علمی
مسعود چلبی؛ مهدی امیر کافی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 3-31
چکیده
تحقیق حاضر با تاکید بر عنصر رابطه ای به مطالعه انزوای اجتماعی می پردازد و علل و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار می دهد.این تحقیق از نوع پیمایشی است که طی آن با 734 نفر از شهروندان تهران و کرمان بین سنین 20 تا 70 سال مصاحبه شده است.حجم نمونه به ترتیب برای دو شهر مذکور معادل 530 و 204 نفر می باشد.برای تحلیل داده ها از مدل سازی خطی سلسله مراتبی استفاده ...
بیشتر
تحقیق حاضر با تاکید بر عنصر رابطه ای به مطالعه انزوای اجتماعی می پردازد و علل و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار می دهد.این تحقیق از نوع پیمایشی است که طی آن با 734 نفر از شهروندان تهران و کرمان بین سنین 20 تا 70 سال مصاحبه شده است.حجم نمونه به ترتیب برای دو شهر مذکور معادل 530 و 204 نفر می باشد.برای تحلیل داده ها از مدل سازی خطی سلسله مراتبی استفاده شده است.یافته ها نشان میدهد که متغیرهای سطح توسعه اقتصادی-اجتماعی منطقه و ثبات ساکنان در سطح ساختی و اعتماد،امنیت و تعدد گره ها و هویت ها در سطح فردی اثرات موثر و معنی داری بر روابط اجتماعی دارند.همچنین سطح روابط اجتماعی به نوبه خود تاثیر موثر و کاهنده ای بر احساس تنهایی و احساس عجز نشان می دهند.
علمی
غلام عباس توسلی؛ سید محمود نجاتی حسینی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 32-62
چکیده
موضوع این مقاله تحلیل و تبیین واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران پس از انقلاب اسلامی است.هدف مقاله به دست دادن تحلیلی جامعه شناختی از فرایند شکل گیری شهروندی در ایران همراه با سازوکارهای شکل دهنده شهروندی است.همچنین شکل بندی اجتماعی این پدیده مدرن در ایران پس از انقلاب 57 نیز از حیث"نوع اجتماعی،محتوای اجتماعی،شکل اجتماعی و قلمرو اجتماعی" ...
بیشتر
موضوع این مقاله تحلیل و تبیین واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران پس از انقلاب اسلامی است.هدف مقاله به دست دادن تحلیلی جامعه شناختی از فرایند شکل گیری شهروندی در ایران همراه با سازوکارهای شکل دهنده شهروندی است.همچنین شکل بندی اجتماعی این پدیده مدرن در ایران پس از انقلاب 57 نیز از حیث"نوع اجتماعی،محتوای اجتماعی،شکل اجتماعی و قلمرو اجتماعی" شهروندی در ابعاد "مدنی، سیاسی و اجتماعی" آن مدنظر قرار گرفته است.چهارچوب نظری مقاله نظریه اجتماعی شهروندی و روش آن جامعه شناختی تاریخی است و در آن به طرح سه پرسش از ماهیت فرایندهای موثر بر شکل گیری شهروندی و سازو کارهای تاثیر گذار آن و ساختارهای شکل بندی شهروندی و نیز سه فرضیه مرتبط با آن پرداخته شده است.این فرضیه ها ناظر به اثرگذاری گفتمان قوانین موضوعه و قانون اساسی،جهت گیری های برنامه های توسعه و همچنین شکل گیری تقاضاهای سیاسی -اجتماعی مدرن است.
علمی
محمد عبداللهی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 62-99
چکیده
پایین بودن میزان مشارکت مدنی شهروندان ایرانی به ویژه زنان یکی از مسائل اساسی جامعه در حال گذار امروزی ایران است که بدون شناخت موانع و برنامه ریزی در جهت ارتقا کم و کیف آن مدیریت تضادهای اجتماعی و ساماندهی نظم و توسعه کشور اگر غیر ممکن نباشد،حئاقل بسیار مشکل خواهد بود.موضوع این مقاله مشارکت مدنی زنان و هدف توصیف و تحلیل جامعه شناختی ...
بیشتر
پایین بودن میزان مشارکت مدنی شهروندان ایرانی به ویژه زنان یکی از مسائل اساسی جامعه در حال گذار امروزی ایران است که بدون شناخت موانع و برنامه ریزی در جهت ارتقا کم و کیف آن مدیریت تضادهای اجتماعی و ساماندهی نظم و توسعه کشور اگر غیر ممکن نباشد،حئاقل بسیار مشکل خواهد بود.موضوع این مقاله مشارکت مدنی زنان و هدف توصیف و تحلیل جامعه شناختی آن در جهت شناخت سهم هر یک از عوامل در تبیین و پیش بینی میزان ارتقا آن در ایران است.در بخش نظری بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی دیدگاه ها و مرور منابع تجربی موجود یک چارچوب مفهومی تلفیقی و نوین تنظیم گردیده و رد قالب آن پرسش های اساسی و فرضیه های اصلی مطرح شده است.در بخش روش شناسی نیز ضمن اشاره به تعریف مفاهیم،نحوه مقیاس سازی ها و شیوه سنجش روایی و پایایی ابزار اندازه گیری،جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه و تکنیک های گردآوری و تحلیل داده ها معرفی شده است.در بخش توصیف و تحلیل داده ها ضمن اشاره به مشخصات محیط های اثباتی و هنجاری محل زندگی زنان در استان ها و شهرستانهای کشور در سطح کلان،وضعیت خاص اجتماعی شدن زنان در محیط های قومی و خانوادگی در سطح میانی،و نیز ورودی های حاصل از فرایند اجتماعی شدن زنان از لحاظ موقعیت و نقش در جامعه ،احساس از محیط هنجاری،پنداشت از اعیان فرهنگی و اجتماعی،میزان رشد نظام شخصیتیو خروجی های نظام شخصیتی از جمله آمادگی آنان برای عمل تشریح گردیده است.علاوه بر توصیف کم و کیف مشارکت مدنی زنان رابطه آن با هر یک از عوامل فوق الذکر در سطوح کلان،میانی و خرد تحلیل و سهم هر یک از عوامل اصلی در تبیین و پیش بینی تغییرات ان در سطح ایران تعیین گردیده است.در پایان بر اساس یافته های علمی،پیشنهادهایی در قالب چند راهبرد اساسی به منظور ارتقا کم و کیف مشارکت مدنی شهروندان ایران به ویژه زنان ارائه شده است.
علمی
تقی آزاد ارمکی؛ افسانه کمالی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 100-132
چکیده
اعتماد مفهوم کانونی نظریات کلاسیک جامعه شناسی و نیز محور اصلی تئوری های نوین سرمایه اجتماعی و زمینه تعاملات و روابط اجتماعی است.نتایج بسیاری از مطالعات اخیر در سطح کشور حاکی از کاهش سطح نسبی این متغیر در نزد اقشار مختلف اجتماع است.این دسته از مطالعات عوامل اقتصادی -اجتماعی متفاوتی نظیر افزایش شدید سطح تحصیلات و فزونی دانش آموختگان ...
بیشتر
اعتماد مفهوم کانونی نظریات کلاسیک جامعه شناسی و نیز محور اصلی تئوری های نوین سرمایه اجتماعی و زمینه تعاملات و روابط اجتماعی است.نتایج بسیاری از مطالعات اخیر در سطح کشور حاکی از کاهش سطح نسبی این متغیر در نزد اقشار مختلف اجتماع است.این دسته از مطالعات عوامل اقتصادی -اجتماعی متفاوتی نظیر افزایش شدید سطح تحصیلات و فزونی دانش آموختگان سطوح عالی تحصیلی،افزایش دسترسی و مصرف رسانه ها و خصوصا حضور رسانه های جدید نظیر اینترنت به عرصه ارتباطات کشور،افزایش شدید جمعیت و بزرگ شدن سریع شهرهای کشورو .... را دلایل و عوامل کلان این وضعیت شمرده اند.با این حال،کمتر مطالعه ای به بررسی تاثیر متغیر"جنس" و اثر انتزاعی آن بر اعتماد پرداخته است.این مطالعه با عطف توجه به اهمیت حضور زنان درعرضه اجتماع و حتی عامل محوری قلمداد کردن نقش زنان در توسعه کشور به تبعیت از شومپیتر درصدد آن استکه ضمن شناسایی ابعاد و سطوح اعتماد متقابل به عنوان یکی از مباحث اصلی در موضوع اعتماد اجتماعی و بررسی عوامل موثر بر آن،تاثیر عامل جنسیت در آن را با سایر متغیرهای مورد نظر مقایسه و بررسی کند.مطالعه در سطح شهرهای بیست و هشت استان کشور و با حجم نمونه 8206 نفر و رد سال 1381 انجام شده است.
علمی
باقر ساروخانی؛ مریم رفعت جاه
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 133-160
چکیده
در دهه های اخیر،در اثر گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصه جهان،تحولاتی در زمینه های فرهنگی و ساختاری روی داده که سبب دگرگونی نقش های اجتماعی و اگاهی های زنان شده است.افزایش تحصیلات و اشتغال در میان زنان از سویی سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی می شود و از سوی دیگر سبب دشواری در هماهنگ کردن نقش های سنتی با نقش های جدید شده و به بحران هویت ...
بیشتر
در دهه های اخیر،در اثر گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصه جهان،تحولاتی در زمینه های فرهنگی و ساختاری روی داده که سبب دگرگونی نقش های اجتماعی و اگاهی های زنان شده است.افزایش تحصیلات و اشتغال در میان زنان از سویی سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی می شود و از سوی دیگر سبب دشواری در هماهنگ کردن نقش های سنتی با نقش های جدید شده و به بحران هویت زنان منتهی می گردد.تنها راه حل این مسئله تعریف هویت اجتماعی زنان توسط خود آنها است.در پژوهش حاضر عواملی که زنان را به تامل در هویت های سنتی،مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی و باز تعریف هویت اجتماعی قادر می سازد در دو سطح فردی و ساختاری مورد مطالعه قرار گرفته است.روش کمی مورد استفاده در این تحقیق روش پیمایشی بوده است.
نتایج این پیمایش نشان می دهد که از میان کل عوامل مورد مطالعه تحصیلات بیشترین تاثیر را در باز تعریف هویت اجتماعی زنان داشته،پس از آن ارزش ها و نگرشها،سبک زندگی و هویت نقشی مسلط به ترتیب تاثیر بیشتری در باز تعریف هویت اجتماعی زنان داشته اند.به علاوه موقعیت ساختاری در مقایسه با هویت شخصی تاثیر بیشتری در بازتعریف هویت اجتماعی زنان داشته است.از میان دو عامل اشتغال و تحصیلات،تحصیلات که زنان را به منابع فرهنگی هویت سازی مجهز می کند بیشتر از اشتغال که تامین کننده استقلال و منابع مادی هویت سازی است بر باز تعریف هویت اجتماعی زنان و مقاومت آنها در برابر باورهای کلیشه ای مبتنی بر جنسیت تاثیر داشته است.
علمی
فاطمه جواهری؛ سرور قضاتی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 131-178
چکیده
طی سالهای اخیر میزان قابل ملاحظه ای از اندیشه ها و آرای اجتماعی،در زمینه مسائل و محدودیتهای اشتغال زنان،به رشته تحریر درآمده است.از طرف دیگر،اولویت جامعه برای حرکت در مسیر توسعه اقتصادی پدیده کارآفرینی را به موضوع مورد توجه محافل علمی تبدیل کرده است.در این مقاله کوشش شده از تلفیق این دو قلمرو موضوعی برای تبیین نازل بودن سطح کارآفرینی ...
بیشتر
طی سالهای اخیر میزان قابل ملاحظه ای از اندیشه ها و آرای اجتماعی،در زمینه مسائل و محدودیتهای اشتغال زنان،به رشته تحریر درآمده است.از طرف دیگر،اولویت جامعه برای حرکت در مسیر توسعه اقتصادی پدیده کارآفرینی را به موضوع مورد توجه محافل علمی تبدیل کرده است.در این مقاله کوشش شده از تلفیق این دو قلمرو موضوعی برای تبیین نازل بودن سطح کارآفرینی زنان شاغل ایرانی استفاده شود.نگارندگان این نوشتار ضمن به رسمیت شناختن تفاوتهای طبیعی زنان و مردان بر این باورند که نابرابریهای جنسیتی موجود در جامعه ایران،که بیشتر جنبه اجتماعی و فرهنگی دارد،از قابلیت کارآفرینی زنان میکاهد.در این زمینه به نقش خانواده،نظام تعلیم و تربیت،باورهای کلیشه ای،ناهماهنگی انتظارات نقشی و مناسبات حاکم بر سازمان کار اشاره می شود.
علمی
سعید معیدفر
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 179-200
چکیده
این مقاله در صدد است با توجه به داده های آماری یکی از طرحهای ملی ابتدا وضعیت فعالیت،تحصیل،فراغت و مصرف کالاهای فرهنگی زنان در روستاهای ایران را توضیح داده و سپس با ارجاع به نظریه های فمینیستی تحلیلی از نابرابری و یا تمایز جنسی در روستاهای کشور ارائه نماید.نتایج این تحقیق عمدتا فرض های مبتنی بر نظام های اقتداگرایانه پدر سالار و نظام ...
بیشتر
این مقاله در صدد است با توجه به داده های آماری یکی از طرحهای ملی ابتدا وضعیت فعالیت،تحصیل،فراغت و مصرف کالاهای فرهنگی زنان در روستاهای ایران را توضیح داده و سپس با ارجاع به نظریه های فمینیستی تحلیلی از نابرابری و یا تمایز جنسی در روستاهای کشور ارائه نماید.نتایج این تحقیق عمدتا فرض های مبتنی بر نظام های اقتداگرایانه پدر سالار و نظام تولید و تقسیم کار اجتماعی مبتنی بر جنسیت و ارزش ها و نگرش های معطوف به جنسیت را تقویت میکند . البته تفاوت دو جنس از نظر فعالیتهای هنری و ورزشی از همان سالهای اولیه کودکی تا حدودی فرض مبتنی بر خلقت متفاوت زن و مرد در برخی تمایلات را نیز تایید می کند.دختران و پسران به خاطر بر خی از ویژگیهای زیستی-روانی که تا حدودی مستقل از روندهای فرنگی -اجتماعی است علایق متفاوتی دارند.هر چند این تفاوتها در دوران بعدی زندگی مورد تاکید بیشتر قرار میگیرند و شدت می یابند.همچنین،بر اساس داده های این تحقیق مشخص شده است که به خاطر نیاز بیشتر به حضور زنان در جامعه و گسترش نظامهای تعلیم و تربیت جدید و روند مدرن شدن در روستاها در نگرش سنتی روستاییان مبنی بر تقلیل نقش زنان به خانه داری و نگهداری بچه تغییراتی آغاز شده و رو به گسترش است.
علمی
سارا شریعتی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1383، صفحه 201-207
چکیده
امیل دورکیم بنیانگذار جامعه شناسی و یکی از مهم ترین مراجع مطالعه جامعه شناسی دینی ست. مشهورترین و مورد استنادترین نظریه دورکیم در این حوزه تمایز میان امر قدسی(sacre)و امر دنیوی(profane) به عنوان فصل مشترک همه ادیان است.اما در این حوزه انچه کمتر شناخته شده است،تعریف دین نه تنها به منزله یک نظام اعتقادی بلکه به یک منبع حرکت زای اجتماعی و آرمان ...
بیشتر
امیل دورکیم بنیانگذار جامعه شناسی و یکی از مهم ترین مراجع مطالعه جامعه شناسی دینی ست. مشهورترین و مورد استنادترین نظریه دورکیم در این حوزه تمایز میان امر قدسی(sacre)و امر دنیوی(profane) به عنوان فصل مشترک همه ادیان است.اما در این حوزه انچه کمتر شناخته شده است،تعریف دین نه تنها به منزله یک نظام اعتقادی بلکه به یک منبع حرکت زای اجتماعی و آرمان پردازی جمعی ست،منبعی که از پویالیی درونی جوامع انسانی تغذیه می شود.
