سید محمد ثقفی؛ وحید شالچی
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 30-56
چکیده
در دوران تحولات پرشتاب، خودتاملی و واکاوی‌خود، برای تداوم فرهنگی یک ضرورت است. بدون چنین بازاندیش‌هایی یک فرهنگ و سنت امکان مواجه فعال با وضعیت های جدید اجتماعی را از دست میدهد. فرهنگ ایرانی نیز دارای امکان‌ها و موانع خاص خویش است که بازشناسی آنان البته از منظرگاهی به لحاظ وجود‌شناسانه درونی، می‌تواند به توان این سنت در مواجه ...
بیشتر
در دوران تحولات پرشتاب، خودتاملی و واکاوی‌خود، برای تداوم فرهنگی یک ضرورت است. بدون چنین بازاندیش‌هایی یک فرهنگ و سنت امکان مواجه فعال با وضعیت های جدید اجتماعی را از دست میدهد. فرهنگ ایرانی نیز دارای امکان‌ها و موانع خاص خویش است که بازشناسی آنان البته از منظرگاهی به لحاظ وجود‌شناسانه درونی، می‌تواند به توان این سنت در مواجه با امر نو و تعامل با دیگر سنت‌ها بیفزاید. از جمله مسائل فرهنگ امروز ایران آن چیزی است که در این مقاله «عطش منزلت» مطرح شده است. در هر جامعه‌ای کسب منزلت و شان از جمله مهمترین امتیازهای اجتماعی است که برانگیزاننده کنش فردی و جمعی است اما این وضعیت در ایران امروز و از رهگذر چندین تحول تاریخی، وضعیتی بیمارگونه یافته است که جلوه‌های آن را در ساحت‌های مختلف زندگی اجتماعی میتوان بازشناخت. این مقاله تاملی است انتقادی بر این ویژگی فرهنگی که البته در نسبت با شرایط ساختاری است. از این رو این مقاله ضمن تشریح و نشان دادن چیستی «عطش منزلت» و تمایز آن با فرایند عادی منزلت‌جویی، پنج مورد ویژگی عطش منزلتی را برشمرده و برخی قلمروهای کلیدی فرهنگ معاصر ایران را که درگیر این امر است نشان میدهد. سپس به اختصار به تشریح شش فرایند تاریخی شکل‌گیری این مسئله فرهنگی و پیامدهای آن می‌پردازد.
محمد عبداللهی؛ علی ساعی
دوره 7، شماره 3 ، مهر 1385، ، صفحه 105-115
چکیده
در شماره 3 مجله جامعه شناسی ایران(پاییز 1384) مقاله ای با عنوان"تحلیل جامعه شناسی دموکراتیزاسیون در ایران" به چاپ رسید.این مقاله از سوی آقای دکتر طالبان مورد نقد قرار گرفت.این نقد زمینه ای را فراهم کرد که در باب سه عنصر روش شناختی:شرط لازم و کافی،مسئله خود همبستگی و تحلیل عاملی استدلال عقلانی ارائه گردد.اساسا انتقاد کردن و انتقاد پذیری ...
بیشتر
در شماره 3 مجله جامعه شناسی ایران(پاییز 1384) مقاله ای با عنوان"تحلیل جامعه شناسی دموکراتیزاسیون در ایران" به چاپ رسید.این مقاله از سوی آقای دکتر طالبان مورد نقد قرار گرفت.این نقد زمینه ای را فراهم کرد که در باب سه عنصر روش شناختی:شرط لازم و کافی،مسئله خود همبستگی و تحلیل عاملی استدلال عقلانی ارائه گردد.اساسا انتقاد کردن و انتقاد پذیری برای تکامل دانش بشری ضروری است.با این حال اگر بحث انتقادی مسبوق به یک دستگاه معرفتی معینی نباشد،آمادگی افراد را برای نقادی متقابل با مشکل مواجه می سازد.این مسئله در نوشتار طالبان صادق است.با وجود این،اصل نقد را شایسته توجه و احتران می دانیم و در همین حد از همت این محقق محترم قدر دانی می کنیم.طالبان سه نقد بر مقاله وارد ساخته انذ:1.فرضیه شرط لازم/فرضیه شرط کافی 2. تکنیک آماری و ساختار داده ها 3. مشکل تحلیل عاملی.
اعظم راودراد
دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، ، صفحه 121-143
چکیده
در این مقاله با مقایسه یافته‌های دو تحقیق در مورد نمایش‌نامه‌های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آنها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه‌شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته ...
بیشتر
در این مقاله با مقایسه یافته‌های دو تحقیق در مورد نمایش‌نامه‌های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آنها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه‌شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته در هر دو تحقیق، ترکیبی از پیمایش و مطالعه اسنادی بوده است که در این مقاله یافته‌های آنها با هم مقایسه شده است. این مقایسه نشان داد که در رابطه میان سبک و مضمون غالب نمایش‌نامه‌ها با طبقه هنرمندان و شرایط سیاسی-اجتماعی حاکم در دو دوره، تغییرات اساسی رخ داده است، به این ترتیب که سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در سال 1369 تابعی بوده است از ویژگیهای طبقاتی هنرمند و نیز ویژگیهای سیاسی اجتماعی زمان. نمایش‌نامه‌نویسان متعلق به طبقه پایین بیشتر با مضامین غیراجتماعی و سبک‌های غیررئالیستی کار می‌کردند و برعکس نویسندگان متعلق به طبقه بالا بیشتر با مضامین اجتماعی و سبک‌های رئالیستی کار می‌کردند. همچنین سبک و مضمون آثار نوشته شده در این دوره با شرایط سیاسی اجتماعی حاکم بر آن، که به چهار زیردوره تقسیم شده، هماهنگ بوده است.
از طرف دیگر یافته‌های تحقیق سال 1389 چنین رابطه‌ای را نشان نمی‌دهد. برعکس، تحقیق دوم نشان داد که نوعی یک‌دستی در میان نمایش‌نامه‌نویسان از هر نظر شکل گرفته است به طوری که توزیع نسبت سبک‌های رئالیستی و غیررئالیستی و مضامین اجتماعی کلان و مضامین اجتماعی خرد در آثار این نویسندگان، صرف‌نظر از طبقه اجتماعی آنها و دوره‌های مختلف سیاسی جامعه، تقریبا یکسان است. دلایل این یک‌دستی که با دوره اول مطالعه تفاوت اساسی دارد، در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
.
عبدالعلی لهسایی زاده؛ جهانگیر جهانگیری؛ بیژن خواجه نوری
دوره 6، شماره 3 ، مهر 1384، ، صفحه 124-145
چکیده
مشارکت زنان در فعالیتهای اجتماعی یکی از مسائل مهم در دهه های اخیر بوده است.یکی از ابعاد مشارکت زنان در حوزه اقتصاد می باشد.مطالعه حاضر با استفاده از نظریه کالینز که خود مبتنی بر نظریه تضاد در سطح خرد می باشد به بررسی نقش زنان در فعالیتهای اقتصاد روستایی و سهم آنان در این حوزه پرداخته است.در این راستا موانع عملی مشارکت زنان در عرصه های ...
بیشتر
مشارکت زنان در فعالیتهای اجتماعی یکی از مسائل مهم در دهه های اخیر بوده است.یکی از ابعاد مشارکت زنان در حوزه اقتصاد می باشد.مطالعه حاضر با استفاده از نظریه کالینز که خود مبتنی بر نظریه تضاد در سطح خرد می باشد به بررسی نقش زنان در فعالیتهای اقتصاد روستایی و سهم آنان در این حوزه پرداخته است.در این راستا موانع عملی مشارکت زنان در عرصه های مختلف فعالیت اقتصادی در روستاهای فارس مورد توجه قرار گرفته است.از یافته های مهم تحقیق رابطه معکوس بین تحصیلات و مشارکت اقتصادی آنها بوده است.به بیان دیگر،هر چه تحصیلات زنان بیشتر می شود تمایل آنان به انجام دادن کارهای اقتصادی-که عمدتا در روستاها مرتبط با کشاورزی و دامداری است-کمتر می شود.همچنین با افزایش سن ،مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی بیشتر می شود.علاوه بر این با افزایش تحصیلات و درآمد مردان مشارکت زنان کمتر می گردد.مدل نهایی تحقیق نشان دهنده آن است که قوی ترین متغیر تبیین کننده تغییرات میزان مشارکت اقتصادی زنان،نگرش آنان نسبت به اشتغالشان می باشد.متغیرهای میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی،نگرش مردان نسبت به نقش اقتصادی زنان،فضای جیاتی و اعتماد به نفس زنان دیگر متغیرهایی هستند که بر روی هم 33.8 درصد تغییرات متغیر ئابسته را توضیح می دهند.
ابوالفضل فتح‌آبادی
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 135-152
چکیده
ماکس وبر، عموماً به عنوان ارائه‌کننده انواع مثالی اقتدار شناخته میشود. اما وی، همچنین انواع مثالی نگرش‌های دینی را نیز مطرح کرده است. تاکید من بر انواع مثالی در جامعه‌شناسی دین وی، بر این واقعیت شکل گرفته است که کتب اصلی جامعه شناسی و نیز منابع جامعه شناسی دین، گرایش به این دارند که نوع‌شناسی دینی ارائه ...
بیشتر
ماکس وبر، عموماً به عنوان ارائه‌کننده انواع مثالی اقتدار شناخته میشود. اما وی، همچنین انواع مثالی نگرش‌های دینی را نیز مطرح کرده است. تاکید من بر انواع مثالی در جامعه‌شناسی دین وی، بر این واقعیت شکل گرفته است که کتب اصلی جامعه شناسی و نیز منابع جامعه شناسی دین، گرایش به این دارند که نوع‌شناسی دینی ارائه شده توسط وی را نادیده بگیرند، در حالی که این نوع‌شناسی،یک طبقه‌بندی مبتنی بر مقولهبندیهایی معین را ارائه میکند که به ما اجازه میدهد تا رفتار دینی- یا شاید رفتار انسانی در کل- را با رجوع به انواع مثالی پیشنهاد شده بررسی نماییم. این مقاله، سه نوع مثالی اصلی را در جامعه‌شناسی دین وبر ارائه میکند و نشان میدهد که چگونه آنها میتوانند به وسیله نوع مثالی چهارمی تکمیل شوند. چهارمین نوع مثالی، بر پایه مطالعات نگارنده درباره تصوف، به مثابه طریقت دینی در اسلام،شکل میگیرد.
.
سید کمال الدین موسوی؛ یاسمن شفیق
دوره 17، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 139-164
چکیده
امروزه وابستگی و یا اعتیاد به تکنولوژی ای جدید می‌رود تا به صورت یکی از اعتیادهای مدرن در بین جوانان درآید و از این رو طی سال‌های اخیر توجه جامعه شناسان و روان‌شناسان به‌این مساله معطوف شده است. دراین راستا، مقاله حاضر که حاصل یک مطالعه می‌دانی درسال 1393 د رتهران می‌‌باشد به موضوع اعتیاد جوانان به موبایل وشناسایی برخی عوامل اجتماعی ...
بیشتر
امروزه وابستگی و یا اعتیاد به تکنولوژی ای جدید می‌رود تا به صورت یکی از اعتیادهای مدرن در بین جوانان درآید و از این رو طی سال‌های اخیر توجه جامعه شناسان و روان‌شناسان به‌این مساله معطوف شده است. دراین راستا، مقاله حاضر که حاصل یک مطالعه می‌دانی درسال 1393 د رتهران می‌‌باشد به موضوع اعتیاد جوانان به موبایل وشناسایی برخی عوامل اجتماعی موثر برآن پرداخته است. آنچه در این پژوهش به‌دنبال آن هستیم نخست، سنجش میزان اعتیاد به موبایل در میان جوانان تهرانی، وسپس شناسایی برخی عوامل موثر بر آن است. دراین مسیر،از نظریه "وابستگی به رسانه" راکیچ و دفلور، نظریه "انگیزه ورفتار" هوپر و ژو، ونظرات برخی دیگر چون جان گروهول استفاده کرده‌ایم. همچنین، روش پیمایش اجتماعی وبا گزینش یک جمعیت نمونه 400 نفری از میان جوانان شهر تهران آن هم به شیوه نمونه گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به کار گرفته شد. جامعه مورد مطالعه از میان جوانان 15-30 ساله منطقه 3 شهرداری تهران انتخاب و درآبان ماه سال 1393 مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتایج پژوهش نشان داد میزان اعتیاد به موبایل درجوانان تهرانی تقریبا درسطح متوسط (درحد می‌انگین نظری) قراردارد یعنی به نظر می‌رسد که نه چندان پایین از وخامت مساله باشد. میان سن ووضع تاهل از متغیرهای زمینه‌ای، وهمچنین بین سرمایه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و میزان اعتیاد به موبایل رابطه معنادار وجود دارد. هرچندکه بین میزان تاثیر همسالان و جذابیتهای موبایل با میزان اعتیاد به مویایل نیز رابطه مستقیم و نسبتا قوی مشاهده شد. درمجموع، متغیرهای پیش بین و مستقل در این تحقیق توانسته‌اند 49% از تغییرات متغیر وابسته یا میزان اعتیاد به موبایل را در جوانان تهرانی تبیین نمایند.
است که بتوان نسبت به وضع موجود آسوده خاطربود ونه چندان بالاست که حاکی
مهدی طالب؛ سیداحمد فیروزآبادی؛ حسین ایمانی جاجرمی؛ علیرضا صادقی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1387، ، صفحه 142-150
چکیده
عمده‌ترین سؤال این پژوهش این است که توجه به گروه‌های هدف در بین تبلیغات کاندیداهای منفرد، تشکل‌ها، گروه‌های اصلی سیاسی و منتخبین در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر تهران به چه صورت بوده است؟ در این تحقیق جمعیت آماری تمامی کاندیداها، احزاب و تشکل‌های شرکت‌کننده در انتخابات شهر تهران بوده که به تبلیغات پرداخته‌اند. ...
بیشتر
عمده‌ترین سؤال این پژوهش این است که توجه به گروه‌های هدف در بین تبلیغات کاندیداهای منفرد، تشکل‌ها، گروه‌های اصلی سیاسی و منتخبین در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر تهران به چه صورت بوده است؟ در این تحقیق جمعیت آماری تمامی کاندیداها، احزاب و تشکل‌های شرکت‌کننده در انتخابات شهر تهران بوده که به تبلیغات پرداخته‌اند. تعداد کاندیداها در نمونه مورد بررسی 329 نفر و تعداد تشکل‌ها نیز 44 تشکل بوده است. داده‌های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل محتوای شعارهای انتخاباتی از منظر گروه‌های هدف در اقلام تبلیغی کاندیداهای منفرد و جمعی و مباحث نظری مربوط به گروه‌های هدف در نظریه‌های مربوط به سیاست‌های اجتماعی و رفاهی، تحلیل شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که در بین هشت گروه هدف ــ کودکان، زنان، جوانان، سال‌خوردگان، فقرا، اقلیت‌های قومی و دینی، بازنشستگان، و معلولان ــ بیشترین توجه کاندیداهای منفرد و احزاب، به جوانان و زنان و سپس با اهمیتی کمتر از این دو گروه، فقرا بوده است. بازنشستگان، اقلیت‌های قومی و دینی و سپس کودکان، معلولان و سال‌خوردگان، نیز به ترتیب از اهمیتی به مراتب پایین‌تر برخوردار بوده و مورد کم‌توجهی و حتی بی‌توجهی کاندیداها و احزاب قرار گرفته‌اند؛ به‌گونه‌ای که دو گروه اخیر در بین تبلیغات احزاب اساسآ به چشم نمی‌خورند. کمیت بالا و در نتیجه حجم آرای تأثیرگذار گروه‌های جوان و زنان از یک طرف و نیز نفوذپذیری و امکان جلب آرای آنان در مقایسه با سایر گروه‌های هدف، از جمله دلایلی است که براساس آن میتوان توجه بیشتر کاندیداها و احزاب به جوانان و زنان را نسبت به سایر گروه‌های هدف تبیین نمود.
مهدی ابراهیمی
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 145-155
چکیده
آیا میتوان ادعا کرد که توسعۀ اجتماعی[1] در مواجهه با مسائل اجتماعی کشورهای درحالتوسعه عملکرد درخوری داشته است؟ تفاوتهای بینالمللی شگرف در زمینۀ مراقبت بهداشتی، آموزش و مسکن در کنار دسترسیِ کاملاً نابرابر به خدمات اجتماعی در داخل کشورها را چگونه میتوان توجیه کرد؟ اگرچه توسعۀ اقتصادی و بهزیستیِ اجتماعی پیوند نزدیکی با ...
بیشتر
آیا میتوان ادعا کرد که توسعۀ اجتماعی[1] در مواجهه با مسائل اجتماعی کشورهای درحالتوسعه عملکرد درخوری داشته است؟ تفاوتهای بینالمللی شگرف در زمینۀ مراقبت بهداشتی، آموزش و مسکن در کنار دسترسیِ کاملاً نابرابر به خدمات اجتماعی در داخل کشورها را چگونه میتوان توجیه کرد؟ اگرچه توسعۀ اقتصادی و بهزیستیِ اجتماعی پیوند نزدیکی با هم دارند، عقبنشینی دولت‌ها از مداخلات رفاهی، توسعهای ازشکلافتاده را در بسیاری از کشورها به دنبال داشته که در آن مزایای رشد، اساساً به گروه‌های خاصی از اهالی سیاست و تجارت می‌رسد. این کتاب توسط دو پژوهشگر و صاحبنظر حوزۀ توسعۀ اجتماعی در سه بخش و سیزده فصل نوشته و گردآوری شده[2] و مسائل پیشگفته را با عطف توجه به روندها و تحولات توسعۀ اجتماعی در سال‌های گذشته و خط سیر احتمالی آن در آینده به بحث گذاشته است.
فرهنگ ارشاد
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1383، ، صفحه 146-154
چکیده
مقاله حاضر مطالعه ای در زمینه جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی فرهنگی است.هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو روزه تحول فرهنگی در شرق و غرب است که به فاصله زمانی حدود هفت قرن از یکدیگر روی داده اند.در شرق در سده سوم و چهارم هجری(مقارن قرن نهم و دهم میلادی)انقلاب فرهنگی قابل توجهی روی داد که پیشرفتی گسترده در معرفت و تجارب علمی مردم بعضی جوامع ...
بیشتر
مقاله حاضر مطالعه ای در زمینه جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی فرهنگی است.هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو روزه تحول فرهنگی در شرق و غرب است که به فاصله زمانی حدود هفت قرن از یکدیگر روی داده اند.در شرق در سده سوم و چهارم هجری(مقارن قرن نهم و دهم میلادی)انقلاب فرهنگی قابل توجهی روی داد که پیشرفتی گسترده در معرفت و تجارب علمی مردم بعضی جوامع شرقی در پی داشت.در تحولی دیگر،مردم اروپای غربی از قرن پانزدهم تا هیجدهم میلادی با نوزایی فرهنگی پرنفوذی روبرو شدند که به رنسانس معروف شده است.منابع تاریخی گواهی میدهند که شباهتهای بنیادی و محتوایی بین این دو تحول فرهنگی وجود دارد.مهمترین شباهتها اینکه هر دو تحول فوق با ظهور چشم گیر تفکر انشان گرایی و عقل گرایی همراه بوده است.از سوی دیگر ،در اثر دخالت متغیرهای زمانی و مکانی ،برخی تفاوتهای نسبی در محتوای این دو تحول وجود داشته است.بر اساس این شباهتها و تفاوتها می توان این فرضیه رو مطرح کرد که وقوع تحولات فرهنگی(در مکانها و زمانهای متفاوت)باید تابع قانونمندی کلی باشد،که تفاوتهای جانبی ان متاثر از شرایط متفاوت زمانی و مکانی است.نکته قابل توجه اینکه دو تحول مزبور،که در شرایط اجتماعی و تاریخی متفاوت روی داده،روابط تاریخی قابل مطالعه ای با یکدیگر دارند که این روابط تا به امروز ادامه داشته است.آیا این زمینه های مشترک و روابط تاریخی و اجتماعی و نیز تبعیت تحولات فرهنگی از قواعد مشترک مفروض نمی تواند به نوعی وحدت نسبی فرهنگی در جهان در قرن 21 منجر شود؟
مهدى ابراهیمى
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 147-155
چکیده
فراهم‌آوردن رفاه را مورد ارزیابى قرار داده و درکى انتقادى از چگونگىِ شکل‌گیرى این سیاست‌ها، با عطف نظر به مقوله جهانى‌شدن، به‌دست مى‌دهد. دغدغه اصلىِ نویسنده کتاب، ظرفیت سیاست‌گذارى در حمایت از گروه‌هاى مطرود، دربرگیرىِ آنها و پیشگیرى از شدت‌یافتن روندهایى است که سمت‌وسویشان به‌حاشیه‌راندن این گروه‌هاست. وى بدین منظور، ...
بیشتر
فراهم‌آوردن رفاه را مورد ارزیابى قرار داده و درکى انتقادى از چگونگىِ شکل‌گیرى این سیاست‌ها، با عطف نظر به مقوله جهانى‌شدن، به‌دست مى‌دهد. دغدغه اصلىِ نویسنده کتاب، ظرفیت سیاست‌گذارى در حمایت از گروه‌هاى مطرود، دربرگیرىِ آنها و پیشگیرى از شدت‌یافتن روندهایى است که سمت‌وسویشان به‌حاشیه‌راندن این گروه‌هاست. وى بدین منظور، چارچوبى عملى و هنجارین از سیاست‌گذارى اجتماعى پیش کشیده که بر سنت‌ها، هنجارها و ارزشهاى ملى تأکید دارد و نیز اینکه مبناى سیاست‌گذارى عمومى باید انگاشتى از مسئولیتپذیرىِ دولت براى توسعه قابلیتهاى مردم باشد. ارزیابىِ چارچوبهاى سیاست اجتماعى در این کتاب، با توجه ویژه به مسائلى چون دسترسى، کیفیت، تناسب[1] و مشارکت صورت گرفته است. نویسنده در عینحال، رویکردهاى
پسماند[2] ، گزینشى، تبعیضآمیز و طردگرایانه به سیاست اجتماعى را به نقد کشیده است.
طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 147-170
چکیده
مقاله حاضر که حاصل پژوهشی فلسفی است،باز اندیشی در مفهوم دموکراسی،ابعاد و گستره آن را به صورت هدف اصلی در کانون توجه قرار داده است.برای این منظور دیدگاه های متعدد درباره دموکراسی مورد بررسی قرار گرفته است.آنگاه به بررسی ابعاد دموکراسی تحت عنوان گستره،ژرفا و بعد آن پرداخته شده است.در ادامه بحث،پیش فرضها و شرایط دموکراسی نیز به عنوان ...
بیشتر
مقاله حاضر که حاصل پژوهشی فلسفی است،باز اندیشی در مفهوم دموکراسی،ابعاد و گستره آن را به صورت هدف اصلی در کانون توجه قرار داده است.برای این منظور دیدگاه های متعدد درباره دموکراسی مورد بررسی قرار گرفته است.آنگاه به بررسی ابعاد دموکراسی تحت عنوان گستره،ژرفا و بعد آن پرداخته شده است.در ادامه بحث،پیش فرضها و شرایط دموکراسی نیز به عنوان الزاماتی برای تصریح ماهیت دموکراسی مورد توجه قرار گرفته است.در پایان با برقراری گونه خاص از پیوند میان شرایط و پیش فرضهای دموکراسی و نیز مقدماتی که رد ارتباط با مفهوم و گستره آن ارائه شده است و با روش استدلال استنتاجی تاکید شده است که عدم مشارکت فعال در حکومت به منزله عدم اعتقاد به دموکراسی نیست،بلکه ناظر بر عملکرد سیاست مداران است.
سید آیت الله میرزایی؛ محمد ایوبی اردکان؛ معصومه قاراخانی؛ فاطمه شیخ شعاعی
دوره 7، شماره 4 ، دی 1385، ، صفحه 147-179
چکیده
"بخشی از بلوغ محقق شدن درک این نکته ایت که هیچ دست نوشته ای هرگز کامل نیست"
(اشتراوس و کوربین،1385)
همتراز خوانی ارزیابی انتقادی و سازنده از دست نوشته های ارائه شده به مجلات است که توسط افراد متخصص و همتراز با نویسنده دست نوشته صورت میگیرد.با توجه به بدیع بودن موضوع داوری مقالات علمی در زبان فارسی،ابتدا مفاهیم،اصطلاحات و تحولات ...
بیشتر
"بخشی از بلوغ محقق شدن درک این نکته ایت که هیچ دست نوشته ای هرگز کامل نیست"
(اشتراوس و کوربین،1385)
همتراز خوانی ارزیابی انتقادی و سازنده از دست نوشته های ارائه شده به مجلات است که توسط افراد متخصص و همتراز با نویسنده دست نوشته صورت میگیرد.با توجه به بدیع بودن موضوع داوری مقالات علمی در زبان فارسی،ابتدا مفاهیم،اصطلاحات و تحولات مربوط به فرایند داوری دست نوشته های علمی بررسی می شود.سپس فرایند همتراز خوانی در مجله جامعه شناسی ایران برای ارائه الگویی از این فرایند در مجلات علمی-پژوهشی در ایران بررسی میشود.نوع فرایند همتراز خوانی مورد استفاده در مجله جامعه شناسی ایران مبتنی بر شیوه داوری پنهان دو طرفه است.در این پژوهش خصوصیات فرایند داوری در این مجله با توجه به ویژگیهای عمومی فرایند و نیز ویژگی های داوران از جمله سن،جنس،رشته تحصیلی،رتبه علمی و .... مورد بررسی قرار گرفته است.اسناد مورد تحلیل شامل 798 سند داوری در مورد 418 دست نوشته و حاصل همکاری 126 داور(104 داور مرد و 22 داور زن) می باشد.در مدت 4 سال یعنی از نیمه دوم سال 1381 تا نیمه اول سال1385 قریب به 5700 ساعت کار علمی در رابطه با دست نوشته های دریافتی توسط داوران و اعضای هئیت تحریریه منتخی مجله صورت گرفته است.متوسط زمان صرف شده از زمان دریافت دست نوشته تا اعلام نتیجه به نویسنده برای هر دست نوشته 13.6 ساعت و میزان رد دست نوشته ها توسط داوران مجله جلمعه شناسی ایران بیش از 80 درصد بوده است.و نرخ رد دست نوشته ها نزد داوران خارج از مجله کمی بیش از داوران داخلی /اعضای هئیت تحریریه است.نتایج آزمون رگرسیون لاجستیک نشان میدهد از میان متغیرهای جمعیت شناختی دئاوران بین رشته تحصیلی،خارجی یا داخلی بودن داور و رتبه دانشگاهی با نتیجه داوری (پذیرش یا عدم پذیرش) رابطه معنی داری وجود دارد و سایر متغیرها رابطه ای با نتیجه داوری ندارند.
مهدی ابراهیمی؛ علیرضا صادقی
دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1386، ، صفحه 151-156
چکیده
این کتاب تحولات نظری و عملی در عرصه سیاستگذاری اجتماعی را با نگاهی ویژه به اوضاع و احوال کشورهای جنوب مورد بررسی قرار میدهد. در فصل نخست (سیاستگذاری اجتماعی برای توسعه: ابعاد محلی، ملی و جهانی)، ضمن بازنگری و نقد سیاست‌ها و راهبردهای پیشین و مرسوم توسعه، زمینه شکل‌گیری و نهادینه شدن سیاستگذاری اجتماعی نوین در سطوح داخلی و بینالمللی ...
بیشتر
این کتاب تحولات نظری و عملی در عرصه سیاستگذاری اجتماعی را با نگاهی ویژه به اوضاع و احوال کشورهای جنوب مورد بررسی قرار میدهد. در فصل نخست (سیاستگذاری اجتماعی برای توسعه: ابعاد محلی، ملی و جهانی)، ضمن بازنگری و نقد سیاست‌ها و راهبردهای پیشین و مرسوم توسعه، زمینه شکل‌گیری و نهادینه شدن سیاستگذاری اجتماعی نوین در سطوح داخلی و بینالمللی مورد بررسی قرار میگیرد. در بحث باز تعریف سیاستگذاری اجتماعی نیز به نحوی نقادانه به سه رویکرد عمده رفاهی، حمایتی و معیشتی پرداخته شده است. اهداف سیاستگذاری اجتماعی و نهادهای اجرایی آن از محورهای دیگر مورد بحث در این فصل است. کاهش فقر، حمایت اجتماعی، مقابله با محرومیت و طرد اجتماعی، پیشبرد حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، ارتقای عدالت اجتماعی و حفاظت از منابع طبیعی در زمره این اهداف‌اند که از طریق چهار مجموعه نهادی عمده یعنی دولت، جامعه مدنی، بخش خصوصی و مؤسسات بینالمللی توسعه دنبال می‌شوند. سهم و نقش هر یک از این مجموعه‌ها، دامنه فعالیت، نحوه عمل، چالش‌ها و محدودیت‌ها و ارتباط آنها با یکدیگر نیز تشریح و تحلیل شده است. مؤلفین همچنین با تأکید بر نقش نظریه در درک مفروضات ایدئولوژیک و طبقه‌بندی مدل‌ها و رویکردهای مختلف در سیاستگذاری اجتماعی به معرفی سه نوع نظریه بازنمایی ، تبیینی یا تحلیلی و هنجاری پرداخته‌اند.
محمدرضا شادرو
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1384، ، صفحه 151-167
چکیده
در مقاله حاضر لئو لوونت هال به مرور کارهای قبلی خود در زمینه جامعه شناسی ادبیات می پردازد.این مقاله به لحاظ روشن کردن دیدگاه یکی از اعضای برجسته مکتب فرانکفورت درباره نظریه انتقادی و کاربرد آن در جامعه شناسی ادبیات حائز اهمیت است.نویسنده با اشاره به گرو های منزوی و در حاشیه، مانند فقیران و بزه کاران ،کولی ها و زنان،می کوشد نشان دهد ...
بیشتر
در مقاله حاضر لئو لوونت هال به مرور کارهای قبلی خود در زمینه جامعه شناسی ادبیات می پردازد.این مقاله به لحاظ روشن کردن دیدگاه یکی از اعضای برجسته مکتب فرانکفورت درباره نظریه انتقادی و کاربرد آن در جامعه شناسی ادبیات حائز اهمیت است.نویسنده با اشاره به گرو های منزوی و در حاشیه، مانند فقیران و بزه کاران ،کولی ها و زنان،می کوشد نشان دهد که از نظر او ادبیات هم پیمان با نظریه انتقادی پژواک صدای محرومان و رانده شدگان جامعه است.به باور وی نظام سرمایه داری نوپدید با توسل به فرهنگ توده ای سعی می کند ادبیات را به صورت کالایی مصرفی درآورد و آن را چون ابزاری برای نظارت اجتماعی به کار برد.
فرهاد نصرتى نژاد
دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 154-168
چکیده
مقوله دولت در جامعه معاصر ایران، از جمله موضوعاتى است که کمتر مورد توجه محققان، خصوصآ جامعه‌شناسان واقع شده است. یکى از معدود مطالعات انجام‌شده در این زمینه مقاله آقاى حمیدرضا جلایى‌پور است که با عنوان «جامعه و دولت معاصر در ایران: تمهیدى نظرى براى ارزیابى تکوین ملت‌ـ دولت» تلاش مى‌کند به کندوکاوى در خصوص وضعیت ملت‌ـ دولت ...
بیشتر
مقوله دولت در جامعه معاصر ایران، از جمله موضوعاتى است که کمتر مورد توجه محققان، خصوصآ جامعه‌شناسان واقع شده است. یکى از معدود مطالعات انجام‌شده در این زمینه مقاله آقاى حمیدرضا جلایى‌پور است که با عنوان «جامعه و دولت معاصر در ایران: تمهیدى نظرى براى ارزیابى تکوین ملت‌ـ دولت» تلاش مى‌کند به کندوکاوى در خصوص وضعیت ملت‌ـ دولت در ایران معاصر بپردازد. از آن‌جا مشارکت جامعه علمى در این خصوص مى‌توان سویه‌هایى از ماهیت دولت در تاریخ ایران معاصر را نشان دهد، جستار حاضر، مقاله یادشده را به ارزیابى نشسته و کوشش کرده است تا با نقد مقاله مذکور فتح‌بابى در این خصوص کرده باشد. تأمل در مقاله یادشده نشان از آن دارد که محقق دو مقوله دولت‌ـ ملت و گذار به دموکراسى و فرازوفرود آن را با هم خلط کرده است. به همین دلیل تعریفى از دولت‌ـ ملت ارائه داده است که نه با تعاریف اندیشمندان این حوزه همخوان است و نه با واقعیت‌هاى تاریخى. گذشته از آن براى پیشبرد پروژه خود از دو نظریه «باربیه» و «گیدنز» استفاده کرده است که اساسآ دو نظریه کاملا متفاوت در باب دولت‌ـ ملت‌اند. به دلیل خلط مفهومى یاد شده آنگاه که محقق به قضاوت در باب فرآیند شکل‌گیرى و وضعیت دولت‌ـ ملت[1] در ایران معاصر نشسته، نتوانسته است تحلیلى دقیق از پدیده مذکور در ایران معاصر ارائه دهد. جستار حاضر تلاش مى‌کند تا با خوانش انتقادى مقاله چارچوبى بدیل در این زمینه ارائه مى‌دهد. [1] . برخلاف دیدگاه محقق، نویسنده این سطور، به‌کارگیرى واژه دولت ـملت به جاى واژه ملت ـدولت رابه دلیل نقش بسیار مهمى که دولت‌ها در ملت‌سازى داشته و دارند، مرجح مى‌داند.
عباس منوچهری
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 157-176
چکیده
:«جامعه‌شناسی تاریخی» با برقراری پیوند بین جامعه‌شناسی و تاریخ، ظرفیت خاصی برای تبیین پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایجاد کرده است. «تاریخ اکنون» به مثابه نوعی جامعه‌شناسی تاریخی، با رویکردی تاریخی به تحلیل «وضع موجود» می‌پردازد. این مقاله با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی با تاریخ، با به کارگیری الگوی تحلیل ساخت‌مندی، ...
بیشتر
:«جامعه‌شناسی تاریخی» با برقراری پیوند بین جامعه‌شناسی و تاریخ، ظرفیت خاصی برای تبیین پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایجاد کرده است. «تاریخ اکنون» به مثابه نوعی جامعه‌شناسی تاریخی، با رویکردی تاریخی به تحلیل «وضع موجود» می‌پردازد. این مقاله با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی با تاریخ، با به کارگیری الگوی تحلیل ساخت‌مندی، خوانشی از جامعهی اکنون ایران انجام میدهد. این خوانش بیانگر نقش قوام بخش «دیالکتیک تجدد» در ایران معاصراست.
اصغر میرفردی؛ عبدالله ولی‌نژاد
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 158-183
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و تحلیل رابطة هویّت ملّی و میزان دین‌داری دانشجویان دانشگاه یاسوج، با استفاده از تلفیق نظریة هویّت گیدنز، نظریة خود آینهسان کولی و برجستگی هویّتی استرایکر انجام شده است. بر اساس فرمول لین (1976)، حجم نمونه 400 نفر محاسبه؛ که با روش نمونهگیری تصادفی از نوع طبقهای چند مرحلهای، انتخاب و مورد مطالعه ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و تحلیل رابطة هویّت ملّی و میزان دین‌داری دانشجویان دانشگاه یاسوج، با استفاده از تلفیق نظریة هویّت گیدنز، نظریة خود آینهسان کولی و برجستگی هویّتی استرایکر انجام شده است. بر اساس فرمول لین (1976)، حجم نمونه 400 نفر محاسبه؛ که با روش نمونهگیری تصادفی از نوع طبقهای چند مرحلهای، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها نیز، پرسشنامهای 48 سؤالی، ترکیبی محقّقساخته و دیگرانساخته بوده که پس از تأیید اعتبار آنها توسّط صاحبنظران، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، هویّت ملّی (888/0) و میزان دین‌داری (939/0)، محاسبه و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین هویّت ملّی و میزان دین‌داری دانشجویان رابطة معناداری وجود داشت؛ ولی هیچ تفاوت معناداری بین میزان دین‌داری پاسخگویان با توجّه به سن، محلّ سکونت و مقطع تحصیلیشان مشاهده نگردید. در نهایت متغیرهای مستقل توانستند 27 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. نتیجهگیری کلّی تحقیق این بود که مؤلّفههای تشکیل دهندة دین‌داری و هویّت ملّی دانشجویان در جامعة مورد مطالعه، تعارضی با یکدیگر نداشته؛ و تا حدّی به همافزایی هر دو بعد هویّتی میپردازند.
مهدی ابراهیمی
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 161-168
چکیده
نظریۀ اجتماعی، غالبا بدون توجه به تحلیل نظام‌مند مسألۀ فضا (مکان)، صورت‌بندی شده است. درنظرگرفتن فضا و تحلیل فضایی به عنوان عرصه‌ای بنیادین از پژوهش و تبیین اجتماعی را می‌باید از ربع آخر قرن بیستم به این سو جستجو کرد. هدف این کتاب، ارائۀ دیدگاه‌هایی نظری و نشان دادن اهمیت آنها در توسعۀ یک نظریۀ اجتماعیِ دربرگیرنده و قابل پذیرش ...
بیشتر
نظریۀ اجتماعی، غالبا بدون توجه به تحلیل نظام‌مند مسألۀ فضا (مکان)، صورت‌بندی شده است. درنظرگرفتن فضا و تحلیل فضایی به عنوان عرصه‌ای بنیادین از پژوهش و تبیین اجتماعی را می‌باید از ربع آخر قرن بیستم به این سو جستجو کرد. هدف این کتاب، ارائۀ دیدگاه‌هایی نظری و نشان دادن اهمیت آنها در توسعۀ یک نظریۀ اجتماعیِ دربرگیرنده و قابل پذیرش درخصوص فضاست؛ نظریهای که بتوان آن را در بررسیهای نظری و تجربی پیرامون ماهیت پیچیدۀ واقعیتها و روابط اجتماعی، بهکاربست. در وجهی دیگر، چنین نظریهای باید در درک و تحلیل اجتماعی مدرنیته نیز موثر افتد. نویسندۀ کتاب بر اهمیت درک و تحلیل جامعهشناختیِ بُعد فضایی ساختار، سازماندهی و تجربۀ روابط و فعالیتهای اجتماعی در زمینههای گوناگون، تأکید کرده است. میان ویژگیهای فیزیکی، بازنماییهای غالب و کاربردهای روزمرۀ فضاهای اجتماعی، تعامل پیچیدهای وجود دارد. این پیچیدگی، نیازمند فحص و وارسی گستردۀ نظریه‌های اجتماعی موجود درخصوص فضاست. فقدان مجموعه آثاری که فضا را به مثابه عاملی بنیادی در تحلیل اجتماعی- انتقادیِ مدرنیته درنظرگیرند، یکی از کاستیهای جامعه‌شناسی امروزین است.
دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1381، ، صفحه 161-162
چکیده
حافظه ی تاریخی جامعه ما همواره سرشار از عشق و ارادت و تکریم نسبت به بزرگانی است که با قلم و قدم و سخن و رفتار خود پوینده ی راه بهروزی و تحول خردورزی و تعالی جامعه بوده اند.در میان چنین فرهیختگانی که همواره مورد تایید و تکریم جامعه ی فرهنگی کشور بوده و هستند،نام دکتر غلامحسین صدیقی بنیانگذار جامعه شناسی ایران به لحاظ خدمات برجسته ی فرهنگی ...
بیشتر
حافظه ی تاریخی جامعه ما همواره سرشار از عشق و ارادت و تکریم نسبت به بزرگانی است که با قلم و قدم و سخن و رفتار خود پوینده ی راه بهروزی و تحول خردورزی و تعالی جامعه بوده اند.در میان چنین فرهیختگانی که همواره مورد تایید و تکریم جامعه ی فرهنگی کشور بوده و هستند،نام دکتر غلامحسین صدیقی بنیانگذار جامعه شناسی ایران به لحاظ خدمات برجسته ی فرهنگی و تلاش مستمر و پیوسته در مسیر عدالتخواهی و آزادی از درخشش خاصی برخوردار است.
محمدرضا طالبان
دوره 9، شماره 3 ، مهر 1387، ، صفحه 164-193
چکیده
سنت نظری وابستگی/ نظام جهانی متکی به تفکیک میان کشورهای مرکز (مادر) و پیرامون (اقمار) در جهان است. این سنت نظری مدعی است که نظام جهانیِ سرمایه‌داری با انتقال منابع عمده کشورهای کمتر توسعه‌یافته جهان سوم به کشورهای توسعه‌یافته مرکز، مانع توسعه مستقل و ملی آنان شده و از این طریق پیرامونی شدن آنها را در درون نظام تقسیم کار بینالمللی ...
بیشتر
سنت نظری وابستگی/ نظام جهانی متکی به تفکیک میان کشورهای مرکز (مادر) و پیرامون (اقمار) در جهان است. این سنت نظری مدعی است که نظام جهانیِ سرمایه‌داری با انتقال منابع عمده کشورهای کمتر توسعه‌یافته جهان سوم به کشورهای توسعه‌یافته مرکز، مانع توسعه مستقل و ملی آنان شده و از این طریق پیرامونی شدن آنها را در درون نظام تقسیم کار بینالمللی تقویت می‌نماید. به عبارت دیگر، کشورهای توسعه‌یافته مرکز، مازاد اقتصادی کشورهای پیرامون را تملک می‌کنند و آن را برای توسعه هرچه بیشتر خویش، اختصاص میدهند. کشورهای پیرامونی نیز به دلیل دسترسی نداشتن به مازاد خود، توسعه‌نیافته باقی می‌مانند. یکی از نتایج سیاسی یک چنین ساختاری عبارت است از تفاوتهای قابل توجه مشاهده‌شده در سطوح کشمکش سیاسی شورشی در میان کشورهای توسعه‌یافته مرکز با کشورهای توسعه‌نیافته پیرامونی. در پژوهش حاضر، استدلال‌های اصلی تئوری‌های وابستگی/ نظام جهانی در تبیین کشمکش سیاسی شورشی در قالب فرضیات تحقیق استخراج و به‌صورت مدلی تئوریک تدوین گردید. سپس، با مقابله این مدل تئوریک با داده‌های مربوط به 95 کشور پیرامونی در یک دوره بلندمدت زمانی (بیست سال)، میزان انطباق و تناظر پیش‌بینی‌های نظری تئوری‌های مزبور با شواهد بین کشوری مورد ارزیابی و داوری تجربی قرار گرفت.
در مجموع، یافته‌های این پژوهشِ بین کشوری نتوانست برای دیدگاه نظری وابستگی/ نظام جهانی تأیید تجربی فراهم آورد. به بیان دیگر، هیچ‌یک از فرضیات منطقآ استخراج شده از سنت نظری وابستگی/ نظام جهانی در تبیین کشمکش سیاسی شورشی نتواستند از این آزمون تجربی سربلند بیرون بیایند.
فاطمه جواهری
دوره 18، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 165-172
چکیده
مشخصات کتاب: فرامرز رفیعپور (1393) دریغ است ایران که ویران شود، نشر انتشار کندوکاوها و پنداشتهها(1360)؛ جامعه روستایی و نیازهای آن (1364)؛ سنجش گرایش روستائیان بهجهاد سازندگی و عوامل مؤثر بر آن (1372)؛ وسائل ارتباط جمعی وتغییر ارزشهای اجتماعی (1375)؛ جامعه، احساس، موسیقی(1375)؛ توسعه وتضاد(1376)؛ آناتومی جامعه(1377)؛ آنومی یا آشفتگی ...
بیشتر
مشخصات کتاب: فرامرز رفیعپور (1393) دریغ است ایران که ویران شود، نشر انتشار کندوکاوها و پنداشتهها(1360)؛ جامعه روستایی و نیازهای آن (1364)؛ سنجش گرایش روستائیان بهجهاد سازندگی و عوامل مؤثر بر آن (1372)؛ وسائل ارتباط جمعی وتغییر ارزشهای اجتماعی (1375)؛ جامعه، احساس، موسیقی(1375)؛ توسعه وتضاد(1376)؛ آناتومی جامعه(1377)؛ آنومی یا آشفتگی اجتماعی(1378)؛ کارائی بیمارستانها (1378)؛ موانع رشد علمی در ایران (1381)؛ تکنیکهای خاص تحقیق در علوم اجتماعی(1382)؛ علوم انسانی در ایران: نگاهی از بیرون و درون (1383)؛ سرطان اجتماعی فساد (1386)؛ آفریقای جنوبی: درسهایی برای ایران (1388)؛ دریغ است ایران که ویران شود (1393) و تضاد غرب وشرق: ایران وکشورهای غربی(1395) شانزده کتابی است که در طول 36سال اخیر توسط دکتر فرامرز رفیع پورتدوین شده است. در واقع او به‌طور می‌انگین هردو سال و نیم یک بار، یک کتاب جدید به اجتماع علمی عرضه کرده است. مکتوبات او در سه بخش قابل تفکیک است: - آثار مربوط به حوزه روششناسی تحقیق، - آثار برگرفته از فعالیت های پژوهشی نویسنده، - آثار معطوف به تحلیل مسائل جامعه ایران.
میثاق پارسا
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 166-174
چکیده
تحقیقات عرضه شده درباره انقلابات عمدتا می کوشند تا در قالب یک چارچوب تحلیلی به درک شرایط بروز تحولات انقلابی و پیامدهای آن مددرسانند.در این راستا محققان مختلف با برگزیدن رهیافتهای گوناگون سعی در تقسیم بندی انقلابات و رده بندی علل موجد آنها را داشته اند.تفکیک انقلابات به دو نوع اجتماعی و سیاسی و تمایز قایل شدن میان علل کوتاه مدت ،میان ...
بیشتر
تحقیقات عرضه شده درباره انقلابات عمدتا می کوشند تا در قالب یک چارچوب تحلیلی به درک شرایط بروز تحولات انقلابی و پیامدهای آن مددرسانند.در این راستا محققان مختلف با برگزیدن رهیافتهای گوناگون سعی در تقسیم بندی انقلابات و رده بندی علل موجد آنها را داشته اند.تفکیک انقلابات به دو نوع اجتماعی و سیاسی و تمایز قایل شدن میان علل کوتاه مدت ،میان مدت و دراز مدت(یا ساختاری) و توجه داشتن به تنوع انقلابات از جمله دستاوردهای نظری قابل اشاره در این زمینه می باشد.
سید محمد ثقفی
دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 173-182
چکیده
کمتر کتابی است که به مانند «مقدمه» ابن خلدون، نظر دانشمندان جامعه‌شناس غرب و به پیروی از آنها، اندیشمندان شرقی را به خود جذب کرده باشد. چنان‌که می‌دانیم این دانشمند، رشته جدیدالتاسیس «جامعه‌شناسی» را به نام «علم عمران» در قرن هشتم هجری تأسیس کرد. برخی برآنند که علم جامعه‌شناسی، رشته‌ای است که از عمر آن تقریبا ...
بیشتر
کمتر کتابی است که به مانند «مقدمه» ابن خلدون، نظر دانشمندان جامعه‌شناس غرب و به پیروی از آنها، اندیشمندان شرقی را به خود جذب کرده باشد. چنان‌که می‌دانیم این دانشمند، رشته جدیدالتاسیس «جامعه‌شناسی» را به نام «علم عمران» در قرن هشتم هجری تأسیس کرد. برخی برآنند که علم جامعه‌شناسی، رشته‌ای است که از عمر آن تقریبا دو قرن میگذرد و از تولیدات اندیشههای دانشمندان مغرب زمین به مانند کنت و دورکیم به شمار میآید.
به نظر برخی پژوهشگران، گرچه ابن خلدون تلاش کرد که علم جدیدی به نام علم عمران به طور ابتکاری تاسیس کند، اما او نتوانست طرحی نو دراندازد و از سپهر اندیشگی یونانی ـ ارسطویی بیرون آید. سید جواد طباطبایی و حسن محدثی، مدعیان این اندیشهاند و به نظر این پژوهشگران، مقدمه ابن خلدون در بهترین حالت، جامعه‌شناسی انحطاط تمدن اسلامی در قرن هشتم است.
منوچهر دین‌پرست
دوره 15، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 173-176
چکیده
تاریخ‌نویسی امری است سهل و ممتنع. شاید بتوان روایت‌هایی را پشت سر هم قرار داد و آن را
به‌عنوان تاریخ به مخاطب قبولاند اما کسانی هم هستند که تاریخ نگاری برای آنها "علم" است و کار خود را بر اساس مستندات و به‌طور روشمند انجام میدهند. در ابتدای این نوشتار نیز باید بر این نکته تأکید کرد که کتاب "تاریخ اجتماعی سینمای ایران" (A Social History ...
بیشتر
تاریخ‌نویسی امری است سهل و ممتنع. شاید بتوان روایت‌هایی را پشت سر هم قرار داد و آن را
به‌عنوان تاریخ به مخاطب قبولاند اما کسانی هم هستند که تاریخ نگاری برای آنها "علم" است و کار خود را بر اساس مستندات و به‌طور روشمند انجام میدهند. در ابتدای این نوشتار نیز باید بر این نکته تأکید کرد که کتاب "تاریخ اجتماعی سینمای ایران" (A Social History of Iranian Cinema ) کتابی قابل تأمل و پژوهشی جدی در حوزه سینما در ایران است که دارای زبانی تئوریک و آکادمیک می‌‌باشد.
مهدی ابراهیمی
دوره 13، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 175-181
چکیده
اصطلاحِ طرد اجتماعی (یا واپسزدگی)[1]، در معنایی که امروزه از آن می‌شناسیم، نخستین بار در دهۀ 1970 در فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. طرد اجتماعی در عین اینکه وضعیتی ایستا از محرومیت به‌شمارمی‌آید، فرایندِ پدیدآورندۀ این محرومیت نیز تلقی میشود. این مفهوم، ارتباط تنگاتنگی با مفهومِ فقرِ چندوجهی دارد، اما با آن هم‌پوشانی ندارد. ...
بیشتر
اصطلاحِ طرد اجتماعی (یا واپسزدگی)[1]، در معنایی که امروزه از آن می‌شناسیم، نخستین بار در دهۀ 1970 در فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. طرد اجتماعی در عین اینکه وضعیتی ایستا از محرومیت به‌شمارمی‌آید، فرایندِ پدیدآورندۀ این محرومیت نیز تلقی میشود. این مفهوم، ارتباط تنگاتنگی با مفهومِ فقرِ چندوجهی دارد، اما با آن هم‌پوشانی ندارد. هر دو مفهوم، برگرفته از دیدگاهِ آمارتیا سِن[2] موسوم به ناکامیِ قابلیتی[3] هستند، با این تفاوت که در رویکردِ طرد اجتماعی، این ناکامی به معنی ناتوانی در مشارکت و یا ناتوانیِ عملکردی[4] است.
