علمی
محسن غلامی
چکیده
در راستای بررسی ارتباط متقابل علم و صنعت (ا.م.ع.ص) یک مدل سیستمی در قالب چارچوب آجیل پارسونز در سطح کلان ارائه شده است. سپس با استفاده از داده‌های مربوط به 128 کشور، با استفاده از SPSS همبستگی و رگرسیون میان عوامل اساسی ارزیابی شده است. در انتها با استفاده از داده‌ها و پیمایش‌های ملی، ارزیابی موشکافانه‌تری از وضعیت فعلی ایران انجام شده. ...
بیشتر
در راستای بررسی ارتباط متقابل علم و صنعت (ا.م.ع.ص) یک مدل سیستمی در قالب چارچوب آجیل پارسونز در سطح کلان ارائه شده است. سپس با استفاده از داده‌های مربوط به 128 کشور، با استفاده از SPSS همبستگی و رگرسیون میان عوامل اساسی ارزیابی شده است. در انتها با استفاده از داده‌ها و پیمایش‌های ملی، ارزیابی موشکافانه‌تری از وضعیت فعلی ایران انجام شده. یافتههای SPSS حکایت از اثرگذاری مستقیم و بسیار بالای شرایط اقتصادی و آموزش عالی بر ا.م.ع.ص، و اثرپذیری بسیار بالای شرایط اقتصادی از عملکرد دولت، عملکرد دولت از ساختارهای سیاسی و ساختارهای سیاسی از ساختارهای فرهنگی داشته است. بررسی وضعیت ایران نمایان ساخت که شرایط کلان ایران در رابطه با عوامل اقتصادی و سیاسی برای توسعه ا.م.ع.ص بههیچوجه مناسب نبوده اما عوامل فرهنگی و اجتماعی وضعیت نسبتاً خوبی برای ا.م.ع.ص دارند.
علمی
حمیدرضا جلائی پور؛ پویا دریس
چکیده
چگونه باید رابطه بین گروه‌ها و سازمان‌های مذهبی و جامعهمدنی در جوامع مسلمان خاورمیانه را صورت‌بندی کرد؟ مقاله استدلال میکند که گروه‌ها و سازمان‌های مذهبی تاریخا در فضای عمومی جوامع مسلمان حضوری تاثیرگذار داشته‌اند. اگرچه ظهور دولت‌های مدرن در خاورمیانه ساختار و کارکرد چنین گروه‌ها و سازمان‌هایی را تغییر داده، اما گروه‌ها ...
بیشتر
چگونه باید رابطه بین گروه‌ها و سازمان‌های مذهبی و جامعهمدنی در جوامع مسلمان خاورمیانه را صورت‌بندی کرد؟ مقاله استدلال میکند که گروه‌ها و سازمان‌های مذهبی تاریخا در فضای عمومی جوامع مسلمان حضوری تاثیرگذار داشته‌اند. اگرچه ظهور دولت‌های مدرن در خاورمیانه ساختار و کارکرد چنین گروه‌ها و سازمان‌هایی را تغییر داده، اما گروه‌ها و سازمانها مذهبی، همچنان، نقشی مهم را در جامعهمدنی کشورهای عربی خاورمیانه ایفا میکنند و باید آنها را به عنوان عنصر کلیدی جامعهمدنی محسوب کرد. مقاله از روش مطالعه کتابخانهای و اسنادی بهره میگیرد و ابتدا نظریات رایج درباره عدم امکان تحقق جامعهمدنی در جوامع مسلمان را مطرح و آنها را نقادانه بررسی میکند و سپس با ارجاع به شواهد تاریخی نشان می‌دهد که برای فهم ساختاری فضای عمومیِ جوامع مسلمان و نظریهپردازی درباره آن باید در آغاز مشخصات اجتماعی و سیاسی این جوامع را مطالعه کرد.
علمی
علیرضا ذاکری
چکیده
مسئله این مقاله توضیح به وجود آمدن صور نوین بیگانگی در دوره پست‌مدرن است. به این منظور پس از بیان منظور از دوره پست‌مدرن و شرح نظریه‌های شکل‌گرفته در آن، به توضیح دو مفهوم «بیگانگی» و «بیگانگی پست‌مدرن» پرداخته‌ایم. در نهایت منطق به وجود آمدن «بیگانگی پست‌مدرن» را شرح داده‌ایم. این مقاله مدعی است در دوره پست‌مدرن ...
بیشتر
مسئله این مقاله توضیح به وجود آمدن صور نوین بیگانگی در دوره پست‌مدرن است. به این منظور پس از بیان منظور از دوره پست‌مدرن و شرح نظریه‌های شکل‌گرفته در آن، به توضیح دو مفهوم «بیگانگی» و «بیگانگی پست‌مدرن» پرداخته‌ایم. در نهایت منطق به وجود آمدن «بیگانگی پست‌مدرن» را شرح داده‌ایم. این مقاله مدعی است در دوره پست‌مدرن مفهوم «تفاوت» به محوریترین مفهوم نظری بدل شد. پستمدرنیسم با نقد کلانروایتهای مدرن، به دنبال به رسمیتشناختن امر خاص، امر به حاشیه رفته و امر فرهنگی بود. در این فضا نظریهپردازی درباره تفاوت همگام با جنبشهای فرودستان نظیر زنان، سیاهان و پسااستعمارگرایان پیش رفت. اما تمرکز بر مفهوم تفاوت به تولید اشکالی از دانش و آگاهی انجامید که از درک شباهت خود با دیگری ناتوان بود. «بیگانگی پست‌مدرن» باعث شد هم نظریات علوم اجتماعی و هم جنبشهای جدید اجتماعی از درک منطق عمل سرمایهداری نئولیبرال و پیوندهای میان آن با پستمدرنیسم فرهنگی بازمانند.
علمی
اعظم خطیبی؛ نیره جاویدانی؛ زهره عربی
چکیده
با تغییر نقش سنتی خانواده، فرهنگ سپردن سالمندان به سراهای سالمندی روبه افزایش است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز مقایسه کیفیت زندگی سالمندان ساکن منزل و ساکن سرای سالمندی است. روش پژوهش پیمایشی- مقایسه ای و جامعه آماری شامل 160 سالمند (۸۰ نفر ساکن منزل و ۸۰ نفر مقیم سرای سالمندان) شهر همدان است که با دو روش تمام شماری (سرای سالمندی) و نمونه گیری ...
بیشتر
با تغییر نقش سنتی خانواده، فرهنگ سپردن سالمندان به سراهای سالمندی روبه افزایش است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز مقایسه کیفیت زندگی سالمندان ساکن منزل و ساکن سرای سالمندی است. روش پژوهش پیمایشی- مقایسه ای و جامعه آماری شامل 160 سالمند (۸۰ نفر ساکن منزل و ۸۰ نفر مقیم سرای سالمندان) شهر همدان است که با دو روش تمام شماری (سرای سالمندی) و نمونه گیری در دسترس(مقیم منزل ) انتخاب شده‌اند. از پرسشنامه استاندارد برای گردآوری اطلاعات و برای تحلیل از آزمون تی مستقل و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین کیفیت زندگی سالمندان ساکن در منزل با سالمندان ساکن در سرای سالمندان تفاوت معنی داری وجود دارد(73/2= t و001/0= sig). سالمندان ساکن در سرای سالمندی در مقایسه با سالمندان ساکن در منزل از کیفیت زندگی پایینتری برخوردار هستند که باید خانواده‌ها و مسئولین بیشتر توجه کنند..
علمی
محمد سالار کسرایی؛ ریتا اصغرپور
چکیده
این پژوهش به خوانشِ اندیشۀ "سید فخرالدین شادمان" از تجدد در چارچوب نظریۀ تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه می پردازد، اینکه چه رویکردِ سلبی یا ایجابی نسبت به تجدد، و خاستگاه آن غرب، در گفتمان وی شکل‌بندی شده است و چه نظامی از معانی و مفاهیم را در مواجهه با تجدد و شکاف‌های هویتی ناشی از آن برساخته است. شادمان در دوره‌ای از رواجِ گفتمان‌های ...
بیشتر
این پژوهش به خوانشِ اندیشۀ "سید فخرالدین شادمان" از تجدد در چارچوب نظریۀ تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه می پردازد، اینکه چه رویکردِ سلبی یا ایجابی نسبت به تجدد، و خاستگاه آن غرب، در گفتمان وی شکل‌بندی شده است و چه نظامی از معانی و مفاهیم را در مواجهه با تجدد و شکاف‌های هویتی ناشی از آن برساخته است. شادمان در دوره‌ای از رواجِ گفتمان‌های بومی میزیست که از اصلیترین دلمشغولیهای اهل اندیشه این بوده که چگونه میتوان تجدد و ملزومات ورود به جهان مدرن را با فرهنگ ایران انطباق داد ؟ او پرسش و پاسخِ خود از چگونگیِ این مواجهه و جذب یا طردِ ملزومات و وقته‌های تمدن غرب را در کتابِ تسخیر تمدن فرنگی در دهۀ بیست شمسی صورت‌بندی میکند، و با باور به تجددی هدایت شده و برنامه‌ریزی شده در زنجیرۀ گفتمان‌های بومی‌گرا معتقد است جانمایه تجدد و پیشرفت غرب فقط در علم آن محدود می شود.
علمی
یونس اکبری
چکیده
تحقیق حاضر به بررسی عوامل مرتبط با بروز تعارض بین زوجین را از نظرگاهی اجتماعی و در مقیاس کلان و کشوری پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از این است که هر چه میزان حق طلبی، سرمایه فرهنگی، متغیر نگرش به ازدواج، تحصیلات زوجین، نگرش جنسیتی، فشار شغلی، نگرش به اعتماد خانوادگی در جامعه و متغیر مشاهده خشونت بین والدین زیادتر شود، تعارض بین زوجین ...
بیشتر
تحقیق حاضر به بررسی عوامل مرتبط با بروز تعارض بین زوجین را از نظرگاهی اجتماعی و در مقیاس کلان و کشوری پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از این است که هر چه میزان حق طلبی، سرمایه فرهنگی، متغیر نگرش به ازدواج، تحصیلات زوجین، نگرش جنسیتی، فشار شغلی، نگرش به اعتماد خانوادگی در جامعه و متغیر مشاهده خشونت بین والدین زیادتر شود، تعارض بین زوجین نیز افزایش مییاید و برعکس. علاوه بر این هر چه متغیرهای مستقل رضایت از زندگی، رضایت جنسی، تعداد سالهای ازدواج و سن افراد افزایش یابد، میزان تعارض آنها با همسرشان کاهش مییابد. نکته قابل توجه این است که برخلاف تصور غالب که عموماً بر عوامل اقتصادی در بروز تعارض بین زوجین تاکید دارد، این عوامل فرهنگی و ارزشی و غیر اقتصادی هستند که بر تعارض زوجین در جامعه امروز تاثیرگذاری بیشتری دارند.
علمی
سپیده خوش بین؛ مژگان زعیم دار؛ رکسانا موگوئی؛ رخشاد حجازی
چکیده
مطالعات جهانی تفاوت چشم‌گیری در بروز رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بین زنان و مردان نشان می‌دهد و به نقش زنان در حرکت به سوی توسعه‌پایدار اشاره کرده است. هدف این پژوهش تبیین و تحلیل شاخص‌های مؤثر بر رفتار دوست‌دارمحیط‌زیست با تکیه بر نقش جنسیت در شهروندان شهر تهران است. یافته‌ها نشان می‌دهد عوامل درونی و بیرونی متعددی در بروز ...
بیشتر
مطالعات جهانی تفاوت چشم‌گیری در بروز رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بین زنان و مردان نشان می‌دهد و به نقش زنان در حرکت به سوی توسعه‌پایدار اشاره کرده است. هدف این پژوهش تبیین و تحلیل شاخص‌های مؤثر بر رفتار دوست‌دارمحیط‌زیست با تکیه بر نقش جنسیت در شهروندان شهر تهران است. یافته‌ها نشان می‌دهد عوامل درونی و بیرونی متعددی در بروز رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه نقش دارند. مقاله حاضر به روش توصیفی-پیمایشی و به شیوه تحلیل محتوی کمّی با نگاهی همهجانبه به عوامل مؤثر در بروز رفتارهای دوستدار محیط-زیست شهروندان شهر تهران پرداخته است. حجم نمونه 641 نفر و شهر تهران قلمرو مکانی این تحقیق را تشکیل می‌دهد. داده‌های گردآوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از روش‌های تحلیل آماری آزمون تی دو نمونه‌ای مستقل و ضریب همبستگی پیرسون در محیط نرمافزار رایانهای SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل-های آماری نشان می‌دهد جنسیت در بروز رفتارهای دوستدار محیطزیست تأثیر بهسزایی دارد.
پژوهشی
زهرا مختاری نیا؛ فروزنده جعفرزاده پور؛ تهمینه شاوردی
چکیده
روش این پژوهش، نظریه داده بنیاد می باشد که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 23 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه بارداری ناخواسته را داشتند، به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و در دسترس و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، تعیین گردید. از مجموع 850 داده ی خام، 452 مفهوم، 47 خرده مقوله و 15 مقوله ...
بیشتر
روش این پژوهش، نظریه داده بنیاد می باشد که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 23 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه بارداری ناخواسته را داشتند، به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و در دسترس و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، تعیین گردید. از مجموع 850 داده ی خام، 452 مفهوم، 47 خرده مقوله و 15 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت دو پدیده محوری " نارضایتی از مداخله جویی دولتی" و " پشیمانی"، و پدیده انتخابی " بارداری های تحمیلی" به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل بوجود آوردن باردارهای تحمیلی در مشارکت کنندگان، تحمیل هزینه های جلوگیری به زوجین می باشد. شرایط مداخله گر این پدیده "فقر و گرانی" می باشد.
پژوهشی
ئاکو احمدنژاد؛ یعقوب احمدی؛ افسانه ادریسی
چکیده
شکل گیری دولت مدرن در معادلات سیاسی و جامعه شناختی به عنوان یکی از اصلی ترین بنیان های نوسازی و حتی در بسیاری موارد دموکراتیزه شدن جوامع و تغییرات متعاقب آن تلقی می شود. تبارشناسی شکل گیری دولت مدرن و همچنین اندیشه های متفکران پیرامون شاخص های دولت مدرن حاکی از اهمیت مولفه های فرهنگی و از جمله هویت در سال های اخیر پیرامون دولت مدرن ...
بیشتر
شکل گیری دولت مدرن در معادلات سیاسی و جامعه شناختی به عنوان یکی از اصلی ترین بنیان های نوسازی و حتی در بسیاری موارد دموکراتیزه شدن جوامع و تغییرات متعاقب آن تلقی می شود. تبارشناسی شکل گیری دولت مدرن و همچنین اندیشه های متفکران پیرامون شاخص های دولت مدرن حاکی از اهمیت مولفه های فرهنگی و از جمله هویت در سال های اخیر پیرامون دولت مدرن است، این در حالی است که نگاه کلاسیک در زمینه دولت مدرن، عمدتا در راستای مباحث سیاسی و سرزمینی بوده و محدود به اقتدار و مشروعیت سیاسی و تعیین قلمرو. در ایران سابقه اندیشه در رابطه با دولت مدرن عمدتاً به دوره قاجار برمی گردد که نوعی نگاه هنجاری (شناسایی نوع مطلوب دولت و تشریح کارکردهای آن) در میان متفکران آن دوره در زمینه دولت مدرن غالب بوده است.
پژوهشی
علی خسروی؛ ثریا soraya
چکیده
مطالعات وضعیت جامعه شناسی در ایران در حدود توضیحِ ساختار وضعیت مسئله گون جامعه شناسی در ایران متوقف شده،و کمتر قادر به توضیح فرایندیِ این ساختار بوده است.تحقیق حاضر با هدف بُعد بخشیدن به ساختار-فرایندِ وضعیت جامعه شناسی،از تکنیک ترسیم ماتریس شرطی/پیامدیِ تهمید شده در روش نظریه زمینه ای سیستماتیک استفاده نموده است.بنابر یافته های ...
بیشتر
مطالعات وضعیت جامعه شناسی در ایران در حدود توضیحِ ساختار وضعیت مسئله گون جامعه شناسی در ایران متوقف شده،و کمتر قادر به توضیح فرایندیِ این ساختار بوده است.تحقیق حاضر با هدف بُعد بخشیدن به ساختار-فرایندِ وضعیت جامعه شناسی،از تکنیک ترسیم ماتریس شرطی/پیامدیِ تهمید شده در روش نظریه زمینه ای سیستماتیک استفاده نموده است.بنابر یافته های تحقیق؛امر کانونیِ منتهی به وضعیت پدید آمده برای جامعه شناسی در ایران عبارت بود از؛فقدان رسمیت جامعه شناسی.فقدان رسمیت جامعه شناسی به معنای اعم،موکول به فقدان رسمیت چندین مقوله اعم از؛فقدان رسمیتِ میان میدانیِ امر اجتماعی،فقدان رسمیت اجتماعیِ جامعه شناسی،و فقدان رسمیتِ معیارهای درون میدانیِ جامعه شناسی بود که در سطح خرد ناظر بر؛اجتماعات علمی و کنشگران میدان جامعه شناسی،در سطح میانی ناظر بر؛دو میدانِ معرفتِ عامه و معرفتِ آکادمیک،در سطح کلان ناظر بر؛میدان های سه گانه اقتصادی و سیاسی و ایدئولوژیک،و در سطح ابرکلان ناظر بر؛نظم بین الملل،دولت نفتی،تجربه مدرنیته و...می باشد.
پژوهشی
سیده هاجر حسینی؛ فاطمه بیات
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی فک‌شدگی و حک‌شدگی مصرف(متظاهرانه/غیرمتظاهرانه)، به‌صورت آمیخته و متوالی در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان دارای تحصیلات عالی20تا65ساله‌ی شهر زنجان است. نمونه‌ها در دو مرحله با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای(502n=) و روش هدفمند و اشباع نظری(20n=) انتخاب شدند. ابزارها و روش‌های گردآوری داده‌ها، پرسشنامه ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی فک‌شدگی و حک‌شدگی مصرف(متظاهرانه/غیرمتظاهرانه)، به‌صورت آمیخته و متوالی در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان دارای تحصیلات عالی20تا65ساله‌ی شهر زنجان است. نمونه‌ها در دو مرحله با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای(502n=) و روش هدفمند و اشباع نظری(20n=) انتخاب شدند. ابزارها و روش‌های گردآوری داده‌ها، پرسشنامه بسته و باز و مصاحبه ساختاریافته و نیمهساختاریافته است. روایی(صوری) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ) پرسشنامه بسته و قابلیت اعتماد پرسشنامه باز(با تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی)، بررسی شد. داده‌های کمّی با نرم-افزار آماری SPSSV20 و داده‌های کیفی براساس نظریه دادهبنیاد تحلیل شدند. نتایج تحلیل آماری، نشان داد که وضعیت مصرف، وابسته به وضعیت اجتماعی- اقتصادی(و مُنفک از جامعه)نیست. نتایج تحلیل کیفی با 16مقوله اصلی و 39مقوله فرعی، حک-شدگی مصرف در عناصر فرهنگیاجتماعی در دو جبههی متقابل شامل «حک‌شدگی» مصرف متظاهرانه و «حک‌شدگی معکوس» مصرف غیرمتظاهرانه را نشان داد.
پژوهشی
سجاد ممبینی؛ فاطمه جواهری؛ سید حسین سراج زاده
چکیده
پژوهش حاضر قسمی مطالعۀ پساساختارگرایانۀ بیماری و سازوکارهای ادراک آن است که تلاش میکند شکلی از یک جامعه‌شناسی پزشکیِ نظری را صورت‌بندی نماید. در اینجا سعی شد به کمک برخی ظرفیت‌های نظری فوکو و لکان، دلالت‌هایی مفهومی بر ادراک بیماری و فرآیندهای شکل‌گیری آن ارائه گردد. نظریۀ فوکویی هرمنوتیک خود، و مفهوم لکانیِ امر نمادین، دلالت‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر قسمی مطالعۀ پساساختارگرایانۀ بیماری و سازوکارهای ادراک آن است که تلاش میکند شکلی از یک جامعه‌شناسی پزشکیِ نظری را صورت‌بندی نماید. در اینجا سعی شد به کمک برخی ظرفیت‌های نظری فوکو و لکان، دلالت‌هایی مفهومی بر ادراک بیماری و فرآیندهای شکل‌گیری آن ارائه گردد. نظریۀ فوکویی هرمنوتیک خود، و مفهوم لکانیِ امر نمادین، دلالت‌های متفاوتی بر ادراک بیماری بدست می‌دهد؛ دلالت‌هایی که علیرغم تمایزها، بر گزارههای مشابهی نیز استوارند. مطابقِ هستیشناسی هر دو متفکر، بدن یک ساحتِ نوشتاریست که توسط دالهای فرهنگی، کدنویسی و رمزگذاری شده است. لذا ادراک بیماری، در واقع شناخت تحلیلیِ حاصل از بازخوانی نشانگان مرضی بر متن بدن است؛ خوانشی که بواسطۀ متقاطع کردن متن بدن با گفتمان پزشکی شکل میگیرد. نکته نهایی، استنتاج مکانیسم بینامتنیّت در ادارک بیماری، در اندیشه هر دو متفکر است، که به موجب آن متن بدن بواسطۀ مواجهه با گفتمان پزشکی به مثابه متن پیشینی آن، تفسیر میگردد.
علمی
علیرضا بختیاری؛ حجیه بی بی رازقی نصرآباد؛ ملیحه علی مندگاری؛ عباس عسکری ندوشن
چکیده
تحولات سن ازدواج در ایران که در بستر تغییرات گسترده ساختاری و نگرشی دهه‌های اخیر رخ داده ، در پژوهش‌های مختلفی مطالعه شده است اما تاکنون به تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج کمتر مپرداخته شده است. هدف این مطالعه بررسی تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج جوانان در شهر اصفهان است. نمونه شامل 400 نفر از جوانان واقع در سن 35-18 ساله می‌باشد ...
بیشتر
تحولات سن ازدواج در ایران که در بستر تغییرات گسترده ساختاری و نگرشی دهه‌های اخیر رخ داده ، در پژوهش‌های مختلفی مطالعه شده است اما تاکنون به تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج کمتر مپرداخته شده است. هدف این مطالعه بررسی تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج جوانان در شهر اصفهان است. نمونه شامل 400 نفر از جوانان واقع در سن 35-18 ساله می‌باشد که از طریق پرسشنامه محققساخته در سال 1399 جمعآوری گردید. یافته‌ها نشانداد میانگین سن قصد شده ازدواج پسران 2/28 و برای دختران 6/26 سالگی است. که بر اساس یافته های تحقیق بالاتر ازسن مطلوب ازدواج است. شکاف موجود بیانگر این مطلب می‌باشد که مسئله ازدواج تحت تاثیر عوامل زیادی می‌باشد. براساس یافته‌ها، متغیرهای پایبندی دینی، سابقه کار و هدایت دوستان رابطهای معنادار با سن قصد شده ازدواج دختران دارندو متغیرهای تحصیلات، پایبندی دینی و طبقه اجتماعی-اقتصادی نیز رابطهی معنادار با سن قصد شده ازدواج پسران دارند.
علمی
خیام عباسی
چکیده
فرض اصلی این پژوهش بر بنیان وجود مؤلفه های مشترک میان اهداف قرةالعین با اهداف فمینیسم غربی استوار است. پرسشهای اساسی نیز عبارتند از این که: آیا کنشهای قرةالعین با هدف ایجاد موقعیتهای برابر میان زنان و مردان، واجد مؤلفه های اولیه ای از جنبش فمینیسم غربی بوده است یا خیر؟؛ و در صورت همسویی، چه عناصر مشترکی در نگرش زنِ معترض ایرانی با جنبش ...
بیشتر
فرض اصلی این پژوهش بر بنیان وجود مؤلفه های مشترک میان اهداف قرةالعین با اهداف فمینیسم غربی استوار است. پرسشهای اساسی نیز عبارتند از این که: آیا کنشهای قرةالعین با هدف ایجاد موقعیتهای برابر میان زنان و مردان، واجد مؤلفه های اولیه ای از جنبش فمینیسم غربی بوده است یا خیر؟؛ و در صورت همسویی، چه عناصر مشترکی در نگرش زنِ معترض ایرانی با جنبش مدنیِ زن محورِ غربی دیده می شود؟. این موضوع در پارادایم کیفی،در مقطع کوتاهی از عهد قاجاریه مطالعه شده است.همچنین تئوریهای منتخبی از رهیافت کلان فمینیسم و دیدگاه فوکویی در تبارشناسی تجربۀ پلبینی، تحلیل تئوریکی آن را پوشش می دهند. نتایج گواهی می کنند که پاسخ ِ هر دو پرسشِ پژوهش مثبت است با تأکید پژوهشگر بر این رویکرد که هیچ سویه ای دالِّ بر وجود ارتباطِ بلاواسطۀ نمونۀ انتخابی با فمینیسم غربی و نگرش معطوف به تئوری ِتوطئه مفروض نیست.
پژوهشی
سیاوش قلی پور
چکیده
این مقاله به بررسی شرایط ظهور و زوال بازار کرمانشاه و نقش آن در شهر و ایالت می‌پردازد. رویکرد نظری مقاله مبتنی بر آراء «کارل پولانی» است. روش پژوهش تاریخی و فنون گردآوری داده بررسی اسناد و مشاهدۀ کالبدِ بازار است. داده‌ها نشان می‌دهند که الف) بازار کرمانشاه همزمان با اراده کشورهای اروپایی بر تجارت در سدۀ 19 میلادی، کم‌رونق شدن ...
بیشتر
این مقاله به بررسی شرایط ظهور و زوال بازار کرمانشاه و نقش آن در شهر و ایالت می‌پردازد. رویکرد نظری مقاله مبتنی بر آراء «کارل پولانی» است. روش پژوهش تاریخی و فنون گردآوری داده بررسی اسناد و مشاهدۀ کالبدِ بازار است. داده‌ها نشان می‌دهند که الف) بازار کرمانشاه همزمان با اراده کشورهای اروپایی بر تجارت در سدۀ 19 میلادی، کم‌رونق شدن مسیرهای ترابوزان-تبریز وقفقاز-پوتی-تبریز به دلیل بیماری کرم ابریشم، حفر کانال سوئز و استفاده از کشتیهایِ بخار در دجله فرات، موقعیت استراتژیکی در شبکه مبادلات بازرگانی پیدا کرد که به مدت 100 سال پیدار ماند. ب) بازار از بیرون و با اراده نظام بینالملل تحمیل شد و در مناسبات اقتصادی و اجتماعی منطقه «حک» نشد، همچنین نتوانست زمین، کار و پول را وارد مبادله کند. بدین روی «بازارِ باراندازی» بود که بیرون از شیوۀ تولید قرار داشت و نقش آن محدود به شهر کرمانشاه بود.
پژوهشی
محمد امین محمدپور؛ علی اصغر بابا صفری؛ غلامرضا ستوده
چکیده
ترانه‌ها به دور از پیچیدگی برای درک پیام‌ها، با استفاده از زمینه جذب کننده موسیقی توانسته‌اند پیام رسان هنری موثری برای عامه مردم باشند. پژوهش در ترانه‌ها به علت خاستگاه مردمی آن شیوه‌ای کارآمد برای فهم فرهنگ جامعه است، در این جستار به روش تحلیل محتوایی، مقوله‌های سیاسی در ترانه‌های دوره پهلوی (1320– 1357) بررسی و طبقه‌بندی شده‌اند. ...
بیشتر
ترانه‌ها به دور از پیچیدگی برای درک پیام‌ها، با استفاده از زمینه جذب کننده موسیقی توانسته‌اند پیام رسان هنری موثری برای عامه مردم باشند. پژوهش در ترانه‌ها به علت خاستگاه مردمی آن شیوه‌ای کارآمد برای فهم فرهنگ جامعه است، در این جستار به روش تحلیل محتوایی، مقوله‌های سیاسی در ترانه‌های دوره پهلوی (1320– 1357) بررسی و طبقه‌بندی شده‌اند. یافتههای پژوهش نشان می‌دهند که در این ترانه‌ها تصاویری از بافت جامعه و سیاست با گفتمان اختناق و نارضایتی ارائه شده‌اند. پیامهای اعتراضی نیز در این ترانه‌ها و تصنیفها، به شکل یک شِکوه یا افشای همراه با ناامیدی از تغییر وضعیت موجود و گاه همچون دعوتی به یک مبارزه و فعالیت علیه وضع موجود، بیان شده‌اند. مقولههایی که در این ترانه‌ها به کار رفتهاند شامل انتقاد اجتماعی، میهن دوستی و پیوستگی ملی، اختناق و اعتراض، انقلاب و امید هستند.
پژوهشی
حسین احمدی؛ علی محمد حاضری
چکیده
در ریشه یابی فساد به عوامل متعددی توجه شده لیکن در مورد عامل باسوادی بزرگسالان مطالعه محدودتری صورت گرفته است. هدف این تحقیق مطالعه نقش عامل باسوادی بزرگسالان و مکانیسم های واسط در کاهش فساد است. مطالعه با استفاده از داده‌های بین‌المللی انجام شده است. میانگین دوره زمانی 1970 تا 2009 متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده و ارتباط آنها با ادراک ...
بیشتر
در ریشه یابی فساد به عوامل متعددی توجه شده لیکن در مورد عامل باسوادی بزرگسالان مطالعه محدودتری صورت گرفته است. هدف این تحقیق مطالعه نقش عامل باسوادی بزرگسالان و مکانیسم های واسط در کاهش فساد است. مطالعه با استفاده از داده‌های بین‌المللی انجام شده است. میانگین دوره زمانی 1970 تا 2009 متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده و ارتباط آنها با ادراک فساد در دوره زمانی 2012 تا 2018 در بین 180 کشور که داده‌های آنها در دسترس بوده مطالعه شده است. یافته ها نشان می دهند رابطه مثبت بین شاخص های آموزش و ادراک فساد (میزان پاکی کشورها) مورد تائید است. علاوه بر اثر مستقیم باسوادی بزرگسالان اثر غیر مستقیم این متغیر از طریق پوشش تحصیلی (شاخص عدالت آموزشی)، و نسبت دانش آموز به معلم (شاخص دموکراسی در کلاس درس)، و نسبت دانش آموزان دختر به کل دانش آموزان (شاخص برابری جنسیتی) را نیز تایید شده است.
پژوهشی
فاطمه مدیری؛ مجید کوششی
چکیده
هدف این مقاله بررسی میزان حمایت والدین از فرزندان بزرگسال در ابعاد مختلف و عوامل موثر بر آن بوده است؟ جامعه آماری پیمایش، افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده که حداقل یک والد زنده داشته و همسکنا نبوده‌اند.1000 نمونه از 30 حوزه تهران به شیوه خوشه‌ای چند مرحله‌ای، انتخاب شده و یافته‌ها نشان داده: حمایت والدین از فرزندان بزرگسال در سطح ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی میزان حمایت والدین از فرزندان بزرگسال در ابعاد مختلف و عوامل موثر بر آن بوده است؟ جامعه آماری پیمایش، افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده که حداقل یک والد زنده داشته و همسکنا نبوده‌اند.1000 نمونه از 30 حوزه تهران به شیوه خوشه‌ای چند مرحله‌ای، انتخاب شده و یافته‌ها نشان داده: حمایت والدین از فرزندان بزرگسال در سطح بالایی بوده و در ابعاد مختلف یکسان نیست. به طوری که پند و نصیحت، علاقهمندی به زندگی شخصی و حمایت عاطفی، در سطح بالا و حمایت ابزاری و حمایت مالی در سطح پایینتری گزارش شده و حمایت مادران در همه ابعاد بهاستثنای حمایت مالی بیش از پدران بوده است. حمایت والدین متاثر از سن والدین، تضاد زناشویی والدین، تضاد والدین و فرزندان بزرگسال، حمایت فرزندان بزرگسال از والدین، و تعداد فرزندان بوده و یافته‌ها تایید کننده تئوریهای همبستگی بین نسلی، نوعدوستی و اقتضایی است.
پژوهشی
محدعلی مومبینی؛ علی ربانی؛ وحید قاسمی؛ علیرضا زهیری
چکیده
تحقیق حاضر در تلاش است بر مبنای اصول کلی تکنیک ردیابی‌فرآیند، با استفاده از روش مرور نظام مند به واکاوی ویژگی‌های کلی و ارزیابی انتقادی مقالات علمی-پژوهشی مبتنی بر روش کیفی با موضوع هویت‌ملی در جامعه ایران بعد از انقلاب 57 در بازه زمانی 1373 تا 1398 اقدام نماید. روش تحقیق حاضر، مرور نظام مند می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد آشنایی اندک ...
بیشتر
تحقیق حاضر در تلاش است بر مبنای اصول کلی تکنیک ردیابی‌فرآیند، با استفاده از روش مرور نظام مند به واکاوی ویژگی‌های کلی و ارزیابی انتقادی مقالات علمی-پژوهشی مبتنی بر روش کیفی با موضوع هویت‌ملی در جامعه ایران بعد از انقلاب 57 در بازه زمانی 1373 تا 1398 اقدام نماید. روش تحقیق حاضر، مرور نظام مند می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد آشنایی اندک محققان و پژوهشگران ایرانی با تکنیک ردیابیفرآیندجهت تحلیل ویژگیها، شاخصها، علل و عوامل موثر بر چالشها و مشکلات هویت‌ملی در جامعه ایران بعد از انقلاب 57 موجب شده است تا مقالات انتخاب شده با خلاءها و کاستیهای عدیدهای در حوزه روش‌شناختی چون تصویرسازی تقلیلگرایانه، دشواری مقایسهپذیری، و غفلت از روشها و تکنیکهای نوین و در حوزه تحلیلی چون تصویرسازی غیرفرآیندی و ساکن، تاکید مفرط بر عوامل سیاسی و فرهنگی، و غیبت مکانیسمهای علی پیونددهنده مواجه باشند.
پژوهشی
نیما شجاعی
چکیده
روش تحلیل تطبیقی‌ـ‌تاریخی یا (CHA) یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی معاصر است که به‌باور من، امکان بسط و گسترش آن‌چه سی. رایت میلز از «تخیل جامعه‌شناختی» مراد می‌نمود را مهیا میکند. تدا اسکاچپول نیز با الهام از روش‌شناسی سی. رایت میلز در تحلیل مسائل اجتماعی، از مفهوم «تخیل تاریخی جامعه‌شناختی» ...
بیشتر
روش تحلیل تطبیقی‌ـ‌تاریخی یا (CHA) یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی معاصر است که به‌باور من، امکان بسط و گسترش آن‌چه سی. رایت میلز از «تخیل جامعه‌شناختی» مراد می‌نمود را مهیا میکند. تدا اسکاچپول نیز با الهام از روش‌شناسی سی. رایت میلز در تحلیل مسائل اجتماعی، از مفهوم «تخیل تاریخی جامعه‌شناختی» نام میبرد و بیان میکند که سه مسیر در جامعه‌شناسی تاریخی وجود دارد: 1) جامعه‌شناسی تاریخی کلاننگر؛ 2) جامعه‌شناسی تاریخی تفسیری؛ و 3) جامعه‌شناسی تاریخی تحلیلی. تحلیل تطبیقی‌ـ‌تاریخی (CHA) فرزند خلف نوع سوم است. در این مقاله، مبانی و مبادی روش‌شناختی این روش را تبیین خواهم کرد. سپس، با استفاده از همین روش‌شناسی، به چگونگی کاربست این روش در رابطه با مسائل ایران خواهم پرداخت و در نهایت با اتکا به استدلالهای برآمده از تبیین مزبور، به برخی از امکانات و محدودیتهای این روش اشاره خواهم داشت.
پژوهشی
کرامت الله راسخ
چکیده
سلسله صفویان اوایل قرن شانزدهم (1501م) در ایران مستقر شد. استقرار سلسله‌ی صفویه به شکل‌گیری دو حوزه‌ی عمومی موازی، همکار و رقیب منجر شد: حوزه‌ی عمومی دیوانی و حوزه‌ی عمومی روحانیون. علما، مجتهدان و آخوندها با تأسیس حوزه‌ی عمومی روحانی در دو عرصه با موفقیت فعال شدند: نهادسازی و تحول نظری. نظریه‌های «حاکم جائر»، «نیابت امام ...
بیشتر
سلسله صفویان اوایل قرن شانزدهم (1501م) در ایران مستقر شد. استقرار سلسله‌ی صفویه به شکل‌گیری دو حوزه‌ی عمومی موازی، همکار و رقیب منجر شد: حوزه‌ی عمومی دیوانی و حوزه‌ی عمومی روحانیون. علما، مجتهدان و آخوندها با تأسیس حوزه‌ی عمومی روحانی در دو عرصه با موفقیت فعال شدند: نهادسازی و تحول نظری. نظریه‌های «حاکم جائر»، «نیابت امام غائب»، «ولایت»، «اجتهاد»، «تقلید» و درنهایت «مرجعیت» از یکسو زمینه نظری را برای تلاشهای نهادی فراهم کردند، از سوی دیگر سبب افزایش نفوذ علما و مجتهدان در حوزه‌ی عمومی جامعهی ایرانی شدند. روش تحقیق در این پژوهش منبعث از رویکرد مفهومسازی رابرت مرتون و روش کار در جامعه‌شناسی جدید تاریخی است. یافتههای پژوهش نشان داد که روحانیون با تحول نظری به تدریج بر حوزه عمومی جامعه ایرانی مسلط شدند و به این ترتیب زمینه برای تحول سنت منفعل به سنت بازتابی از طریق بازتولید تهنشستهای تاریخی فراهم گردید
پژوهشی
روح الله گلمرادی
چکیده
مقاله حاضر درصدد بررسی و نقد رویکرد، روش، رشته یا نگاه آینده‌پژوهی در علوم اجتماعی است. از دو منظر کلی به این نقد پرداخته می‌شود. نقد روش‌شناختی که مباحث روش‌شناسی و فلسفۀ علوم اجتماعی با تأکید بر رویکرد رئالیسم انتقادی را پیش می‌کشد و نقدی با رویکرد جامعه‌شناسی مردم‌مدار. از این‌رو میتوان این دو پرسش را مطرح کرد: نخست اینکه ...
بیشتر
مقاله حاضر درصدد بررسی و نقد رویکرد، روش، رشته یا نگاه آینده‌پژوهی در علوم اجتماعی است. از دو منظر کلی به این نقد پرداخته می‌شود. نقد روش‌شناختی که مباحث روش‌شناسی و فلسفۀ علوم اجتماعی با تأکید بر رویکرد رئالیسم انتقادی را پیش می‌کشد و نقدی با رویکرد جامعه‌شناسی مردم‌مدار. از این‌رو میتوان این دو پرسش را مطرح کرد: نخست اینکه آیا آینده‌پژوهی در مقام شاخه یا رویکردی علمی قادر است علم معتبر به دست دهد؟ دوم از رویکرد جامعه‌شناسی مردم‌مدار چه نقدی بر آینده‌پژوهی وارد است؟ در پاسخ به پرسش اول باید گفت آینده‌پژوهی در علوم اجتماعی که موضوعش سیستمهای باز و کلان، ساختارهای پیچیده و کنشگران نیتمند و بااراده است کارایی اندکی دارد و در نقد جامعه‌شناسی مردم‌مدار بر آینده‌پژوهی باید گفت به-رغم ادعای آشکار آینده‌پژوهی و آیندهپژوهان برای ساخت جهانی بهتر و عادلانهتر، آنها همواره در خدمت دولت و بازاری بودهاند که وضع کنونی را به وجود آوردهاند.
پژوهشی
محمدسعید ذکائی؛ سیمین ویسی
چکیده
مردبودگی بعنوان قالبی ارزشی، هنجاری و رفتاری در روابط گفتمانی بر ساخته می‌شود. با بهره‌گیری از نظریات مردانگی و روش قوم‌نگاری مجازی و تحلیل نشانه‌شناختی و مضمونی به دنبال شناسایی سنخ‌های مردانگی در فضای مجازی، گفتمان‌های حاکم بر آنها و روابط میان آنها هستیم. سنخ‌های اصلی استخراج‌شده شامل مردانگی هژمونیک، همدست، فرودست و حاشیه‌ای ...
بیشتر
مردبودگی بعنوان قالبی ارزشی، هنجاری و رفتاری در روابط گفتمانی بر ساخته می‌شود. با بهره‌گیری از نظریات مردانگی و روش قوم‌نگاری مجازی و تحلیل نشانه‌شناختی و مضمونی به دنبال شناسایی سنخ‌های مردانگی در فضای مجازی، گفتمان‌های حاکم بر آنها و روابط میان آنها هستیم. سنخ‌های اصلی استخراج‌شده شامل مردانگی هژمونیک، همدست، فرودست و حاشیه‌ای و خردهسنخهای آنها هستند. صورت بدیل مردانگی فعال ضدتبعیض با آرمان برابری دو جنس و صورت بریکولاژگونه مردانگی هژمونیک جدید نیز شناخته شد که به دنبال ترکیب عناصر مردانگی هژمونیک سنتی با ویژگی‌های انعطافپذیر برای تداوم بخشیدن به تفوق مردانه است. سنخ‌ها جهانشمول و برخی نیز بومی بودند و سلسلهمراتب میان انواع مردانگی، کنشگریهای آنها در مواجهه با یکدیگر و سایر صورتها و نیز در مواجهه با ساختارهای کلان، بصورت قدرت/ مقاومت و تاکتیک/ استراتژی، و نیز برخی مکانیزمهای آنها ایرانی شده‌اند.
پژوهشی
امید قادرزاده؛ دنیا محمدی
چکیده
با وجود پیوند دین و سیاست در دوره جمهوری اسلامی و مشارکت فعالانه روحانیون اهل تشیع در سیاست، کنش سیاسی روحانیون اهل سنت در کردستان وجوه متفاوت و پرابلماتیکی بخود گرفته است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با واکاوی تجربه و درک نمونه‌ای از روحانیون اهل‌سنت سنندج به شناسایی اشکال کنش‌ورزی سیاسی ، بسترهای ذی مدخل و پیامدهای آن بر زندگی فردی ...
بیشتر
با وجود پیوند دین و سیاست در دوره جمهوری اسلامی و مشارکت فعالانه روحانیون اهل تشیع در سیاست، کنش سیاسی روحانیون اهل سنت در کردستان وجوه متفاوت و پرابلماتیکی بخود گرفته است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با واکاوی تجربه و درک نمونه‌ای از روحانیون اهل‌سنت سنندج به شناسایی اشکال کنش‌ورزی سیاسی ، بسترهای ذی مدخل و پیامدهای آن بر زندگی فردی و اجتماعی روحانیون بپردازد. این پژوهش، به روش نظریۀ زمینه‌ای انجام شده است و طی آن با 27 نفر از روحانیون سنندج مصاحبه بعمل آمده است. برمبنای نتایج پژوهش بسترهایی چون «محرومیت از شهروندی»، «اختلال روابط نهادی»، «زوال مدارا»، «بیاعتمادی سیاسی» و «محدودیت منابع در دسترس» عرصه را برای کنش‌ورزی سیاسی روحانیون سنندج محدود ساخته است.از این‌رو، تجربه و درک مصاحبهشوندگان با احساس بیقدرتی سیاسی همراه بوده است و پیامدهایی چون «محرومیت اجتماعی»، «وابستگی به مردم و انتظارات غیرفقهی» و «زوال اعتماد عمومی» به همراه داشته است.
پژوهشی
محمدمسعود سعیدی
چکیده
در چند دهۀ اخیر، جامعۀ ایران شاهد رشد گروه‌های معنویت‌گرا بوده است. با توجه به اختلاف آشکاری که اکثر این گروه‌ها با فرهنگ سنتی جامعه دارند، فراوان شدن آنها مسائلی را برای جامعه رقم زده است. حفظ نظم اجتماعی در مواجهه با این واقعیت مبتنی بر شناخت علمی آن است. جهانی‌شدن پژوهشگران را ملزم میکند تا شناسایی تحولات دینی را از چشم‌اندازی ...
بیشتر
در چند دهۀ اخیر، جامعۀ ایران شاهد رشد گروه‌های معنویت‌گرا بوده است. با توجه به اختلاف آشکاری که اکثر این گروه‌ها با فرهنگ سنتی جامعه دارند، فراوان شدن آنها مسائلی را برای جامعه رقم زده است. حفظ نظم اجتماعی در مواجهه با این واقعیت مبتنی بر شناخت علمی آن است. جهانی‌شدن پژوهشگران را ملزم میکند تا شناسایی تحولات دینی را از چشم‌اندازی جهانی پیگیری کنند. یک بُعدِ این شناسایی، شناخت روندهای اجتماعی تسهیلکنندهای است که بستر مناسب را برای ظهور این تحولات در جهان و ایران فراهم میکنند. مسألۀ پژوهش، تبیینِ جامعه‌شناختی رشد گروه‌های نوپدید دینی از منظری جهانی و با هدف ارزیابی مواجهۀ رایج با آن است. در این جا، با استفاده از تحلیل و استنتاج منطقی از یافتههای پراکندۀ حوزۀ جامعه‌شناسی دین، تبیینهای مرتبط به سیزده دسته تقسیم شده‌اند و بر مبنای ماهیت روندهای استنباطشده از تبیینها، دربارۀ مواجهۀ مناسب با گروه‌های معنویت‌گرا اظهار نظر شده است.
)
