نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا
2 فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد پژوهشگری از دانشگاه الزهرا
چکیده
پژوهش حاضر به مقایسه سرمایه اجتماعی مهاجرین به شهر تبریز در چهار دوره زمانی (مهاجرین تازه وارد، مهاجرین دهه 70 ، مهاجرین دهه 60 و مهاجرین قبل از انقلاب اسلامی) پرداخته است. هدف تعیین نقش سرمایه اجتماعی شبکه (روابط قبل از مهاجرت) در مهاجرت و استقرار مهاجرین است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. جمعیت آماری تحقیق شامل 12 سازمان/اداره و شرکت دولتی می‌باشد که از این تعداد 5 مورد را شرکت‌های دولتی و 7 مورد دیگر را سازمان‌ها و ادارات دولتی تشکیل می‌دهند. نمونه بررسی در این تحقیق تعداد 348 فرد یا مستخدم مهاجر مرد و زن به شهر تبریز می‌باشند. بر اساس نتایج به‌دست آمده پیوندها و شبکه‌های خویشاوندی و تماس‌های شخصی، خانوادگی و قومی در مقصد نقش عمده‌ای در مهاجرت دارند. مهاجران طی تماس‌هایی که با دوستان و بستگان در مقصد برقرار می‌کنند اطلاعات ارزنده‌ای در خصوص مشاغل جدید، محل اسکان و غیره به‌دست می‌آورند. همچنین مهاجران پس از استقرار، تمایل دارند برای جلب حمایت‌های مورد نیازشان بر پیوندهای اجتماعی موجود در مبدأ، تکیه کنند. مهاجرین بیشتر با خویشاوندان درجه یک خود ــ والدین، خواهر و برادر و فرزند ارشد ــ ارتباط دارند. این تماس‌ها اغلب به جهت دوری مسافت از طریق تلفن صورت می‌پذیرد. این مسئله بیانگر آن است که خویشاوندان نزدیک از نظر اجتماعی نزدیک‌ترین اعضای شبکه و مهم‌ترین منبع حمایت ــ حمایت‌های عاطفی، مالی و مشورتی ــ به‌خصوص برای مهاجرین جوان‌تر محسوب می‌شوند. همچنین یافته‌ها حاکی از آن است که گروه‌های مهاجر در بدو ورود به تبریز نیازها و حمایت‌های متفاوتی داشته‌اند. در حالی‌که مهاجرین تازه‌وارد و مهاجرین دهه 70 نیاز به کمک در زمینه اسکان را مطرح کرده‌اند، مهاجرین قبل از انقلاب بیشتر به نیاز عاطفی و مالی اشاره نموده‌اند. اهداف و انگیزه‌های مهاجرین نیز متفاوت بوده است: مهاجرین دهه 60 و مهاجرین قبل از انقلاب به قصد ادامه تحصیل و پیوستن به خویشاوندان، مهاجرین دهه 70 به انگیزه اشتغال و مهاجرین تازه‌وارد با انگیزه بهره‌مندی بیشتر از امکانات رفاهی و ارتقاء شغلی به تبریز آمده‌اند.
کلیدواژه‌ها
)