علمی
آوا دهقانی؛ ابراهیم توفیق
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 1-27
چکیده
تهران شهری است که به طور مستمر تولید (یا بازتولید) میشود، در این معنا، تهرانِ معاصر از زمانی آغاز میشود که منطق جدیدی بر این فرآیند تولید حاکم شده است. در این‌جا به مطالعه تاریخ تهران از منظری تبارشناختی پرداخته شدهاست تا با درک منطقهای پیشین تولید شهر، نظم نوین تهران و چرایی و چگونگی ممکن شدن آن صورتبندی شود.
از سال ...
بیشتر
تهران شهری است که به طور مستمر تولید (یا بازتولید) میشود، در این معنا، تهرانِ معاصر از زمانی آغاز میشود که منطق جدیدی بر این فرآیند تولید حاکم شده است. در این‌جا به مطالعه تاریخ تهران از منظری تبارشناختی پرداخته شدهاست تا با درک منطقهای پیشین تولید شهر، نظم نوین تهران و چرایی و چگونگی ممکن شدن آن صورتبندی شود.
از سال 1368 با تغییر رویکردهای اقتصادی دولت و به تَبَع آن تحول در مدیریت شهری، امکان شکلگیری رابطهای فراهم شدهاست که در آن فضا و شهر به کالا تبدیل شده و به قصد ساختوساز مورد معامله قرار میگیرند. شکلگیری و تداوم این رابطة سرمایهدارانه منوط به امکان تعلیق قواعد و مقررات است. این فرم جدید از شهرسازی غیررسمی، به کمک طرحهای شهری و اختیارات نهادهای مدیریتی، خصوصاً کمیسیون ماده پنج میسر میشود. در این تحقیق با کمک دو نظریة شهریشدن سرمایه هاروی و شهرسازی غیررسمی روی و الصید، به تحلیل منطق جدید تولید تهران و عوامل و نیروهای دخیل پرداخته شدهاست.
علمی
مسعود چلبی؛ نیلوفر سقاباشی نایینی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 28-43
چکیده
پژوهش حاضر کوشش مینماید ضمن مرور رویکردهای مختلف، با استعانت از الگوی نظری «ابرتابع رفتار»، تأثیر آرایش منابع (فرصتها)ی چهارگانه جامعه (در ابعاد مادی، سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی) را بر رفتار بهداشتی افراد مورد بررسی قرار دهد. دادهها از افراد ساکن در محلههای مختلف شهر تهران (بر اساس سطوح توسعه) به تعداد مساوی با روش پیمایش ...
بیشتر
پژوهش حاضر کوشش مینماید ضمن مرور رویکردهای مختلف، با استعانت از الگوی نظری «ابرتابع رفتار»، تأثیر آرایش منابع (فرصتها)ی چهارگانه جامعه (در ابعاد مادی، سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی) را بر رفتار بهداشتی افراد مورد بررسی قرار دهد. دادهها از افراد ساکن در محلههای مختلف شهر تهران (بر اساس سطوح توسعه) به تعداد مساوی با روش پیمایش جمعآوری شد. تحلیل دادهها با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان میدهند که ساکنین محلههای توسعهیافته، به میزان بیشتری رفتارهای بهداشتی را رعایت میکنند. همچنین از بین مجموعه منابع موجود در جامعه، فرصتهای اجتماعی (رابطهای) و فرصتهای فرهنگی (آگاهی بهداشتی)، بیشترین تأثیر را بر رفتار بهداشتی شهروندان دارند. بهعلاوه فرصتهای سیاسی و فرصتهای مادی نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم سلامت و رفتار بهداشتی افراد را تحتالشعاع قرار میدهند.
علمی
منصوره اعظم آزاده؛ مرضیه مشتاقیان
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 44-69
چکیده
با توجه به اهمیت حفظ و ارتقاء روابط اعضاء خانواده طی دوران حبس، مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایش، به بررسی روابط بین داغ ننگ(متغیر مستقل)، کیفیت روابط اعضاء خانواده(متغیر واسط)، و عدمسلامت روان اعضاء خانواده (متغیر پیامد) می‌پردازد. در این تحقیق داغ ننگ در دو بعد تعاملی و جنسیتی، کیفیت روابط اعضاء خانواده در سه بعد روابط زن- شوهر، ...
بیشتر
با توجه به اهمیت حفظ و ارتقاء روابط اعضاء خانواده طی دوران حبس، مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایش، به بررسی روابط بین داغ ننگ(متغیر مستقل)، کیفیت روابط اعضاء خانواده(متغیر واسط)، و عدمسلامت روان اعضاء خانواده (متغیر پیامد) می‌پردازد. در این تحقیق داغ ننگ در دو بعد تعاملی و جنسیتی، کیفیت روابط اعضاء خانواده در سه بعد روابط زن- شوهر، روابط فرزند-مادر، و روابط فرزند-پدر، و عدمسلامت روان در سه بعد افسردگی، و اضطراب زن سرپرست خانوار و اختلال سلوک فرزندان عملیاتی شده است. نمونهگیری پیمایش از نوع سیستماتیک و شامل 222 نفر از زنان سرپرست خانوارِ تحت حمایت انجمن حمایت از زندانیان مرکز (تهران) است. مبتنی بر یافتهها در دامنه 1 تا 6، میانگین کیفیت روابط اعضاء خانواده 6/3، و در حد متوسط بود. افزایش داغ ننگ با کاهش کیفیت روابط اعضای خانواده همبستگی داشت. همچنین افزایش داغ ننگ، افزایش میزان عدمسلامت روان خانواده را همراه داشت. کاهش کیفیت روابط اعضای خانواده نیز با افزایش میزان عدمسلامت رابطه داشت. مطابق یافتههای تحلیل چندمتغیره، 15 درصد از تغییرات واریانس افسردگی زنان با ورود متغیرهای کیفیت روابط زن- شوهر، و کیفیت روابط فرزند- مادر، 14 درصد از تغییرات واریانس اضطراب زنان با ورود متغیرهای کیفیت روابط فرزند- مادر، و تعداد افراد تحت تکفل مادر، و 4/23 درصد از واریانس اختلال سلوک فرزندان با ورود متغیرهای کیفیت رابطه فرزند- پدر، کیفیت رابطه فرزند- مادر و سرانه درآمدی خانوار به معادله رگرسیونی تبیین شد.
علمی
محمدتقی سبزه‌ای؛ نادر امیری؛ ارسلان کیوانی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 70-94
چکیده
هدف اصلی این مقاله تحلیل جامعهشناختی چگونگی شکلگیری و دگرگونی حوزه عمومی دینی در عصر صفویه است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه حوزه عمومی هابرماس است. روش این مطالعه جامعهشناختی تاریخی و شیوه جمعآوری اطلاعات مطالعه کتابخانهای است. نتایج این مطالعه نشان میدهند: حوزه عمومی دینی با بازنمایی جایگاه مرشد کامل (شاه) در میدان‌های شهرها در دوران ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله تحلیل جامعهشناختی چگونگی شکلگیری و دگرگونی حوزه عمومی دینی در عصر صفویه است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه حوزه عمومی هابرماس است. روش این مطالعه جامعهشناختی تاریخی و شیوه جمعآوری اطلاعات مطالعه کتابخانهای است. نتایج این مطالعه نشان میدهند: حوزه عمومی دینی با بازنمایی جایگاه مرشد کامل (شاه) در میدان‌های شهرها در دوران شاه طهماسب شکل گرفت و در عصر شاه عباس به اوج رونق خود رسید. «عمومیت مبتنی بر نمایندگی» با تبلیغ سیادت و انتساب صفات خداگونه به مرشد کامل در حکایتها و داستانها در اذهان عمومی نهادینه شد و با سازوکارهایی مانند حضور در مراسم و مناسک مذهبی، جشنها، مکانهای عمومی، زیارت اماکن متبرکه، اعطای القاب و توزیع غذای پسمانده مرشد کامل بین خانودهها بازنمایی شد. از دوره شاه عباس به بعد به دلایلی مانند کاهش اعتبار الوهی مرشد کامل، غیرشخصی شدن دولت، تشکیل دولت مدرن، تشکیل ارتش دائمی و ... «عمومیت مبتنی بر نمایندگی» که در انحصار مرشد کامل بود به تدریج جایش را به علمای دینی بهمثابه نمایندگان عموم داد.
علمی
عالیه شکربیگی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 95-127
چکیده
خانواده در دهه‌های اخیر با تغییر و تحولات گسترده‌ای مواجه است. این تغییرات با ورود عناصر مدرن سرعت بیشتری به خود گرفته و مسائلی را در برابر خانواده قرار داده است. این پژوهش با رویکردی جامعهشناختی به بررسی رابطه مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی و ظهور تحولات در روابط زناشویی زوجین منطقه 1 شهر تهرانپرداخته است. در این تحقیق از روش پیمایشی ...
بیشتر
خانواده در دهه‌های اخیر با تغییر و تحولات گسترده‌ای مواجه است. این تغییرات با ورود عناصر مدرن سرعت بیشتری به خود گرفته و مسائلی را در برابر خانواده قرار داده است. این پژوهش با رویکردی جامعهشناختی به بررسی رابطه مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی و ظهور تحولات در روابط زناشویی زوجین منطقه 1 شهر تهرانپرداخته است. در این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده و ابزار تحقیق پرسشنامه بوده است. جامعه آماری، زوجین ساکن در منطقه 1 شهر تهران است که از میان آن‌ها به صورت نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای، جمعیت نمونه انتخاب شده است. از طریق پرسشنامه هدایت شده اطلاعات مورد نیاز جمعآوری و با استعانت از نرم افزار (spss) پردازش گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهند که بین گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی (متغیر مستقل) و ظهور طلاق عاطفی، ناسازگاری هویتی، اباحهگری عملی، نارضایتی از زندگی زناشویی و ظهور خانوادههای کم/ بدون فرزند رابطه معناداری وجود دارد. نیکویی برازش مدل نظری بر اساس تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانگر آن است که بر حسب ارزش بتا (β)، در مجموع 59% تحولات در روابط زناشویی زوجین (R2=0/59)، بستگی به مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی دارد.
علمی
حمید عبداللهیان؛ مهین شیخ انصاری
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 128-144
چکیده
مساله‌ای که این مقاله به آن می‌پردازد به تاثیر کاربری در فیسبوک بر "محرومیت نسبی" و "رضایت از زندگی" کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک مربوط میشود. داده‌های تحقیق در دو مرحله و با روش ترکیبی جمع آوری شده اند. در مرحله اول با روش پیمایشی و در حجم 2437 نفر دادهها جمع آوری شدند و تاثیر کاربری در فیسبوک بر محرومیت نسبی کاربران فعال و ...
بیشتر
مساله‌ای که این مقاله به آن می‌پردازد به تاثیر کاربری در فیسبوک بر "محرومیت نسبی" و "رضایت از زندگی" کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک مربوط میشود. داده‌های تحقیق در دو مرحله و با روش ترکیبی جمع آوری شده اند. در مرحله اول با روش پیمایشی و در حجم 2437 نفر دادهها جمع آوری شدند و تاثیر کاربری در فیسبوک بر محرومیت نسبی کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک سنجیده شد. در مرحله دوم برای تکمیل نتایج تحقیق در حجم 288 نفر و در بین دانشجویان پیام نور با روش پیمایشی به جمع آوری دادهها پرداختیم و تاثیر کاربری در فیسبوک را بر رضایت از زندگی کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک ارزیابی کردیم. همچنین با روش مشاهده مشارکتی و مستقیم به ارزیابی اظهارنظر کاربران فیسبوک پرداخته‌ایم تا بهتر بتوانیم نتایج تحقیق را تحلیل کنیم.
نتایج تحقیق نشان داد که کاربری در فیسبوک بر کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک تاثیری متفاوت دارد. بدین معنی که کاربری در فیسبوک حس محرومیت نسبی کاربران غیرفعال فیسبوک را افزایش می‌دهد. این در حالی است که کاربری در فیسبوک نه تنها بر میزان حس محرومیت نسبی کاربران فعال تاثیری ندارد، بلکه میزان رضایت از زندگی آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
همچنین نتایج مشاهده مشارکتی و مستقیم در فیسبوک نشان داد که تعداد زیاد دوستان فیسبوکی، برای کاربر، اعتبار و تعداد زیاد لایک های نوشته‌های کاربر بر صفحه‌های فیسبوکش برای او محبوبیت به همراه می‌آورد و به نظر می‌رسد تفاوت تاثیر کاربری در فیسبوک بر کاربران فعال و غیرفعال فیسبوک، به میزان اعتبار و محبوبیت آن‌ها در فیسبوک مربوط میشود.
علمی
مهدی ابراهیمی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، صفحه 145-155
چکیده
آیا میتوان ادعا کرد که توسعۀ اجتماعی[1] در مواجهه با مسائل اجتماعی کشورهای درحالتوسعه عملکرد درخوری داشته است؟ تفاوتهای بینالمللی شگرف در زمینۀ مراقبت بهداشتی، آموزش و مسکن در کنار دسترسیِ کاملاً نابرابر به خدمات اجتماعی در داخل کشورها را چگونه میتوان توجیه کرد؟ اگرچه توسعۀ اقتصادی و بهزیستیِ اجتماعی پیوند نزدیکی با ...
بیشتر
آیا میتوان ادعا کرد که توسعۀ اجتماعی[1] در مواجهه با مسائل اجتماعی کشورهای درحالتوسعه عملکرد درخوری داشته است؟ تفاوتهای بینالمللی شگرف در زمینۀ مراقبت بهداشتی، آموزش و مسکن در کنار دسترسیِ کاملاً نابرابر به خدمات اجتماعی در داخل کشورها را چگونه میتوان توجیه کرد؟ اگرچه توسعۀ اقتصادی و بهزیستیِ اجتماعی پیوند نزدیکی با هم دارند، عقبنشینی دولتها از مداخلات رفاهی، توسعهای ازشکلافتاده را در بسیاری از کشورها به دنبال داشته که در آن مزایای رشد، اساساً به گروههای خاصی از اهالی سیاست و تجارت می‌رسد. این کتاب توسط دو پژوهشگر و صاحبنظر حوزۀ توسعۀ اجتماعی در سه بخش و سیزده فصل نوشته و گردآوری شده[2] و مسائل پیشگفته را با عطف توجه به روندها و تحولات توسعۀ اجتماعی در سالهای گذشته و خط سیر احتمالی آن در آینده به بحث گذاشته است.