نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم انسانی، تهران

2 دانشیار گروه آموزشی جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 استاد گروه آموزشی جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

چکیده

دموکراسی از موضوع‌های اصلی مورد توجه در جامعه‌شناسی معاصر است. در همین راستا تحقیق موجود به تحلیل جامعه‌شناختی گرایش شهروندان تهرانی به دموکراسی پرداخته است. گرایش به دموکراسی با توجه به ابعاد فرصت‌های برابر اجتماعی- سیاسی، آزادی‌های اجتماعی- سیاسی و سکولاریسم مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق پیمایش است و برای انجام نمونه‌گیری از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای بر حسب محلات شهر تهران استفاده شده است. حجم نمونه‌ای به تعداد 604 نفر به کمک فرمول نمونه‌گیری کوکران، از بین شهروندان تهرانی بالای 20 سال در سال 1396 انتخاب شد. نتایج تحقیق حاکی از گرایش مثبت یا نسبتاً مثبت افراد به دموکراسی است. بررسی عوامل اجتماعی اثرگذار بر گرایش به دموکراسی نشان داد که بین متغیرهای مستقل سن، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی و متغیر گرایش به دموکراسی رابطه‌ای معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که مدل رگرسیونی تحقیق مرکب از 3 متغیر مستقل و یک متغیر وابسته، مدل مناسبی است و مجموع متغیرهای مستقل قادرند تغییرات متغیر گرایش به دموکراسی را پیش‌بینی کنند.

کلیدواژه‌ها

اینگلهارت، رونالد (1389)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، ترجمة یعقوب احمدی، تهران: کویر.
بشیریه، حسین (1394)، گذار به دموکراسی، تهران: نگاه معاصر.
بشیریه، حسین (1392)، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه نگاه معاصر.
بشیریه، حسین (1380)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: گام نو.
پناهی، محمد حسین، شالچی، سمیه (1394)، «گرایش به دموکراسی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره 13، ص 95- 118.
رنی، آستین (1374)، حکومت: آشنایی با علم سیاسی، ترجمه لیلا سازگار، تهران: نشر دانشگاهی.
سردارنیا، خلیل الله (1388)، «اثر سرمایه اجتماعی بر حکمرانی خوب»، مجله سیاسی اقتصادی، شماره 259- 260، ص 130- 145.
سیف اللهی، سیف اله (1386)، جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران؛ مجموعه مقاله‌ها و نظریه‌ها، تهران: مؤسسه جامعه پژوهان سینا.
شهرام نیا، سید امیر مسعود (1386)، جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران: نگاه معاصر.
عبداللهی، محمد، حسین بر، محمد عثمان (1385)، «هویت جمعی و نگرش به دموکراسی در ایران»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره هفتم، شماره 4، ص 3- 37.
عضدانلو، حمید (1384)، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، تهران: نشر نی.
فاضلی، محمد (1389)، بنیان‌های ساختاری تحکیم دموکراسی، تجربه دموکراسی در ایران، ترکیه و کرة جنوبی، تهران: انتشارات کندوکاو.