نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان

2 استادیار گـروه عـلوم اجتماعـی دانشگاه گیلان

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان

چکیده

پژوهش حاضر، با رویکردی انتقادی و با الهام از نظریة بازتولید فرهنگی بوردیو به‌ بررسی رابطه طبقه اجتماعی و موفقیت در کنکور در میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان می‌پردازد. پژوهش حاضر از نوع پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه است. جمعیت آماری شامل  (12500نفر) و حجم نمونه تعداد 370 دانشجو است که با استفاده از فرمول کوکران برای داده‌های کمی و روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. بنابر یافته‌های به‌دست آمده، بین سرمایۀ اجتماعیِ شبکه‌ای و هوش شناختی از یک سو و رتبة کنکور از سوی دیگر رابطة معنادار وجود داشت. یافته‌های حاصل از آزمون‌های تفاوت  بیانگر عدم وجود تفاوت بین اخلاق کار طبقات بالا و پایین، عدم وجود تفاوت طبقاتی بین دانشجویان رشته‌های محبوب و کمتر محبوب و  نیز عدم وجود تفاوت در میزان امیدواری به‌ آینده بین این دو دسته از دانشجویان، و همچنین وجود تفاوت هوشی بین انان و رابطة معکوس ناامنی غذایی با هوش شناختی بود.
 

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی، نسیرین (1390)، «بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی دانشجویان» فصلنامة پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شمارة 60.
احمدی، سیروس (1391)، «بررسی فرهنگ کار عوامل اجتماعی مؤثر بر آن» جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و سوم، شمارة پیاپی46، شمارة2.
ارشادی، خدیجه و کامران، فریدون  (1388)«بررسی رابطة سرمایة اجتماعی شبکه و سلامت روان» فصلنامة  پژوهش اجتماعی، سال دوم، شمارة 3.
آقامیرزایی، طاهره و صالحی عمران، ابراهیم (1391)، «بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان- مطالعه مورودی دانشگاه علوم و فنون مازندران» نامة آموزش عالی، دوره جدید، شمارة20.
باینگانی، بهمن و کاظمی، علی (1389)«بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایۀ فرهنگی»برگ فرهنگ، شمارۀ 21.
بصیرت، ریحانه (1390)«بررسی ارتباط عدم امنیت غذایی خانوار با چاقی دانش آموزان دبستانی شهر فرح آباد» کومش جلد 13، شمارة 2.
بوردیو، پی یر (1393)، تمایز، نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، مترجم حسن چاوشیان، تهران، نشر ثالث.
داریوش بوستانی (1390)، «سرمایه اجتماعی و رفتار پرخطر؛ نمونة مورد مطالعه: دانش آموزان دبیرستانی شهر کرمان، علوم اجتماعی» بهار و تابستان 1391  شماره1 .
پیروزان، محبوبه و موحد، مجید (1390)، «مطالعه رابطه سرمایه فرهنگی با نگرش زنان معلم شهر شیراز نسبت به تبعیض جنسیتی» کتابخانة دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران، پایان نامة کارشناسی
ارشد.
تأمین، ملوین (1393)، جامعه‌شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمۀ عبدالحسین نیک گهر، تهران، توتیا.
تشویق، فاطمه  (1392) «رویکرد نظری تأثیر سرمایۀ فرهنگی بر موفقیت تحصیلی دانش­آموزان» نشریۀ جامعه و مدرسه، شمارۀ 1.
تنهایی، مریم (1394)«بررسی وضعیت امنیت غذایی با استفاده از شاخص تنوع غذایی: مطالعه موردی مناطق روستایی شهرستان مرودشت استان فارس» فصلنامة روستا و توسعه، سال18، شمارة 4.
توسلی غلامعباس و موسوی مرضیه  (1384)، «مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تأکید بر نظریه­های سرمایۀ اجتماعی» نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ .26
توسلی، غلامعباس (1383)«تحلیلی از اندیشة پیر بوردیو در بارة فضای منازعه آمیز اجتماعی و نقش جامعه‌شناسی» نامة علوم اجتماعی، شمارة 23، صص 25-1.
جلالی، محمدرضا (1386)، «تحلیل رابطه نابرابری‌های طبقاتی و نابرابری‌های آموزشی با تاکید بر نقش متغیرهای واسطه‌ای» فصلنامة تعلیم و تربیت، سال بیست و سوم، شمارة3
جویباری لیلا؛ بیکی، فریبا (1393)، «بررسی ارتباط سرمایه فرهنگی باانگیزة ورود به دانشگاه و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان» مجلة توسعة آموزش درعلوم پزشکی، دورة7
حبیبی، محمد و جعفری، مصطفی (1381)، «فرهنگ کار» مجلة تدبیر، شماره 125.
خدابنده اویلی، عباس (1392)، «عوامل مؤثر بر موفقیت دانش آموزان استان یزد در کسب رتبۀ نخست ورود به دانشگاه‌های کشور طی سال‌های1384تا1388» فصلنامة مطالعات برنامه ریزی آموزشی، سال دوم، شمارة سوم.
رحیمی، محمدرضا  (1391)، نهادینه سازی وجدان کاری با روحیة اسلامی، موسسة علمی پژوهی امام خمینی (ره)، سال دوم، شماره اول.
رسول زادة طباطبایی، کاظم (1382)، «بررسی مقایسه‌ایIQ، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان بااستعدادهای (بالای 5/2 انحراف معیار) و عادی» دانشگاه تربیت مدرس.
زنجانی زاده، هما  (1383)، «مقدمه‌ای برجامعه‌شناسی پیر بوردیو»،  مجلة علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارة دوم.
سعیدی راد، حسن و همکاران (1391)، «رابطة هوش هیجانی و شناختی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان» فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال سوم، شماره 10.
سفیری، خدیجه و باستانی، سوسن (1393)«حمایت شبکة اجتماعی غیر رسمی و رضایت از اوقات فراغت زنان متاهل شاغل در شهر اردبیل» مجلة علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد.
سید حمزه، شیرین و دماری، بهزاد (1396)، «مدل مفهومی امنیت غذا و تغذیه در ایران»، مجلة مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی  موثر بر سلامت، دورة4، ش3، ص228 الی 237.
شارع پور، محمود ) 1386)، «نقش شبکه‌های اجتماعی در بازتولید نظام آموزشی» فصلنامة تعلیم و تربیت،  سال بیست و سوم، شمارة3.
شالچی، وحید (1386)، «سبک زندگی جوانان کافی­شاپ، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی» شمارۀ 1، صص115-93.
عظیمی، غلامرضا (1395)، «تطورات مفهوم طبقه در اندیشة مارکسیستی با تاکید بر آراء رایت، مجلة جامعه‌شناسی ایران» دوره 16، شمارة 3.
عظیم پور، علی‌رضا (1393)، «مقایسه هوش‌بهر دانشجویان بر اساس رشتة تحصیلی و جنسیت در دانشگاه سلمان فارسی کازرون» نامه آموزش عالی، دوره 7، شماره 27.
علی مرادی زینب (1393)، «امنیت غذایی خانواده در ایران، مرور سیستماتیک مطالعات ایرانی» نشریة علمی پژوهشی دانشکدة پرستاری و مامایی، خدمات درمانی دانشگاه شهید بهشتی، دوره 24، شماره 87.
علیزاده اقدام، محمد (1391)،  «بررسی میزان امید به آینده در بین دانشجویان و عوامل مؤثر بر آنان»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و سوم، شمارة پیاپی48، شمارة 4.
عنایتی نوین فر، علی (1391)، «بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر بر انتخاب رشته تحصیلی دانشجویان دانشکده‌های فنی و مهندسی و روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران» فصلنامۀ پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره66، صص 167-145.
فرشچی، فاطمه (1394)، «بررسی وضعیت اخلاق کار کارکنان دانشگاه بوعلی سینا» فصلنامة علمی ترویجی اخلاق، سال5، ش18.
فیضی، آوات، محبوبی، طاهر (1391)«رابطه هوش شناختی و تحمل ابهام با کار آفرینی در دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی» تحقیقات علوم رفتاری، دورة 10، شمارة 4.
کاشانی، مجید و ولی‌زاده، ابراهیم (1390)، بررسی تأثیر طبقه اجتماعی بر تحصیلات، موسسة سفیران مبین.
کاویان، بهنام (1384)، «بررسی اخلاق کار در بخش دولتی و خصوصی» مجلة تدبیر، شمارة 165.
کوزر، لوئیس (1389)، زندگی واندیشة بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علمی.
گنجی حمزه و همکاران (1390)«مقایسه سهم هوش شناختی، خلاقیت و هوش هیجانی در پیش‌بینی موفقیت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان در سطوح مختلف» فصلنامه‌های تازه‌های روان‌شناسی صنعتی/ سازمانی، سال دوم، شماره 6.
گیدنز، آنتونی)1389)، جامعه‌شناسی، مترجم حسن چاوشیان، تهران، نشر نی.
محبی نورالدین وند، محمدحسین (1393)، «رابطه سرمایه روان شناختی امید، خوش بینی، تاب آوری و خود کارآمدی» با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول، پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال یازدهم، شمارة دوم.
محمدزاده، آسیه (1390)«بررسی وضعیت امنیت غذایی خانوار و مصرف مواد غذایی دانش آموزان دبیرستانی شهر اصفهان» مجلة تخصصی اپیدمیولوژی  ایران، دورة 7، شمارة 1.
معتقد لاریجانی، محمد (1393)، «نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان» دورة راهنمایی شهر تهران، فصلنامه­ی روان‌شناسی تربیتی، شمارة سی و یکم، سال دهم.
معیدفر، سعید (1385)، «اخلاق کار و عوامل مؤثر بر آن در میان کارکنان ادارات دولتی» فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23.
مقدم بنائم، ناهید (1379)، «تأثیر میان وعده غذایی در مدرسه بر توانایی یادگیری و پیشرفت تحصیلی کودکان دبستانی» مجلة دانشکدة پزشکی، شماره چهار.
مومنی، سویل (1392)، «بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی وشادکامی با پیشرفت تحصلی در دانش آموزان دختر دبیرستانی» مجلة روان‌شناسی مدرسه، دورة2،1/130-119.
مؤیدحکمت، ناهید (1392)، «درآمدی بر رویکرد روش شناختی پیر بوردیو به مفهوم سرمایه فرهنگی» جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، شمارة1.
نوغانی، محسن (1386)، «تأثیر نابرابری‌های سرمایه فرهنگی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی در دست یابی به آموزش عالی» فصلنامة تعلیم و تربیت، سال بیست و سوم، شمارة3.
وکیلی، افشین (1389)، «بررسی مفهوم فرهنگ کار» پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی، پرتال جامع علوم انسانی.
یعقوبی، ابوالقاسم و محققی، حسین (1390)، «بررسی راه‌های افزایش میزان امید در دانشجویان دانشگاه بوعلی» فصلنامة انجمن آموزش عالی ایران، سال چهارم، شمارة دوم.
Cady.  Clare L  (2014) »Food Insecurity as a Student Issue« Oregon State University.
Fowler, J .H ,Christakis , N .A.  (2008) »Dynamic Spread of Happiness in a Largesocial Network:Longitudinal Analysis Over 20 Year in The Framingham Heart Stude« British Medical Journal, 337 -338
Habibollah. Naderi, Rohani. Abdullah, H. Tengku Aizan, Jamaluddin. Sharir (2010) »Intelligence and academic achievement: an investigation of gender differences« Life Science Journal, Vol 7, No 1
Jaeger, Mads Meier  (2010) »Dose Cultural Really Affect Academic Achievement? « New Evidence From Combined Sibling and Panel.
Kraaykamp, G, & Ejick, K (2010) »The Intergenerautional Reproduction of Cultural Capital and Educational choius in a Meritocratic Society «Journal of social Forces,89 (1),209-231.
Laura Kim, B. A. (2016) »the Relationship Between Food Security Inscurityand Academic Achievement in United States «Washington, DC
Lin, N, (1999) »Building a Network Theory of  Social Capital « 131-45, in Social Structure and Network Analysis ,P. V, M-a rseden and N Lin (ads), Beverly Hill, Ca: SAGE
Nash, Roy  (1990) »Bourdieu on Education and Social and Cultural Reproduction; British Journal of Sociology of Education «Vol. 11; No. 4; pp. 431-447
Olin Wright, Erik»Sociol Class « (2003) Departement of Socioloy, University of wisconsin-Medison
peterson, S. J.,Gerhardt, M, W,& RodI, J. C,  (2006) »Hope, Learning goals, and Task Performance «Personality And Indevidual Differeencs,40, 1099-1109
Sun,Y (1999) »The Contextuol Effects of Community Social Capital on Academic Performance «Social Science Research (28)4.403-426
Varvara I. Morosanova, Tatiana.G. Fomina, Irina N. Bondarenko  (2015)  »Academic achievement: Intelligence, regulatory, and cognitive predictors «Psychology in Russia: State of the ArtVolume 8, Issue 3.