تحلیل محتوای قطع‌نامه‌های دوره انقلاب (از شهریور تا 22 بهمن )1357

اسماعیل حسن‌زاده

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1386، ، صفحه 7-41

چکیده
  قطع‌نامه‌ها یکی از منابع مهم تاریخ انقلاب اسلامی است که، به‌دلیل جنبه‌های کاربردی‌اش در دوران تحولات انقلابی، ارزش داوری و غرض‌ورزی در آن‌ها راه نیافته است. تحلیل قطع‌نامه‌ها در کنار سایر منابع مشابه، همچون دیوار نوشته‌ها و شعارها، می‌تواند ابعاد جدیدی را در مطالعات انقلاب اسلامی بگشاید. با توجه به ارزش تاریخی این دسته از ...  بیشتر

عملکرد انجمنهای علمی در زمینه ی ترویج و توسعه ی علم و اخلاق

محمد عبداللهی

دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1381، ، صفحه 47-63

چکیده
  بررسی عملکرد انجمن های علمی در نظام علمی و تحقیقاتی کشور موضوع اصلی این مقاله است.منظور از انجمن علمی نوعی نهاد مستقل است که از به هم پیوستن یا اجتماع آگاهانه و داوطلبانه ی اصحاب یک رشته علمی پدید می آید تا از طریق تعامل آزاد خردمندانه و به دور از سلطه بتواند بین صاحبان هر تخصص زمینه لازم را برای پیشبرد علم و تنظیم و ترویج اصول و قواعد ...  بیشتر

بررسی تجربه جامعه‌پذیری دانش‌آموزان سال اول و دوم دبیرستان‌های پسرانه شهر تهران و مقایسه آن با دو نسل قبل از خود

علی‌محمد حاضری؛ اسماعیل شریفی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 1-25

چکیده
  این مقاله به بررسی نحوه جامعه‌پذیری نسل جدید (دانش‌آموزان مقطع دبیرستان) و مقایسه آن با تجربه جامعه‌پذیری دو نسل قبل از خود می‌پردازد. با کنکاش در موضوعات و مسائلی مانند بحران هویت، گسست فرهنگی، شکاف نسلی، و مسائلی از این قبیل که امروزه در جامعه خود با آن‌ها مواجه هستیم، این سوال برای ما مطرح شد که جامعه‌پذیری به‌عنوان فرایندی ...  بیشتر

درباره نیمرخ رفتار ایرانى (سنخ شناسى مدلها)

مقصود فراستخواه

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 1-47

چکیده
  روحیات ایرانى چگونه است؟ بى‌گمان نمى‌توان ذات‌باورانه و تقلیل‌گرایانه، از روحیات خاص و ثابت ایرانى سخن گفت؛ درکل عنوان ایرانى ناظر بر تفاوت‌هاى رفتارى افراد و گروه‌هاى مختلفى در دوره‌هاى گوناگونى است. از سوى دیگر؛ مردم تمام فرهنگ‌ها و جوامع (حتى در توسعه‌یافته‌ترین کشورها) در معرض مشکلات رفتارى مانند پنهان‌کارى، دروغ و ضعف ...  بیشتر

تعیین اولویت عوامل موثر بر تعهد سازمانی کارکنان(مطالعه موردی در شرکتهای پالایش گاز فجر و بیدبلند)

محمد جواد زاهدی؛ حسین مدنی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1384، ، صفحه 3-33

چکیده
  این پژوهش به منظور اندازه گیری سطح تعهد سازمانی کارکنان شرکتهای پالایش گاز فجر و بید بلند و تعیین الوین عوامل موثر بر آن انجام شده است.پژوهش درصدد است مشخص کند که نوع رابطه و دلبستگی کارکنان به شرکت های مورد مطالعه بر چه مبنایی شکل گرفته است:آیا آنان به شرکت علاقه و دلبستگی قلبی (تعهد عاطفی) دارند؟آیا نوعی الزام اخلاقی (تعهد هنجاری) ...  بیشتر

سنجش تاثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان ( آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی و پیوند افتراقی)

محمدرضا مشکانی؛ زهراالسادات مشکانی

دوره 4، شماره 3 ، مهر 1381، ، صفحه 3-25

چکیده
  در این مقاله به بررسی میدانی موضوع بزهکاری نوجوانانی که به جرم بزهکاری در تهران بزرگ در سال 1371 دستگیر شده اند پرداخته ایم.چارچوب نظری این بررسی یک نظریه تلفیقی است که از تلفیق دو نظریه کنترل اجتماعی هیرشی و پیوندهای افتراقی ساترلند و کرسی به وجود آورده ایم تا در تعیین علتها هم عوامل درونی و هم عوامل بیرونی موثر در بزهکاری را به حساب ...  بیشتر

برابری گرایی جنسیتی در میان دانشجویان و متغیرهای زمینه ای و نگرشی مرتبط با آن

سید حسن سراج زاده؛ فاطمه جواهری

دوره 7، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 3-40

چکیده
  در این مقاله بر اساس این فرض که تحولات اقتصادی -اجتماعی معاصر ضروریتهای کارکردی جدیدی در نظام جنسیتی تقسیم نقش های اجتماعی و خانگی ایجاد کرده است و جریانهای فکری جدید ،نظام تقسیم نقشهای سنتی زن و مرد را به چالش کشیده است.اثر برخی از متغیرهای زمینه ای و نگرشی بر برابری گرایی جنسیتی بررسی می شود.این کار با تحلیل ثانویه داده های طرح پیمایشی ...  بیشتر

تحلیل جامعه شناختی دموکراتیزاسیون در ایران

محمد عبداللهی؛ علی ساعی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1384، ، صفحه 3-27

چکیده
  مسئله مورد تبیین در این مقاله تفاوت پذیری میزان تغییرات دموکراتیزاسیون در ایران است.بر اساس این مسئله،سوال تحقیق تحت عنوان"میزان تغییرات دموکراتیزاسیون در ایران چگونه قابل تبیین است؟" بیان شده است.در پاسخ به این سوال و در مقام حل مسئله،چارچوب نظری تحقیق با ساختار مفهومی زسر بیان گردیده است:اگر مدرنیزاسیون رخ دهد،آن گاه با شرط وجود ...  بیشتر

هویت جمعی و نگرش به دموکراسی در ایران

محمد عبداللهی؛ محمد عثمان حسین بر

دوره 7، شماره 4 ، دی 1385، ، صفحه 3-37

چکیده
  دموکراسی و هویت جمعی از موضوع های اصلی مورد توجه در جامعه شناسی معاصرند.در ایران هم بحث درباره این موضوع ها همزمان با جنبش مشروطه آغاز شده و تا به امروز ادامه یافته است.با توجه به چند قومی بودن جامعه ایران و تحولات جهانی امروزه اینگونه مباحث از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده اند.پژوهش موجود در همین راستا و برای بررسی نگرش مردم به دموکراسی ...  بیشتر

شکل‌‌گیری اجتماع ملی (ملت) و دیالکتیکِ عاملیت و ساختار؛ به‌سوی یک نظریه جامعه شناختی در باب تغییرات اجتماعی کلان

حسین اکبری

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 3-25

چکیده
  تشکیل اجتماع ملی (ملت) به­عنوان یک تغییر اجتماعی کلان، توجهات تجربی و نظری چندانی را در رشته جامعه‌شناسی ایجاد نکرده است و جامعه‌شناسان کمتر سعی در تبیین شکل‌گیری و تغییر این پدیده اجتماعی دارند. در حالی که تحولات جهانی نشان دهنده اهمیت روز افزون این پدیده در ساختار اجتماع جهانی است. به گونه‌ای که بسیاری از تحولات جاری در سطح جهانی ...  بیشتر

تأملی نظری در باب موانع توسعۀ فمینیسم اسلامی

نعیما محمدی؛ علی محمد حاضری

دوره 17، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 3-24

چکیده
  این مقاله با هدف مطالعۀ عوامل تحریف کنندۀ فمینیسم اسلامی در کشورهای مسلمان واقع در قارۀ آسیا انجام شده و به منظور وارسی فرضیات تحقیق از روشِ تحلیل ثانویۀ داده­های مراکز اطلاعات جهانی و گزارش سازمان ملل (2015) استفاده شده است. یافته­های تحقیق نشان دادند دو مانع مهم و تبیین­کننده در عینیت بخشیدن به اصول فمینیسم اسلامی عبارت است ...  بیشتر

نقد دیدگاه بودریار درباره نقش رسانه در شکل گیری مسئله اجتماعی و امر واقع

محمدجواد زاهدی؛ نوراله نورانی

دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 3-31

چکیده
  «امر واقع» و «مسئله اجتماعی» دو مفهومی ‌هستند که در این مقاله از منظر ژان بودریار مورد واکاوی و نقد قرار گرفته‌اند. بر این اساس، کوشش شده، با اتکای بر آثار بودریار و با به‌کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، دو مفهوم مذکور استخراج و استنباط شوند. بودریار به عنوان یکی از چهره‌های شاخص رویکرد پساساختارگرایی، موضع نظری قابل توجهی ...  بیشتر

ضرورت های ساختاری مدیریت سیاسی سرزمین و شکل بندی اجتماعی ایران عصر صفوی

حمید عباداللهی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1385، ، صفحه 5-33

چکیده
  در ادبیات ایران شناسی شکل بندی اجتماعی ایران پیشا سرمایه داری بر حسب گفتمانهای فئودالیسم،آسیاتیسم(شیوه تولید آسیایی) و پاتریمونیالیسم(رویکرد وبرگرایان) مفهوم یابی شده است.در دو گفتمان نخست ،کلیت جامعه و اقتصاد عصر صفوی فاقد منطق اقتصادی مجزا و تابع اقتصاد روستایی است،و در گفتمان سوم،ایران آن عصر در سایه حضور نظام پاتریمونیالی(به ...  بیشتر

گفت و گوهای پیش الگویی در جامعه شناسی ایران

محمد امین قانعی راد

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 5-39

چکیده
  گفت و گو در صورتهای مختلف خود اعم از محاوره و مکالمات عادی تا بحث ها،جدالها و مذاکرات فکری در دنیای علم نقش اساسی دارد،به طوری که دنیای دانش را می توان همچون یک فضای مکالمه و گفت و گو توصیف کرد.این مقاله با کاربرد شاخص کیفی چگونگی گفت و گوها و تعاملات بین اصحاب جامعه شناسی در ایران به بررسی میزان توسعه یافتگی دانش جامعه شناسی ما می پردازد.تمایز ...  بیشتر

نقدی بر آراء شجاعی‌زند در باره‌ی عرفی‌شدن در کتاب‌های «دین، جامعه و عرفی‌شدن» و «عرفی‌شدن در تجربه‌ی مسیحی و اسلامی»

محمدمسعود سعیدی

دوره 8، شماره 4 ، دی 1386، ، صفحه 15-29

چکیده
  در میان نوشته‌هایی که به زبان فارسی منتشر شده است، آثار کمی وجود دارد که جامعه‌شناسانه به فرآیند سکولاریزاسیون پرداخته باشند. در این میان دو کتاب از آثار شجاعی‌زند نمونه‌های برجسته‌ای هستند که مطالب ارزنده‌ای به خواننده ارائه می‌کنند. مطالبی مانند شاخص‌های عرفی‌شدن، بسترهای عرفی‌شدن، عوامل عرفی‌شدن، تفاوت مسیحیت و اسلام ...  بیشتر

بررسى رابطه سبک زندگى با هویت قومى جوانان (مطالعه موردى: شهرستان مهاباد)

ابوالفضل ذوالفقارى؛ لاوین سلطانى

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 17-44

چکیده
  امروزه مسئله هویت‌هاى قومى به مسئله‌اى جهانى در کشورهاى پیشرفته و درحال‌توسعه تبدیل شده است. هویت قومى تنها یکى از هویت‌هاى جمعى چندگانه انسان است که با سایر هویت‌هاى او نقش مهمى در تعریف و بازتعریف فرد ایفا مى‌کند. این مقاله با کاربرد نظریه گیدنز در خصوص سبک زندگى و هویت به بررسى و تبیین هویت قومى افراد براساس سبک زندگى‌شان مى‌پردازد. ...  بیشتر

اجتماع علمی در دانشگاه‎ها‎ی ایران: مطالعۀ موردی دانشکده‏های علوم اجتماعی دانشگاه‎ها‎ی علامه طباطبائی و تهران

حمید عباداللهی چنذانق؛ زهرا خستو

دوره 13، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 24-59

چکیده
  کم رشدی علوم اجتماعی در ایران عمدتاً با رویکرد‎های کلان، به‎ویژه کارکردگرایی ساختاری و کمتر با رویکردهای خرد مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با الهام از الگوی نظری کالینز، حلقه‎های فکری اعضا هیأت علمی دانشکده‎ها‎ی علوم اجتماعی دانشگاه‎ها‎ی علامه طباطبائی و تهران را مورد شناسایی قرار می‎دهد. از نظر کالینز رشد علم ...  بیشتر

تخلفات رایانه‌ای در میان دانشجویان دانشگاه مازندران: آزمون تجربی نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز

اکبر علیوردی نیا؛ اعظم ملک دار؛ محمدرضا حسنی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 24-56

چکیده
  با توجه به گسترش روز افزون رفتارهای انحرافی مرتبط با رایانه و پدید آیی جرایم نوظهور، طیف وسیعی از تهدیدات متوجه افراد و جامعه می‌باشد. تحقیق حاضر با استفاده از نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز، در صدد تبیین تخلفات رایانه‌ای دانشجویان دانشگاه مازندران می‌باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایش و ابزار جمع آوری داده‌ها، پرسش‌نامه ...  بیشتر

تمایزپذیری ساختی و کارکردی سازمان‌های نظامی از نهاد سیاسی

محمدجواد نصرالله‌زاده؛ حسن سرایی

دوره 9، شماره 3 ، مهر 1387، ، صفحه 24-57

چکیده
  این تحقیق، در مورد «تمایزپذیری سازمان‌های نظامی از نهاد سیاسی» از سال‌های 1300 تا 1357 در ایران می‌باشد. با توجه به ادبیات و مبانی نظری که مشتمل بر مباحث کلی تمایزپذیری، نحوه ارتباط سازمان نظامی با نهاد سیاسی، سازمان، مشخصات و کارکردهای آن و نیز شرایط جهانی بود، تمایزپذیری با دو متغیر عمده «رسمی شدن» و «حرفه‌ای شدن» ...  بیشتر

دین‏داری و گفتمان تلویزیونی در ایران

عباس کاظمی؛ مرتضی پرویزن

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 25-56

چکیده
  مطالعه و تحقیق در باب شیوه‌ها و چگونگی امکان رمزگشایی از متون رسانه‌ای همواره یکی از مهمترین  دغدغه‎های حوزه مطالعات فرهنگی بوده است. متغیرهایی نظیر طبقه‌ اجتماعی، شغل، میزان درآمد و دسترسی گفتمانی در تحلیل‌ها مورد توجه بوده‌اند اما این متغیرها اگرچه در همه جوامع اهمیت دارند اما بر حسب زمینه‌های اجتماعی می‎توان متغیرهای ...  بیشتر

مفهوم‌پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جستجوی مدلی مفهومی

مجتبی رفیعیان؛ نینا الوندی‌پور

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 25-47

چکیده
  حق به شهر از مفاهیم جنجالی مطرح‌شده در دهة ۱۹۷۰ میلادی توسط فیلسوف فرانسوی، هنری لوفور است. این مفهوم در چند دهة گذشته توجه بسیاری از نظریه‌پردازان شهری را در جهان به خود جلب کرده و در عرصة عمل نیز منجر به شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی متعدد و صدور منشورهای قانونی شده است. لوفور شهر را به‌عنوان یک ساختار اجتماعی می‌دانست و اعتقاد داشت ...  بیشتر

گفتمان ضد استعماری، ضد امپریالیستی و ضد استکباری و شخصیت سنت‌گرای بازتابی

کرامت الله راسخ

دوره 19، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 26-57

https://doi.org/10.22034/jsi.2018.38236

چکیده
  هدف مقاله توضیح فرآیند شکل‌گیری «شخصیت سنت‌گرای بازتابی» در ارتباط با سه گفتمان ضد استعماری، ضد امپریالیستی و ضد استکباری است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی انجام گرفته است. نماینده اجتماعی «شخصیت سنت‌گرای بازتابی» طبقه متوسط جدید است. طبقه متوسط جدید گروه اجتماعی است که از اوایل قرن نوزدهم به‌تدریج در بستر جامعه ...  بیشتر

دیگریِ دینی در دیالکتیک ثبوت و نفی (خوانشی نظری- انتقادی از مواجهه سوژه و دیگری)

امید جهانگیری؛ یونس نوربخش

دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 26-48

https://doi.org/10.22034/jsi.2019.38566

چکیده
  این پژوهش به­میانجیِ نقدی هستی­شناسانه، برآنست تا رهاییِ دیگری (به­مثابه ابژه) از تسلط سوژه را (گفتمان دینی مسلط) واکاود، اما هدف وارونه کردن این نسبت نیست، به­بیانی دیگر نشاندن دیگری در جای سوژه و دیگری را بر سوژه مسلط کردن. بلکه هدف اساسی در این­جا ارتباط بنیادین میان سوژه و دیگری است که ضرورت طرح این پروبلماتیک را پیش می­کشد. ...  بیشتر

­ دوتایی‌های جامعه‌شناسی دین

حسن محدثی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 27-56

چکیده
  این مقاله با هدف آشناسازی دانش‌جویان و دیگر کسانی که علاقه‌مند اند جامعه‌شناسی دین را اجمالا بشناسند، نوشته شده است. نویسنده بر مبنای تجربیات محدود خود در این حوزه، معتقد است که برای دانش‌جویان و دیگر مخاطبان ایرانی به‌خاطر زمینه‌ی دینی و فرهنگی ویژه، پرسش‌های خاصی درباره‌ی جامعه‌شناسی دین مطرح می شود. برخی از این پرسش‌ها مهم‌تر، ...  بیشتر

توزیع اجتماعى نگرش‌هاى سیاسى نوگرا و سنت‌گرا در شهر یزد

سید علیرضا افشانى؛ ابراهیم مسعودنیا؛ محمد حیدرى

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 27-55

چکیده
  ازجمله سؤال‌هاى مهمى که در جامعه‌شناسى سیاسى و به‌ویژه در بحث تکوین و تغییر نگرش‌هاى سیاسى همواره وجود داشته، نوع نگرش سیاسى مردم و تحلیل جامعه‌شناختى منشأ و عوامل مؤثر بر این نگرش‌ها بوده است. این پژوهش با هدف تعیین توزیع اجتماعى نگرش‌هاى سیاسى نوگرا و سنت‌گرا در شهر یزد انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشى بوده و داده‌ها با استفاده ...  بیشتر