نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 ایران.اصفهان.دانشگاه اصفهان.دانشکده ادبیات و علوم انسانی.گروه جامعه شناسی
2 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه اصفهان (نویسنده مسئول)
/10.22034/jsi.2021.526800.1426
چکیده
وضعیت جامعه شناسی در ایران یکی از پرشمارترین جایگاه های موضوعیِ مطالعات را شکل داده است اما با این حال این مطالعات در حدودِ توضیحِ نابسندۀ ساختار وضعیت مسئله گون جامعه شناسی در ایران متوقف شده، و کمتر قادر به توضیح فرایندیِ این ساختار بوده است. تحقیق حاضر با هدف بُعد بخشیدن به ساختار-فرایندِ وضعیت جامعه شناسی، از تکنیک ترسیم ماتریس شرطی/پیامدیِ تمهید شده در روش نظریۀ زمینه ایِ سیستماتیک استفاده نموده است. بنابر یافته های تحقیق؛ امر کانونیِ منتهی به وضعیت پدید آمده برای جامعه شناسی در ایران عبارت است از فقدان رسمیت جامعه شناسی. فقدان رسمیت جامعه شناسی به معنای اعم، موکول به فقدان رسمیت چندین مقوله اعم از؛ فقدان رسمیتِ میان میدانیِ امر اجتماعی، فقدان رسمیتِ اجتماعیِ جامعه شناسی و فقدان رسمیتِ معیارهای درون میدانیِ جامعه شناسی می باشد که در سطح خُرد، ناظر بر اجتماعات علمی و کنشگران میدان جامعه شناسی، در سطح میانی، ناظر بر دو میدانِ معرفتِ عامه و معرفتِ آکادمیک، در سطح کلان، ناظر بر میدان های سه گانۀ اقتصادی و سیاسی و ایدئولوژیک، و در سطح ابرکلان، ناظر بر ایفای نقشِ آنتیگونیستیک علیه سرمایه داری جهانی، دولت نفتی، تجربه مدرنیته و...می باشد.
کلیدواژه‌ها
اباذری، یوسف (1375)، «جامعهشناسی و ادبیات،آموزش عاطفی فلوبر»، ارغنون، دوره9، شماره9و10: صفحات112-77.
اباذری،یوسف(1382)، «حل مسئله»، نامه علوم اجتماعی، دوره14، شماره21: صص 318-303
اباذری، یوسف؛ پرنیان،حمیدرضا (1394)، «استقرار آموزشی مکتب نیاوران»، مطالعات جامعهشناختی، دوره22، شماره2: صص 176-151.
آروین، بهاره (1396)، «بررسی انتقادی وضعیت علوم اجتماعی دانشگاهی در ایران»، روششناسی علوم انسانی، دوره23، شماره91: صص 229-213.
آزاد ارمکی، تقی(1378)، جامعهشناسی جامعهشناسی در ایران، تهران: کلمه.
آزاد ارمکی، تقی(1385)، علم و مدرنیته ایرانی، تهران: پژوهشها و توسعه علوم انسانی.
آزاد ارمکی، تقی(1397)، جامعهشناسی و رنجهایش، تهران: تیسا.
آزاد ارمکی، تقی (1397)، دانشگاه و چالشهای جامعه ایرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی.
اسماعیلی، محمدجواد (1386)، «بحران جامعهشناسی در ایران»،رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره11، شماره2: صص 43-32.
اشتراوس، آنسلم؛ کربین،جولیت (1395)، مبانی پژوهش کیفی؛فنون و مراحل تولید نظریهزمینهای، ابراهیم افشار، تهران: نی.
برگر،پیتر؛ لاکمن، توماس (1395)، ساخت اجتماعی واقعیت، فریبرز مجیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
پرستش، شهرام؛ آزادارمکی، تقی (1383)، «ادبیاتداستانی و سرنوشتجامعهشناسی در ایران»، مطالعات جامعهشناختی، دوره7، شماره23: صص 91-69.
تاجیک، محمد‌رضـا (1387)، «اجماع ارتدوکس،آسیب‌شناسی علوم اجتماعی در ایران امروز»، جامعهشناسی ایـران، دوره1، شماره2: صص 33-18.
تنهایی، ابوالحسن (1372)، «بررسی نظریات جامعهشناسی غرب و تأثیر آنها بر جامعهشناسی در ایران»، دانشگاه انقلاب، دوره جدید، شماره97: صص 56-29.
توفیق، ابراهیم (1390)، «جامعه دوران گذار و گفتمان پسااستعماری،تاملی در بحران علوم اجتماعی در ایران»، جامعهشناسی ایران، دوره12، شماره1و2: صص 37-3.
توفیق، ابراهیم (1390)، «علوم انسانی ایرانی، به افق دهه80»، مهرنامه، دوره9، شماره11: صص 21-18.
توفیق، ابراهیم (1396)، درباره نظام دانش، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
توفیق، ابراهیم (1392)، «تاملی در گسست میان تاریخ و جامعهشناسی در ایران»، تاریخ، دوره10: شماره7: صص 35-19.
توکل، محمد (1387)، «جامعه‌شناسیمعرفتو فرهنگ»، نامه علوم اجتماعی، دوره19، شماره33: صفحات22-1.
توکل، محمد؛ ترابنژاد، نسیم (1395)، «تأثیر اندیشههای جامعهشناختی ضیاگوک آلپ»، پژوهش ملل، دوره1، شماره6: صص 6-1 .
توکل، محمد؛ ترابنژاد، نسیم (1395)، «جامعهشناسی در ترکیه»، جامعهشناسی تاریخی، دوره8، شماره1: صص 79-59.
توکل،محمد؛ عرفانمنش،ایمان(1395)، «معرفت،فنآوری و جامعه جدید»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره18، شماره2: صص 211-189 .
توکل،محمد؛ منوری،نوح(1395)، «کاربرد نظریه گفتمان در جامعهشناسی معرفت»، معرفت فرهنگی اجتماعی، دوره27، شماره3: صص 94-73.
تیموری، مجتبی (1385)، «جامعهشناسان ایرانی از وضعیت جامعهشناسی ایران میگویند»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره9، شماره32: صص 26-25.
جانعلیزادهچوبدستی، حیدر؛ علیزاده، مصطفی (1394)، «تحلیل شبکه همتالیفی در جامعهشناسی ایران»، جامعهشناسی کاربردی، دوره15، شماره59: صص 98-75.
چلبی، مسعود (1389)، «درباره جامعهشناسی نظری»، جامعهشناسی ایران، دوره11، شماره7: صص 39-11.
خسروی، علی (1398)، واکاوی فرآیند مسئلهمندی وضعیت جامعهشناسی در ایران، رساله دکتری، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی.
خسروی، علی؛ معمار، ثریا (1398)، «خوانشی انتقادی از مطالعات جامعهشناسی در ایران،ذیلِ اکنونِ تبارشناختی»، جامعهشناسی ایران، دوره20، شماره1: صص 110-85.
خسروی،علی؛ معمار، ثریا؛ قنبری، علی (1399)، فراتحلیل انتقادی مطالعات مدرنیته در ایران، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره8، شماره3: صص 51-21.
ذکایی، محمدسعید (1387)، «چالشهای پژوهش کیفی در علوم اجتماعی ایران»، رسانه، دوره19، شماره1: صص 22-11.
رجایی، فرهنگ (1372)، «درباره وضعیت جامعهشناسی در ایران»، دانشگاه انقلاب، دوره جدید، شماره100، صص 43-62.
رحمانیان، داریوش (1392)، «تاملی در گسست میان تاریخ و جامعهشناسی در ایران»، تاریخ اسلام، دوره11، شماره5: صص 41-31.
رفیع پور،فرامرز (1390)، موانع رشد علمی ایران و راه‌حل‌های آن، تهران: شرکت سـهامی انـتشار.
زکی، محمدعلی (1392)، «تفکر انتقادی و جامعهشناسی تاریخ»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره5، شماره9: صص 51-39.
زکی، محمدعلی (1395)، «اندیشهورزی سیرایت میلز و جامعهشناسی ایران»، نقد کتاب علوم اجتماعی،شماره9، دوره5: صص 114-99.
ساروخانی، باقر (1392)، «جامعهشناسی خانواده در ایران؛چند مفهوم و نظریه»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره6، شماره60، صص 52-55.
شریعتی، سارا (1385)، «جامعهشناسی بالینی و جامعهشناسی اورژانـسی»، جامعهشناسی ایران، دوره2، شماره3: صص 43-25.
شریعتی، سارا (1386)، «یک جامعهشناسی برای یک جهان؟»، جـامعه‌شناسی ایـران، دوره3، شماره5: صص 41-33.
طالب، مهدی (1373)، «مسائل و موانع توسعه جامعهشناسی توسعه روستایی در ایران»، نامه علوم اجتماعی، دوره3، شماره7: صص 42-19.
طباطبایی، جواد (1390)، ابنخلدون و علوم اجتماعی،گفتاری در شرایط امتناع علوم اجتماعی در تمدن اسلامی، تهران: ثالث.
طباطبایی، جواد (1396)، درآمدی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: کویر.
طباطبایی، جواد (1396)، زوال اندیشه سیاسی؛گفتاری در مبانی نظری انحطاط ایران، تهران: کویر.
طباطبایی، جواد (1396)، شرایط امتناع، تهران: فرهنگ امروز.
طلوعی،وحید؛ قانعیراد،محمدامین(1387)، «چرخشهای روششناختی در علوم انسانی و اجتماعی»، روششناسی علوم انسانی، دوره14، شماره57: صص 74-53.
عبداللهی، محمد (1375)، «پژوهش جامعهشناختی و مسائل اساسی آن در ایران»، پژوهش و بـرنامه‌ریزی آموزش عالی، دوره9، شماره11: صص 21-11.
عبداللهی، محمد (1375)، «جامعهشناسی در ایران»، رهیافت، دوره11، شماره13، صص 87-81.
عبداللهی، محمد (1376)، «مسائل روششناسی در تحقیقات اجتماعی»، جامعهشناسی ایران، دوره9، شماره2: صص 125-119.
عبداللهی، محمد (1381)، «آشنایی با انجمن جامعهشناسی ایران»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره15، شماره2، صص 52-30.
عبداللهی، محمد (1381)، «عملکرد انجمنهای علمی در زمینه ترویج و توسعه علم و اخلاق»، جامعهشناسی ایران، دوره4، شماره1: صص 63-47 .
عبدی، عباس (1371)، «جامعهشناسی تحقیقات اجتماعی در ایران»، راهبرد، دوره3، شماره1: صص 83-67.
فاضلی،محمد(1386)، «ناکارآمدی جامعهشناسی در ایران»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره11، شماره2: صص 30-21.
فاضلی، نعمت الله (1382)، «بررسی تطبیقی فرهنگ دانشگاهی ایران و بـریتانیا»، نامه انسانشناسی، دوره2، شماره3: صص 132-93.
فایرابند، پاول (1375)، بر ضد روش، مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز.
فراستخواه،مقصود؛ قانعیراد،امین(1386)، «انجمنهای علمی»، رهیافت، دوره19، شماره41: صص 112-90.
فلیک،اوه(1390)، درآمدی بر تحقیق کیفی، هادی جلیلی، تهران: نی.
قانعیراد،محمدامین(1385)، «نقش تعاملات دانشجویان و اساتید در تکوین سرمایه اجتماعی دانشگاهی»، جامعهشناسی ایران، دوره7، شماره1: صص 29-3.
قانعیراد،محمدامین(1385)، «وضعیت اجتماع علمی در رشته علوم اجتماعی»، مطالعات جامعهشناختی، دوره جدید، شماره27: صص 56-27.
قانعیراد، محمدامین (1388)، «شناخت و علایق انسانی در جامعهشناسی ایران»، جامعهشناسی ایران، دوره10، شماره2: صص 31-3.
قانعیراد، محمدامین؛ توکل، محمد؛ سوختانلو، حسین (1392)، «انگیزشها و کنشهای راهبردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در نگارش مقالات علمی بینالمللی»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره7، شماره2: صص 184-155.
قلیزاده، رضوان؛ شعبانی ورکی، بختیار (1385)، «بررسی کیفیت تدریس در دانشگاه»، پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، دوره12، شماره1: صص 22-1.
کتبی،مرتضی(1356)، «بررسی روشهای تحقیقی غرب در برخورد با مسائل روانشناسی اجتماعی ایران»، نامه علوم اجتماعی، دوره9، شماره7: صص 65-52.
کتبی، مرتضی (1357)، «فئودالیسم سازمانی مانع پا گرفتن تحقیقات در ایران است»، تحقیقات ایرانی، دوره3، شماره3: صص 581-573.
کتبی، مرتضی (1375)، «یک بررسی روششناختی در علوم اجتماعی ایران»، پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی، دوره9، شماره11: صص 53-35.
کچوئیان، حسین (1385)، «پوزیتیویسم و جامعهشناسی در ایران»، نامه علوم اجتماعی، دوره جدید، شماره28: صص 54-28.
کچوئیان، حسین (1390)، «غرب:تجدد، توسعه و ویرانگری؛تاملی تاریخی بر توسعه و نسبت آن با علوم اجتماعی و برنامه ریزی»، سوره اندیشه، دوره14، شماره56و57: صص 99-95.
کچوییان، حسین؛ توفیق، ابراهیم؛ قانعیراد، محمدامین(1390)، «مشکل علوم اجتماعی،پیوند آن با شرقشناسی است»، کتاب ماه علوم اجتماعی، دوره جدید، شماره44و45: صص 25-13.
کچوئیان، حسین؛ توکل، محمد، آزادارمکی، تقی؛ کتبی، مرتضی؛ توسلی، غلامعباس (1373)، «اقتراح: جـامعه‌شناسی و فـرهنگ ما»، کلمه دانشجو، دوره3، شماره2: صص 19-10.
لهسائی‌زاده، عبدالعلی (1375)، «موانع پژوهش علوم اجتماعی در ایران»،رهیافت، دوره9، شماره14: صص 104-97.
محدثی، حسن (1390)، «تمایز نظریه اجتماعی و نظریه جامعهشناختی»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره5، شماره4: صص 86تا112.
Corbin,Joliet, Anslem Strauss.(2015), Basic of Qualitative Research,Techniques and Procedures for developing grounded theory.Sage Publications: Oaks
Creswell, John W.(2014), Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixeds Approaches. California: Sage
Urquhart,Cathy. (2013), Grounded Theory for Qualitative Research. London: Sage
)