نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور

3 استاد گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور

چکیده

شناسایی ساختار طبقات اجتماعی و چگونگی تغییر آن می‌تواند در تببین بسیاری از مسایل اجتماعی و اقتصادی راهگشا باشد. مطالعه حاضر به­ مقایسه ساختار طبقات اجتماعی در ایران طی سال‌های 1335 تا 1395 می‌پردازد. در این تحقیق از روش تحلیل ثانویه استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که طبقه بالا در این سال‌ها تقریبا ثابت بوده و طبقه متوسط سنتی تقریبا از سهم بیشتری نسبت به­سایر طبقات برخوردار بوده است. طبقات متوسط جدید و پایین بیشترین نوسان‌ها را در سال‌های مورد مطالعه به­ خود اختصاص
داده‌اند. مشاهده روند ساختار طبقاتی در دوره‌های مختلف تاریخی در ایران نشان از این دارد که  عوامل سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی از تعیین کننده‌های تغییرات و نوسانات ساختار طبقات اجتماعی در ایران است و این تاثیر بیشتر مربوط به­ طبقه متوسط و پایین است

کلیدواژه‌ها

آبراهامیان، یرواند (1393)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نی.
ادیبی، حسین (1358)، طبقه متوسط جدید در ایران، تهران: جامعه.
اشرف، احمد و بنو عزیزی، علی (1393)، طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، تهران: نیلوفر.
بحرانی، حسین ( 1389)، طبقه متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر، (1320-1380) "، تهران: آگاه، چاپ دوم
بهداد، سهراب و نعمانی، فرهاد (1393)، طبقه و کار در ایران، تهران: اگاه.
پولانزاس، نیکولاس (1390)، طبقه در سرمایه­داری معاصر، ترجمه حسن فشارکی، تهران: رخداد تازه.
خواجه، حسن (1396)، میراث هاشمی رفسنجانی در حوزه سیاسی- اجتماعی (گسترش طبقه متوسط جدید)، فصلنامه مطالعات سیاسی بین­المللی، سال دوم، شماره چهارم، پاییز 1396.
دارابی، علی (1388)،  رفتار انتخاباتی در ایران: الگوها و نظریه­ها، چاپ اول، تهران: انتشارات سروش.
گرب جی، ادوارد (1373)، نابرابری اجتماعی: دیدگاه­های نظریه پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی­زاد، تهران: نشر معاصر.
گیدنز آنتونی (1392)، جامعه شناسی، ترجمه حسن چاووشیان، تهران: نی.
لیپست، سیمور مارتین (1381)، جامعه­شناسی قشرها و نابرابری­های اجتماعی، ترجمه جواد افشار کهن، تهران: نیکا.
مارکس کارل و انگلس (1360)، ایدئولوژی آلمانی، ترجمه ژوبین قهرمان.
ممتاز ، فریده ( 1383)، "معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو"، پژوهشنامه علوم انسانی: شماره 42-41.
فوران، جان (1386)، مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران، از صفویه تا سال­های پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
کرامپتون، رزماری (1396)، طبقه و قشربندی اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نی.
مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1335
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1345
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1355
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1365
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1375
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1385
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1390
_______ ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1395
_______، نتایج تفیلی سرشماری نفوس و مسکن، 1395
_________، نتایج آمار گیری نیروی کار، 1395، تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری­های بین المللی
_______ ، سالنامه آماری کشور1395، تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری­های بین المللی
________، نتایج آمار گیری نیروی کار (1390)، تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری­های بین المللی
نتایج آمار گیری نیروی کار 1385، تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری­های بین المللی
__________ ، توزیع درآمد در خانوارهای شهری روستایی و کل کشور، دفتر جمعیت نیروی کار و سرشماری
__________ ضریب جینی سال­های 94-1389، دفتر جمعیت و نیروی کار و سرشماری، مرداد ماه 1395
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1395
_____________________________، خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1394
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1393
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1392
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1391
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1390
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1389
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1388
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1387
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1386
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1385
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1384
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1383
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1382
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1381
_____________________________،  خلاصه تحولات اقتصادی کشور 1380
_____________________________،  آمار سالانه نهایی 1393-1338
_____________________________،  شاخص تورم، 1396-1315
مقدم­فر، عطا اله ( 1397)، تحول و جایگاه طبقه متوسط در ایران، تهران: آریا بان.
هادی زنوز، بهروز ( 1384)، فقر و نابرابری درآمد در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 17
Poulantzas,Nicos (1975),  Class in Comtemporary Capitalism,  Translated from the French by David Ferbach. London.
Wright, Erik Olin (2004), Class Counts, Cambridge University Press.
_____________ (2015), Underestanding Class, Verso: London, New York.