نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دکترای جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مقالة حاضر به مطالعة فرهنگ و سبک زندگی طبقة بالای ایران می­پردازد. در این مطالعه، طبقه با معیارهای اقتصادی شامل شغل، میزان درآمد، منطقة محل سکونت، نوع مالکیت و متراژ واحد مسکونی و نوع ماشین تعریف می­شود. این پژوهش با روش کیفی از نوع تحلیل مضمون انجام شده، روش گردآوری داده مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته‌ و تعداد مصاحبه‌ها 22 مورد و نمونه­گیری به­صورت هدفمند انجام شده است. مفهوم سبک زندگی و فرهنگ براساس سازه‌های نظری بوردیو و الیوت مشخص شده‌ است. نتایج تحقیق از دانش و سواد فرهنگی پایین و نوعی درهم­آمیختگی، شکلیت­های چندگانه، چندذائقگی و به عبارتی «همه‌چیزپسندی» فرهنگی در میان اعضای طبقه بالا حکایت دارد. همین امر اجازة طرح یک گونه‌شناسی جامع و یکپارچه در مورد زندگی آن‌ها را به ما نمی­دهد. یافته­ها نشان می‌دهد که طبقۀ بالا تولیدکنندۀ نوعی ذائقۀ فرهنگی و یا سبک زندگی خاص در میان اعضای خود نبوده است.
 
 

کلیدواژه‌ها

 اباذری، یوسف و حسن چاوشیان (1381)، از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی: رویکردهای نوین در تحلیل هویت اجتماعی، نامه علوم اجتماعی، شماره 20، تهران.
آبرام، سیمون (1392)، فرهنگ و برنامه‌ریزی، تهران: تیسا.
ادیبی، حسین (1354)، جامعه­شناسی طبقات اجتماعی، تهران، دانشکده علوم اجتماعی و تعاون
ازکیا و حسینی (1388)، تغییرات نسلی سبک زندگی در جامعه روستایی،  فصلنامةعلمی  پژوهشیرفاهاجتماعی، سال دهم، شماره 37.
اشرف، احمد و علی بنوعزیزی (1387)، طبقات اجتماعی، دوت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، تهران: انتشارات نیلوفر.
بَحرانی، محمدحسین (1389)، طبقه متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر (1380-1320)؛ پژوهشی در گفتمان­های سیاسی قشرهای میانی ایران، تهران: انتشارات آگاه.
بشیر (1391)،  شبکه های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 1 بهار.
بهداد، سهراب و فرهاد نعمانی (1387)، طبقه و کار در ایران، ترجمه محمود متحد، تهران، انتشارات آگاه.
بوردیو، پی یر (1393)، تمایز، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: انتشارات ثالث.
حمیدی و فرجی (1386)، سبک زندگی و پوشش زنان در تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال 1، شماره 1.
خواجه­نوری و همکاران (1390)،  بررسی سبک زندگی و تصور از بدن، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره چهارم، شماره 1 بهار.
رحمت­آبادی و بخشی (1385) سبک زندگی و هویت جوانان، فصلنامهعلمیپژوهشیرفاهاجتماعی، سال پنجم، شماره 20.
زارع و فلاح (1391)،  بررسی سبک زندگی جوانان در شهر تهران و عوامل موثر بر آن، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 4 زمستان.
شارع­پور  و همکاران (1389)، تحلیل جنسیتی تصادف با تأکید بر مفهوم سبک زندگی سالم، زن در توسعه و سیاست، دور 8، شماره 2 .
شالچی، وحید (1386)، سبک زندگی جوانان کافی شاپ، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال 1، شماره 1.
صالحی امیری، سیدرضا و امیر عظیمی دولت‌آبادی (1394)، مبانی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: ققنوس.
فاضلی، محمد (1386)،  تصویری از سبک زندگی فرهنگی  جامعه دانشجویی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال 1، شماره 1.
فاضلی، نعمت­الله (1390)، نقش و کاکرد فرهنگی مدارس روستایی در گسترش سبک زندگی مدرن، فصلنامه فرهنگ مردم ایران، شماره 26.
محمدی و همکاران (1391)، مناسبات سرمایه فرهنگی و سبک زندگی، مجله مسائل اجتماعی ایران، دوره 13 شماره چهارم.
میلنر، آندرو و جف براویت (1385)، درآمدی بر نظریه فرهنگی ماصر، ترجمه جمال محمدی، تهران: نشر ققنوس.
وبلن، تورشتاین (1386)، نظریه طبقه تن‌آسا، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: چاپ دوم، نشر نی.
الیوت، تی. اس (1391)، دربارۀ فرهنگ، ترجمه حمید شاهرخ، تهران: چاپ پنجم، نشر مرکز.
Bourdieu, P. (1984) Distinction. London: Routledge and Kegan Paul
Chaney. D. (1996) life styles. London. Routledge
Erickson, Bonnie H (1996) Culture, Class, and Connections, American Journal of Sociology, Vol. 102, No. 1 (Jul., 1996), pp. 217-251, Published by: The University of Chicago Press
Hechtern, Michael (2004) From Class to Culture, American Journal of Sociology, Vol. 110, No. 2 , pp. 400-445, Published by: The University of Chicago Press.
Veenstra, Gerry (2010) Culture and Class in Canada, Source: The Canadian Journal of Sociology / Cahiers canadiens de sociologie, Vol. 35, No. 1pp. 83-111.
Williams, R (1976) keywords: A vocabulary of culture and society, Fontana, Gasqow Wright, Erick Olin (2003), Social Class, in Encyclopedia of Social Theory, ed. By George Ritzer, Sage Publication.