علمی
مهرناز امین آقایی؛ محمدجواد زاهدی؛ ملیحه شیانی
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 3-37
چکیده
تغییرات رویکردی در گفتمان شهروندی، منجر به دستیابی به تعریفی از شهروندی گردید که به جای تعریف این مفهوم به‌مثابه یک پایگاه حقوقی، بر عاملیت شهروندان به‌مثابه کنشگرانی در حوزه اجتماع، سیاست و دولت تاکید دارد. شکل گیری مفهوم شهروندی فعال، ریشه در این رویکرد دارد. در این مقاله، شهروندی فعال به معنای توانایی برای درگیر شدن در گونه‌های ...
بیشتر
تغییرات رویکردی در گفتمان شهروندی، منجر به دستیابی به تعریفی از شهروندی گردید که به جای تعریف این مفهوم به‌مثابه یک پایگاه حقوقی، بر عاملیت شهروندان به‌مثابه کنشگرانی در حوزه اجتماع، سیاست و دولت تاکید دارد. شکل گیری مفهوم شهروندی فعال، ریشه در این رویکرد دارد. در این مقاله، شهروندی فعال به معنای توانایی برای درگیر شدن در گونه‌های مختلف کنش‌های اجتماعی و سیاسی با انگیزه تصمیم سازی و تاثیرگذاری و برمبنای فضایل اخلاقیِ احترام متقابل و عدم خشونت است. مروری بر تحقیقات و مطالعات در حوزه شهروندی نشان می‌دهند میزان تحقق شهروندی در جامعه مطلوب نیست و اکثریت شهروندان تهرانی شهروندان منفعلی هستند. از این رو بررسی وضعیت شهروندی فعال در شهر تهران و عوامل موثر بر آن هدف اصلی تحقیق مدنظر قرار گرفت. روش انجام پژوهش پیمایشی و جمعیت آماری کلیة شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر تهران است. حجم نمونه برابر 1200 نفر محاسبه گردید و جهت دسترسی به افراد نمونه، از روش نمونه‌گیری طبقه‌‌بندی شده استفاده شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه است که از اعتبار صوری و پایایی بالاتر از 7/0 برخوردار است. نتایج آزمون‌های همبستگی نشان داد بین برخورداری از حق شهروندی، مصرف رسانهای و عام‌گرایی با شهروندی فعال ارتباط مستقیمی وجود دارد و بین احساس محرومیت نسبی و احساس بی‌قدرتی با شهروندی فعال نیز ارتباط غیرمستقیمی وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد 40 درصد از تغییرات متغیر شهروندی فعال توسط متغیرهای مستقل تبیین می‌گردد و برخورداری از حق شهروندی با ضریب بتای 25/0 بیشترین تاثیر را بر شهروندی فعال دارد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که احساس بی‌قدرتی، احساس محرومیت نسبی، فقدان مهارت‌های مدنی و یا بی‌اعتمادی به تاثیر مشارکت سیاسی در تغییر وضعیت اقتصادی و رفاهی جامعه، مهم ترین عوامل موثر بر شهروندی فعال هستند. شهروندان ضمن این‌که ازدانش سیاسی، علاقه سیاسی،تعهد مدنی، قانون‌پذیری توان بازاندیشی و برخی عوامل دیگر که به نوعی ملزومات نرم افزاری تحقق شهروندی در سطح پایین هستند، نسبت به مهارت‌های مدنی و ابزارهای مشارکت اجتماعی و سیاسی موجود ناآگاهند و یا فضا و شیوه‌های مشارکتی فعلی را جهت پیشیبرد منافع ذهنی خود مناسب نمی‌دانند. نیاز اصلی شهروندی فعال، مهارت تبدیل مطالبه‌‌گری و انتقاد به ایده‌پردازی و مشارکت در اجرا و تحقق ایده‌ها است.
علمی
حسین کرمانی
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 38-59
چکیده
هدف این مقاله، شناخت و تحلیل زندگی روزمره کاربران ایرانی در تلگرام است. تلگرام در چند سال اخیر به محبوبترین برنامه پیامرسان در ایران تبدیل شده است و بنابراین تحقیق درباره ابعاد مختلف کاربری در این برنامه ضروری است. در این تحقیق با استفاده از بستر نظری زندگی روزمره و خصوصا نظرات شوتز درباره زیست - جهان امر روزمره به تحلیل زندگی ...
بیشتر
هدف این مقاله، شناخت و تحلیل زندگی روزمره کاربران ایرانی در تلگرام است. تلگرام در چند سال اخیر به محبوبترین برنامه پیامرسان در ایران تبدیل شده است و بنابراین تحقیق درباره ابعاد مختلف کاربری در این برنامه ضروری است. در این تحقیق با استفاده از بستر نظری زندگی روزمره و خصوصا نظرات شوتز درباره زیست - جهان امر روزمره به تحلیل زندگی رومزه کاربران در تلگرام پرداخته‌ایم. برای انجام این تحقیق از تلفیقی از روش‌های مشاهده مشارکتی و مصاحبه کیفی استفاده شده است. علاوه بر مشاهده مشارکتی که بهصورت مستمر انجام می‌شد، با 8 نفر از کاربران پرمصرف تلگرام مصاحبه انجام گرفته است. بر اساس یافتههای تحقیق، عناصر معرفی شده توسط شوتز برای زیست جهان را برای تلگرام نیز در نظر گرفته شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مفهوم زمان در تلگرام تغییر کرده است و همچنین "تو- جهت" و "ما - رابطه"ها سادهتر شکل می‌گیرد. همچنین، تلگرام بخشی از جهان بالقوه فرد را به جهان بالفعل تبدیل کرده است و دایره همقطاران را نیز گسترانیده است. علاوه بر اینها، تلگرام باعث تغییر سطوح مختلف موقعیتها بر اساس میزان ربط شده و موقعیتها با میزان ربط کم را به موقعیتهای مربوط تبدیل کرده است. این امر خود به پیشروی آرام مردم عادی منجر شده که نوعی از مقاومت است. نوع دیگر مقاومت که در تلگرام شکل می‌گیرد، استفاده از این بستر برای بروز تکنیکهاست؛ تکنیک‌های مقاومت که عمدتا در متنها رخ می‌دهد.
علمی
سمیه مومنی؛ سارا شریعتی
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 60-85
چکیده
رؤیتپذیری از مباحث جدیدی است که با مسئلۀ اقلیتها در جوامع امروزی پیوند خورده است. گروههای اقلیت به نوعی خواستار رؤیتپذیری بیشتر و بهرسمیت شناخته شدن در جامعهاند. این مقاله میکوشد رؤیتپذیری زرتشتیان بهعنوان یکی از اقلیتهای دینی شهر تهران را مورد مطالعه قرار دهد. پرسش اساسی این است که رؤیتپذیری اقلیت زرتشتیان ...
بیشتر
رؤیتپذیری از مباحث جدیدی است که با مسئلۀ اقلیتها در جوامع امروزی پیوند خورده است. گروههای اقلیت به نوعی خواستار رؤیتپذیری بیشتر و بهرسمیت شناخته شدن در جامعهاند. این مقاله میکوشد رؤیتپذیری زرتشتیان بهعنوان یکی از اقلیتهای دینی شهر تهران را مورد مطالعه قرار دهد. پرسش اساسی این است که رؤیتپذیری اقلیت زرتشتیان به‌مثابه یکی از سه اقلیت دینی قانونی در فضای عمومی شهر تهران چگونه است؟ مقاله پیشرو میکوشد تا رؤیتپذیری زرتشتیان شهر تهران را با استفاده از روش‌های مشاهده کلی، مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه عمیق و مطالعات اسنادی مطالعه کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با توجه به چهار شاخص مکان، مناسک، رسانهها و پوشش، زرتشتیان رؤیتپذیری ندارند و در فضای عمومی شهر تهران تقریبا دیده نمیشوند و در نتیجه برخلاف اقلیتهای مذهبی در جوامع دیگر مانند جوامع اروپایی، میل چندانی برای رؤیتپذیری در فضای عمومی جامعه ندارند.
علمی
کاظم برهانی؛ مجتبی رفیعیان؛ ابوالفضل مشکینی
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 86-109
چکیده
با عمومیشدن نئولیبرالیسم در دهههای اخیر تغییراتی در راستای رفع موانع انباشت و گردش سرمایه در شهرها صورت پذیرفته است که از نمونههای بارز آن تغییر در کاربری فضاهای شهری میباشد. در این پژوهش در پی ارائۀ یک الگوی نظری تبیین کنندۀ عوامل موثر بر تغییر کاربری زمین شهری در شهرهای جهان سوم با رویکرد اقتصاد سیاسی فضا میباشیم. بدین ...
بیشتر
با عمومیشدن نئولیبرالیسم در دهههای اخیر تغییراتی در راستای رفع موانع انباشت و گردش سرمایه در شهرها صورت پذیرفته است که از نمونههای بارز آن تغییر در کاربری فضاهای شهری میباشد. در این پژوهش در پی ارائۀ یک الگوی نظری تبیین کنندۀ عوامل موثر بر تغییر کاربری زمین شهری در شهرهای جهان سوم با رویکرد اقتصاد سیاسی فضا میباشیم. بدین منظور، مدل نظری اقتصادسیاسی در دو سطح عوامل درون شهری و عوامل جهانی موثر بر تغییرات کاربری زمین ارائه گردیده است و با تلفیق دو مدل مذکور، الگوی نظری تبیینکنندۀ عوامل موثر بر تغییرات کاربری زمین شهری ارائه شده است. طبق نتایج تحقیق ارائه یک مدل تبیینکننده جامع، نیازمند در نظر گرفتن عوامل درونی (عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی شهر) و عوامل بیرونی (عمومی شدن نئولیبرالیزاسیون، جهانی شدن، سیاستهای مالی و پولی نظام سرمایهداری برای کشورهای جهان سوم) میباشد.
علمی
مهدی قادری؛ امیر ملکی؛ مجید حق‌جو
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 110-142
چکیده
بیماری‌های مزمن یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در عصر حاضر هستند. اتخاذ سبک زندگی سالم یکی از بهترین شیوه‌های مقابله با این نوع بیماری‌ها است. این پژوهش، با هدف بررسی تعیین‌کنندهای ساختی- سرمایه‌ای سبک زندگی سالم در میان افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیش از ابتلاء به بیماری انجام شد. روش پژوهش حاضر، پیمایش و از نوع مقطعی میباشد. ...
بیشتر
بیماری‌های مزمن یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در عصر حاضر هستند. اتخاذ سبک زندگی سالم یکی از بهترین شیوه‌های مقابله با این نوع بیماری‌ها است. این پژوهش، با هدف بررسی تعیین‌کنندهای ساختی- سرمایه‌ای سبک زندگی سالم در میان افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر پیش از ابتلاء به بیماری انجام شد. روش پژوهش حاضر، پیمایش و از نوع مقطعی میباشد. حجم نمونه برابر با 412 بیمار (239 مرد و 173 زن) بوده است. نتایج
«مدلسازی معادلات ساختاری» نشان داد که دادههای گردآوریشده، مدل ساختاری با متغیرهای بیرونی «موقعیت اقتصادی اجتماعی»، «شرایط زندگی» و «سرمایه مرتبط با سلامت» را تا حد قابل قبولی تأیید میکند. اثرات کل این سه متغیر بر سبک زندگی سالم برابر 46/0 محاسبه شد. بهعبارتدیگر، 46 درصد از تغییرات سبک زندگی سالم میان بیماران بهوسیله این سه متغیر قابل تبیین است و 54 درصد واریانس تبیین نشده مربوط به متغیرهای خارج از معادله است.
علمی
امید قادرزاده؛ بهروز محمدی
دوره 18، شماره 3 ، پاییز 1396، صفحه 143-166
چکیده
جماعت دعوت و اصلاح، یکی از جریانهای مذهبی فعال در کردستان بهشمار میرود. این جماعت، جزو معدود جریانهای مذهبی فعال در کردستان است که در کنار فعالیتهای دینی، فرهنگی و تربیتی، قائل به کنشورزی سیاسی درچارچوب نظام سیاسی حاکم بر ایران است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک اعضای جماعت دعوت و اصلاح از کنشورزی ...
بیشتر
جماعت دعوت و اصلاح، یکی از جریانهای مذهبی فعال در کردستان بهشمار میرود. این جماعت، جزو معدود جریانهای مذهبی فعال در کردستان است که در کنار فعالیتهای دینی، فرهنگی و تربیتی، قائل به کنشورزی سیاسی درچارچوب نظام سیاسی حاکم بر ایران است. در پژوهش حاضر، به قصد راه بُردن به تجربه و درک اعضای جماعت دعوت و اصلاح از کنشورزی سیاسی، به روش نظریه زمینهای با 30 نفر از اعضای فعال و با سابقه حداقل7 سال عضویت در این جریان مذهبی مصاحبة نیمهساخت یافته بهعمل آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اعضای جماعت، در مواجهه با زمینههایی چون هویتخواهی قومیِ احزاب ناسیونالیست کُرد، ضعف جایگاه دین در کردستان، تضاد فرهنگی در کردستان، قدرت نازل اهل سنت در ایران به کنشورزی سیاسی روی میآورند. در این میان، مدرنیته و چارچوبهای قانونی نظام جمهوری اسلامی به‌مثابه زمینۀ تسهیلگر، و موفقیت اسلامگرایان درکشورهای اسلامی،و فعالیت جریانهای اسلامی در کردستان به عنوان شرایط مداخلهگر عمل نمودهاند. اعضای جماعت دعوت و اصلاح در مواجهه با زمینههای مذکور به راهبردهایی چون همگرایی و کنش در چارچوب قانون اساسی، تمایزبخشی از دیگر گروهها و جریانهای اسلامی، و مواجهه با ایدئولوژیهای سیاسی غربی(از تقابل تا تعامل) متوسل شدهاند. یافتههای میدانی مؤید آن است که کنشورزی سیاسی در میان اعضای جماعت دعوت و اصلاح نمودهای متنوعی بهخود گرفته است که در ذیل سه سنخ «سنتگرایی جدید»، «تجددگرایی میانهرو» و «تجددگرایی» قابل دسته بندی است.