علمی
اسماعیل حسنزاده
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 7-41
چکیده
قطعنامهها یکی از منابع مهم تاریخ انقلاب اسلامی است که، بهدلیل جنبههای کاربردیاش در دوران تحولات انقلابی، ارزش داوری و غرضورزی در آنها راه نیافته است. تحلیل قطعنامهها در کنار سایر منابع مشابه، همچون دیوار نوشتهها و شعارها، میتواند ابعاد جدیدی را در مطالعات انقلاب اسلامی بگشاید. با توجه به ارزش تاریخی این دسته از ...
بیشتر
قطعنامهها یکی از منابع مهم تاریخ انقلاب اسلامی است که، بهدلیل جنبههای کاربردیاش در دوران تحولات انقلابی، ارزش داوری و غرضورزی در آنها راه نیافته است. تحلیل قطعنامهها در کنار سایر منابع مشابه، همچون دیوار نوشتهها و شعارها، میتواند ابعاد جدیدی را در مطالعات انقلاب اسلامی بگشاید. با توجه به ارزش تاریخی این دسته از منابع، مقاله حاضر درصدد است تا با بهرهگیری از روش تحلیل محتوا سیر خواستهها و مواضع انقلابیون را در شش ماهه واپسین حکومت پهلوی تبیین نماید. قطعنامهها نشان میدهد که خواستهها و مواضع انقلابیون در این مدت از صنفی به سیاسی و از سلبی به ایجابی در حال دگرگونی است. هرچه زمان پیروزی نزدیک میشد، قطعنامهها نیز اغلب خواستههای سیاسی ایجابی را مطرح میکردند.
علمی
جواد افشارکهن
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 42-56
چکیده
در مباحث و آرا ایراد شده پیرامون توسعه و توسعهنیافتگی، متفکران و اهل نظر به شکلی آگاهانه و یا ناآگاهانه از برخی مفروضات بدیهی بهره میگیرند. سنتهای نظری بدینسان به موازات هم و یا به صورت جایگزین ظهور و بروز مییابند. نظریات توسعه با گذشتن از مسیرهای رقابت و چالش و گاه تعامل تکمیلی، به پارادایمهای توسعه شکل دادهاند، پارادایمهایی ...
بیشتر
در مباحث و آرا ایراد شده پیرامون توسعه و توسعهنیافتگی، متفکران و اهل نظر به شکلی آگاهانه و یا ناآگاهانه از برخی مفروضات بدیهی بهره میگیرند. سنتهای نظری بدینسان به موازات هم و یا به صورت جایگزین ظهور و بروز مییابند. نظریات توسعه با گذشتن از مسیرهای رقابت و چالش و گاه تعامل تکمیلی، به پارادایمهای توسعه شکل دادهاند، پارادایمهایی که بعضآ از اصول موضوعه یکسان یا متفاوت بهره میگیرند.
پارادایم غالب در زمینه توسعه عمومآ واجد مؤلفههایی است که امروزه در بسیاری از آثار ارائه شده در باب توسعه و توسعهنیافتگی قابل یافت است. پذیرش برنامهریزی بهعنوان راه تحقق توسعه، ضرورت عبور از وضعیتی برزخی موسوم به دوران گذار و گزیرناپذیری توسعه برخی از مفروضات مورد پذیرش قرار گرفته در این پارادایماند. مقاله حاضر با بیان برخی استدلالهای نظری در صدد تردیدافکنی در این موارد است. بر این اساس، نوشتار حاضر فرضیهای جدید پیش میکشد و از امکانناپذیری تحقق توسعه در برخی جوامع سخن میگوید. فرجام دور یا نزدیک برخی جوامع شاید توسعهنیافتگی باشد. بدینسان، مباحث توسعه باید در انتظار «انقلاب کپرنیکی» باشند.
علمی
سید عبدالحسین نبوی؛ لیلا احمدی
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 57-75
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر عوامل فرهنگی ـ اجتماعی در نابرابری جنسیتی نمادی (نابرابری در قدرت تصمیمگیری) در خانوادهها و در پی پاسخگویی به سؤالات زیر صورت گرفته است: آیا نابرابری جنسیتی نمادی در خانوادهها وجود دارد؟ نابرابری جنسیتی در خانواده بهعنوان عرصه خصوصی به چه شکل نمود پیدا میکند؟ چه عواملی این نوع نابرابری را ایجاد ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر عوامل فرهنگی ـ اجتماعی در نابرابری جنسیتی نمادی (نابرابری در قدرت تصمیمگیری) در خانوادهها و در پی پاسخگویی به سؤالات زیر صورت گرفته است: آیا نابرابری جنسیتی نمادی در خانوادهها وجود دارد؟ نابرابری جنسیتی در خانواده بهعنوان عرصه خصوصی به چه شکل نمود پیدا میکند؟ چه عواملی این نوع نابرابری را ایجاد میکند؟
بسیاری از نظریههای جامعهشناختی میپذیرند که افزون بر عوامل ساختاری، عوامل ذهنی و شناختی نیز تأثیر زیادی در نابرابری جنسیتی دارد. پذیرش ایدئولوژی و عقاید قالبی جنسیتی توسط زنان در بستری از جامعهپذیری جنسیتی زمینه را برای بازتولید نابرابری در فضای خانواده فراهم میکند. در بعد نظری، برای رسیدن به اهداف تحقیق از نظریههای جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی بم، پییر بوردیو و چافتز در خصوص نابرابری جنسیتی استفاده شده است. این تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین زنان متأهل در سنین باروری مراجعهکننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اهواز در سال 86 انجام شده است. روش نمونهگیری خوشهای بوده و حجم نمونه پژوهش 384 نفر میباشد.
مهمترین یافتههای تحقیق نشاندهنده وجود نابرابری جنسیتی نمادی به گونهای محسوس بوده و نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیری نشاندهنده این است که متغیرهای درآمد، باورهای قالبی جنسیتی و جامعهپذیری جنسیتی 6/60 درصد از واریانس متغیر نابرابری جنسیتی نمادی را تبیین نموده و بیشترین تأثیر را در متغیر وابسته داشتهاند.
علمی
اکبر علیوردینیا؛ محمداسماعیل ریاحی؛ سیده ملیحه موسوی چاشمی
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 75-99
چکیده
امروزه گسترش بزهکاری در جامعه، بهویژه در بین نوجوانان، از حساسیتهای ویژهای برخوردار شده است. بازتاب چنین حساسیتهایی زمینه را برای پژوهشهای علمی به منظور علتیابی و ارایهی راهکارهای بهینه فراهم میسازد. تحقیق حاضر با آزمون تجربی نظریهی فشار عمومی اگنیو (که درواقع نسخه تجدیدنظرشدهای از نظریهی فشار است)، بهدنبال ...
بیشتر
امروزه گسترش بزهکاری در جامعه، بهویژه در بین نوجوانان، از حساسیتهای ویژهای برخوردار شده است. بازتاب چنین حساسیتهایی زمینه را برای پژوهشهای علمی به منظور علتیابی و ارایهی راهکارهای بهینه فراهم میسازد. تحقیق حاضر با آزمون تجربی نظریهی فشار عمومی اگنیو (که درواقع نسخه تجدیدنظرشدهای از نظریهی فشار است)، بهدنبال تبیین عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان بزهکاری نوجوانان میباشد. روش تحقیق پیمایشی بوده است و 400 دانشآموز سال سوم دبیرستانهای شهر بابل در سال تحصیلی 1385 ـ 86 بهطور خود اجرا به پرسشنامه پاسخ دادهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که حذف محرک مثبت، وجود محرک منفی و حالات عاطفی منفی با متغیر وابسته (یعنی بزهکاری) رابطه مستقیم و معناداری داشتهاند. همچنین رابطه مستقیم و معناداری بین متغیرهای عدم دستیابی به اهداف ارزشمند مثبت، وجود محرک منفی و حالات عاطفی منفی نوجوانان مشاهده شده است. درنتیجه، میتوان گفت که یافتههای به دست آمده در زمینه رابطه متغییرهای مستقل تحقیق با بزهکاری موافق با نظریه فشار عمومی اگنیو و مطالعات انجامشده پیشین است.
علمی
احمد رجبزاده؛ محمد فاضلی
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 100-121
چکیده
مطالعات متعدد در تحقیقات جامعهشناختی درباره دموکراتیزاسیون بر نقش طبقات اجتماعی در گذار به دموکراسی یا تحکیم آن تأکید میکنند. برخی نظریهپردازان مانند برینگتن مور بورژوازی و برخی نظیر روشهمیر و همکارانش کارگران را کارگزار تحقق دموکراسی میدانند. این مقاله مدعی رویکرد دیگری به نقش طبقات اجتماعی در دموکراتیزاسیون است و از ...
بیشتر
مطالعات متعدد در تحقیقات جامعهشناختی درباره دموکراتیزاسیون بر نقش طبقات اجتماعی در گذار به دموکراسی یا تحکیم آن تأکید میکنند. برخی نظریهپردازان مانند برینگتن مور بورژوازی و برخی نظیر روشهمیر و همکارانش کارگران را کارگزار تحقق دموکراسی میدانند. این مقاله مدعی رویکرد دیگری به نقش طبقات اجتماعی در دموکراتیزاسیون است و از رهگذر بررسی تطبیقی فرایند گسست دموکراسی در سه کشور ایران، ترکیه و کره جنوبی در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، در خصوص فقدان منافع ذاتی از پیش تعیین شده برای هر یک از طبقات اجتماعی در دموکراسی استدلال میکند و معتقد است باید منافع هر طبقه اجتماعی را برساخته شرایط تاریخی خاص لحظهای از تاریخ که درباره آن تحلیل صورت میگیرد دانست. با اتکا به این رویکرد، دموکراسی نه کارکرد کنش تاریخی طبقهای خاص بلکه محصول تعادل قدرت نسبی طبقات اجتماعی دانسته میشود. چنین دیدگاهی از رویکردی ساختارگرایانه به تحکیم دموکراسی طرفداری میکند.
علمی
عبدالرضا نواح؛ سید مجتبی تقوینسب
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، صفحه 122-140
چکیده
رابطه فرهنگهای محلی و فرهنگ عمومی یا رسمی یک کشور ازجمله مسائل بسیار مهم و قابل توجه در هر جامعهای است. تعامل خردهفرهنگهای یک جامعه و ارتباط آن با فرهنگ رسمی کشور تأثیرات شگرفتی بر فرآیند جامعهپذیری فرد دارد و عدم انسجام میان این فرهنگها، تعارضات و تضادهای درونی فراوانی را در کنشگران ایجاد میکند. این پژوهش که در میان اعراب ...
بیشتر
رابطه فرهنگهای محلی و فرهنگ عمومی یا رسمی یک کشور ازجمله مسائل بسیار مهم و قابل توجه در هر جامعهای است. تعامل خردهفرهنگهای یک جامعه و ارتباط آن با فرهنگ رسمی کشور تأثیرات شگرفتی بر فرآیند جامعهپذیری فرد دارد و عدم انسجام میان این فرهنگها، تعارضات و تضادهای درونی فراوانی را در کنشگران ایجاد میکند. این پژوهش که در میان اعراب استان خوزستان انجام گرفته است، بهدنبال طرح این مسئله است که احساس محرومیت نسبی در میان اعراب استان خوزستان چه تأثیری بر هویت ملی و هویت قومی آنها میگذارد و نهایتآ اینکه بین هویت ملی و هویت قومی چه رابطهای وجود دارد. یافتههای این پژوهش نشان که با افزایش احساس محرومیت نسبی، هویت قومی در میان مردم عرب این استان تشدید شده و در پی آن برخی جنبههای هویت ملی آنان کاهش مییابد؛ بنابراین، یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین هویت قومی و هویت ملی اعراب استان خوزستان رابطه معکوسی وجود دارد. شایان ذکر است که در این تحقیق هویت قومی با توجه به ابعاد سه گانه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن مورد سنجش قرار گرفته است.