نیست که بتوان تنها از منظر پزشکی آن را تبیین کرد، بلکه انتخاب شیوه های درمانی­ می­تواند بیش از سایر عوامل، تابعی از متغیرهای اجتماعی و فرهنگی باشد. به علت اهمیت زیاد مسئله باروری و فرزندآوری در بسیاری از فرهنگ‌ها از جمله فرهنگ سنتی جامعه ما، فردی که دچار مشکل ناباروری است اقدام به ...  بیشتر

بررسی تأثیر هر یک از مؤلفه‌های سازگاری بر انسجام خانوادة اقوام شهر همدان با رویکرد جامعه‌شناختی

اعظم خطیبی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 135-169

چکیده
  تحقیقات بسیاری نشان داده که کاهش میزان سازگاری زوجین تهدیدی برای سلامت و بقا خانواده‌هاست. هدف اساسی این تحقیق نیز بررسی تأثیر هریک از مؤلفه‌های سازگاری بر انسجام خانواده‌ در اقوام مختلف شهر همدان می‌باشد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و جمعیت نمونه در این تحقیق شامل 147 نفر از اقوام فارس، ترک و لر زبان ساکن شهر همدان بوده ...  بیشتر

بررسی میزان نارضایتی شغلی معلمان و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مطالعه موردی معلمان شهر نیشابور)

سعید وعیدفر؛ قربان علی ذهانی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1384، ، صفحه 135-150

چکیده
  نارضایتی شغلی اگرچه در ابتدا موجب کاهش کارایی و افزایش هزینه ها در محل کار می شود،اما تداوم آن سست شدن تعهد افراد نسبت به ارزش ها ،هنجارها،اهداف نظام و اعتماد اجتماعی را دربردارد.طی چند سال اخیر بعضا شاهد بروز نارضایتی هایی در میان معلمان به صورت اعتصاب و راهپیمایی بوده ایم.از آنجایی که پیامدهای نارضایتی شغلی معلمان برای جامعه بسیار ...  بیشتر

بررسی بازاندیشانه تاثیر صور نابهنجار بر شدت همبستگی مکانیکی در دوران مدرن بر اساس تئوری دورکیم مطالعه موردی : شهر تهران

حسام‌الدین صفاری؛ ابراهیم توفیق

دوره 10، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 136-177

چکیده
  این نوشتار تلاش می کند با نقد قرائت/ برداشت خطی «تکامل‌گرایانه» از تئوری دورکیم _که تمام تواریخ مختلف را در مقابل تاریخ مسلط قربانی می‌کند[1]_ ابتدا در سطح مفاهیم با طرح مفهوم گیدنزی تفسیر مبتنی‌بر‌گسست از دوران مدرن و عدم پذیرش رویکرد مبتنی بر دوران گذار، با برساختن مفهوم شدت همبستگی مکانیکی، قائل به دیالکتیکی بین انواع همبستگی ...  بیشتر

طبقه، فرهنگ و سبک زندگی (مورد مطالعه: فرهنگ و سبک زندگی «طبقه بالای» جامعه)

خیام عزیزی‌مهر؛ صدیقه پیری

دوره 19، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 136-163

https://doi.org/10.22034/jsi.2019.37917

چکیده
  مقالة حاضر به مطالعة فرهنگ و سبک زندگی طبقة بالای ایران می­پردازد. در این مطالعه، طبقه با معیارهای اقتصادی شامل شغل، میزان درآمد، منطقة محل سکونت، نوع مالکیت و متراژ واحد مسکونی و نوع ماشین تعریف می­شود. این پژوهش با روش کیفی از نوع تحلیل مضمون انجام شده، روش گردآوری داده مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته‌ و تعداد مصاحبه‌ها 22 مورد ...  بیشتر

ادخال اجتماعی

علی ذکاوتی قراگزلو

دوره 16، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 137-158

چکیده
  بررسی شکل‌گیری "ادخال اجتماعی" / و توصیف از روند تکوینی، ساختاری و عملکردی،  همچنین ترسیم برخی از مقتضیات هنجاری و شرایط اجتماعی ایران اهداف اساسی این مقاله اند. روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی است. چارچوب نظری بررسی رابطه بین "امور واقعی" و اتخاذ موضع کنش است. نتایج: ادخال اجتماعی شامل فرهنگ‌پذیری و فرهنگ آموزی است. که انتظار می‌رود ...  بیشتر

گفت و گو با آلن تورن

امیر نیک پی

دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1381، ، صفحه 137-160

چکیده
    این کتاب آغازگر چیزی است که میوانم سومین مرحله از کارم بنامم.این کتاب که بین سالهای 1988 تا 1991 نوشته شد و در سال 1992 به چاپ رسید،نخستین کتاب از مجموعه ای است که امیدوارم ادامه یابد و حول درون مایه ی کلی سوژه دور می زند.پیش از این مرحله،مرحله ی دوم قرار دارد که محور آن در واقع درون مایه ی کنش گر اجتماعی یا به عبارت دقیقتر جنبش های اجتماعی ...  بیشتر

درآمدی بر بنیان‌های فلسفی و روش‌شناختی مردم‌نگاری انتقادی؛ با تأکید بر مردم‌نگاری انتقادی کارسپیکن

عباس گرگی؛ سعید گودرزی

دوره 19، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 139-158

https://doi.org/10.22034/jsi.2018.38240

چکیده
  به‌طورکلی، تحقیقات به دودسته کمی و کیفی تقسیم می‌شوند. تحقیقات کیفی انواع متعددی دارند که مهم‌ترین آن مردم‌نگاری، نظریۀ مبنایی، پدیدارشناختی، تحلیل گفتمان، تأویل‌شناسی یا هرمنوتیک و نشانه‌شناسی هستند. مردم‌نگاری انتقادی نوعی ازمردم­نگاری است که ریشه در مکتب شیکاگو دارد و توسط مرکز مطالعات بیرمنگام در انگلستان توسعه‌ یافت. ...  بیشتر

گاندی، عدم خشونت و جنبش‏های اجتماعی

ابراهیم فیوضات؛ رضا تسلیمی تهرانی؛ علی دادگر

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 141-160

چکیده
  مقاله حاضر به معرفی افکار مهاتما گاندی به ویژه در باب عدم خشونت پرداخته  و ریشه های این تفکر را در اندیشه های شرقی و غربی جستجو کرده است. این مقاله سعی دارد تا تأثیر اندیشه‏های گاندی در باب عدم خشونت را بر جنبشهای اجتماعی جهان معاصر به نمایش بگذارد و ابعاد و اشکال این تأثیرگذاری را مورد بررسی قرار دهد.  بیشتر