نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه آموزشی جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 دانشیار گروه آموزشی جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

مسأله‌ مرکزی مکتوب حاضر مطالعۀ حاشیه‌نشین‌سازی از منظر اقتصادسیاسی است. از این منظر استدلال می‌کند حاشیه‌نشینی‌شدگی پدیده‌ای برساخته و حاصل مکانیزم‌های پنهانِ انباشت و گردش سرمایه است که دولت از عاملان مهم آن در ایران است. روش تحقیق بر قیاس نظریۀ متبوع تحقیق، انتقادی است و از انواع داده‌های موجود بهره می‌برد. روش تحلیل، جست­وجوی دلالت‌های نظری داده‌های موجود با راهنمایی نظریه تحقیق است. نتیجه پژوهش حاکی است حاشیه‌نشین‌شدگی پیامد تاریخ طولانی طرد با مکانیسم‌های مختلف بوده که طرد اقتصادی از مهمترین آن‌هاست. طرد اجتماعی و فرهنگی بر بستر اقتصاد، مناسبات موجود را طبیعی‌سازی کرده و موجه می‌نماید. بر این اساس هر اراده‌ای برای مواجهه با حاشین‌نشین‌سازی نیازمند توجه به مناسبات کلان اقتصادسیاسی است. اقتصادسیاسی رشته پیوند مسائل محلی و بین‌المللی است؛ در حالی که حاشیه‌نشین‌شدگی در جهان رو به کاهش گذاشته در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.
 
 

کلیدواژه‌ها

ادل، ماتیو (1380)، اقتصاد سیاسی شهری و منطقه‌ای، ترجمه‌ فریبرز رئیس دانا، تهران: قطره.
اژدری، محمد حسین و مجید روستا (1387)، چهره‌نمایی مسکن غیررسمی در ایران، در سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن.
اطهاری، کمال (1390)، مسکن، در گزارش وضعیت اجتماعی ایران، موسسه رحمان.
ایران دوست، کیومرث (1380)، بررسی اجمالی از روند رشد و توسعه شهر کرمانشاه، رشد آموزش جغرافیا، شماره 58، ص 41 تا 47.
بهمنی، سجاد؛ رضا همتی، حسین ملتفت واصغر ایزدی جیران (1397). مرور نظام‌مند مطالعات انجام‌شده در زمینه حاشیه‌نشینی (1396 تا 1375)، فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره هجدهم، شماره 71، ص 85 تا 134.
پیران، پرویز (1381)، بازهم درباب اسکان غیررسمی مورد شیرآباد زاهدان، نشریه شهرسازی و معماری هفت‌شهر، دوره 1، شماره 9-10، ص 7 تا 24.
بانک مرکزی (1396)، نتایج بررسی بودجه خانوار درمناطق شهری ایران، گزارش سالانه.
دفتر تسهیل‌گری وزارت کشور (1397)، داده‌های دفتر توسعه محلی شاطر آباد وچقاگلان ،شرکت نقش کلیک.
مرکز آمار ایران (1395-1390-1385)، داده­‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران.
شهرداری کرمانشاه (1399)، داده­های بودجه و مساحت مناطق 8 گانه.
قلی پور، سیاوش (1391)، برنامه‌های توسعه فضای شهری در کرمانشاه (1345 تا 1335). فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 19، شماره دوم، ص 258 تا 231.
 قلی‌پور، سیاوش (1393)، بازگشت طرد شدگان، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 21، شماره 1، ص 87 تا 63.
 کلارک و کلارک (1395)، کرمانشاه شهری در ایران، ترجمه سیاوش قلی­پور، کرمانشاه:  دانشگاه رازی.
گافمن، اروین (1392)، داغ ننگ، (چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده)، ترجمه‌ مسعود کیانپور، تهران: مرکز.
گرب، ادوارد. ج (1373)، نابرابری اجتماعی: دیدگاههای نظریه پردازان کلاسیک و معاصر، مترجمان محمد سیاهپوش و احمد رضا غروی زاده، تهران: نشرمعاصر.
گلنام، محمدناصر (1361)، مختصری درباره حاشیه‌نشینان کرماشان (باختران)، تهران: چاپ شقایق.
گیدنز، آنتونی (1384)، مسائل محوری در نظریه اجتماعی، ترجمه محمد رضایی، تهران: نشر سعاد.
مدنی، سعید (1394)، ضرورت مبارزه با فقر و نابرابری در ایران، تهران: آگاه.
مرکز پژوهش‌های مجلس (1399)، گزارش هزینه و درآمد خانوار در سال 97.
مرکز پژوهش‌های مجلس (1399)، الزامات تحقق گام دوم انقلاب، بخش مسکن و شهرسازی.
مشاورین املاک کرمانشاه (1399)، واحدهای صنفی املاک سطح شهر کرمانشاه.
مطالعاتآمایش استان کرمانشاه (1397) گزارش تحلیل وضعیت فرهنگی، استانداری کرمانشاه.
رحمانی فضلی، عبدالرضا (1396)، بررسی حاشیه‌نشینی در ایران، وب سایت خبرگزاری مجلس شورای اسلامی. کدخبر 344256.
وزارت بهداشت (1391)، سبد مطلوب غذای ایرانیان، وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران.
هاروی، دیوید (1392)، شهری شدن سرمایه، (چرخه دوم انباشت سرمایه در تولید محیط مصنوع)،ترجمه‌ عارف اقوامی مقدم. تهران: دات.
هاروی، دیوید (1395)، از حق به شهرتا شهرهای شورشی، ترجمه‌ خسرو کلانتری و پرویز صداقت تهران: آگه.
هاروی، دیوید (1397)، امپریالیسم جدید، ترجمه‌ حسین رحمتی، تهران: اختران.
Lefebvre, Henri (1991), Production of Space. Blackwell: Oxford.
Lefebvre, Henri (1996), Writings on Cities. Blackwell: Oxford.
Muncie, John (2006), Critical Research. In The Sage Dictionary of  Social   Research Methods. Victor Jupp(ed). Sage Pub: London.
Habitat forHumanity (2020),