نوع مقاله : علمی
نویسنده
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، ایران salehabadi@pnu.ac.ir
10.22034/jsi.2020.244003
چکیده
رابطه مبهم و پیچیده نوع شغل از یک‌سو و مشارکت انتخاباتی از سوی دیگر، در ایران کمتر موردتوجه قرارگرفته است. این مقاله با استفاده از روش پژوهش تطبیقی درون کشوری و مقایسه گروه‌های مختلف شغلی، در سطح سیستمی در تلاش است تا رابطه بین این دو را در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دهم و یازدهم و تا حدودی دوره دوازدهم بررسی کند. نتایج تحقیق نشان داد که دوره‌های انتخاباتی به‌عنوان یک متغیر مستقل تأثیر اساسی بر مشارکت انتخاباتی دارد و این امر مانع از تجمیع دوره‌های انتخاباتی در یک شاخص می‌شود. مشارکت انتخاباتی در بین مشاغل دولتی نسبت به مشاغل خصوصی در دو دوره ریاست‌جمهوری دهم و یازدهم پایین است که مغایر با یافته‌های محققان دیگر است. میزان مشارکت انتخاباتی مشاغل زیر کم است: 1. کارکنان خدماتی و فروشندگان، 2. تکنسین‌ها و دستیاران، 3. متخصصان و 4. کارگران ساده.
کلیدواژه‌ها
ابراهیمی، صالح (1389)، جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان، کتاب ماه علوم اجتماعی، دوره جدید، شماره 29، صص 22-29.
ابراهیمی، علی (1392)، «بررسی رابطه میان مشارکت سیاسی و رفاه اقتصادی دانشجویان، کارمندان و اساتید دانشگاه اصفهان»، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
اصبغی، حسین (1389)، «بررسی نقش پایگاه اجتماعی - اقتصادی رأی‌دهندگان در انتخابات دهم ریاست‌جمهوری ایران (مطالعه موردی شهرستان دشتستان)»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
آلموند، گابریل؛ پاول، جی (1380) مشارکت و حضور شهروندان، ترجمه علیرضا طیب، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال 11، شماره 163 و 164: 4-11.
ایسنا: www.isna.ir/news/96030100297.
بابی‌لاشکی، مریم؛ پیشگاهی فرد، زهرا (1388)، تحلیل رفتار انتخاباتی ایرانیان (موردمطالعه حوزه انتخابیه نوشهر و چالوس در انتخابات دوره 8 مجلس شورای اسلامی)، فصلنامه پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شماره سوم، صص 93-114.
بگ‌رضایی، پرویز (1387)، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان شهرستان ایلام، فرهنگ ایلام، شماره 20 و 21، صص 54-72.
بودون، ریمون (1394)، چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند؟ ترجمه مرتضی مردیها، تهران: انتشارات مینوی خرد.
بودن، ریمون (1383 الف)، مطالعاتی در آثار جامعه‌شناسان کلاسیک 1، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
بودن، ریمون (1383 ب)، مطالعاتی در آثار جامعه‌شناسان کلاسیک 2، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
بودون، ریمون (1370)، منطق اجتماعی، روش تحلیل مسائل اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک‌گوهر، تهران: انتشارات جاویدان.
بودون، ریمون (1369)، روش‌های جامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
بودون، ریمون؛ بوریکو، فرانسوا (1385)، فرهنگ انتقادی جامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک گوهر، تهران: فرهنگ معاصر.
بیات، بهرام، عشایری، طاها؛ نامیان، فاطمه؛ شریفی، احسان؛ غفوری ارمکی، مهدی (1395)، فراتحلیل کنش سیاسی اجتماعی انتخاباتی مردم ایران، دو فصلنامه مطالعات انتخابات، سال پنجم، شماره 12 و 13، صص 31-65.
پرچمی، داوود (1386)؛ بررسی مشارکت مـردم در نـهمین انتخابات ریاست جمهوری، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53، صص 37- 82.
پناهی، محمدحسین (1386)، جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
تیموری، عباد؛ اکبری، نعمت اله؛ نادی، سعید (1394)، تجزیه‌وتحلیل عوامل مؤثر بر میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال 1392، مجلس و راهبرد، شماره 83، صص 273 – 304.
جعفری‌نیا، غلامرضا (1391)، بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی شهروندان شهر خورموج، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره ۲ (پیاپی ۲۶)، صص 87-122.
حسینی، فریده (1384)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت جوانان در سازمان‌های غیردولتی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعه‌شناسی، دانشگاه الزهراء.
حیدرآبادی، ابوالقاسم؛ صالح‌آبادی، ابراهیم (1393)، توسعه آموزشی و مشارکت انتخاباتی در ایران، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره 3، شماره 2، صص 81- 111.
حیدری، نصرت اله؛ آرایش، باقر (1394)؛ واکاوی رابطه فقر اقتصادی و رفتار انتخاباتی: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان ایلام، علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره 30، صص 165 -184.
دارابی، علی (1384)، رفتار انتخاباتی در ایران: الگوها و نظریه‌ها، تـهران، انـتشارات سروش.
ربیعی، علی (1380)، جامعه‌شناسی تحولات ارزشی، نگاهی به رفتارشناسی رأی‌دهندگان در دوم خرداد 1376، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه..
رضی، داوود (1374)، «بررسی تطبیقی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت مردم در انتخابات شش دوره ریاست‌جمهوری پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران 72-58»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
روت، مایکل (1389)، فلسفه علوم اجتماعی: روش‌ها، آرمان‌ها و سیاست‌های پژوهش اجتماعی، ترجمه محمد شجاعیان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
زارع، بیژن؛ روهنده، مجید (1394)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی مطالعه‌ای در باب شهروندان بالای 18 سال شهر کرج»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره 9، شماره 2، صص 64-87.
ساعی، علی (1386)، دموکراتیزاسیون در ایران، تهران: نشر آگاه.
سراج‌زاده، سید حسین (1368)، «بررسی میزان شرکت مردم در انتخابات بعد از انقلاب در شهرستان‌های کشور و رابطـه آن با برخی از متغیرهای اجتماعی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
سیف‌زاده، سید حسین؛ گلپایگانی، حسن (1388)، محرومیت نسبی و چرخش رأی در انتخابات دوم خرداد 1376، فصلنامه سیاست، دوره 39 شماره،3، صص 247-266.
شریف‌زاده، محسن (1395)، رفتار انتخاباتی مردم ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار.
شفیعی، شفیع (1381)، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان شهر اردبیل، مجله اینترنتی فصل نو، سال دوم، شماره 50، صص 17-24.
شهرام‌نیا، سید امیرمسعود؛ صادقی عمروآبادی، بهروز؛ ابراهیمی، علی (1393)، بررسی رابطه میان مشارکت سیاسی و رفاه اقتصادی (مطالعه موردی دانشجویان، کارمندان و استادان دانشگاه اصفهان)، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 5، شماره 19، صص 160-200.
صادقی جقه، سعید (1394)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در رفتار انتخاباتی ایرانیان، مطالعات راهبردی، سال هجدهم، شماره ۳ (پیاپی ۶۹)، صص 89-118.
صالح‌آبادی، ابراهیم (1396)، منطق جامعه‌شناسان سیاسی ایران، تهران: کویر.
صالح‌آبادی، ابراهیم (1399)، تحصیلات، فرهنگ سیاسی و مشارکت انتخاباتی، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، سال 31، شماره ۱ (پیاپی ۷۷)، صص 65 – 90.
عابدی اردکانی، محمد؛ حسینی، سیدمجتبی (1393)، رابطه مشارکت سیاسی و سلسله‌مراتب نیازها؛ مطالعه موردی کارکنان دانشگاه یزد، دانش سیاسی، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، صص 87-111.
عبدالله، عبدالمطلب (1391)، تحلیل رفتار رأی‌دهی در ایران، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
فیروزجائیان، علی‌اصغر؛ جهانگیری، جهانگیر (1387)، تحلیل جامعه‌شناختی مشارکت سیاسی دانشجویان، نمونه موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران، مجله علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره اول، صص 83- 109.
قاضیان، حسین‌علی (1380) بررسی جامعه‌شناختی انتخابات در ایران برحسب شکاف مدرن- سنتی (نمونه انتخابات دوم خرداد 1376)، رساله دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، استاد راهنما: حسین بشیریه.
کلدی، علیرضا؛ صفی‌پور، جلال (1381)، تحلیل جامعه‌شناختی ازخودبیگانگی در میان دانشجویان، شناخت، شماره 35، 149-180.
گلابی، فاطمه؛ حاجیلو، فتانه (1391)، بررسی جامعه‌شناختی برخی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی زنان (مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره اول شماره 1، صص 173-200.
لیتل، دانیل (1373)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: انتشارات صراط.
مذنب، حسین؛ محمدجانی، محمدرضا (1396)، نقش ویژگی‌های جمعیت شناختی، اجتماعی، اقتصادی و رسانه‌ای شهروندان در رفتار انتخاباتی آن‌ها (مطالعه موردی: انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در شهر شیراز)، مطالعات علوم اجتماعی، دوره سوم - شماره 3، صص 1- 15.
معمار، رحمت‌الله (1391)، جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
مهرگان، نادر؛ عزتی، مرتضی (1385) تأثیر متغیرهای اقتصادی بر مشارکت مردم در انتخابات ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره اول، صص 51-63.
میرزائی، مهدی (1392)، دین‌داری و رفتار انتخاباتی (مطالعه‌ای در حوزه جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی سیاسی)، تهران: سبز رایان‌گستر..
میلبرث، لستر؛ گوئل، لیل (1387)، مشارکت سیاسی، ترجمه سید رحیم ابوالحسنی، تهران: میزان.
نیازی، محسن؛ توسنگ، محمدعلی؛ منتی، رستم؛ نژادی، اعظم؛ کسانی، عزیز (1395)، رابطه بین مشارکت اجتماعی و سلامت عمومی در زنان شهر ایلام، مجله علوم پزشکی صدرا، دوره 4, شماره 3، صص 173-183.
هاشمی، سیدضیاء؛ فولادیان، مجید؛ فاطمی‌امین، زینب (1388)، بررسی عوامل اجتماعی و روانی مؤثر بر مشارکت سیاسی مردم شهر تهران، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم، شماره اول، صص 199- 226.
یافته‌های پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان؛ موج سوم 1394(1395)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، دفتر طرح‌های ملی.
Boudon, Raymond؛ Bourricaud, Francois (1989), A Critical Dictionary of Sociology، English translation. The University of Chicago Rutledge.
)