نویسندگان

1 دکتری رشته جامعه شناسی-گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد تمام جامعه شناسی-گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار علوم سیاسی-گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

/10.22034/jsi.2022.535752.1466

چکیده

تحقیق حاضر در تلاش است بر مبنای اصول کلی تکنیک ردیابی­ فرآیند، با استفاده از روش مرور نظام مند به واکاوی ویژگی­ های کلی و ارزیابی انتقادی مقالات علمی-پژوهشی مبتنی بر روش کیفی با موضوع هویت­ ملی در جامعه ایران بعد از انقلاب 57 در بازه زمانی 1373 تا 1398 اقدام نماید. نتایج تحقیق نشان می دهد که آشنایی اندک محققان و پژوهشگران ایرانی با تکنیک ردیابی­ فرآیند و سازوکارها و الزامات روش شناختی آن جهت شناسایی و تحلیل ویژگی­ ها، شاخص ­ها، علل و عوامل موثر بر چالش­ ها و مشکلات هویت­ ملی در جامعه ایران بعد از انقلاب 57 موجب شده است تا مقالات انتخاب شده علی رغم نتایج و دستاوردهای قابل ملاحظه و قابل کاربرد با خلاء­ها و کاستی­ های عدیده ­ای در حوزه روش ­شناختی چون تصویرسازی تقلیل­ گرایانه، دشواری مقایسه ­پذیری، و غفلت از روش­ها و تکنیک­ های نوین و در حوزه تحلیلی چون تصویرسازی غیرفرآیندی و ساکن، تاکید مفرط بر عوامل سیاسی و فرهنگی، و غیبت مکانیسم ­های علی پیوند­دهنده مواجه باشند.

کلیدواژه‌ها

احمدی، حمید (1381)، «دین و ملیت در هویت­ایرانی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 0، شماره 67، صص 27-36.
احمدی، حمید (1382)، «هویت­ملی­ایرانی: بنیادها، چالش­ها و بایسته­ها»، نامه پژوهش فرهنگی، دوره 7، شماره 6، صص 5-53.
احمدی، حمید (1384)، «جهانی­شدن؛ هویت­قومی و هویت­ملی؟»، مطالعات ملی، دوره 3، شماره 11، صص 13-36.
احمدی، حمید (1388)، بنیادهای هویت­ملی­ایرانی؛ چهارچوبی نظری هویت­ملی شهروند محور، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بشیریه، حسین (1380)، دیباچه­ای بر جامعه­شناسی سیاسی: دوره جمهوری اسلامی، تهران: نگاه معاصر.
رجب نژاد، مریم؛ شیروانی، آرمین و خزانه­داری، شهاب (1385)، مرور نظام­مند شواهد، تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی.
رفیع­پور، فرامرز (1393)، دریغ است ایران که ویران شود، تهران: شرکت سهامی انتشار.
رفیع­پور، فرامرز (1395)، تضاد غرب و شرق: ایران و کشورهای غربی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
زاده­محمدی؛ علی، سروش­فر؛ زهره، غلامرضاکاشی، فضه و غلامرضاکاشی، فاطمه (1394)، «مرور نظام­مند تحقیقات سوء­مصرف مواد مخدر در نوجوانان»، مسائل اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 1، صص 107-130.
زهیری، علی­رضا (1389)، جمهوری اسلامی و مسئله هویت­ملی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
شولت، یان آرت (1382)، نگاهی موشکافانه به پدیده جهانی­شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران: موسسه مطالعات ملی.
طالبان، محمدرضا (1398)، «بیزگرایی و مطالعات تاریخی در علوم­اجتماعی»، جامعه شناسی تاریخی، دوره 11، شماره 2، صص 203-228.
عباسی، مهدی؛ سراج­زاده، سیدحسین (1394)، «مسائل روش­شناختی در مرور نظام­مند؛ همراه با ارزیابی مقالات ایرانی مبتنی بر این روش»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره 9، شماره 3، صص 132-160.
قاضی­طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی (1389)، فراتحلیل در پژوهش­های اجتماعی و رفتاری، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
کچویان، حسین (1384)، تطورات گفتمان­های هویتی ایران، ایرانی در کشاکش با تجدد و مابعد تجدد، تهران: نی.
کلانتری؛ عبدالحسین؛ روشن­فکر، پیام و جواهری، جلوه (1390)، «آثار و پیامدهای طلاق؛ مرور نظام­مند تحقیقات انجام­شده در ایران با تاکید بر ملاحظلات جنیستی»، زن در توسعه و سیاست، دوره 9، شماره 3، صص 11-132.
یوسفی، علی (1380)، «روابط بین قومی و تاثیر آن بر هویت­ملی اقوام در ایران»، مطالعات ملی، دوره 2، شماره 8، صص 11-42.
Appiah, A.K. (2005), The Ethics of Identity, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Beach, D (2017), Process-Tracing Methods in Social Science, Oxford Research Encyclopedias of Politics: Qualitative Political Methodology, Oxford University Press.
Beach, D. & Pedersen, R.B. (2016), Process-Tracing Methods: Foundations and Guidelines, Ann Arbor MI: University of Michigan Press
Beach, D. & R. B. Pedersen (2011), What is Process-Tracing Actually Tracing? The Three Variants of Process Tracing Methods and Their Uses and Limitations, Paper prepared for presentation at The American Political Science Association annual meeting Seattle, Washington, USA September 1-4, 2011
Beach, D. & R. Pedersen (2019). Causal case studies: Foundations and Guidelines for Comparing, matching and tracing. Ann Arbor: University of Michigan.
Bennett, A (2015), “Disciplining Our Conjectures: Systematizing Process Tracing with Bayesian Analysis.” Pp. 276-98, in Bennett, A. & J. Checkel (2015), Process Tracing: From Metaphor to Analytic Tool(Strategies for Social Inquiry), Publisher: Cambridge University Press.
Bennett, A. & J. Checkel (2015), Process Tracing: From Metaphor to Analytic Tool (Strategies for Social Inquiry), Publisher: Cambridge University Press.
Bennett, A. (2010), “Sources of Leverage in Causal Inference: Toward an Alternative View of Methodology”. Pp. 207-19, in Brady, H. & D. Collier, eds. (2010), Rethinking social inquiry: diverse tools, shared standards, Lanham and New York: Rowman & Littlefield.
Collier, D. (2011), Understanding Process Tracing, PS: Political Science and Politics 44, No. 4, 823-30.
Collier, D. et al. (2010), “Process Tracing and Causal Inference”. Pp. 161-99, in Brady, H. & D. Collier, eds. (2010), Rethinking social inquiry: diverse tools, shared standards, Lanham and New York: Rowman & Littlefield.
Punton M. & K. Welle (2015), Applying Process Tracing in Five Steps, in CDI Practice Paper 10.
Ricks, J. &  A. H. Liu (2018), Process-tracing research designs: A practical guide, PS: Political Science and Politics, 1-5.