نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه یزد

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه یزد

چکیده

هدف اصلی این مقاله،بررسی عوامل تاثیر گذرا برهواداری دانشجویان از تیم های فوتبال لیگ ایران می باشد.روش تحقیق پیمایش و ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده، که به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند،به همین منظور،تعداد 232 نفر ،بصورت نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده‌اند، ضریب آلفای کرونباخ 825/0 بدست آمد. نتایج نشان می دهد: بین الگوی نقش و هواداری از تیم های فوتبال رابطه معنی داری وجود دارد .همچنین بین استفاده از رسانه جمعی و هواداری از تیم های فوتبال رابطه معنی داری وجود دارد ،اما بین پایگاه اقتصادی –اجتماعی و هواداری از تیم های  فوتبال و بین نوع رشته تحصیلی و هواداری از تیم های فوتبال رابطه معنی داری وجود ندارد.و دیگر اینکه هواداری بر حسب جنسیت متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

مقدمه

ورزش یک فراغت متداول و رایج در بسیاری از کشورها می باشد.ورزش و فعالیت های مربوط به آن،زمان و انرژی فراوانی از افراد هر جامعه را بخود اختصاص داده و جایگاه مهمی در فرهنگ جوامع پیدا کرده است."برگزاری هر مسابقه ورزشی همیشه شامل دو گروه عمده بازیگر و تماشاگر می­باشد‌. این دو در عمل لازم و ملزوم یکدیگرند. تماشاگرانی که هر چند آمارشان را نمی‌توان به درستی معین کرد ولی در مورد برخی از بازیها، چون جام جهانی فوتبال شمارشان‌ میلیون­ها برابر بیشتر از بازیکنان و تماشاگران حاضر در میدان بازی است‌. علاقه‌مندان به فوتبال در هر گوشه‌ای‌از جهان‌، جریان بازی را می‌بینند، می‌شنوند و درباره آن می­خوانند. شاید امروزه پیش­آمد و پدیده دیگری را سراغ نداشته باشیم که مردم جهان، تا این اندازه نسبت به دیدن و دانستن آن علاقه‌مند باشند. امروزه فوتبال رایج ترین رشته ورزشی در اکثر کشورهای دنیاست. حتی کسانی که ‌نسبت به فوتبال بی‌تفاوت و بی­علاقه‌اند اهمیت اجتماعی آن را انکار‌ نمی­کنند.  به عبارت دیگر در «دهکده جهانی» مسابقه‌های فوتبال، مرزبندیهای جغرافیایی نقشی ندارند. علاقه‌مندی به پیگیری و تماشای مسابقه‌های فوتبال به اندازه‌ایست که گمان نمی‌رود هیچ واقعه علمی‌، سیاسی، اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی باشد که جامعه‌ایی با این وسعت‌، بخواهد با این شتاب‌، جریان وقوع آنرا دنبال کند. شادی­کردن‌، متأثر بودن و به اصطلاح « ابراز احساسات‌» کردن هنگام بازی و برد و باخت‌ در فوتبال منحصر به تماشاگران حاضر در میدان نیست تماشاگران تلویزیونی، شنوندگان رادیویی، خوانندگان روزنامه­ها و مجلات نیز آرام نمی‌نشینند وخواه ناخواه با انگیزه‌های متفاوت، احساسات خود را نسبت به یکی از تیم‌ها بروز می­دهند"(روح الامینی‌،1376: 6).

تماشای مسابقات و بازیهای فوتبال از تلویزیون، تنها برای پرکردن قسمتی از برنامه گذران اوقات فراغت نیست نمونه‌هایی در دست است که علاقه مندان به فوتبال کار و فعالیت روزانه خود را تعطیل کرده و به تماشای مسابقه می‌نشینند در جریان مسابقه های جام جهانی سال 2002(1381) در خبرهاداشتیم که کشورهای ترکیه و برزیل هنگام برگزاری مسابقه کشور به حالت نیمه تعطیل درآمد(همان :6).

توجه به حوادث ورزشی تأثیر آشکاری در میلیونها افرادی که هر روز آن را از طریق تلویزیون تماشا می کنند و یا کسانی که تمایل به تماشای حوادث ورزشی زنده دارند، دارد. با افزایش 4 میلیارد بیننده اطراف جهان برای تماشای حوادث ورزشی و نزدیک به 93 میلیون نفر هوادار که به بازی ها زنده توجه میکنند، توجه به این پدیده دارای اهمیت می باشد (summers,et al,2005). پیگیری مسابقات فوتبال برای بسیاری از افراد در  جوامع مختلف ، فقط وسیله‌ای برای سرگرم شدن نیست، بلکه پی گیری آن  جزیی از زندگی برخی از افراد تبدیل شده است . موفقیت در مسابقات فوتبال در سطح منطقه‌ای یا سطح جهانی سبب تهییج احساسات فردی و گروهی می گردد. برگزاری مسابقات تهییج کننده ی، حس حمایت و طرفداری ،احساسات و عواطف تند و بعضا رویارویی یا برخورد افراد با یکدیگر می گردد (Markovlits &Hellerman,2001) با بررسی نوع تماشاگران، و یابه معنای دقیق تر ، حضار، می توان گفت که ما سه نوع جمعیت حاضر داریم:

 همکنشان :[1]« مقصود از همکنشان کسانی هستند که در بازی یا رقابت مشارکت دارند خواد افراد تیم باشند، یا رقیب .اینان در عملکرد یا بازی ورزش نقش فعال مؤثر وغیرقابل انکاری دارند.

تماشاچیان:[2]اینها تماشاگرانی هستند که خصلت بی طرفی نسبی بر آنان غالب است، یعنی برایشان هیچ اهمیتی ندارد که کدام یک از دو تیم برنده یابازنده باشند.

تشویقگران یا هواداران:[3]واژه fan به معنای مشوق است و مختصر شده کلمه fantic یعنی متعصب می باشد این گروه ،تماشاگران تشویق کننده‌ای هستند که به نسبت به یک تیم یا باشگاه حاصل تعصب می ورزند اینان پویای بیشتری از تماشاچی عادی بروز می دهند( انور الخلولی، 1381؛214-216). واقعیت این است که گروه های متفاوتی از افراد جامعه در سنین مختلف با جنسیت های متفاوت و از طبقات اجتماعی، نژادی ، قومی و فرهنگی مختلف از خدمات ، محصولات و برنامه های ورزشی به نوعی در زندگی اجتماعی و حرفه‌ای خویش استفاده می کنند. برخی از افراد به عنوان کارکنان و دست اندرکاران سازمانهای ورزشی یا تولید و توزیع کنندگان ابزار و لوازم ورزشی از محل آن ارتزاق مینمایند، طیف وسیع‌تری نیز به عنوان تماشاگر و یا دوستدار یا هوادار ورزشی به تماشای مستقیم فعالیت های ورزشی در ورزشگاه ها و برخی دیگر از طریق رسانه ها پیگیر رویدادهای ورزشی فوتبال می باشند.رویدادهای  ورزشی بزرگ وکوچک  از پربیننده ترین وپرشنونده ترین برنامه های رادیو و تلویزیونی سراسر دنیاست و شاید هیچ واقعه‌ای به اندازه مسابقات المپیک و یا جام جهانی فوتبال نتواند تا این توجه مردم کره زمین را بخود جلب کند( عبدلی، 1381: 121).ورزش از نظر خیلی از افراد ممکن است تنها یک سرگرمی ساده به نظر آید ولی رویدادهای ورزشی علاوه بر ایجاد سرگرمی برای میلیونها هوادار دارای کارکردهای دیگری مانند شکل گیری انواع گروه، اعم از گروه های کوچک و بزرگ، شکل‌گیری روابط اجتماعی بین تماشاگران و شکل گیری روابط عاطفی بین تماشاگران ورزشی و غیره می گردد (‌استونز، 1379: 88).از جمله مسائل مهمی که می تواند به ویژه مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی خصوصاً جامعه شناسان قرار بگیرد ، بررسی و تعیین رویدادهای مربوط به هوادارن و تماشاگران ورزشی است. تماشاچیان ورزش و بینندگان ورزش در دنیای معاصر دارای جایگاه خاص در بین مردم می باشند و با توجه به حجم جمعیتی که هر هفته برای دیدن مسابقات و رقابت های ورزشی به استادیوم ها و مراکز ورزشی روی می آورند ویا از طریق رسانه های گروهی، مطبوعات، اینترنت، رادیو و تلویزیون، اخبار و فعالیت های ورزشی را دنبال می کنند، به عنوان یک پدیده اجتماعی گسترده و بزرگ تلقی می شوند.این انگیزه و علاقه مردم به تماشا و هواداری از ورزش عوامل مختلفی دارد که هریک از این عوامل در افزایش روی آوردن علاقه مندان به میادین و صحنه‌های کوچک و بزرگ ورزشی مؤثر می باشد (‌آقا پور،1380: 188). به همین ترتیب هواداری افراد از رقابت های تیم های ورزشی مورد علاقه شان به عنوان یک پدیده اجتماعی در خور بررسی و تامل، جایگاه برجسته‌ای در دو سطح ملی و جهانی بدست آورده است . پرداختن به ورزش و رویدادهای ورزشی به عنوان یک فعالیت فراغتی در بسیاری از کشورها از جمله ایران رایج می باشد. آنچه که قابل مشاهده است این است که مصرف کننده های ایرانی هر سال میلیون ها ریال روی ورزش و رویدادهای ورزشی خرج می کنند. این رویدادها شامل توجه به رویدادهای ورزشی زنده ، بازی کردن و خرید کالاهای ورزشی است. با توجه به اهمیت آن تحقیقات قابل توجهی روی انگیزه افراد برای توجه به حوادث ورزشی و مشارکت در ورزش در بسیاری از کشورها صورت گرفته است. ولی هنوز در در طی چند دهه ای از شکل گیری جامعه شناسی ورزش می گذرد، توجهی به پژوهش روی هواداری از ورزش مخصوصا هواداری از تیم های فوتبال در ایران در بین جوانان از سوی محققین انجام نگرفته است." بیسر[4] این پرسش را پیش می کشد که رغبت تماشاگران و هواداران به هزینه نمودن پول و زمان خود برای ورزش مورد علاقه شان در خلال مسابقات گوناگون را چگونه باید تفسیر کرد"(انوار الخلولی،1381: 53).جای سئوال باقی است که چرا این افراد به تیم های خاصی علاقه مند می شوند و اینکه چه عواملی سبب هواداری از ورزش فوتبال در بین جوانان می گردد ؟ در واقع سئوال اساسی اینجاست چرا افراد میل به پرداخت این هزینه( زمان یا پول) دارند ؟ چه عواملی افراد را به سوی هواداری از ورزش فوتبال سوق می دهد ؟ انگیزه افراد از هواداری از تیم های فوتبال مورد علاقه شان چیست؟ مطالعه حاضر این سئوال را  مورد بررسی قرار داده است که عوامل اجتماعی چه تأثیری در میزان هواداری افراد از ورزش فوتبال می تواند داشته باشد. پیش فرض این مطالعه اینست که اگر تفاوت هایی در میزان هواداری از ورزش در بین جوانان وجود دارد، عوامل اجتماعی می تواند متمایز کننده آنها از یکدیگر باشند. بنابراین با توجه به اهمیتی که ورزش در زندگی گروههای مختلف جامعه به ویژه جوانان پیدا کرده است ،هیجان آفرینی ورزش فوتبال موجب شده که نسل های جوان که پرشورتر و پرتحرک هستند از این مسابقات هیجان انگیز فوتبال استقبال بیشتری به عمل آورند. ( اسلون [5] ،1989).علی رغم اینکه مطالعه در ایران در جهت شناخت دلایل پی گیری جوانان از مسابقات ورزشی فوتبال (از طریق حضور در ورزشگاه یا استفاده از رسانه های جمعی ) صورت نگرفته است .با نگاهی عمیق می توان به کمبود آثار و ادبیات پیرامون هواداری از فوتبال در بین جوانان ایران را مشاهده نمود که خود شاهدی بر این مدعاست که توجهی به عوامل موثر بر هواداری از ورزش فوتبال در ایران از سوی محققین مبذول نشده است.

 

 

چارچوب نظری:

نظریه‌ها تحلیل­هایی را به منظور تبیین و کنترل زندگی‌ در اختیارمان قرار می‌دهند. نظریه‌ها ترکیبی از توصیف‌ها، بازتا‌ب‌ها و تحلیل‌هایی­اندکه در زندگی‌مان بکار می‌گیریم. نظریه‌ها به خودی خود عملکردی نیستند ولی ما در زندگی روزمره­مان نظریه‌های عملی را بکار می‌بندیم. افراد طبق معمول روی جنبه‌های خاصی از یک مسئله توجه می‌کنند و امکان آن هم نیست که به نظریه‌ای جامع دست­یابندکه قادر به تبیین همه وقایع در یک جهان متغیر باشد. رویکردهای نظری متفاوتی در جامعه‌شناسی وجود دارند که همواره نحوه شناخت­­مان از جهان را مورد نقد و ارزیابی قرار داده و خود نیز بصورت عمومی و موضوعی در معرض نقد و آزمایش قرار می­گیرند. باید گفت که نظریه‌ها ابزارشناخت بوده و واقعیتی مقدس به حساب نمی‌آیند (پارسامهر،1388،54).

     نظریه کنش متقابل نمادی: کنش متقابل فرایندی است که طی آن فعالیت و عمل یک فرد، رفتار فرد دیگر را تحت تاثیر قرار می­دهد. و واکنش فرد دوم، به نوبه خود در چگونگی رفتار فرد اول موثر واقع می‌شود(هولاکویی،2536: 75). از نظر این دیدگاه زندگی اجتماعی مستلزم نوعی ارتباط است  و ارتباطات انسانی، به میزان زیادی نمادی می­باشد. ما از طریق نمادهایی مانند کلمات، اشارات، اعداد حتی موسیقی و نقاشی با یکدیگر ارتباط برقرار می­کنیم. نظریه کنش متقابل نمادی در حوزه جامعه شناسی ورزش بیشتر بدنبال شناخت این موضوع می­باشد که چگونه افراد به عرصه فعالیت­های ورزشی وارد  می­شوند و چه عوامل اجتماعی در سوق دادن افراد  به سوی این فعالیت­ها از جمله هواداری از تیم های  ورزشی مورد علاقه شان موثر می­باشد. رفتار افراد از دیدگاه کنش متقابل نمادی در حوزه ورزش مانند سایر حوزه­های زندگی اجتماعی تحت رابطه  مبتنی بر تاثیر و تاثر نیست بلکه رفتار افراد قابل تغییر و قدری غیر قابل پیش‌بینی می‌باشد. کنش متقابل نمادی­ها معتقدند که مشارکت در فعالیت­های ورزشی و بدنی مبتنی بر یک کنش متقابل معنی­دار می­باشد که افراد آنرا تجربه می­کنند و در طول زندگی اجتماعی  آن را می­آموزند(پارسامهر،1388 :53). نظریه کنش متقابل نمادی در ورزش بطور کلی روی موضوعاتی چون، چگونه افراد در فعالیت­های ورزشی مشارکت می­کنند، افراد مشارکت کننده در فعالیتی خاص چگونه به جهان اجتماعی می‌نگرند، چه تعابیری از مشارکت در آن دارند و آن تعابیر را چگونه به زندگی روزمره خود منتقل می­کنند را مورد توجه قرار می­دهند.کنش متقابل نمادی در پی­شناخت معانی مشترکند یعنی ‌افراد هر یک به چه ‌دلایلی‌ در اینگونه فعالیت­ها مشارکت می‌نمایند‌، هستند. (همان:55).چارچوب نظری مقاله حاضر باالهام از رویکرد کنش متقابل نمادی،سعی در تفسیر و تبیین پدیده هواداری در میان هواداران فوتبال می کند.افزون برالهام پذیری از دیدگاه کنش متقابل نمادی،الگوی نظری مقاله حاضر از تئوری مبادله و تئوری الگوی نقش که از مفاهیم مطروحه و در بر گیرنده نظریه کنش متقابل نمادی هستند،نیز بهره جسته است. الگوهای رشد[6]رفتاری نوجوانان و جوانان تحت تاثیر خانواده، دوستان و اولیای مدرسه ( الگوهای نقش) قراردارند(1992،Andersseon).یکی از مفاهیم مطروحه در نظریه کنش متقابل نمادین تاثیر الگوی نقش بر افراد در انجام یک رفتار خاص(هواداری از تیم مورد علاقه ورزشی)می باشد (کوئن،59:1372). براون معتقد است جوانان در این دوره سنی بطور برجسته­ای[7] تحت تاثیر الگوهای نقش قرار دارند(1999،Brown). منظور از الگوهای نقش[8] اشخاصی هستند که ما برایشان ارزش ویژه­ای قایل می­شویم و از رفتارشان سرمشق می­گیریم. بدین سان، هر فردی که نقش معینی را انجام می­دهد، از رفتار الگوی نقش خود سرمشق می­گیرد. الگوهای نقش بویژه در فراگرد یادگیری بسیار موثرند، زیرا فرد را با الگوهای رفتاری قابل قبول در موقعیت­های گوناگون آشنا می­سازند(کوئن،61:1372).در میان الگوهای تاثیرگذار اگرچه همسالان، مهم­ و تاثیرگذارتر از هر الگویی دیگر بر نوجوانان در این مرحله از سن می­باشند، ولی در طی این دوره از رشد، والدین(خانواده) نیز نقش تاثیرگذاری را در زندگی نوجوانان و جوانان بازی می­کنند. (1992،Andersson) طبق دیدگاه دگران موثر و نقش های نمونه، اشخاصی که تاثیر عمده ای بر وجهه افراد می گذارند و رفتار آنها را سرمشق رفتار خود قرار می دهند می توانند در ایجاد و استمرار یک رفتار(هواداری)نقش داشته باشند.افزون بر این مسائلی از جمله محرک های بیرونی و درونی تاثیر گذار در ورزش و هواداری افراداز تیم های مورد علاقه شان را در چارچوب رویکرد کنش متقابل نمادی و مبادله مورد بررسی و مطالعه قرار داد."بر اساس دیدگاه مبادله  افراد موقعیت حاضر خود و نتایج ناشی از رفتارشان در شقوق متفاوت را با هم مقایسه می‌نمایند که این مقایسه بر هواداری یا عدم هواداری تاثیر می‌گذارد. این سنجش آگاهانه یا ناخودآگاه در کلیه فعالیت­ها انجام می‌پذیرد و ارزش رفتارها را در کلیه وضعیت‌ها تعیین می‌کند. به اعتقاد صاحبنظران مشارکت کنندگان در اینگونه فعالیت­ها با انجام یک فعالیت بدنی خاص و دریافت تجربه مثبت آن فعالیت را ادامه می­دهند و در صورت دریافت تجارب منفی از آن دست می‌کشند. به علاوه ممکن است وضعیت‌هایی وجود داشته باشد که در کلیه فعالیت­های ورزشی یکسان باشند. اما وقتی که فرد با تجارب منفی در یک زمینه روبرو می­گردد شقوق زیادی جهت ادامه مشارکت برای فرد مشارکت کننده وجود نخواهد داشت")رحمتی، 1376 :77) . بر اساس این دیدگاه ، تمامی رفتارها و کنش­های انسانی در برابر محیط طبیعی و محیط اجتماعی به منزلة نوعی مبادله همانند مبادلات اقتصادی در بازار است. طبق این دیدگاه انسان موجودی است که همواره در پی پاداش و پرهیز کننده از تنبیه و زیان است. بنابراین فرد در مبادلات خود با جامعه کالاهایی را به جامعه می­دهد و کالاهایی را از جامعه دریافت می­کند. حال اگر  فرد در این مبادله سود برده باشد به حفظ آن مبادله و حتی گسترش آن تشویق می­شود ولی اگر فرد در این مبادله ضرر کرده یا سود مورد انتظار را به دست نیاورد آن مبادله را قطع خواهد کرد. در مجموع می­توان اذغان نمود که در هرپژوهش، با توجه به موضوع مورد مطالعه، استفاده از یک دیدگاه و یا ترکیبی از دو یا چند مناسبت دارد.و همچنین در پرتو دیدگاههای متفاوت می توان مسائل و پدیده های خاصی را در قلمرو ورزش مورد مطالعه قرار داد. (رحمتی، 1376).

 

 

پیشینه تجربی

مطالعاتی که در رابطه با ورزش از دیدگاه جامعه شناسی صورت گرفته عمدتا به پنج دسته اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و جمعیت شناختی تقسیم می شوند(ویژه نامه جمعیت و توسعه: 96 – 98). محققان در بررسی های خود درباره عوامل تاثیرگذار بر پی گیری و تماشای مسابقات مختلف ورزشی علل متعددی را مورد پژوهش قرار داده اند (Milne & McDonald, 1999; Trail & James, 2001; Wann, 1995).برخی از پژوهش های انجام شده درباره عوامل تاثیرگذار بر انگیزه های افراد در پیگیری مسابقات تیم های ورزشی  به عوامل بیرونی چون عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی توجه نموده اند(Hansen & Gauthier, 1989 Baade&Tiehen,1990; Schofield, 1983; Zhang, et al, 1995; Zhang, et al, 1997).و برخی از محققان در بررسی انگیزه های افراد از پرداختن به رویدادهای ورزشی به عوامل فردی چون جذابیت و سرگرمی، شور و هیجان و گذران اوقات فراغت توجه نموده اند(James & Ridinger, 2002; Milne & McDonald, 1999).و برخی از پژوهشها به بررسی تاثیر متغیرهای فردی و اجتماعی چون، نژاد، سن و جنس و... در طرفداری از تیم های ورزشی پرداخته اند (Wann,et al,1999; Wiley,et al, 2000).از بررسی پژوهش های انجام گرفته در این مورد می توان به این نتیجه دست یافت که متغییر های زیادی در هواداری از تیم های ورزشی (خصوصا فوتبال) در بین افراد تاثیر گذار می باشد. در ادامه به بیان نتایج برخی از پ‍‍‍زوهش های انجام شده در ارتباط با ورزش پرداخته می شود:

در پژوهشی رحمانی و دیگران، به بررسی نقش ورزش در گذران اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان پرداخته­اند­. نتایج نشان داد که میانگین اوقات فراغت دانشجویان روزانه 4 ساعت بوده و فعالیت­های فراغتی مورد علاقه به ترتیب شامل استفاده از رایانه ورزش کردن و گوش دادن به موسیقی بود. ورزش در اوقات فراغت پسران در رتبه دوم و برای دختران در رتبه نهم قرار داشت. همچنین 26/2  درصد دختران و 11/5 درصد از پسران اصلا ورزش نمی­کردند. در نتیجه، فعالیت­های غیر حرکتی سهم عمده­ای در اوقات فراغت دارد و در این میان نقش ورزش بسیار کمرنگ می­باشد(پژوهش در علوم ورزشی،1385: 33-50).

لهسایی زاده و دیگران، به بررسی عوامل موثر بر علاقه دانشجویان به ورزش، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز  پرداخته­اند هدف اصلی آنها، بررسی عواملی که می­توانند در گرایش دانشجویان به ورزش و تمرینات بدنی موثر باشند بوده است. این تحقیق 12 فرضیه در رابطه با تاثیر درآمد والدین، پول توجیبی، میزان تحصیلات، رشته تحصیلی، سن، جنس، قومیت، محل تولد، دسترسی به وسایل ورزشی داخل دانشگاه، دسترسی به وسایل ورزشی خارج از دانشگاه، آگاهی از تاثیر جسمی ورزش و آگاهی از تاثیر روانی ورزش بر علاقه دانشجویان به ورزش را مورد آزمون قرار داد. نتایج نشان داد در مجموع، 5 متغیر بیشترین تاثیر را بر علاقمندی دانشجویان به ورزش داشته است که شامل،‌ آگاهی از تاثیر روانی ورزش، آگاهی از تاثیر جسمی ورزش، دسترسی به امکانات ورزشی خارج از دانشگاه، جنس پاسخ­گو و کفایت یا عدم کفایت امکانات ورزشی بوده است(ویژه نامه جمعیت و توسعه: 95-105).

قراخانلو، رضا,نیسیان، فریده  در پژوهشی تحت عنوان بررسی نگرش اقشار مختلف درباره حضور تماشاچیان زن در میدان ها و رقابت های ورزشی مردان به این نتایج دست یافتند  که  پاسخگویان، به ورزش و تماشای مسابقات ورزشی علاقه دارند. این علاقه در زنان گروه سنی کمتر از 30 سال، افراد عادی و افرادی با تحصیلات دیپلم و کمتر بیشتر است. یکی از مهم ترین دلایل عدم حضور اقشار مختلف به ویژه نخبگان و روحانیان در ورزشگاه ها به عنوان تماشاچی، علاوه بر پخش مسابقات از تلویزیون و دوری ورزشگاه ها از منزل، عدم رعایت مسایل اخلاقی از سوی برخی تماشاچیان و ورزشکاران مرد است. در عین حال بیشتر پاسخگویان اعتقاد دارند حضور زنان تماشاچی مردان را ملزم به رعایت اصول اخلاقی می کند.

بیشتر پاسخگویان انتظار دارند رسانه ها در ایجاد زمینه مناسب و فرهنگ سازی برای رسیدن زنان به حقوق خود نقش موثری ایفا کنند. درصد زیادی از پاسخگویان، تعیین مکان مناسب ویژه برای خانواده ها و زنان را مناسب می دانند. حتی تماشای نوبتی مسابقات نظر بسیاری از پاسخگویان را به خود جلب کرده است. با این همه، نگرانی از عدم رعایت اصول اخلاقی و رفتاری از سوی مردان، در پاسخگویان به ویژه نخبگان و روحانیان وجود دارد و به همین لحاظ، زمان حاضر را برای حضور زنان تماشاچی مناسب نمی دانند و معتقدند تا هنگامی که این فرهنگ در افراد و در ورزشگاه ها ایجاد نشود، حضور تماشاچیان زن خود سبب بروز مشکلات بیشتری خواهد شد.( المپیک، 1386: 33 -50).

رحمتی، محمدمهدی,محسنی تبریزی، علیرضا  در پژوهشی با عنوان  بررسی عاملهای جامعه شناختی خشونت و پرخاشگری تماشاگران فوتبال مطالعه موردی: شهر تهران به این نتایج دست یافتند که  متغیرهای سن، میزان کنترل و نظارت خانواده، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، تأثیر منفی بر گرایش طرفداران تیمهای فوتبال مورد مطالعه به رفتارهای پرخاشجویانه و خشونت آمیز دارند. متغیرهای سابقه دعوا و نزاع، سابقه تنش و ناکامی در فعالیتهای تحصیلی و آموزشی، مصرف سیگار، سابقه تنش در محیط خانواده، سابقه رفتار مجرمانه، داشتن دوستان و همالان دارای سابقه جنایی، ارتباط با خویشاوندان دارای سابقه جنایی، عزیمت جمعی و گروهی به ورزشگاه و ناسازگاری انتظارات ورزشی و راههای تحقق آنها، دارای تأثیر مستقیمی بر گرایش به ارتکاب رفتارهای پرخاشجویانه و خشونت آمیز ورزشی طرفداران تیمهای پرسپولیس و استقلال دارند.( المپیک، 1382: 77-91).

بررسی پژوهش های که در ایران و به لحاظ جامعه شناختی در حوزه ورزش انجام شده بیشتر روی عوامل متعددی از جمله خشونت در فوتبال – مشارکت در فعالیت های ورزشی – بدنی ، گذران اوقات فراغت و غیره انجام شده و این عوامل مفروض در کنار سایر متغییر ها مورد بررسی قرار گرفته اند. لذا با توجه به کمبود پزوهش های مشابه داخلی این پژوهش سعی در شناخت عوامل اجتماعی تاثیر گذار در میزان هواداری در میان جوانان نموده است.

 

 

 

 

 

بر اساس دیگاههای نظری و پیشینه تجربی مطرح شده پنج فرضیه به شرح زیر قابل آزمون است:

1.میزان هواداری از تیم های فوتبال بر حسب الگوی نقش متفاوت است.

2.بین میانگین هواداری زنان و مردان  نسبت به تیم های فوتبال تفاوت وجود دارد.

3.بین میزان استفاده از رسانه های جمعی و هواداری از تیم های فوتبال رابطه وجود دارد.

4.بین پایگاه اقتصادی و اجتماعی افراد و هواداری از تیم های فوتبال رابطه وجود دارد.

5.بین رشته تحصیلی و میزان هواداری از تیم های فوتبال تفاوت وجود دارد.

 

روش شناسی پژوهش

جامعه آماری و واحد تحلیل: دراین تحقیق از روش (پیمایش) استفاده شده است. برای تعیین حجم نمونه، پس از انجام پیش آزمون بر روی 30  نفر از دانشجویان و بدست آوردن واریانس، نمونه از فرمول زیر استفاده شد.

 

حجم نمونه برای این مطالعه 232 نفر محاسبه شد.

با توجه به اینکه موضوع پژوهش حاضر بررسی تجربی عوامل تاثیر گذار بر هواداری دانشجویان از تیم های فوتبال لیگ برتر ایران  بوده است لذا واحد تحلیل در این تحقیق، فرد پاسخ‌گو یعنی دانشجو می‌باشد. بدین ترتیب سطح تحلیل خرد است. نمونه‌ها به شیوه‌نمونه­گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شده­اند.

ابزار گردآوری اطلاعات: برای گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر از  پرسشنامه با سوالات گویه ای و زمینه ای استفاده شد. در این پرسشنامه ضمن سنجش گویه­های هواداری، ویژگی‌های اجتماعی-روانشناختی مر بوط به دانشجویان جهت دست­یابی به شاخص‌های مختلف مورد پرسش قرار گرفته است.

اعتبار و پایای ابزار اندازه‌گیری: برای تعیین اعتبار پرسشنامه این تحقیق، از روش اعتبار صوری[9] استفاده شده است. بدین منظور، پرسشنامه طراحی شده در اختیار چند نفر از متخصصان علوم اجتماعی و آشنا با مفهوم فوق قرار داده شد و از نقطه نظرات آنان برای شناسایی اعتبار شاخص‌ها استفاده گردید، بدین طریق اعتبارصوری ابزارتأمین گردید. برای حصول اطمینان از روایی ابزار سنجش سوالات پرسشنامه به شکل اتفاقی بین 30 نفر از دانشجویان که در نمونه واقع شده بودند توزیع شد. باجمع آوری داده­ها بعضی از سوالات پرسشنامه مقدماتی حذف و اصلاح گردید. به منظور ارزیابی عوامل موثر بر هواداری از تیم های فوتبال بعد از محاسبه روایی گویه‌های مورد نظر و حذف گویه‌ها با پایایی پایین تعداد ده گویه انتخاب شدند ضریب آلفای کرونباخ 82/0درصد که برای ابعاد تعیین شده بالاتر از 75/0 برآورد شده است که در سطح 05/0=α  درصد، معنی­دار است. که هریک از این گویه‌ها بصورت جداگانه در پرسشنامه بصورت طیف ارزیابی پنج درجه‌ای (کاملا موافق امتیاز 5، موافق امتیاز 4، مخالف امتیاز 2، کاملا مخالف امتیاز 1،متوسط 3) درجه­بندی شدند و مورد سنجش واقع شدند.

روش­های آماری

داده­ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و  تحلیل قرار گرفتند.و برای تجزیه

و تحلیل اطلاعات به تناسب سطح سنجش متغیرها از روشهای گوناگونی جهت

آزمون فرضیه ها مانند  آزمون" تحلیل واریانس یکطرفه" آزمون "تی تست" برای نمونه های مستقلو " ضریب همبستگی پیرسون" استفاده شده است  . همچنین از آزمون توکی برای سنجش میزان تفاوت هواداری بین گروهها استفاده گردید.

 


یافته ها

فرضیه های مورد نظر با استفاده آزمون تی،آزمون تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون ضریب همبستگی پیرسون سنجیده شدند و نتایج زیر بدست آمد. جدول شماره 1 آزمون تحلیل واریانس یک طرفه برای مقایسه میانگین های دو یا چندگروه به کار می رود در این جا می خواهیم میزان هواداری بر حسب الگوهای نقش متفاوت را با هم مقایسه کنیم از آنجائی که هواداری به عنوان متغیر وابسته یک متغیر فاصله ای و متغیر مستقل  اسمی است لذا از آزمون تحلیل واریانس استفاده می شود یافته ها گویای آن است که دو متغیر هواداری و الگوی نقش رابطه معنی داری با یکدیگر دارند همانطور که در جدول شماره 1 می بینید مقدار F برابر 429/2  شده است و سطح معنی داری نیز کمتر از از 05/0 است بنابراین فرض صفر رد می شود و فرض مخالف پذیرفته می شود یعنی بین میانگین هواداری از تیم های فوتبال بر حسب الگوهای نقش  متفاوت، تفاوت وجود دارد به عبارت دقیق تر حداقل میزان هواداری یکی از گروه ها(الگوی نقش) با بقیه تفاوت معنی داری دارد .ولی بر اساس این خروجی قضاوت بیشتری نمی توان انجام داد لذا از آزمون توکی  برای نشان دادن تفاوت بین گروه ها استفاده شد آزمون توکی مشخص می کند کدامیک از گروه ها با بقیه متفاوت است خروجی جدول شماره 2 در واقع نتیجه آزمون(یا به عبارتی پس آزمون )توکی را نشان می دهد.

 

جدول شماره 1 :نتایج تحلیل واریانس یکطرفه برای آزمون رابطه بین الگوی نقش و میزان هواداری

هواداری

مجموع مربعات

درجه آزادی df

میانگین مربعات

مقدار F

سطح معنی داری

بین گروهی

28/1025

6

88/180

429/2

27/0

درون گروهی

90/15122

215

339/70

 

کل

18/16148

221

 

 

جدول شماره2 آزمون توکی مقایسه های زوجی را انجام می دهد یعنی میانگین گروه ها را دو به دو با هم مقایسه می کند تا مشخص شود میانگین کدام دو گروه با یکدیگر تفاوت معنی داری دارد. در جدول شماره 2،سطح معنی داری نشان می دهد اختلاف میانگین هواداری الگوی نقش های خانواده و دوستان معنی دار بوده است (015/0sig=) ولی سطر های بعدی این اختلاف معنی دار را بین میانگین هواداری بر حسب الگوی نقش های متفاوت را نشان نمی دهد.

جدول شماره2:پس آزمون توکی برای مقایسه زوجی میانگین هواداری در الگوی نقش های متفاوت

 

 

تفاوت میانگین(I-J)

خطای معیار(S.E)

p

خانواده

دوستان

9384/4-

46063/1

*015/

 

همسالان

3849/1-

7973/1

987/0

 

بازیکن خاص

6531/0-

6904/1

000/1

 

معلمان واساتید

2031/1-

8944/3

000/1

 

همبازی

7031/0-

3224/4

000/1

 

هم محله

4531/5-

1450/3

594/0

دوستان

خانواده

9384/4

4606/1

*015/

 

همسالان

5535/3

7792/1

42/0

 

بازیکن خاص

2853/4

6711/1

142/0

 

معلمان واساتید

7353/3

8861/3

962/0

 

همبازی

2353/3

3149/4

989/0

 

هم محله

5147/0-

1347/3

000/1

همسالان

خانواده

3849/1

7973/1

987/0

 

دوستان

5535/3-

7792/1

420/0

 

بازیکن خاص

7318/0

9723/1

000/1

 

معلمان واساتید

1818/0

0248/4

000/1

 

همبازی

3182/0-

4403/4

000/1

 

هم محله

0682/4-

3051/3

881/0

بازیکن خاص

خانواده

6531/0

6904/1

000/1

 

دوستان

2853/4-

6711/1

142/0

 

همسالان

7318/0-

9723/1

000/1

 

معلمان واساتید

5500/0-

9782/3

000/1

 

همبازی

0500/1-

3981/4

000/1

 

هم محله

8000/4-

2482/3

758/0

معلمان واساتید

خانواده

2031/1

8944/3

000/1

 

دوستان

7353/3-

8861/3

962/0

 

همسالان

1818/0-

0248/4

000/1

 

بازیکن خاص

5500/0

9782/3

000/1

 

همبازی

5000/0-

6260/5

000/1

 

هم محله

2500/4-

7812/4

974/0

همبازی

خانواده

7031/1

3224/4

000/1

 

دوستان

2353/3-

3149/4

989/0

 

همسالان

3182/0

4403/4

000/1

 

بازیکن خاص

0500/1

3981/4

000/1

 

معلمان واساتید

5000/0

6260/5

000/1

 

هم محله

هم محله

7500/3-

1358/5

991/0

خانواده

4531/5

1450/3

594/0

 

دوستان

5147/0

1347/3

000/1

 

همسالان

0682/4

3051/3

881/0

 

بازیکن خاص

8000/4

2482/3

758/0

 

معلمان واساتید

2500/4

7812/4

974/0

 

همبازی

7500/3

1358/5

991/0

*p<0.05

 

جدول شماره 3، آزمون t-test هنگامی که محقق قصد دارد میانگین های دو گروه مستقل زیر را با هم مقایسه کند از این آزمون استفاده می کند از جمله شروط این آزمون این است که دو گروه مستقل باشند و متغیر وابسته کمی (فاصله ای یا نسبی) باشد. از این رو هواداری یک متغیر فاصله ای و زنان و مردان دو گروه مستقل هستند همانطور که از جدول شماره 3 بر می آید مقدار t برابر 14/0  با سطح معنی داری 046/0 شده که از 05/0 کمتر است و نشان می دهد میانگین دو گروه از لحاظ آماری تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند.

 

جدول3:نتایج آزمون تفاوت میانگین هواداری افراد از تیم های ورزشی بر حسب جنسیت

جنسیت

فراوانی

میانگین

انحراف معیار

اشتباه استاندارد

مقدار F

سطح معنی داری

مردان

116

98/31

42/8

782/0

140/0

046/0

زنان

109

71/29

53/8

817/0

 

 

 

جدول شماره 4 آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای متغیر های فاصله ای یا نسبی به کار می رود وقتی هردو متغیر فاصله ای یا نسبی باشند از این ضریب استفاده می شود با توجه به اینکه هر دو متغیر هواداری و میزان استفاده از  رسانه های جمعی، فاصله ای( در سطح فاصله ای)هستند از ضریب همبستگی پیرسو.ن استفاده می شود. همانطور که از جدول شماره 4 بر می آید ، چون سطح معنی داری کمتر از 05/0 است 00/0sig= فرض صفر رد شده و فرض مخالف پذیرفته شود بنابراین بین دو متغیر همبستگی معنی داری وجود دارد در این جا مقدار ضریب همبستگی برابر 218/0  شده که رابطه ضعیف مثبت را نشان می دهد یعنی هر چه میزان استفاده از رسانه های جمعی افزایش پیدا می کند میزان هواداری نیز افزایش می یابد به عبارتی میزان استفاده از رسانه های جمعی بر روی هواداری افراد اثر گذار است.

 

 

جدول شماره 4:نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه میان میزان استفاده از رسانه های جمعی و هواداری از تیم های فوتبال

 

 

هواداری

رسانه های جمعی

هواداری

همبستگی پیرسون

سطح معنی داری

تعداد

1

00/0

225

218/0

001/0

225

رسانه های جمعی

همبستگی پیرسون

سطح معنی داری

تعداد

218/0

001/0

225

1

00/0

232

 

جدول شماره5 برای آزمون این فرضیه، با توجه به اینکه هر دو متغیر هواداری و پایگاه اقتصادی اجتماعی ، فاصله ای هستند از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می شود چون سطح معنی دار بیشتر از 05/0 است (939/0sig=). بنابراین فرض صفر رد نمی شود یعنی بین میانگین دو متغیر هواداری و پایگاه اقتصادی اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد.


جدول شماره 5 :نتایج ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه میان پایگاه اقتصادی اجتماعی و هواداری از فوتبال

 

 

هواداری

پایگاه اقتصادی - اجتماعی

هواداری

همبستگی پیرسون

سطح معنی داری

تعداد

1

00/0

225

005/0

939/0

224

پایگاه اقتصادی - اجتماعی

همبستگی پیرسون

سطح معنی داری

تعداد

005/0

939/0

224

1

00/0

231

 

جدول شماره 6 : همانطور که قبلا ذ کر شد آزمون تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین دو یا چند گروه به کار می رود در اینجا قصد داریم میزان هواداری رشته های مختلف را با هم مقایسه کنیم از آنجا که میزان هواداری یک متغیر فاصله ای و پاسخگویان نیز3 گروه(3 رشته) هستند از آزمون تحلیل واریانس استفاده می شود در مورد بحث تحلیل واریانس باید گفت واریانس درون گروهی، ناشی از اختلافی است که بین میزان هواداری پاسخ گویان یک رشته وجود دارد. از طرفی واریانس بین گروهی ناشی از تفاوت هایی است که بین پاسخگویان رشته های علوم انسانی با پاسخگویان رشته های علوم پایه و فنی مهندسی وجود دارد. مقدار F برابر 521/0 شده سطح معنی داری نیز از 05/0 بیشتر است بنابراین فرض صفر رد نمی شود یعنی بین میانگین هواداری از تیم های فوتبال رشته های تحصیلی مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.

.

جدول شماره6:نتایج تحلیل واریانس یکطرفه برای مقایسه میانگین میزان هواداری بر حسب گرایش تحصیلی

هواداری

مجموع مربعات

درجه آزادی df

میانگین مربعات

مقدار F

سطح معنی داری

بین گروهی

29/76

2

146/48

521/0

594/0

درون گروهی

70/16244

222

17/73

 

 

کل

92/16320

224

 

 

 

 

 

 

 بحث و نتیجه گیری

در ارتباط با بررسی عوامل ثاثیرگذار بر هواداری افراد از تیم های وزشی فوتبال می توان  گفت که این پژوهش با برخی از متغیرهای تایید شده در پژوهش آقای گرینستاین و دیگران(1981)،همچنین با برخی از متغیرهای پژوهش جیمز و رایدینگر درباره انگیزه تماشای بسکتبال و فوتبال دانشگاهی در بین دانشجویان ژاپنی همسویی دارد.همین طور با توجه به اینکه مشا بهت هایی بین عوامل تاثیر گذار بر مشارکت افراد در فعالیت های ورزشی وجود دارد می توان بیان نمود که تعدادی از متغیرهای این پژوهش با یافته های پژوهش های زیر در زمینه مشارکت دانشجویان در فعالیت های ورزشی تطابق دارد .هر چند پژوهش  حاضر با پژوهش های مشابه انجام شده زیر ازنظر موضوع متفاوت است. در ارتباط با تاثیر دیگران مهم  بر میزان مشارکت دانشجویان در فعالیت های ورزشی یافته های پژوهش، تاثیر آشکار دیگران مهم را بر مشارکت دانشجویان در فعالیت های ورزشی نشان داده است. نتایج این پژوهش با یافته های تحقیقات پیشین همچون آندرسن و وود (1992)، با یافته های پژوهشی رودسپ و دیگران (2000)، و با یافته های ویسس و فرر (2002) که در پژوهش های خود دریافتند حمایت و ترغیب جوانان و نوجوانان از جانب دیگران مهم ( دوستان، اعضای خانواده و بستگان و....)از عوامل کلیدی شروع و ادامه شرکت در فعالیت های بدنی اند همخوانی دارد. همچنین نتایج این پژوهش با یافته های پژوهشی سالیس و دیگران (2000) و ویسس و دیگران(1992) که برنقش دیگران مهم بعنوان متغیری کلیدی بر فعالیت های ورزشی تاکید کرده اند یکسان می باشد. همچنین با یافته های پژوهشی پاتریک، رایان و دیگران (1999)که بر مشارکت پیوسته افراد در فعالیت هایی ورزشی تحت تاثیر مستقیم دیگران مهم تاکید کرده اند و با نتایج حاصل از تحقیقات هارل، پیرس و مارکلند(2003)که نشان داده اند افراد تحت تاثیر دوستان خود، مجددا به مشارکت در فعالیت های ورزشی روی آورده اند یکسان می باشد.

با یافته های پژوهشی کوریا و استیون(2001)همخوانی دارد.درتایید تعریف کوریا از رویدادهای ورزشی،تجارب ذهنی برای سنجش مشکل هستند و ورزشکاران و تماشاچیان همانند جزیی از کنش هستند،ما معتقدیم که تماشاگران جز مهمی از جامعه ورزشی هستند،زیرا آنها عملا در محیط رویدادهای ورزشی حاضر بوده و مشارکت دارند.همچنین طبق نظر دستبرد[10] و اهل[11] و تریبو[12] (1999)در بازی ورزشی درحال اجرا،سهیم هستند.لازمه شکل گیری انگیزه فردی برای شرکت در تماشای یک رویداد ورزشی  وجود عناصری از قبیل(وجود یک تیم ورزشی،یک مسابقه،یک استادیوم ورزشی و ...)می باشد.اما صرف مهیا بودن شرایط لازم برای مشارکت در تماشای یک رویداد ورزشی کافی نیست ،زیرا باید انگیزه های فردی باشند تا افراد را به سوی هواداری از تیم خاصی سوق دهد(Roberts,1997).انگیزه توجه و پرداختن به مسابقات ورزشی فوتبال تا حدی از دیگر رشته های ورزشی متفاوت است.با این وجود عقیده عمومی راجع به ورزش اینست که ورزش،به خصوص فوتبال جزیی از زندگی روزمره برخی افراد می باشد حتی آنهایی که زیاد هم آن را دوست ندارتد.بنابراین متغیرهای اجتماعی،خصوصا آنهایی که با ورزش های تیمی مرتبط اند دارای اهمیت زیادی هستند.البته برخی از انگیزه ها در دستیابی و دسترسی و توجه و تماشای مسابقه فوتبال ،انگیزه های اقتصادی هستند.(مثلا صرف هزینه ودرآمد و....)که البته این توجه در میان افراد با پایگاه های اقتصادی-اجتماعی مختلف،متفاوت است.با مقایسه نسبت بلیط و میانگین درآمد بین انگلستان و پرتغال  در پژوهشی که کوریا و دیگران انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که هواداران فوتبال  کشورپرتغال در کل نسبت بلیط و درآمد را مسئله مهمتری نسبت به همقطاران خود در کشور انگلستان که بطور منظم به تماشای مسابقات فوتبال می روند میدانند.دلیل آن احتمالا اینست که عامل اقتصادی تعیین می کند که چرا هواداران پرتغالی تنها به تماشای بازیهای مهمتر همچون بازی های فینال یا تماشای بازی های ملی و بین المللی که طبق معمول هر کدام باید پولی(بلیطی)برای تماشا مسابقات پرداخت کنند،می روند.با وجود این،هواداری از تیم های فوتبال نقش ویژه در میان مردان تماشاگر بازی می کند،بطوریکه می توان گفت که میانگین هواداری مردان بیشتر از زنان است و همچنان که تریل[13]، فینک[14]،و آندرسون[15] (2003) بیان کرده اند هم انگیزه های فردی و هم انگیزه های مادی در تماشا و هواداری از رویدادهای ورزشی بخصوص رویدادهای مهم]تیم های صدر جدولی مثل پرسپولیس و استقلال[سهیم اند.همچنان که فینک،تریل و آندرسون (2002)تایید کرده اند و جیمز و رایندینگر[16](2002) و رابینسون و تریل[17](2005) تایید کرده اند مردان و زنان با دلایل متفاوت تمایل به رویدادهای ورزشی دارند.ما به این نتیجه می رسیم که با مشاهده فوتبال این تفاوت ها گاهی اوقات خیلی مهم اند.به هر حال تاثیر رویدادهای ورزشی روی هواداران کمی بیشتر است.و همانطور که علاقه به رویدادهای ورزشی منحصر به فرد به نسبت مستقیمی در حال افزایش است تا رویدادهای قبلی ،این علاقه ممکن است در بین زنان و مردان کاهش یابد و متفاوت باشد.همچنین برخی از مکانیسم ها مانند ارتباط با باشگاه مورد علاقه،ارتباط با رسانه های جمعی و ارتباط اجتماعی و ورزشی خود هواداران با یکدیگر،اهمیت و حساسیت نتیجه بازی،اعمال و حرکات بازیکنان هنگام بازی و... در جذب و علاقه مندی افراد به یک تیم خاص و همین طور در میزان هواداری آنها از تیم مورد علاقه شان می تواند تاثیر گذار باشد.

پیشنهادات:

1-پیشنهاد می شود با توجه به اینکه این پژوهش با متغیرهای معینی به بررسی عوامل تاثیر‌گذار بر هواداری افراد از تیم های فوتبال پرداخته است. لذا بکار‌گیری شاخص های وسیعتر با زمینه‌ای بازتر و بصورت عمیق‌تری ضروری است. لذا به پژوهشگران علاقه‌مند به این حوزه از علم توصیه می‌شود که با پژوهش روی توجه به متغیرهای اجتماعی، فرهنگی، روانی، زیستی و محیطی زمینه را برای شناخت بهتر عوامل تاثیر‌گذار بر هواداری در فعالیت های ورزشی فراهم آورند

.2- دیگر اینکه مطالعات کمّی همواره با مشکل روایی و اعتبار ابزار سنجش مواجهه می باشند پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی با استفاده از روش های مطالعات کیفی نظیر مصاحبه عمیق همراه با روش های مشارکتی در جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

3- دیگر اینکه چون بررسی فوق دارای محدویت سنی (جوانان) و  مکانی (دانشگاه یزد) بوده است. لذا لازم می‌آید که پژوهش های بعدی دامنه سنی و مکانی وسیع تری را انتخاب نمایند تا تاثیر سایرمتغیرهای تاثیرگذار بر هواداری افراداز فعالیت های ورزشی در بین سنین مختلف و مکان های گوناگون نیز مورد ارزیابی دقیق تر قرار گیرد.

4- بطور خلاصه یافته­های این پژوهش این امکان را برای بخش­هایی که وظیفه شناخت انگیزه­های افراد از پیگیری مسابقات ورزشی را بر عهده دارند فراهم می­آورد تا با شناخت دقیق­تر همه متغیرهای تاثیرگذار، مدیریت آگاهانه­تری را در جهت­دهی به انگیزه­های افراد فراهم آورند.

5- عوامل تاثیرگذار بر پیگیری مسابقات چه در سطح ملی و منطقه ای در نهایت دربرگیرنده مجموعه­ای از متغیرهای فردی، اجتماعی و عوامل موقعیتی می‌باشند. انتخاب هر یک از این عوامل به تنهایی، ما را آسیب پذیر، به نسبت نزدیک‌بین و ایستانگر خواهد نمود. لذا در پژوهش­های بعدی لازم است با رویکردی چند وجهی همراه با مجموعه­ای از متغیرها که در ارتباط متقابل با یکدیگرند به پژوهش در سطحی فراگیرتر برای دست یابی به شناختی جامع­تر در این زمینه پرداخت.


 
-آقاپور، سید مهدی .(1380).پژوهش تحلیلی در جامعه شناسی ورزش.سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران،تهران.
2-استونز،راب.(1379).متفکران بزرگ جامعه شناسی.(ترجمه مهرداد میر دامادی).تهران،نشرمرکز.
3-پارسامهر،مهربان.(1388).جامعه شناسی ورزش،یزد،انتشارات دانشگاه یزد.
4-رحمانی احمد,بخشی نیا طیبه,قوامی سیدسعید،  ( 1385) نقش ورزش در گذران اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، پژوهش در علوم ورزشی پاییز; 4(12):33-50. 
5-رحمتی محمدمهدی,محسنی تبریزی علیرضا،( 1382) بررسی عاملهای جامعه شناختی خشونت و پرخاشگری فوتبال مطالعه موردی: شهر تهران المپیک پاییز و زمستان 1382; 11(4-3 (پیاپی 24)):77-91.    
6-روح الامینی‌، محمود (1376)،جامعه‌، فرهنگ و فوتبال، روزنامه اطلاعات‌، ‌14آبان.
7-روح الامینی‌، محمود (1376)،جامعه‌، فرهنگ و فوتبال‌، روزنامه اطلاعات ،21آبان.
7-انورالخلولی، انور. (1381). ورزش و جامعه. (ترجمه حمیدرضا شیخی). چاپ اول، تهران: سمت
8-عبدلی،بهروز.(1376).مبانی روانی-اجتماعی تربیت بدنی و ورزشی،تهران،انتشارات بامداد کتاب.
9-قراخانلو رضا,نیسیان فریده  ، (1386 ) بررسی نگرش اقشار مختلف درباره حضور تماشاچیان زن در میدان ها و رقابت های ورزشی مردان پژوهش در علوم ورزشی زمستان; 5(17):33-50.    10-کدیور، پروین(1381)، روانشناسی تربیتی، تهران، انتشارات سمت.
11-کوئن، بروس. (1383).مبانی جامعه شناسی. (ترجمه دکتر غلامعباس توسلی- رضا فاضل). چاپ پانزدهم، تهران: سمت.
12-گیدنز،آنتونی.(1373).جامعه شناسی.ترجمه منوچهر صبوری،نشر نی،1373،748.
13-   لهسایی زاده عبدالعلی,جهانگیری جهانگیر,تابعیان حسن    ،(1385)بررسی عوامل موثر بر علاقه دانشجویان به ورزش:مطالعه موردی دانشجویان علوم پزشکی شیراز، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز تابستان 1385; 24 (2 (پیاپی 47) (ویژه نامه جمعیت و توسعه)):95-105  
14-هولاکویی فرهنگ(2536)،جامعه امروز،تهران:نشر جلالی،جلد اول.
 
15-Anderssen N,wold B.(1992)parental and peer influences in leisure-time physical activating in young adolescents.Res Q Exenc sport:341.
16-Brown,B.B.(1999).you re going out with who?:pree group influences on adolescent romantic relationship.In the development of romantic relationship in adolescence,ed.w.
17-Correia,  A.  (2001) an exploratory study of spectators’ motivation in football (p.9  16).lisboa:centro de estudos  e formacao desportiva.
18-Desbordes,M,Ohl,F.and Tribou,G.(1999) Marketing du sport. paris: Economia.
19-Fink, S., Trail,  T. and Anderson,F.(2002) Enviromental factors associated with spectstor attendance and sport consumption behavior: gender and team differences.sport Marketing Quarterly,vol.11,pp.8  19.
20-Funk, D. C., Mahony, D. F., & Ridinger, L. L. (2002). Characterizing consumer motivation as individual difference factors:
Augmenting the Sport Interest Inventory (SII) to explain level of spectator support. Sport Marketing Quarterly, 11(1), 33-43
21-Funk, D. C., Mahony, D .F., Nakazawa, M., & Hirakawa, S. (2001). Development of the Sports Interest Inventory (SII): Implications for measuring unique consumer motivesat sporting events. International Journal of Sports Marketing & Sponsorship, 3,291-316.
22-Funk, D. C., Ridinger, L. L., & Moorman, A .M. (2003). Understanding consumer support: extending the Sport Interest Inventory (SII) to examine individual differences among women's professional sport consumers. Sport Management Review, 6(1), 1-31.
23-James,J.D.  and Ridinger,L.L (2002) Femal and male sport fans:a comparison  of  sport  consumption motives, Journal of sport behaviour,Vol.23,pp.260  278.
24-Greenstein,T.N.,& Marcum,J.P.(1981) factors affecting attendance of major league baseball: Team performance. Review of Sport & Leisure, 6, 21-34.
25Hansen, H., & Gauthier, R. (1989). Factors affecting attendance at professional sportsevents. Journal of Sport Management, 3, 15-32.
26- Harrell JS, Pearce PF, Markland ET, et al(2003). Assessing physical activity in adolescents: common activities of children in 6th-8th grades. J Am Acad Nurse Pract; 15:170–78.
27-Milne,G. R.,& McDonald, M. A. (1999). Motivations of the sport consumer. Sport Marketing: Managing the exchange process (pp. 21-38). Sudbury, MA: Jones and Bartlett Publishers.
28-Markovits, A. S., & Hellerman, S. L. (2001). Offside: Soccer and Ameican exceptionalism. Princeton, NJ: Princeton University Press.
29- Patrick, H.; Ryan, A. M.; Alfeld-Liro, C.; Fredricks, J. A.; Hruda, L. Z.; and Eccles, J. S. (1999). "Adolescents' Commitment to Developing Talent: The Role of Peers in Continuing Motivation for Sports and the Arts." Journal of Youth and Adolescence 28(6):741–763.
30-Roberts,S.(1997) building the American pyramids, sportstech, Vol.1, pp.34 37.
31-Robinson,M,J.  and Trail, G.T.(2005) Relationships among spectator gender, motives,points of attachment and sport preference ,Journal of Sport Management,Vol.19,pp.58  80.
32-Raudsepp L, Viira R(2000). Sociocultural correlates of physical activity in adolescents. Pediatr Exercise Sci;12:51–60.
33-Sallis JF, Prochaska JJ, Taylor WC (2000). A review of correlates of physical activity of children and adolescents. Med Sci Sports Exerc;32:963–75.
34-Sloan,L.R.(1989).The motives of sports fans.In j.H. Goldstein(ed),sports,games,and play:social and psychological view points.(2 nd ed.,pp.175-240).
35-Summers,J.Johnson Morgan,M.kanoyangwa,R.(2005).Teenage motivations for sport-related consumption in australia.university of southern queensland.
36-Wann, D. L., Bilyeu, J. K., Brennan, K., Osborn, H., & Gambouras, A. F. (1999). Anexplortatory investigation of the relationship between sport fans’ motivation andrace. Perceptual and Motor Skills, 88(3-2), 1981-1084.
37-Trail, G.T., Fink, S.and Anderson,D.(2003) sport spectator consumption behaviour, Sport Marketing Quarterly,Vol.12,pp.8  17.
38-Weiss. M. R. & Ferrer-Caja E (2002) Motivational orientations and Sport behavior. Advances in Sport Psychology. Human Kinetics.
39-Weiss, M. R & Dancan, S. C (1992) The relation between Physical competence and peer acceptance in the context of childrens Sport paricipation Journal of Sport and Exercise Psychology, 14.
40-Wold B,Anderssen N (1992).Health promotion aspects of family and peer influences on sport participation .In t j sport psych.343-359.