کاربست ساختارگرایی تکوینی در جامعه‌شناسی ادبیات (ساختارگرایی تکوینی در مقام روش)

وحید طلوعی؛ محمد رضایی

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1386، ، صفحه 141-164

چکیده
  در این مقاله در پی آن بوده‌ایم که نحوه استفاده از روش ساختارگرایی تکوینی را در جامعه‌شناسی هنر و ادبیات نشان دهیم. به این منظور، در ابتدا به رویکردهای متفاوتی که به ساختارگرایی تکوینی معروف‌اند پرداخته‌ایم و سپس، با مقایسه منظرهای گلدمن و بوردیو بر نظریه رابطه‌گرای بوردیو به روش مذکور توجه کرده‌ایم. در پایان سعی شده است که این ...  بیشتر

بررسى‌فرآیندبرچسب‌زنى‌به بیماران اچ اى وى(ایدز)وپیامدهاى آن (مطالعه موردى)

حسین بهروان؛ محسن نوغانى؛ اعظم عباچى

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 141-164

چکیده
  هدف این مقاله بررسى فرآیند و پیامدهاى اجتماعى برچسب در مبتلایان به اچ اى وى/ایدز در شهر مشهد مى‌باشد. روش تحقیق، کیفى و تکنیک آن، مطالعه موردى (سرگذشت‌پژوهى) مى‌باشد. جامعه مورد بررسى کلیه بیماران اچ اى وى یک مرکز درمانى عفونى رفتارى واقع در شهر مشهد بود که گزینش آن‌ها به صورت هدفمند و بر اساس شیوه ابتلا صورت گرفت. داده‌ها با استفاده ...  بیشتر

بررسى نقش خانواده در جامعه پذیرى ورزشى

سید ضیاء هاشمى؛ رامین مرادى

دوره 11، شماره 4 ، آبان 1389، ، صفحه 141-164

چکیده
  مطالعه پیرامون ورزش از دهه 1960 مورد توجه جامعه‌شناسان قرار گرفته است. در این حوزه به مسائل متنوعى ازجمله خشونت در ورزش، اقتصاد و ورزش، سیاست و ورزش و بسیارى دیگر از مسائل پرداخته مى‌شود. در این مقاله ما به بررسى مسائل مربوط به جامعه‌پذیرى ورزشى پرداخته‌ایم و بحث خود را روى عواملى متمرکز کرده‌ایم که سبب ورود فرد و ادامه فعالیت‌اش ...  بیشتر

حافظه جمعی قوم کرد و رابطه آن با نگرش به نظام هویتی (مطالعه موردی شهر بوکان)

کاظم کاظمی؛ علی مصطفی پور

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 142-172

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی حافظة جمعی قوم کرد در شهرستان بوکان می‌پردازد. حافظه جمعی از مفاهیم نوظهور عرصه جامعه‌شناسی است که پیشینه پژوهشی چندانی در گروه‌های اجتماعی ایران ندارد. مسئله اصلی این پژوهش، درک چیستی و چگونگی برجسته سازی مقاطع مختلف تاریخ معاصر ایران در حافظه جمعی قوم کرد است. متغیر وابسته، حافظه جمعی  شهروندان شهر بوکان، ...  بیشتر

حافظه جمعی قوم کرد و رابطه آن با نگرش به نظام هویتی (مطالعه موردی شهر بوکان)

کاظم کاظمی؛ علی مصطفی پور

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 142-172

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی حافظة جمعی قوم کرد در شهرستان بوکان می‌پردازد. حافظه جمعی از مفاهیم نوظهور عرصه جامعه‌شناسی است که پیشینه پژوهشی چندانی در گروه‌های اجتماعی ایران ندارد. مسئله اصلی این پژوهش، درک چیستی و چگونگی برجسته سازی مقاطع مختلف تاریخ معاصر ایران در حافظه جمعی قوم کرد است. متغیر وابسته، حافظه جمعی  شهروندان شهر بوکان، ...  بیشتر

گرایش‌های دینی معاصر و وضعیت موسیقی در ایران پساانقلابی

حسین سروی؛ حسن محدثی؛ رضا صمیم

دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 142-165

https://doi.org/10.22034/jsi.2019.38570

چکیده
  این مقاله نسبت گرایش‌های دینی با موسیقی را در ایران معاصر مورد بحث قرار داده است. گرایش‌ها بر اساس تقسیم‌بندی محدثی (محافظت‌گرایی دینی، ترمیم‌گرایی دینی و بازسازی‌گرایی دینی) بررسی و مواضع هر یک در قبال موسیقی به­بحث گذاشته شده است. در این مقاله رابطة­­ دو نهاد دین و نهاد هنر از منظر جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی هنر مورد ...  بیشتر

نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی

ابراهیم حاجیانی

دوره 9، شماره 3 ، مهر 1387، ، صفحه 143-164

چکیده
  با توجه به دغدغه‌ها و نگرانی‌های موجود در خصوص تنوع فرهنگی و قومی در جامعه ایران و پیامدهای ناشی از آن، این مقاله که براساس یک طرح پژوهشی ملی تنظیم شده است به بررسی رابطه و نسبت گرایش به هویت قومی و گرایش به هویت ملی در میان اقوام ایرانی پرداخته است. براساس چارچوب تحلیلی انتخاب‌شده که نظریه کنش متقابل نمادین و مشخصآ آرای مید و بلومر ...  بیشتر

ناسیونالیسم و اسلام در کشاکش سازگاری و تناقض تحلیل و ارزیابی رابطۀ ناسیونالیسم و اسلام در آراء علی شریعتی

سید علی محمودی

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 143-177

چکیده
  از برآمدن جنبش مشروطه خواهی مردم ایران تا روزگار ما، بحث‌های مداوم و چالش‌برانگیز بر سرِ مفهوم‌های نوین همانند ملت، ناسیونالیسم، آزادی و قانون ، در سپهر فکری و اجتماعی- سیاسی ایرانیان، از اختلاف‌های عمیق و نبود اجماع نظر در میان اندیشه وران حکایت می‌کند. در میان این مفهوم‌ها، ناسیونالیسم و نسبتِ آن با اسلام (با قرائت‌های گوناگون) ...  بیشتر

کنشگری سیاسی اسلام گرایان در کردستان (مطالعه کیفی جماعت دعوت و اصلاح )

امید قادرزاده؛ بهروز محمدی

دوره 18، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 143-166

چکیده
  جماعت دعوت و اصلاح، یکی از جریان‌های مذهبی فعال در کردستان به­شمار می­رود. این جماعت، جزو معدود جریان­های مذهبی فعال در کردستان است که در کنار فعالیت­های دینی، فرهنگی و تربیتی، قائل به کنش­ورزی سیاسی درچارچوب نظام سیاسی حاکم بر ایران است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک اعضای جماعت دعوت و اصلاح  از کنش‌ورزی ...  بیشتر

اقتصاد سیاسى شهر در ایران پیشاسرمایه‌دارى مطالعه موردى عصر صفویه

حمید عباداللهى

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 146-175

چکیده
  در ادبیات ایران‌شناسى مفهوم شهر و اقتصاد شهرىِ پیشاسرمایه‌دارى به صور مختلف تعریف شده است. آن یا به‌مثابه تبعات ثانویه اقتصاد فئودالى و محل استقرار اربابانِ غایب از ده (رویکرد مارکسیست‌هاى روسى)، و یا به‌عنوان مکان استقرار بوروکراسىِ حکومتى براى مدیریت منابعِ ارضى (رویکرد مارکسیست‌هاى آسیاگرا) مفهوم‌یابى شده است. رویکرد سومى ...  بیشتر

نظریهسازان پسامدرن جامعهشناسى در فرانسه : کالج جامعه شناسى، ادگار مورون، میشل مافزولى، برونو لاتور

کرامت الله راسخ

دوره 12، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 148-176

چکیده
  اگر جامعه‌شناسی معاصر فرانسه را دقیق‌تر بررسی کنیم، نکته‌ای توجه ما را به خود جلب می‌کند، و آن تردید در بارة امکان دستیابی به درک نظام‌یافته از مفهوم جامعه است.[1] شک در بارة تصور از جامعه به منزلة تمامیت و ساختمانی متشکل از ساختارها، نهادها و روابط اجتماعی با انتقادهای اخیر افرادی مانند پیر بوردیو یا آلن تورن از جامعه‌شناسان کلاسیک ...  بیشتر

روایت‏های مردانگی در موسیقی رپ و چالش مردانگی هژمونیک

مسعود کوثری؛ محمد مهدی مولایی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 149-175

چکیده
  این پژوهش موضوع «مردانگی» در موسیقی رپ ایرانی- فارسی را مورد توجه قرار داده است و از این‌روی در حوزۀ بین‌رشته‌ای «مطالعات مردان» قرار می‌گیرد. در مطالعات مردان، از «مردانگی»‌ها سخن گفته می‌شود که در زمان‏ها و مکان‌های مختلف، متفاوت هستند و از این روی مردانگی را می‌توان برساخته‌ای اجتماعی دانست. در میان نظریه‏های ...  بیشتر

بررسی کیفیت زندگی شهری: مدلی برای سنجش و رتبه بندی استان‏ها‏ی ایران با استفاده از تحلیل خوشه ‏ای

احمد موذنی؛ محمدباقر علیزاده اقدم

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 149-174

چکیده
  بررسی و سنجش کیفیت زندگی به ویژه کیفیت زندگی شهری در ایران، با توجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خاص ایران و نیز تأکید سند چشم انداز بیست ساله کشور بر این امر، از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به جایگاه کیفیت زندگی در شهرها و مناطق و با توجه به این‎که هنوز در ایران سیستم جامعی در زمینۀ سنجش کیفیت زندگی ایجاد نشده، توجه به بررسی ...  بیشتر

تبیین جامعه‌شناختی تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز طی دو دهه 1367-1388

محمد حسین پناهی؛ هادی خانیکی؛ سعیده امینی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1392، ، صفحه 149-178

چکیده
  موضوع مقاله حاضر تحلیل و تبیین تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز، به‌عنوان یکی از گفتمان‌های سیاسی موثر پس از انقلاب اسلامی است. در این چارچوب پس از مروری بر تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز در دولت‌های جنگ، سازندگی، اصلاحات و دولت اصولگرا عوامل ساختاری تحول این گفتمان بررسی گردیده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه ...  بیشتر

تحولات سیاسی جنایی تقنینی و قضایی ایران در زمینه مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر

منصور رحم دل

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 149-165

چکیده
  گسترش اعتیاد به مواد مخدر در جامعه ایران در دهه 1960 و فشاری که از طرف جامعه داخلی و مراجع بین المللی به دولت وارد شد،دولت ایران را به اتخاذ سیاست جنایی شدیدتری در مقابل قاچاق مواد مخدر واداشت.این سیاست در طی زمان آهنگ یکنواختی نداشته است.دولت ابتدا برای نشان دادن شدت عمل خود مجازات اعدام را در سال 1338 وارد قلمرو مواد مخدر نمود و طی سالهای ...  بیشتر

بررسی رابطة بین باروری، مشارکت نیروی‎کار زنان و رشد اقتصادی (مطالعة تطبیقی ایران و کشورهای عضو گروه 7)

محمد شریف کریمی؛ آزاد خانزادی؛ مسعود چشم‎اغیل

دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 149-171

https://doi.org/10.22034/jsi.2018.36651

چکیده
  بررسی میزان تأثیر باروری و مشارکت اقتصادی زنان بر رشد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این مقاله به بررسی رابطة بین باروری‌، مشارکت نیروی‎کار زنان و رشد اقتصادی به صورت یک مطالعة تطبیقی بین ایران و کشور‌‎های گروه 7 پرداخته‎ شده است. در این راستا از داده‏های نرخ باروری کلی‌،  نرخ مشارکت نیروی‎کار زنان و  ...  بیشتر

کاربری فیس‌بوک و سرمایة اجتماعی مقایسه دانشجویان کاربر و غیرکاربر در دانشگاه تهران

مرضیه موسوی؛ محمدتقی شیخی؛ نجمه عطائی نژاد

دوره 14، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 153-179

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی رابطه کاربری شبکه اجتماعی مجازی فیس بوک و سرمایة اجتماعی می‌پردازد. گسترش تعاملات اجتماعی درفضاهای مجازی از سوی جوانان و دغدغه کاهش روابط و تعاملات و مشارکت اجتماعی آنان در دنیای واقعی مباحث گسترده‌ای را در زمینه چگونگی تأثیر پذیری سرمایه اجتماعی جوانان از کاربری شبکه‌های اجتماعی مجازی موجب گردیده است و اثرات ...  بیشتر

فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون خشونت علیه زنان

عالیه شکربیگی؛ رضا مستمع

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 153-177

چکیده
  خشونت علیه زنان در ابعاد خانگی و اجتماعی آن چه در جوامع توسعه یافته و چه در جوامع درحال توسعه همواره به عنوان یک دغدغه و آسیب مطرح بوده است. تحقیقات زیادی روی این مسئله انجام شده منتها به دلیل داشتن روش‌های مختلف برخورد با مسئله و شقوق متعدد نظری، نتوانسته این انبوه نتایج را در یک قالب پژوهشی که نقطه عطفی برای پژوهش‌های آتی در این حوزه ...  بیشتر

عوامل موثر بر تعاملات و ارتباطات دانشجویان با استادان مطالعه موردی دانشگاه‌های (آزاد، پیام نور و غیر انتفاعی)

فاطمه باقری حیدری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 153-172

چکیده
  تعاملات و روابط بین دانشجویان و استادان یکی از مهم‌ترین عرصه‌های ساختار اجتماعی علم به شمار می‌آید. هدف از این مقاله بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر تعاملات و ارتباطات دانشجویان با استادان می‌باشد. عرصه‌های مختلف تعاملاتی با توجه به نظریه‌های جامعه‌شناسی علم  و با چارچوب نظری بوردیو، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این پژوهش ...  بیشتر

بازخوانى ساختار نظام بهرهبردارى ارضى در کردستان قبل از اصلاحات ارضى

حسین ایمانى جاجرمى؛ سروه فتاحى

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 154-179

چکیده
  این مقاله با فراهم آوردن همه روایت‌هایى که تاکنون از نظام بهره‌بردارى ارضى در کردستان قبل از اصلاحات ارضى سال 1342 ارائه شده، قصد دارد این قرائت‌ها را نقد کرده و نظام بهره‌بردارى از زمین در کردستان را خوانش مجدد کند و روایتى جدید را براى فهم بهتر نظام ارضى کردستان عرضه کند. براى عرضه این روایت از روش تحلیل روایت براى تحلیل روایت‌هاى ...  بیشتر

مطالعۀ عوامل تاثیر‌گذار بر تقویت مشارکت اجتماعی دانشجویان در انجمن‌های علمی دانشجویی (مورد مطالعه: انجمن‌های علمی دانشگاه فردوسی مشهد)

حسین میرزایی؛ مجتبی میرزائی؛ توحید علیزاده

دوره 19، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 154-169

https://doi.org/10.22034/jsi.2019.36919

چکیده
  انجمن­های علمی به عنوان نهادی که می‌تواند در تقویت روابط موجود در اجتماع علمی تأثیر قابل توجهی داشته باشد حائز اهمیت است و از این‌جهت نیازمند مطالعات متعدد در مورد کارکردها، ساختار و شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء کارکردهای آن و دست‌یابی به اهداف است. امری که تحقیق حاضر به نوبۀ خود در صدد انجام آن است. هدف تحقیق حاضر شناسایی عوامل ...  بیشتر

بررسی رابطه‌ سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت دینی با هویت دینی نوجوانان

خدیجه سفیری؛ افسانه کمالی؛ نرجس خاتون مصلح

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 162-198

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت دینی با هویت دینی نوجوان می‌پردازد. چارچوب نظری تحقیق در زمینه‌ ‌‌سرمایه اجتماعی خانواده به‌طور خاص برمبنای نظریه کلمن و در زمینه‌ مشارکت دینی برمبنای نظریات جنکینز، دورکیم، طالبان و در زمینه‌ هویت دینی نیز برمبنای ترکیبی از نظریات تاجفل، فینی، جنکینز می‌باشد. روش پژوهش ...  بیشتر

بررسی عوامل برانگیزنده گرایش به مهاجرت های بین المللی جوانان 30-18 ساله شهرهای شیراز و ارسنجان

علی اصغر مقدس؛ زکیه شرفی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 162-190

چکیده
  جریان مهاجرت‌های بین المللی به دلایل مختلفی مثل فروریختن مواضع سیاسی در امر جابه جایی، توسعه سیستم‌های ارتباطی، ارزان تر شدن هزینه‌های حمل و نقل، نابرابری در سطح دستمزدها در کشورهای مختلف و نیاز به نیروی کار و ... براساس آمار و اطلاعات دقیق درحال افزایش است. مطالعه حاضر با استفاده از نظریه‌های جاذبه و دافعه لی و جهانی شدن به بررسی ...  بیشتر

مخاطره، آسیب‌پذیری و زندگی روزمره

مهدی ابراهیمی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 1-10

چکیده
  تحولات اجتماعی گستردۀ جهان در دوران کنونی (جهانی‌شدن، تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، صنعتی‌شدن جنگ و تروریسم، چیرگی ارزش‌های مصرف‌گرا و...)، علاوه بر ایجاد تغییرات عمده در شیوۀ زندگی شخصی و اجتماعی انسان‌ها، وظایف و کارکردهای علوم اجتماعی به‌طورعام و جامعه‌شناسی به‌طورخاص را نیز کاملاً تحت تأثیر قرار داده‌اند. شیوۀ اثرگذاریِ ...  بیشتر

آثار نظم و تضاد خانواده بر خشونت علیه کودکان

مسعود چلبی؛ صمد رسول زاده اقدم

دوره 4، شماره 3 ، مهر 1381، ، صفحه 26-54

چکیده
  به نظر می رسد تحقیقاتی که در زمینه خشونت علیه کودکان انجام گرفتند ،به خصوص در ایران، به نظریه هایی که خشونت را نتیجه تعاملات آشفته و مشکل ساز می دانند کمتر توجه نموده اند.پژوهش حاضر سعی دارد با توجه به سایر عوامل،تاکید اصلی خود را بر عوامل رابطه ای درون خانوادگی(نظو و تضاد) معطوف کند.این مطالعه تحقیقی پیمایشی است که روس 300 خانواده تهرانی ...  بیشتر