بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با مدارا در بین دانشجویان دانشکده‌های علوم اجتماعی دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی

محمود شارع‌پور؛ تقی آزادارمکی؛ علی عسکری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 64-98

چکیده
  امروزه حضور انسان‌های متفاوت در محل زندگی، کار و عرصه اجتماع از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. از آن‌جا که وجود چنین تنوعی ممکن است باعث ایجاد درگیری در صحنه اجتماع گردد لازم است تا با اجرای پژوهش‌های علمی زمینه همزیستی افراد متفاوت فراهم شود. تحقیق حاضر با استفاده از نظریه سرمایه اجتماعی پاتنام به دنبال بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی ...  بیشتر

رویکردی مقایسه‌ای بر کارایی روش‌های پیمایش آنلاین و آفلاین در مطالعه فیسبوک

حمید عبداللهیان؛ مهین شیخ انصاری

دوره 15، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 65-92

چکیده
  این مقاله بحثی روش‌شناسانه و پژوهشی دربارة مزایا و محدودیت‌های روش‌های پیمایش آنلاین، شامل آنلاین خوشه‌ای هدفمند و آفلاین خوشه‌ای را در مطالعه فیسبوک ارائه می‌کند. این مقاله همچنین ادعا دارد که کاربرد هر کدام از این روش‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها مزیتی یکسان دارند و تأثیری بر نتایج به‌دست آمده، ندارد. شاهد تجربی ...  بیشتر

جنسیت و اتوبیوگرافی: ظرفیت‌های بدیل روایت تجربه زنانه

محمدسعید ذکایی؛ کیوان توانای منافی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 65-91

چکیده
  ژانر اتوبیوگرافی در معنای متعارف آن، بیش از هر چیز بر شیوه‌ها و رویه‌های مقبول در روایت داستان زندگی ناظر است. به این ترتیب که این ژانر، فرم‌های قاعده‌مند و مشخصی را در زمینة چگونگی قوام دادن داستان زندگی تشویق می‌کند و از این طریق به طرد فرم‌های بدیل در این زمینه مبادرت می‌ورزد. بنابراین ژانر اتوبیوگرافی، در نهایت فشار هنجارینی ...  بیشتر

جنسیت و اتوبیوگرافی: ظرفیت‌های بدیل روایت تجربه زنانه

محمدسعید ذکایی؛ کیوان توانای منافی

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 65-91

چکیده
  ژانر اتوبیوگرافی در معنای متعارف آن، بیش از هر چیز بر شیوه‌ها و رویه‌های مقبول در روایت داستان زندگی ناظر است. به این ترتیب که این ژانر، فرم‌های قاعده‌مند و مشخصی را در زمینة چگونگی قوام دادن داستان زندگی تشویق می‌کند و از این طریق به طرد فرم‌های بدیل در این زمینه مبادرت می‌ورزد. بنابراین ژانر اتوبیوگرافی، در نهایت فشار هنجارینی ...  بیشتر

تأثیر سبک زندگی بر هویت قومی (مطالعه نمونه‌ای در استان لرستان )

نورالدین اله‌دادی؛ محمدجواد زاهدی؛ هوشنگ نایبی؛ شهناز صداقت‌زادگان

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 65-92

چکیده
  امروزه جنبه های گوناگون مسأله هویت از سوی اندیشمندان و نظریه پردازان اجتماعی مورد توجه قرار‌ گرفته است.‌ در‌جامعه‌‌‌ سنتی هویت‌ قومی‌ از‌ طریق سنت و با عضویت افراد در گروه یا اجتماعات قومی به افراد داده می‌شود و بدین ترتیب از بیرون و به دست نظام خویشاوندی تعیین می‌شود. در مقابل با پیدایش سبک زندگی مدرن، چارچوب‌‌‌های سنتی هویت ...  بیشتر

بررسی ماهیت طبقاتی تجار در دوره قاجاریه

علی محمد حاضری؛ هادی رهبری

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 66-92

چکیده
  مسئله مورد تبیین در این مقاله بررسی استقلال نسبی طبقه تجار از حکومت و فرایند تغییرات طبقاتی آن ها در دوره قاجاریه می باشد.بر این اساس،سوال تحقیق تحت این عنوان "آیا تجار دوره قاجاریه طبقه نسبتا مستقل از حکومت محسوب می شوند؟" بیان شده است.در پاسخ به این سوال و رد مقام حل مسئله ،فرضیه تحقیق با ساختار مفهومی زیر بیان گردیده است:تجار دوره ...  بیشتر

فرصت‌های نابرابر و مشارکت اقتصادی زنان

غلامرضا غفاری؛ نریمان یوسفی

دوره 19، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 67-98

https://doi.org/10.22034/jsi.2019.36916

چکیده
  مشارکت اقتصادی گسترده مقدمه توسعه و تعالی نظام اجتماعی است. در این ارتباط، کنش‌های اقتصادی زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت، مهم است. مقاله حاضر با دست‌مایه قرار دادن نظریه‌های نابرابری‌های جنسیتی و با استفاده از داده‌های ثانویه ارائه شده در مجمع جهانی اقتصاد و سازمان بین‌المللی کار، به بررسی و تحلیل تأثیر فرصت‌های نابرابر جنسیتی ...  بیشتر

بازنمایىهاى فرهنگى اتومبیل بهمثابه توسعه، ویرانى و عشق

محمدامین قانعى راد

دوره 12، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 68-97

چکیده
  اتومبیل در زندگى ایرانیان یک تاریخ فرهنگى کوتاه دارد ولى در عرض این مدت از یک کالاى نادر، اشرافى و لوکس به یک کالاى پرمصرف توده‌اى تبدیل شده است. اتومبیل در زندگى ما نه‌تنها با بدنه فلزین خود بلکه همچنین به صورت نشانه، نماد و مفهوم حضور دارد. در زندگى معاصر پدیده‌ها و مفاهیمى چون دوستى، عشق، خانواده، مسافرت، کار، تفریح، مدرسه، دانشگاه، ...  بیشتر

بازخوانی شعر احمد شاملو در چارچوب رویکرد ساختارگرایی

رشید هاشمی؛ فرهنگ ارشاد؛ سیف اله سیف اللهی؛ فیروز راد

دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 68-90

https://doi.org/10.22034/jsi.2018.36648

چکیده
   این مقاله تحلیلی بینا رشته‌ای بین جامعه‌شناسی و ادبیات است و سعی دارد شعر احمد شاملو را از منظری جامعه‌شناختی بررسی نماید. برای این منظور ضمن استفاده از نظریه های مختلف جامعه‌شناختی مربوط حوزه ساختارگرایی، از روش شناسی تحلیل گفتمان فوکو و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ...  بیشتر

جامعه شناسی
تبیین نوگروی حاد در نوگروندگان دینی شهر تهران

زهرا فیضی؛ الله کرم کرمی پور؛ حسن محدثی گیلوایی

دوره 23، شماره 4 ، مهر 1402، ، صفحه 69-93

https://doi.org/10.22034/jsi.2023.550044.1548

چکیده
  این مقاله با رویکرد روش‌شناختی کیفی و با روش تحلیل روایت انجام شده است. نمونة مشارکت­ کننده، نوگرونده ­گان دینی حاد در شهر تهران بوده که به شیوة نمونه ­گیری هدفمند و از طریق گلولة برفی انتخاب شده ­اند. در این مقاله، با 20 نفر از این نوگرونده ­گان مصاحبة روایی انجام شد که 19 نفر آن­ها اطلاعات دقیق در خصوص تغییر دین خود ارائه داده ...  بیشتر

زبان و تفکر در پرتو ترجمه های دوره ناصرالدین شاه قاجار (1313-1264ه.ق)

محمد امیر احمدزاده

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 71-88

چکیده
  نوشتار حاضر بر محور این مساله اصلی متمرکز است که نشان دهد چگونه می‌توان ترجمه‌های دوره ناصرالدین شاه را به‌عنوان برآیند ذهن و زبان مترجمان و متفکران در ارتباط با دنیای بیرونی ارزیابی کرد؟ در این راستا برآنیم تا نسبت زبان ترجمه متون علمی و فرهنگی جدید در جامعه مبدا (اروپا) را با فهم و زبان و اندیشه مترجمان ایرانی در جامعه مقصد ارزیابی ...  بیشتر

تصویری از مهاجرت در استان خوزستان در دهه ی 1365-1375 و موضوع مهاجرت بازگشتی

فرهنگ ارشاد؛ داوود آقایی

دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1381، ، صفحه 79-89

چکیده
  استان خوزستان در دهه ی 1365-1375 از نظر مطالعه جا به جایی جمعیت و در مقایسه با سایر استانهای کشور،جایگاه شایان توجهی داشته است.شکل غالب مهاجرت در کشورهای جهان سوم  مهاجرت روستائیان به شهرهاست که بیش تر طبق الگوی"مهاجرت مرحله ای"صورت میگیردو  نخست از زوستا به نزدیکترین شهر  شروع شده و مهاجر پس از تطابق با شرایط کار و زندگی در شهر و ...  بیشتر

بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت عمومی سالمندان

سید عبدالحسین نبوی؛ کریم رضادوست؛ زهرا بهرامی نژاد

دوره 10، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 1-27

چکیده
  این مقاله به بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت عمومی سالمندان شهر دزفول می‌پردازد. برای رسیدن به اهداف پژوهش از نظریه‌های  تئوری شبکه، نظریه انسجام اجتماعی دورکهایم و مدل تاثیر مستقیم در قالب مدل برکمن- سیم استفاده شد. این تحقیق با روش پیمایشی و با کمک ابزار پرسش‌نامه در بین افراد 60 سال و بالاتر شهر دزفول در بهار 87 صورت گرفته است. ...  بیشتر

نگاهی به زمینه‌های اجتماعی-روانی شکست حکومت مشروطه و به قدرت رسیدن رضا خان در ایران

بهروز علیخانی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، ، صفحه 31-54

چکیده
  یکی از جنبه‌های اصلی فرایند دموکراتیزه شدن جوامع جنبه عادت‌واره‌ای یا هابیتوسی آن است. در اغلب پژوهش‌های پیرامون موضوع دموکراسی از این جنبه معمولا یا به عنوان بعد «فرهنگی» و یا مولفه‌ای از ویژگی «فرهنگ سیاسی» یاد می‌شود. در این نوشتار بر ارائه مفاهیم دقیق‌تری برای درک این بعد از فرایندهای دموکراتیزه شدن یا دموکراسی ...  بیشتر

میزان،نوع و عوامل موثر بر قانون گریزی

محمد رضایی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1384، ، صفحه 47-69

چکیده
    این مقاله با نقد رویکردهای موجود در تحلیل نحوه رعایت قانون در ایران به بررسی میزان،نوع و عوامل قانون گریزی می پردازد.اشکال اساسی تحلیل های گذشته درباره قانون گریزی در ایران این است که نحوه حضور قانون در جامعه ایران را به شدت با استبداد سیاسی،از یک طرف،یا عوامل اکولوژیکی،از طرف دیگر، ربط داده و نسبت به عنصر نظارت و رشد نهادهای ...  بیشتر

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان روابط همسایگی مطالعه موردی شهروندان ساکن شهر بابل

نادر رازقی؛ محمود شارع پور؛ حسن ابراهیمی گتابی

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 49-77

چکیده
  تغییرات گسترده در حوزه شهری باعث تغییر در سبک زندگی و الگوی رفتاری ساکنین مناطق شهرنشین و خصوصاً شبکه روابط همسایگی شده است. به گونه­ای که روابط بین همسایگان در زندگی شهری از هم گسسته شده و مردم کمتر درگیر روابط همسایگی و محله­ای هستند. لذا این پژوهش به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان روابط همسایگی شهروندان ساکن شهر بابل می پردازد. ...  بیشتر

بررسی مقایسه‌ای فعالیت‌های اشتراکی با همسر در خانواده‌های تک‌شاغل و خانواده‌های هردو شاغل (مورد مطالعه: متاهلین شهر تهران)

فاطمه مدیری

دوره 17، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 51-73

چکیده
  برخی پژوهشگران معتقدند اشتغال زنان، فعالیت‌های اشتراکی با همسر را کاهش داده و موجبات ناپایداری زندگی زناشویی را فراهم می‌کند. بر این اساس این مقاله با هدف بررسی تاثیر اشتغال زنان بر فعالیت‌های اشتراکی با همسر به مقایسه خانواده‌های تک‌شاغل و خانواده‌های هردو شاغل پرداخته ‌است. جمعیت آماری پیمایش، مردان و زنان متأهل شهر تهران ...  بیشتر

«ساختار و عاملیت» در تبیین های فرهنگی انقلاب اسلامی

علی محمد حاضری؛ محمد عاملی

دوره 8، شماره 4 ، دی 1386، ، صفحه 54-75

چکیده
  تبین های فرهنگی انقلاب اسلامی به تعبییری از مهترین تبیین های بکار رفته در باب انقلاب اسلامی محسوب میشوند.چراکه به اذعان بساری از نظریه پردازان اجتماعی(جان فوران،تدا اسکاچپول،میشل فوکو، مانوئل کاستلز،آنتونی گیدنز....)مهمترین خصیصه انقلاب ایران برجسته بودن نقش متغیرهای فرهنگی اعم از ایدئولوژی،رهبری،مذهب(تشیع)گفتمان سیاسی_اسلامی.....در ...  بیشتر

تکوین حوزه عمومی و گفت و گی عقلانی بررسی موردی چند تشکل دانشجویی

تقی آزاد مکی؛ یحیی امامی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 58-89

چکیده
  وجود حوزه عمومی و تفکیک آن از حوزه خصوصی و دولت جز اساسی جامعه مدنی است.حوزه عمومی فضایی است حقیقی یا مجازی که افراد خصوصی در ان به بحث و گفت و گی عقلانی درباره مسایل مورد علاقه می پردازند تا به توافقی دست یابند.دسترسی برای همه افراد به این حوزه،آزادی در طرح همه گونه مباحث و عدم دخالت قدرت در این مباحث جز شروط ضروری آن است.ما در این مقاله ...  بیشتر

فروپاشی یا آشفتگی اجتماعی در ایران 1376-1384

حمید رضا جلائی پور

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1385، ، صفحه 59-75

چکیده
  در جامعه و عرصه عمومی ایران مفهوم "فروپاشی" در معانی مختلفی به کار می رود.این گوناگونی کاربرد موجب ابهام در فهم این مسئله خطیر می شود. این مقاله ابتدا در جستجو از معانی فروپاشی در عرصه عمومی سه معنای آن (فروپاشی به معنای اجتماعی ،فروپاشی به معنای گسست در وحدت ملی و فروپاشی به معنای سیاسی) را تشخیص می دهد،سپس با دیدگان نظری جامعه شناسی  ...  بیشتر

تبیین مشارکت اجتماعی -فرهنگی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران

علیرضا دهقان؛ غلامرضا غفاری

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1384، ، صفحه 67-98

چکیده
  شکل گیری و چگونگی مشارکت دانشجویان در نهادها و تشکل های دانشجویی تحت تاثیر عوامل و متغیرهای گوناگون فردی و اجتماعی است.در این مقاله با هدف تبیین بخشی از عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی-فرهنگی دانشجویان چگونگی تاثیر و ارتباط بین ویژگیهای شخصیتی و اعتمالد اجتماعی دانشجویان با مشارکت اجتماعی-فرهنگی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.ویژگی ...  بیشتر

احساس ناامنی زنان در فضاهای شهری در شهر مشهد

حسین اکبری؛ احمد میرمحمدتبار

دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 69-98

چکیده
   هدف از تحقیق حاضر بررسی احساس ناامنی و ترس زنان در فضای شهری در شهر مشهد و شناسایی تاثیر عوامل فضایی، موقعیتی و فردی بر این احساس زنان می‌باشد. چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه‌های فضای شهری و احساس امنیت ترکیب بندی شده است. تحقیق به روش پیمایشی انجام و داده­ها با استفاده از ابزار پرسش‌نامه جمع­آوری شدند. جامعة آماری تحقیق، ...  بیشتر

تحلیل تفاوتهاى مکانى سرمایه اجتماعى در مناطق شهرى و روستایى مرزى کشور (مقایسه تطبیقى مراکز شهرى و روستایى شهرستان ارومیه)

خدارحم بزى؛ اکبر کیانى؛ امیر راضى

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 70-100

چکیده
  سرمایه اجتماعى به‌عنوان عاملى مهم و اساسى در ابعاد مختلف توسعه یک جامعه، موضوع پژوهش حاضر است. اهمیت‌اش آن‌قدر زیاد است، که از زوایاى گوناگون روند رشد و توسعه یک جامعه را تحت تأثیر خود قرار مى‌دهد. با توجه به تحولات اخیر جهان (به‌ویژه در سطح منطقه خاورمیانه) و اعمال فشارهاى مختلف بر کشور، از ناحیه دولت‌هاى خارجى در راستاى دست‌یابى ...  بیشتر

تحلیل جامعه‌شناختی تاریخیِ شکل‌گیری حوزه عمومی دینی در عصر صفویه

محمدتقی سبزه‌ای؛ نادر امیری؛ ارسلان کیوانی

دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 70-94

چکیده
  هدف اصلی این مقاله تحلیل جامعهشناختی چگونگی شکلگیری و دگرگونی حوزه عمومی دینی در عصر صفویه است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه حوزه عمومی هابرماس است. روش این مطالعه جامعهشناختی تاریخی و شیوه جمعآوری اطلاعات مطالعه کتابخانهای است. نتایج این مطالعه نشان میدهند: حوزه عمومی دینی با بازنمایی جایگاه مرشد کامل (شاه) در میدان‌های شهرها در دوران ...  بیشتر

نگرش به انگارۀ هنجارین شهروندی "شهروند خوب" کیست؟

ملیحه شیانی؛ فاطمه صدیقی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 71-110

چکیده
  شهروندی علاوه بر منزلت یا پایگاهی اجتماعی،  نقشی اجتماعی نیز می‌باشد که کنشگران برمبنای چگونگی درک و ایفای آن بر منزلتی که بستر عملشان بوده است تأثیر می‌گذارند. نقش شهروندی، مانند هر نقش اجتماعی دیگر، از هنجارهایی تشکیل شده است که به حقوق و تکالیف مستتر در آن شکل می‌دهند. نوع نگرش به این هنجارها در تثبیت شکل خاصی از منزلت شهروندی ...  بیشتر