عباس کاظمی؛ نفیسه حصارکی
چکیده
پس از انقلاب اسلامی که نوعی انضباط معطوف به هنجارهای دینی بر فضای عمومی حاکم شد. این سؤال پدید آمد که آیا در جامعۀ پساانقلابی مردم دیندارتر شده‌اند؟ پژوهش‌هایی برای پاسخگویی به این پرسش انجام شدند. عمدۀ این پژوهش‌ها به وجود شکافی در داده‌های دینداری اشاره کردهاند. این شکاف‌ها از یک‌سو، میان باورها، تجربه‌ها وعواطف دینی ...
بیشتر
پس از انقلاب اسلامی که نوعی انضباط معطوف به هنجارهای دینی بر فضای عمومی حاکم شد. این سؤال پدید آمد که آیا در جامعۀ پساانقلابی مردم دیندارتر شده‌اند؟ پژوهش‌هایی برای پاسخگویی به این پرسش انجام شدند. عمدۀ این پژوهش‌ها به وجود شکافی در داده‌های دینداری اشاره کردهاند. این شکاف‌ها از یک‌سو، میان باورها، تجربه‌ها وعواطف دینی با مناسک جمعی و از سویی‌دیگر، میان رفتارهای دینی فردی با مناسک دینی جمعی گزارش‌شده‌است و کمتر پژوهشی به شکاف درونی مناسک جمعی پرداخته‌است، درحالیکه این شکافی مهم است و به ما امکان می‌دهد وضعیت دینداری در ایران را به کمک مفاهیمی جز عرفی‌شدن و خصوصی‌شدن دینداری تحلیل کنیم. بر اساس تحلیل ثانویۀ داده‌های دو پیمایش ملی دینداری در سالهای 90 و 95، اقبال به «مناسک جمعی دومین»قابل توجه است. مبنای اقبال به این نوع مناسک، عاطفه و هیجان است. بنابراین، شاید بتوان وضعیت دینداری در ایران را بر اساس محوریت عواطف و احساسات، بهتر توضیح داد. بر همین مبنا، جماعت‌هایی‌دینی شکل گرفته‌اند که می‌توانند پایگاهی مهم برای بازتولید دستگاه ایدئولوژیک حاکم باشند. در اساس، دوگانۀ جماعت‌های دینی و دینداری رسمی همچون دوگانۀ دینداری رسمی و دینداری فردی تصویری واقع‌نما به دست نمی‌دهد. وانگهی محوریت میل و احساسات گرچه می‌تواند به تکوین سوژۀ خلاق در معنای تورنی منجر شود اما با توجه به سیاستگذاری حکومت دینی بر مناسک جمعی دومین بیشتر محتمل است منجر به ادغام فرد در جماعت شود و زمینه رابرای بازتولید دستگاه ایدئولوژیک دولت و تقویت اقتدارگرایی فراهم سازد. بررسی ادبیات دینداری در ایران بر تغییر دستگاه‌های ایدئولوژیک دولت از تأکید بر عبادات فردی چون نماز و روزه به آیین‌های جمعی و فضاهای قدسی دلالت دارد.
حسین احمدی؛ علی محمد حاضری
چکیده
در ریشه‌یابی فساد به عوامل متعددی توجه شده لیکن در مورد عامل باسوادی بزرگ‌سالان مطالعه محدودتری صورت گرفته است. هدف این تحقیق مطالعه تأثیر عامل باسوادی بزرگ‌سالان و مکانیسمهای واسط در کاهش فساد است. مطالعه با استفاده از داده‌های بین‌المللی انجام شده است. میانگین دوره زمانی 1970 تا 2009 متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده و ارتباط آنها ...
بیشتر
در ریشه‌یابی فساد به عوامل متعددی توجه شده لیکن در مورد عامل باسوادی بزرگ‌سالان مطالعه محدودتری صورت گرفته است. هدف این تحقیق مطالعه تأثیر عامل باسوادی بزرگ‌سالان و مکانیسمهای واسط در کاهش فساد است. مطالعه با استفاده از داده‌های بین‌المللی انجام شده است. میانگین دوره زمانی 1970 تا 2009 متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده و ارتباط آنها با ادراک فساد در دوره زمانی 2012 تا 2018 در بین 180 کشور که داده‌های آنها در دسترس بوده مطالعه شده است. یافته‌ها نشان میدهند رابطه مثبت بین شاخص‌های آموزش و ادراک فساد (میزان پاکی کشورها) مورد تائید است. علاوه بر اثر مستقیم باسوادی بزرگ‌سالان اثر غیر مستقیم این متغیر از طریق پوشش تحصیلی (شاخص عدالت آموزشی) و نسبت دانشآموز به معلم (شاخص دموکراسی در کلاس درس) و نسبت دانش آموزان دختر به کل دانش آموزان (شاخص برابری جنسیتی) نیز تائید شده است.
فاطمه جواهری؛ سید حسین سراج زاده؛ شیرین احمدنیا؛ احسان امینیان
چکیده
نوشتارحاضر گزارشی است از کوششی که برای شناسایی تجربهزیسته تعدادی از شهروندانتهرانی در زمینه پیامدهای همهگیری کرونا در بعد سلامت و معیشت صورت گرفته است. به اینمنظور از روش نظریهزمینه‌ای و تکنیک مصاحبه عمیق نیمهساختاریافته استفاده شده و بر اساس نمونه‌گیریهدفمند با 15 زن و مرد شاغل و ساکن شهر تهران مصاحبه ...
بیشتر
نوشتارحاضر گزارشی است از کوششی که برای شناسایی تجربهزیسته تعدادی از شهروندانتهرانی در زمینه پیامدهای همهگیری کرونا در بعد سلامت و معیشت صورت گرفته است. به اینمنظور از روش نظریهزمینه‌ای و تکنیک مصاحبه عمیق نیمهساختاریافته استفاده شده و بر اساس نمونه‌گیریهدفمند با 15 زن و مرد شاغل و ساکن شهر تهران مصاحبه شده است. پس از تحلیل دادهها، دوازده مقولهاصلی و یک مقولهمرکزی تحت نام «فرسایش سلامت و معیشت در بحران و ناکامی مدیریتتغییر» بهدست آمد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد همهگیری کرونا، کیفیت کسبمعیشت و نظام سلامت افراد را تحتتأثیر قرار داده و در این دو حوزه پیامدهایی چون آسیبهای جسمی و روانی-عاطفی و نیز آسیبپذیری فرصتهای شغلی و امکان کسبمعیشت بهدنبال داشتهاست. همچنین شرایطعلی و زمینه‌ای چون سازوکارهای درونشغلی، آگاهی از شیوه‌های پیشگیری و درمانی، تجربه درگیری بیماری، ارزیابی فرد از شیوه عملکرد دولت و میزان برخورداری از حمایتاجتماعی در مواجهه با این پیامدها موثر بوده است.
حمیدرضا جلائی پور؛ پویا دریس
چکیده
چگونه باید رابطه بین گروهها و سازمانهای مذهبی و جامعهمدنی در جوامع مسلمان خاورمیانه را صورتبندی کرد؟ استدلال مقاله پیش‌رو این است که گروهها و سازمانها مدنی- در اینجا گروهها و سازمانهای مذهبی- به طور تاریخی در بطن فضای عمومی جوامع مسلمان حضوری چشمگیر داشته‌اند. اگرچه ظهور دولت‌های مدرن در خاورمیانه ساختار ...
بیشتر
چگونه باید رابطه بین گروهها و سازمانهای مذهبی و جامعهمدنی در جوامع مسلمان خاورمیانه را صورتبندی کرد؟ استدلال مقاله پیش‌رو این است که گروهها و سازمانها مدنی- در اینجا گروهها و سازمانهای مذهبی- به طور تاریخی در بطن فضای عمومی جوامع مسلمان حضوری چشمگیر داشته‌اند. اگرچه ظهور دولت‌های مدرن در خاورمیانه ساختار و کارکرد چنین گروهها و سازمانهایی را با تغییراتی مواجه کرده است، اما گروهها و سازمانها مذهبی، همچنان، یکی از مهمترین نقشها را در جامعهمدنی کشورهای عربی خاورمیانه ایفا می‌کنند و باید آنها را به عنوان یکی از اجزای تأثیرگذار جامعهمدنی در این جوامع، در هرگونه تحلیل جامعهشناختی، مورد توجه قرار داد. مقاله به منظور ارائه این استدلال، از روش مطالعه کتابخانهای و اسنادی بهره خواهد گرفت. این مقاله، در گام نخست، نظریات رایج درباره عدم امکان تحقق جامعهمدنی در جوامع مسلمان- متأثر از گفتمان غربی (اروپایی) جامعهمدنی- را مطرح خواهد کرد و به بررسی آنها خواهد پرداخت. سپس، این مقاله با نقد و واکاوی مفهومی این نظریات و ارجاع به نمونههای انضمامی در تاریخ کشورهای خاورمیانه، تلاش خواهد کرد نشان دهد که برای فهم ساختاری فضای عمومی در جوامع مسلمان و نظریهپردازی درباره آن، پیش و بیش از هر اقدام، باید مشخصات تاریخی، اجتماعی و سیاسی این جوامع را مورد مطالعه قرار داد.
رضا عظیمی
چکیده
ماکس وبر از جمله بنیانگذاران عمده در جامعهشناسی تاریخی است. او نه تنها دغدغه بررسی “تاریخی" مسائل اجتماعی را داشت، بلکه این امر را بهجد بهصورت "تطبیقی" پیگیری مینمود و آثار خود را با محوریت سرمایه داری غربی و با تاکید بر فرایند عقلانی شدن پی می‌گرفت. نکته اساسی که در این میان مطرح است، این است که وبر در تمام پروژه ...
بیشتر
ماکس وبر از جمله بنیانگذاران عمده در جامعهشناسی تاریخی است. او نه تنها دغدغه بررسی “تاریخی" مسائل اجتماعی را داشت، بلکه این امر را بهجد بهصورت "تطبیقی" پیگیری مینمود و آثار خود را با محوریت سرمایه داری غربی و با تاکید بر فرایند عقلانی شدن پی می‌گرفت. نکته اساسی که در این میان مطرح است، این است که وبر در تمام پروژه خود سعی نمود بین تفسیرگرایی در نظریه و کار تطبیقی در پژوهش، بین تفسیر و تبیین، بین خاص بودگی و امر عام آشتی برقرار کند، برای او عینیت در علوم انسانی بسیار مهم بود. بهعبارتی دیگر وبر سعی مینمود با ایجاد یک تعریف مشخص-بهشکل نوعهای مثالی- نگاه ژنریک خود از پدیده مورد نظر را بهدست دهد، در این نوشته سعی میشود: نخست؛ با نگاه بهمقالات روشی وبر، کار فکری و تلاش وی در زمینه توصیف، تبیین، تطبیق و تعمیم در جامعهشناسی تاریخی بحث شود، دوم؛ با بررسی ریشههای گفتمان شرقشناسی، تفاوتهای اساسی نگاه وبر با گفتمان شرقشناسی مورد بررسی قرار گیرد و سوم؛ با اشاره به وضعیت فعلی جامعهشناسی تاریخی ایران، بحث خواهد شد که : برخلاف نظریه گفتمان میتوان با بازگشت بهایده نوعهای مثالی وبر که در جامعهشناسی تاریخی ارائه داد ه است، هم نظریه عام و هم نظریه خاص در مطالعات تاریخی را لحاظ کرد، امر "تطبیق"، "نقد" و "عینیت" را نیز همچنان مد نظر قرار داد تا کلیت تجدد غربی به "برساخت" فرو کاسته نشود.
جامعه شناسی
زهره تاج زاده؛ حسین ایمانی جاجرمی؛ سید احمد فیروزآبادی؛ سعید زنگنه شهرکی؛ حسین میرزایی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی تبدیل روستا به شهر با تأکید بر حق به سکونتگاه‌های روستایی در شهر قلعه نو انجام شده است. روش مطالعه در این پژوهش، کیفی و مبتنی بر نظریه زمینه‌ای است. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه عمیق استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش ساکنان شهر قلعه نو هستند. برای انتخاب جامعه نمونه پژوهش از روش‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی تبدیل روستا به شهر با تأکید بر حق به سکونتگاه‌های روستایی در شهر قلعه نو انجام شده است. روش مطالعه در این پژوهش، کیفی و مبتنی بر نظریه زمینه‌ای است. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه عمیق استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش ساکنان شهر قلعه نو هستند. برای انتخاب جامعه نمونه پژوهش از روش‌های نمونهگیری غیراحتمالی مبتنی بر هدف و نمونهگیری نظری استفاده شده است. مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری (20 نفر) صورت پذیرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار MAXQDA 2020 استفاده شده است. در مرحله استخراج مقولات طی کدگذاری باز و محوری دادهها، کدهای اولیه حاصل از کدگذاری باز طبقه‌بندی و مقوله‌بندی شدند. به این ترتیب آن دسته از مقولاتی که رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند در یک مقوله اصلی قرار گرفتند. در نتیجه کدگذاری دادهها و فشرده‌سازی 25 مفهوم در کدگذاری باز، در کدگذاری محوری 5 مقوله اصلی به دست آمد. پیامدهای منفی ساختار اجتماعی و هویتی، مهمترین هدف‌های تبدیل روستا به شهر، تغییرات ایجاد شده پس از شهر شدن، تحقق حق به فضای زیست و سازوکارهای حاکم در تبدیل روستا به شهر مقوله‌های اصلی و محوری‌اند که بر مبنای آنها نظریه داده بنیاد تحقیق شکل گرفته است
اصغر میرفردی؛ درنا سلامتیان؛ منصور طبیعی؛ علی یار احمدی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی شهروندی محیط‌زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز و ارتباط آن با متغیر سرمایه فرهنگی بود. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. نمونه مورد مطالعه، 1045 نفر از ساکنان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی شهروندی محیط‌زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز و ارتباط آن با متغیر سرمایه فرهنگی بود. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. نمونه مورد مطالعه، 1045 نفر از ساکنان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی آن، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد متغیرهای سرمایه فرهنگی، طبقه اجتماعی و میزان تحصیلات ارتباط مثبت و معناداری در سطح 99 درصد با متغیر شهروندی محیط‌زیستی دارند. همچنین، بین وضعیت شهروندی محیط‌زیستی زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد. زنان، طبقات اجتماعی بالا و افراد با تحصیلات دکتری شهروندی محیط‌زیستی قویتری نسبت به سایر گروهها داشتند. در مجموع متغیرهای مستقل 4/21 درصد از تغییرات متغیر وابسته شهروندی محیط‌زیستی را تبیین می‌کنند که نشانه اهمیت متغیرهای مورد بررسی است.
فاطمه مدیری؛ مجید کوششی
چکیده
در سالهای اخیر تغییرات جمعیتی منجر به افزایش مدت‌زمان فرزندی-والدگری و پیچیده تر شدن پیوندهای عمودی بین نسل ها شده است. هدف این مقاله بررسی میزان حمایت والدین از فرزندان بزرگ‌سال در ابعاد مختلف و عوامل موثر بر آن بوده است؟ جمعیت آماری پیمایش، افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده که حداقل یک والد زنده داشته و هم‌سکنا نبوده‌اند. ...
بیشتر
در سالهای اخیر تغییرات جمعیتی منجر به افزایش مدت‌زمان فرزندی-والدگری و پیچیده تر شدن پیوندهای عمودی بین نسل ها شده است. هدف این مقاله بررسی میزان حمایت والدین از فرزندان بزرگ‌سال در ابعاد مختلف و عوامل موثر بر آن بوده است؟ جمعیت آماری پیمایش، افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده که حداقل یک والد زنده داشته و هم‌سکنا نبوده‌اند. نمونه 1000 نفری از 30 حوزه تهران به شیوه خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب شده و یافته‌ها نشان داده: حمایت والدین از فرزندان بزرگ‌سال در سطح بالایی بوده و در ابعاد مختلف یکسان نیست. به طوری که پند و نصیحت، علاقهمندی به زندگی شخصی و حمایت عاطفی، در سطح بالا و حمایت ابزاری و حمایت مالی در سطح پایینتری گزارش شده و حمایت مادران در همه ابعاد بهاستثنای حمایت مالی بیش از پدران بوده است. حمایت والدین متاثر از سن والدین، تضاد زناشویی والدین، تضاد والدین و فرزندان بزرگ‌سال، حمایت فرزندان بزرگ‌سال از والدین، و تعداد فرزندان بوده و یافته‌ها تایید کننده تئوریهای همبستگی بین نسلی، نوعدوستی و اقتضایی است.
امید قادرزاده؛ دنیا محمدی
چکیده
با وجود پیوند دین و سیاست در دوره جمهوری اسلامی و مشارکت فعالانه ی روحانیان اهل تشیع در سیاست، کنش ورزی سیاسی روحانیان اهل سنت در کُردستان وجوه متفاوتی پیدا کرده است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با واکاوی تجربه و درک نمونه ای از روحانیان اهل سنت سنندج به شناسایی شکل‌های کنش ورزی سیاسی روحانیان، بسترهای موجود موثر ...
بیشتر
با وجود پیوند دین و سیاست در دوره جمهوری اسلامی و مشارکت فعالانه ی روحانیان اهل تشیع در سیاست، کنش ورزی سیاسی روحانیان اهل سنت در کُردستان وجوه متفاوتی پیدا کرده است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با واکاوی تجربه و درک نمونه ای از روحانیان اهل سنت سنندج به شناسایی شکل‌های کنش ورزی سیاسی روحانیان، بسترهای موجود موثر و پیامدهای آن بر زندگی فردی و اجتماعی بپردازد. این پژوهش، با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شده است و طی آن با 27 نفر از روحانیان سنندج مصاحبه بعمل آمده است. نتایج پژوهش مبیّن آن است که بسترهایی چون «محرومیت از شهروندی و حقوق اجتماعی»، «اختلال روابط نهادی»، «زوال مدارای مذهبی و هویتی»، «بی‌اعتمادی سیاسی» و «محدودیت منابع در دسترس» عرصه را برای کنش ورزی سیاسی روحانیان و ائمه جماعت در سنندج محدود ساخته است.از اینرو، تجربه و درک روحانیان با احساس بیقدرتی سیاسی همراه بوده است و بهرغم دغدغه‌های سیاسی و تأکید بر تشکل یابی سیاسی به مثابه ضرورت فعالیت سیاسی، آنها از مجاری نهادی برای پیگیری مطالبات ناامید بوده و به لحاظ سیاسی منزوی و با ناامیدی از صندوق رأی، به کنش های فرهنگی روی آورده اند. کنش ورزی سیاسی برای روحانیان پیامدهایی چون «محرومیت اجتماعی»، «وابستگی به مردم» و «زوال اعتماد عمومی» به همراه داشته است که ناظر بر مقوله ی هسته ی «اختلال و نابرابری در شناسایی» است.
محمدمسعود سعیدی
چکیده
فراوان شدن گروه‌های نوپدید دینی و معنوی یکی از جلوه‌های عمومی تحولات دینی در دنیای معاصر است. اندیشمندان اجتماعی از نیمۀ دوم سدۀ بیستم، تا کنون راه‌های مختلفی را برای مطالعۀ این تحولات پیموده‌اند. بررسی چرایی و چگونگی شکل‌گرفتن این گروهها و پیوستن جوانان به این گروهها از مهمترین عرصه‌های پژوهش در این موضوع بوده است که در ...
بیشتر
فراوان شدن گروه‌های نوپدید دینی و معنوی یکی از جلوه‌های عمومی تحولات دینی در دنیای معاصر است. اندیشمندان اجتماعی از نیمۀ دوم سدۀ بیستم، تا کنون راه‌های مختلفی را برای مطالعۀ این تحولات پیموده‌اند. بررسی چرایی و چگونگی شکل‌گرفتن این گروهها و پیوستن جوانان به این گروهها از مهمترین عرصه‌های پژوهش در این موضوع بوده است که در این جا تحت عنوان تغییرآیین مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. روشِ مورداستفاده، تحلیل و استنتاج منطقی از پژوهش‌ها و یافتههای مربوط به قلمرو جامعهشناسی دین و حوزههای مرتبط است. هر چند، هنوز یک مدل یا نظریۀ مورد قبول عموم که به طور کامل ساز و کار تغییرآیینِ جوانان و پیوستن ایشان به جنبشهای دینی جدید را توضیح دهد وجود ندارد، مدلها و گونههای تغییرآیین که در این جا مطرح میشوند می‌توانند خطوط اصلی و گرایشهای اکثری را در مورد واقعیت فرایند تغییرآیین ترسیم کرده، پیش‌بینی و برنامهریزی فرهنگی را مستند نمایند.
محمد سعید ذکایی؛ مریم امن پور؛ اندیشه اکبری
چکیده
تحقیق حاضر درصدد است تا با رویکردی پساساختارگرایانه و نیز، روش دیرینه‌شناسی فوکویی، نقطة پیدایی مسئلۀ هویت زن در ایران و نیز، اصلیترین گفتمانهایی را که در برساخت زنانگی در ایران ایفای نقش کردهاند، بازشناسد. براساس یافتههای پژوهش حاضر، میتوان بازۀ تاریخی جنبش مشروطه تا پایان پهلوی اول را که از آن با عنوان فرآیند مدرنیته ...
بیشتر
تحقیق حاضر درصدد است تا با رویکردی پساساختارگرایانه و نیز، روش دیرینه‌شناسی فوکویی، نقطة پیدایی مسئلۀ هویت زن در ایران و نیز، اصلیترین گفتمانهایی را که در برساخت زنانگی در ایران ایفای نقش کردهاند، بازشناسد. براساس یافتههای پژوهش حاضر، میتوان بازۀ تاریخی جنبش مشروطه تا پایان پهلوی اول را که از آن با عنوان فرآیند مدرنیته در ایران یاد میشود، نقطۀ پیدایی مسئلۀ زنانگی و هویت زن در ایران بهشمار آورد. ضمن آنکه سه گفتمان اصلی قدرت (حاکمیت سیاسی) با بهره‌گیری از ابزار قانون و قوۀ قهریه، گفتمان دینی (عمدتا روحانیت تشیع) از طریق تفسیر آیات و احادیث و باب اجتهاد و نیز، گفتمان روشنفکری با استفاده از ادبیات و رمان، نگارش کتب و چاپ نشریات، مهمترین گفتمانهای تأثیرگذار در برساخت زنانگی در ایندوره بهشمار میروند. باوجوداین، هرسه گفتمان مزبور با غیریتسازی از گفتمان رقیب و تعریف مفاهیم خود در مرزبندی با دیگری و برجستهسازی تنها یکی از مؤلفههای هویتساز، تعریفی ایستا از زنانگی و هویت زن در ایران ارائه کرده و تلاش داشته‌اند تا فردیت و رؤیتناپذیری سوژههای منفرد زنان را در ایران سرکوب کنند. این در حالی است که نمایندگان گفتمان مقاومت زنانه بدون توجه به الزامات گفتمانی، با روایتهای زنانه و نیز، ترکیب و گزینش مؤلفههای هویتی هریک از این گفتمانها؛ یعنی ناسیونالیسم ایرانی، مذهب تشیع و مفاهیم مدرن همچون آزادی، برابری و پیشرفت، از یک‌سو بر آن بودهاند تا صدای حذفشدهی آنها شنیده شود و از سوی دیگر، با بهچالشطلبیدن سلطۀ این گفتمانها موجبات تضعیف آنها را فراهم آورده و سوژگی خود را به نمایش گذاردهاند.
جمشید میرزایی
چکیده
با نگاهی تاریخی - اجتماعی به جامعه ایران میتوان به این باور رسید که مناسک عاشورا و سوگواریهای محرّم جزء لاینفک فرهنگ این سرزمین محسوب میشود و میتوان آنها را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. با توجه به جایگاه محرم و عاشورا در تاریخِ اجتماعی و فرهنگ جامعه ایران، در نوشتار پژوهشی حاضر سعی بر این است که مناسک عاشورا با کمک ...
بیشتر
با نگاهی تاریخی - اجتماعی به جامعه ایران میتوان به این باور رسید که مناسک عاشورا و سوگواریهای محرّم جزء لاینفک فرهنگ این سرزمین محسوب میشود و میتوان آنها را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. با توجه به جایگاه محرم و عاشورا در تاریخِ اجتماعی و فرهنگ جامعه ایران، در نوشتار پژوهشی حاضر سعی بر این است که مناسک عاشورا با کمک یکی از ابزارهای تحلیلی برجسته در علوم اجتماعی یعنی مفهوم وبری «ایدهآل تایپ» بررسی شوند. از نظر وبر«هر سنخ آرمانی با تأکیدی یکجانبه بر یک یا چند دیدگاه و با ترکیب شمار بسیاری پدیده‌های فردی انضمامی پراکنده و جدا و کم وبیش موجود و گاهی غایب ساخته میشود که مطابق با آن دیدگاههای تأکیدشده یکجانبه و در قالب یک سازه تحلیلی یکپارچهای مرتب میشوند. این سازه ذهنی را در مفهوم خالصش در هیچ کجای واقعیت به صورت تجربی نمیتوان یافت...» با این اوصاف مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا مفهوم سنخ آرمانی وبر قابل انطباق بر مناسک سوگواریهای عاشورا هست؟ مهمترین یافتههای کاربست تجربی این مفهوم در عرصه سوگواریهای عاشورا چیست؟ روش پژوهشی ما در اینجا با توجه به ماهیت پژوهش، روش کیفی و استراتژی پژوهش، استراتژی استفهامی است. یعنی برای تفهم کنشِ کنشگران و سنخبندی آنها، روشی متناسب با مسئله پژوهش، مجموعه‌ای پویا از روش‌های کیفی (مشاهده مشارکتی، تکنیک مصاحبه عمقی، سنجش‌های غیرمزاحمی) را به کار بستهایم. برای نمونههای مورد بررسی از روش نمونهگیری نظری استفاده شده و معیار اشباع نظری، ملاک توقف مصاحبه بوده که بر این اساس با 32 نفر مصاحبه صورت گرفته است. برای تحلیل دادهها، از تکنیک تحلیل مضمون (کدگذاری، طبقه‌بندی دادهها و الگویابی درون- داده‌ای و برون- داده‌ای) استفاده شده تا به یک گونهشناسی تحلیلی دست یافت. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که جمعوری شده جکه میتوان کنشهای سوگواران را با عنایت به مفهوم سنخ آرمانی در چهار شکل: 1. سنت‌گرایان،2. شکل‌گرایان (فرم‌گرایان)،3. قومیت‌گرایان و4. نوگرایان دینی صورتبندی کرد. این چهار تیپ سوگواری از حیث گفتمان غالب، میزان استفاده از ساز و برگ در سوگواریها، هدف غالب، میزان دسترسی به صدا و سیما، چهره اصلی مجلس، پایگاه اصلی، ادبیات غالب، مخاطبان، زیستجهان، نوع اقتدار حاکم بر فضای سوگواری و... دارای تمایزات عمدهای هستند. البته این سنخ آرمانی یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و صورتبرداری از کنشگران این مناسک و مراسم می‌باشد و الزاماً به این معنی نیست که تمامی مختصات ذکر شده فقط در یک تیپ یافت میشود یا مرز دقیقی بین آنها وجود دارد.
زهرا مختاری نیا؛ فروزنده جعفرزاده پور؛ تهمینه شاوردی
چکیده
هر نوع سیاستگذاری اجتماعی مستلزم شناسایی دقیق موضوع است. ایران در طی دهه‌های مختلف سیاستهای متفاوتی در ارتباط با کنترل جمعیت اتخاذ و اجرا نموده است. این سیاست‌ها و اقدامات و برنامه‌های مرتبط با آنها تاثیرات و پیامدهای بسیار عمیقی بر خانواده و سلامت اعضای این کوچک‌ترین واحد اجتماعی و بالاخص زنان داشته است. هدف این پژوهش، شناسایی ...
بیشتر
هر نوع سیاستگذاری اجتماعی مستلزم شناسایی دقیق موضوع است. ایران در طی دهه‌های مختلف سیاستهای متفاوتی در ارتباط با کنترل جمعیت اتخاذ و اجرا نموده است. این سیاست‌ها و اقدامات و برنامه‌های مرتبط با آنها تاثیرات و پیامدهای بسیار عمیقی بر خانواده و سلامت اعضای این کوچک‌ترین واحد اجتماعی و بالاخص زنان داشته است. هدف این پژوهش، شناسایی سیاستهای نظام جمهوری اسلامی در خصوص جمعیت و پیامدهای آن بر بارداریِ ناخواسته زنان می‌باشد. روش این پژوهش، نظریه داده بنیاد می‌باشد که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 23 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه بارداری ناخواسته را داشتند به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و در دسترس و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، تعیین شد. از مجموع 850 داده خام، 452 مفهوم، 47 خرده مقوله و 15 مقوله اصلی از داده‌های اولیه استخراج شد. در نهایت دو پدیده محوری " نارضایتی از مداخله جویی دولتی" و " پشیمانی"، و پدیده انتخابی "بارداری‌های تحمیلی" به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می‌داد، انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل بوجود آوردن بارداری‌های تحمیلی در مشارکت کنندگان، تحمیل هزینه‌های جلوگیری به زوجین می‌باشد. شرایط مداخله‌گر این پدیده "فقر و گرانی" می‌باشد. استراتژی‌های مشارکت کنندگان عبارت بود از درخواست بسته‌های حمایتی خاص و سرکوب خواسته‌ها که پیامدهای این پدیده، فشار بر قشر کم درآمد و نارضایتی می‌باشد.
محمد سعید ذکایی؛ سیمین ویسی
چکیده
مردانگی بهعنوان قالبی ارزشی، هنجاری و رفتاری به درجات زیادی برآمده از روابط گفتمانی است. بسط شبکههای اجتماعی مجازی در دهه اخیر زمینه تکثر و صفآرایی گفتمانهای رقیبی از مردانگی را مهیا ساخته است. با اتکا به روش قومنگاری مجازی و تحلیل نشانهشناختی و مضمونی به دنبال شناسایی سنخهای مردانگی در فضای مجازی، گفتمانهای ...
بیشتر
مردانگی بهعنوان قالبی ارزشی، هنجاری و رفتاری به درجات زیادی برآمده از روابط گفتمانی است. بسط شبکههای اجتماعی مجازی در دهه اخیر زمینه تکثر و صفآرایی گفتمانهای رقیبی از مردانگی را مهیا ساخته است. با اتکا به روش قومنگاری مجازی و تحلیل نشانهشناختی و مضمونی به دنبال شناسایی سنخهای مردانگی در فضای مجازی، گفتمانهای حاکم بر آنها و روابط میان آنها هستیم. سنخهای اصلی استخراجشده شامل مردانگی هژمونیک، همدست، فرودست و حاشیهای و خردهسنخهای آنها هستند. صورت بدیل مردانگی فعالِ ضدِتبعیض با آرمان برابری دو جنس و صورت بریکولاژگونه (همپیوندی) مردانگی هژمونیک جدید نیز شناخته شد که به دنبال ترکیب عناصر مردانگی هژمونیک سنتی با عناصر جدیدتر برای تداوم بخشیدن به تفوق مردانه است. سنخها جهانشمول و برخی نیز بومی بودند. مردان ایرانی در زمینه پیچیده فرهنگی-تاریخی و نیز ساختارهای اقتصادی و سیاسی موجود دست به ترکیب عناصر هویتی خویش میزنند. بنابراین سلسلهمراتب میان انواع مردانگی، کنشگریهای آنها در مواجهه با یکدیگر و سایر صورتها و نیز در مواجهه با ساختارهای کلان، بصورت قدرت/ مقاومت و تاکتیک/ استراتژی، و نیز برخی مکانیسمهای آنها پیچیدگیهای بیشتری یافته و صورت ایرانی پیدا کردهاند.
وحید مزیدی شرف آبادی؛ عبدالحسین کلانتری؛ محمد مبارکی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی مناسبات بین ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا انجام شده است. روش تحقیق، کیفی و جامعه مورد مطالعه کلیة ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا در محدوده بازار بزگ تهران بودند. روش نمونه گیری هدفمند و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته با 25 نفر از مطلعان کلیدی بود. با توجه به اسناد و داده های میدانی، سه سطح از ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی مناسبات بین ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا انجام شده است. روش تحقیق، کیفی و جامعه مورد مطالعه کلیة ذینفعان طرح ترافیک و آلودگی هوا در محدوده بازار بزگ تهران بودند. روش نمونه گیری هدفمند و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته با 25 نفر از مطلعان کلیدی بود. با توجه به اسناد و داده های میدانی، سه سطح از ذینفعان «قطعی، فرعی و مداخله گر» شناسایی شد. این ذینفعان در مواجهه با طرح ترافیک و آلودگی هوا مناسباتی را اتخاذ کرده اند که عبارتند از: نادیدگی و اعراض، جبران سازی و حداکثرسازی منافع، نگاه دستوری و تجویزی، مشارکت آینده نگرانه، تقابل فعالانه، بیتفاوتی و تماشاگری منفعلانه، اقناع و خشنودسازی. نتایج نشان می‌دهد سیاست شهری با ارائه سیاست یکسان، نوعی اجبار به اطاعت را بر ذینفعان تحمیل کرده است. به منظور کاهش مناسبات منفی بین ذینفعان، باید به احیاء ساختار محلهای دست زد تا از این طریق به همراهسازی ذینفعان امیدوار بود.
سورن مصطفائی؛ اسماعیل عالی زاد
چکیده
این مقاله به‌رابطۀ انسان و طبیعت در اندیشه و شعر سهراب سپهری و مهدی اخوان ثالث می‌پردازد. دو دفتر «صدای پای آب» و «حجم سبز» از سپهری و سه دفتر «زمستان»، «آخر شاهنامه» و «از این اوستا» از اخوان ثالث انتخاب گردیده‌است. در این مقاله از برخی نظریه‌پردازان مکتب رمانتیسم، به‌خصوص ژان ژاک روسو استفاده شده‌است. ...
بیشتر
این مقاله به‌رابطۀ انسان و طبیعت در اندیشه و شعر سهراب سپهری و مهدی اخوان ثالث می‌پردازد. دو دفتر «صدای پای آب» و «حجم سبز» از سپهری و سه دفتر «زمستان»، «آخر شاهنامه» و «از این اوستا» از اخوان ثالث انتخاب گردیده‌است. در این مقاله از برخی نظریه‌پردازان مکتب رمانتیسم، به‌خصوص ژان ژاک روسو استفاده شده‌است. رویکرد این پژوهش بین‌رشته‌ای و روش آن تحلیل محتوای کیفی از نوع مضمونی، که نخست به‌شیوۀ قیاس به‌ردیابی مفاهیم ملاحظات نظری پرداخته که از مهمترین آنها میتوان به‌نظم‌مندی طبیعت اشاره کرد که در اشعار سپهری حضور پررنگی دارد. دوم به‌شیوۀ استقرا، مفاهیم و مقولاتی را که در پیوند با رابطۀ انسان و طبیعت بوده و در ملاحظات نظری نیامده، استخراج شده‌است. با تکیه بر این دو منطق پژوهشی و کاربست روش تحلیل محتوای مضمونی دو سازۀ مفهومی «طبیعت‌گرایی» و «دگردیسی رابطۀ انسان و طبیعت» بهدست آمد که بین اشعار سپهری و اخوان ثالث مشترک است، اما هر کدام تلقی خاص خود را نسبت به این مفاهیم دارند. وجه ممیزۀ اشعار سپهری در این مورد توجه به‌تمامی عناصر طبیعی و ارجح ندانستن یکی بر دیگری یا به‌عبارت روشن‌تر، اهمیت به «کلیت طبیعت» و در اشعار اخوان ثالث، «هم‌سرنوشتی انسان و طبیعت» است. گذشته از این، نوع مواجهه سپهری و اخوان ثالث با طبیعت، در تضاد با زمانۀ آنها و در تقابل با گفتمان حاکم و اندیشۀ پیشرفت مسلط بر آن قراردارد.
جامعه شناسی
رضا تسلیمی طهرانی
چکیده
مسئله اصلی پژوهش حاضر توصیف و تحلیل چگونگی برآمدن طبقه ی متوسط جدید در ایران از طریق مطالعه و بررسی شاخص ها و مولفه های مرتبط با سبک زندگی مانند معماری، اوقات فراغت، روابط اجتماعی و ... در بازه ی زمانی سالهای 1300-1320ه.ش و دستیابی به جهان بینی، معانی، ارزش ها و اندیشه های اعضای این طبقه در دوره زمانی ذکر شده است. در پژوهش ...
بیشتر
مسئله اصلی پژوهش حاضر توصیف و تحلیل چگونگی برآمدن طبقه ی متوسط جدید در ایران از طریق مطالعه و بررسی شاخص ها و مولفه های مرتبط با سبک زندگی مانند معماری، اوقات فراغت، روابط اجتماعی و ... در بازه ی زمانی سالهای 1300-1320ه.ش و دستیابی به جهان بینی، معانی، ارزش ها و اندیشه های اعضای این طبقه در دوره زمانی ذکر شده است. در پژوهش حاضر به منظور دستیابی به هدف های تحقیق از روش تاریخی با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است.
بر اساس یافته های این پژوهش، تحولات معماری و شهرسازی در دورهی پهلوی اول و بازخوانی و تحلیل رمان های نوشته شده از سوی نویسندگان شاخص این دوره از چگونگی ظهور تمایزهای طبقاتی، شکل گیری طبقه متوسط جدید و سبک زندگی متناظر با آن خبر می دهد. در این راستا، اتکا به معیارهای جدید معماری در بنای ساختمان های عمومی و خصوصی و امکانات و فضاهای جدید شهری مانند سینماها، کافه ها و مغازه ها در کنار برجسته شدن موضوع هایی مانند حضور زنان در زندگی اجتماعی، تحصیل و اشتغال زنان، عشق و ازدواج به سبک جدید و پدید آمدن مشکل های خانوادگی و مسائل اجتماعی نوظهور نشان دهنده چگونگی ظهور این طبقه و سبک زندگی اعضای آن است. بررسی ها و تحلیل های صورت گرفته در این پژوهش نشان می دهد که جهان بینی و ارزش های اعضای طبقه ی متوسط جدید را میتوان در حول مولفه هایی مانند فردگرایی، ناسیونالیسم و تجددگرایی مشخص نمود.
محمدرضا معمارباشی؛ محمد فرهادی؛ سیاوش قلی‌پور
چکیده
مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعۀ حاشیه‌نشین‌سازی از منظر اقتصادسیاسی است. از این منظر استدلال می‌کند حاشیه‌نشینی‌شدگی پدیده‌ای برساخته و حاصل مکانیزم‌های پنهانِ انباشت و گردش سرمایه است که دولت از عاملان مهم آن در ایران است. روش تحقیق بر قیاس نظریۀ متبوع تحقیق، انتقادی است و از انواع داده‌های موجود بهره می‌برد. روش تحلیل، جستوجوی ...
بیشتر
مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعۀ حاشیه‌نشین‌سازی از منظر اقتصادسیاسی است. از این منظر استدلال می‌کند حاشیه‌نشینی‌شدگی پدیده‌ای برساخته و حاصل مکانیزم‌های پنهانِ انباشت و گردش سرمایه است که دولت از عاملان مهم آن در ایران است. روش تحقیق بر قیاس نظریۀ متبوع تحقیق، انتقادی است و از انواع داده‌های موجود بهره می‌برد. روش تحلیل، جستوجوی دلالتهای نظری داده‌های موجود با راهنمایی نظریه تحقیق است. نتیجه پژوهش حاکی است حاشیهنشینشدگی پیامد تاریخ طولانی طرد با مکانیسمهای مختلف بوده که طرد اقتصادی از مهمترین آنهاست. طرد اجتماعی و فرهنگی بر بستر اقتصاد، مناسبات موجود را طبیعیسازی کرده و موجه مینماید. بر این اساس هر ارادهای برای مواجهه با حاشیننشینسازی نیازمند توجه به مناسبات کلان اقتصادسیاسی است. اقتصادسیاسی رشته پیوند مسائل محلی و بین‌المللی است؛ در حالی که حاشیهنشینشدگی در جهان رو به کاهش گذاشته در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.
علیرضا ذاکری
چکیده
مسئلۀ این مقاله توضیح به وجود آمدن صور نوین بیگانگی در دورۀ پست‌مدرن است. به این منظور پس از بیان منظور از دورۀ پست‌مدرن و شرح نظریه‌های شکل‌گرفته در آن، به توضیح دو مفهوم «بیگانگی» و «بیگانگی پست‌مدرن» پرداخته‌ایم. در نهایت منطق به وجود آمدن «بیگانگی پست‌مدرن» را شرح داده‌ایم. این مقاله مدعی است در دورۀ پست‌مدرن ...
بیشتر
مسئلۀ این مقاله توضیح به وجود آمدن صور نوین بیگانگی در دورۀ پست‌مدرن است. به این منظور پس از بیان منظور از دورۀ پست‌مدرن و شرح نظریه‌های شکل‌گرفته در آن، به توضیح دو مفهوم «بیگانگی» و «بیگانگی پست‌مدرن» پرداخته‌ایم. در نهایت منطق به وجود آمدن «بیگانگی پست‌مدرن» را شرح داده‌ایم. این مقاله مدعی است در دورۀ پست‌مدرن مفهوم «تفاوت» به یکی از محوریترین مفاهیم نظری بدل شد. پستمدرنیسم با نقد کلانروایتهای مدرن، به دنبال به رسمیتشناختن امر خاص، امر به حاشیه رفته و امر فرهنگی بود. در این فضا نظریهپردازی دربارۀ تفاوت همگام با جنبشهای فرودستانی نظیر زنان، سیاهان و مخالفان استعمار پیش رفت. اما تمرکز بر مفهوم تفاوت به تولید شکلهایی از دانش و آگاهی انجامید که از درک شباهت خود با دیگری ناتوان بود. «بیگانگی پست‌مدرن» باعث شد هم نظریات علوم اجتماعی و هم جنبشهای جدید اجتماعی از درک منطق عمل سرمایهداری نئولیبرال و پیوندهای میان آن با پستمدرنیسم فرهنگی بازمانند.
جامعه شناسی
سیدعلیرضا افشانی؛ حسن سلمانی؛ حمیده شیری محمدآباد
چکیده
در سالهای اخیر پرداختن به بدن و چگونگی مدیریت آن در جامعه مصرفی مدرن به یکی از موضوعات اساسی مطالعات اجتماعی-فرهنگی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر سنجش میزان مدیریت بدن و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین جوانان شهر یزد بوده است. جمعیت آماری پیمایش، جوانان 35-18 سالۀ شهر یزد بودند که ۳۸۴ نفر از آنها با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب ...
بیشتر
در سالهای اخیر پرداختن به بدن و چگونگی مدیریت آن در جامعه مصرفی مدرن به یکی از موضوعات اساسی مطالعات اجتماعی-فرهنگی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر سنجش میزان مدیریت بدن و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین جوانان شهر یزد بوده است. جمعیت آماری پیمایش، جوانان 35-18 سالۀ شهر یزد بودند که ۳۸۴ نفر از آنها با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته‌اند. یافتههای تحقیق نشان داد که میانگین نمرات مدیریت بدن پاسخگویان (56/2) در سطح کمتر از متوسط است و رابطه مثبت و معناداری بین مدیریت بدن و پذیرش اجتماعی بدن، سرمایه جنسی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، جنسیت و رابطه منفی و معناداری بین مدیریت بدن و تصور از بدن وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشانگر آن است که متغیرهای مستقل 1/36 درصد از مدیریت بدن را تبیین نموده و بیشترین تأثیر مربوط به متغیر پذیرش اجتماعی بدن است.
مینا جلالی؛ علی هاشمیان فر
چکیده
به دنبال اهمیت مطالعه مهاجرت به مثابه یک امکان در ادبیات متأخر مهاجرت، مفاهیمی چون «اشتیاق به مهاجرت» و «اشتیاق به ماندن» مورد توجه قرار گرفت. اشتیاق به مهاجرت اولویت مهاجرت نسبت به ماندن تعریف شده است که در روایت زندگی‌نامه‌ای افراد برساخت میشود. بر این اساس در این مطالعه سعی کرده‌ایم با بهره‌گیری از روایت‌پژوهی ...
بیشتر
به دنبال اهمیت مطالعه مهاجرت به مثابه یک امکان در ادبیات متأخر مهاجرت، مفاهیمی چون «اشتیاق به مهاجرت» و «اشتیاق به ماندن» مورد توجه قرار گرفت. اشتیاق به مهاجرت اولویت مهاجرت نسبت به ماندن تعریف شده است که در روایت زندگی‌نامه‌ای افراد برساخت میشود. بر این اساس در این مطالعه سعی کرده‌ایم با بهره‌گیری از روایت‌پژوهی و انجام مصاحبه روایی با تعدادی از مهاجران بالقوه، اشتیاق آنها به مهاجرت را توصیف و تفسیر نماییم. مشارکت‌کنندگان به شیوه هدفمند از بین جوانان 20 تا 40 سال ساکن در شهر اصفهان انتخاب شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که مضامین اشتیاق به ترک وطن در روایت زندگی‌نامه‌ای مشارکت‌کنندگان در سه بخش نقاط عطف، پیشاروایت‌ها و دلایل پیش‌نگرانه قابل برساخت است. نقاط عطف، اغلب با تفسیر راوی از کنش یا رخدادی مشخص در گذشتة زندگی‌نامه‌ای‌اش شکل می‌گیرد که لحظه‌های سرنوشت‌ساز تصمیم او به مهاجرت بوده است؛ این کنش‌ها و رخدادها، شوق‌واره او را به پیش می‌برد و به سایر پیشاروایت‌ها یا دلایل برای مهاجرت منجر میشود. پیشاروایت‌ها، دیگر دلایل مشتاقان برای ترک وطن است که از بازاندیشی در سایر تجارب شخصی یا دانش و آگاهی‌‌شان نسبت به زمینه‌ای که در آن زندگی می‌کنند برساخت میشود. دلایل پیش‌نگرانه نیز در ادامه عقلانیت عملی مشتاقان به مهاجرت، توصیف کننده پیش‌بینی آینده زندگی در کشور مقصد یا آینده زندگی در سرزمین مادری است.
مهلا محمدی؛ حسین اکبری؛ مجید فولادیان
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرایند داغننگ در بستر جامعه ایران، به بررسی سیستماتیک ادبیات این حوزه پرداخته است. بنابراین پس از طی فرایند سه مرحلهای مرور سیستماتیک، 66 مقاله جهت مطالعه شناسایی شد. براساس نتایج، داغننگ شامل سه مرحله برچسب، پاسخ و پیامد است که در جریان برهم‌کنشی‌ها در بستر اجتماعی، به صورت برچسب و اظهارات کنایه ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرایند داغننگ در بستر جامعه ایران، به بررسی سیستماتیک ادبیات این حوزه پرداخته است. بنابراین پس از طی فرایند سه مرحلهای مرور سیستماتیک، 66 مقاله جهت مطالعه شناسایی شد. براساس نتایج، داغننگ شامل سه مرحله برچسب، پاسخ و پیامد است که در جریان برهم‌کنشی‌ها در بستر اجتماعی، به صورت برچسب و اظهارات کنایه آمیز مانند توهین و تحقیر، رفتارهای نامناسب مانند خشونت کلامی و اشاره مانند نگاههای سنگین بروز می‌کند. در مرحله بعد فرد به اتخاذ تدابیر برهمکنشی مانند آگاهسازی یا غیربرهمکنشی مانند پنهانکردن و انزواطلبی، جهت مدیریت هویت خودمیپردازد. آخرین مرحله، طیف وسیع پیامدهای منفی فردی مانند بروز احساسات منفی و اجتماعی مانند طرد و تبعیض است که با داشتن ظرفیت ایجاد چالش در هویت اجتماعی، افراد را از جریان طبیعی زندگی حذف و از حقوق انسانی و شهروندی محروم می‌کند
امید جهانگیری؛ یونس نوربخش
چکیده
شاید بزرگ‌ترین پیکار در مقام نقد دوران پهلوی برای دیگری‌ها(کُردها)، پیکار برای احقاق حق به یادآوردن حضور خود در تاریخ باشد . از این رو روایت و بازگو کردن مناطق کُردنشین بیش از هر زمان دیگری در نسبت با حکومت پهلوی و وقایع آن دوران ضرورت یافته است. پرسش جامعه شناختی اساسی این پژوهش این است که حکومت پهلوی اول با هدف مدرنیزاسیون ایران یا ...
بیشتر
شاید بزرگ‌ترین پیکار در مقام نقد دوران پهلوی برای دیگری‌ها(کُردها)، پیکار برای احقاق حق به یادآوردن حضور خود در تاریخ باشد . از این رو روایت و بازگو کردن مناطق کُردنشین بیش از هر زمان دیگری در نسبت با حکومت پهلوی و وقایع آن دوران ضرورت یافته است. پرسش جامعه شناختی اساسی این پژوهش این است که حکومت پهلوی اول با هدف مدرنیزاسیون ایران یا به تعبیری ترویج ناسیونالیسم باستانگرا و به میانجیِ مکانیسمی تحت عنوان آشتی با گذشته خاطره را از سوبژکتیویتة دیگریهایش(کردها) زدوده است. هدف از این پژوهش پیوندی دوباره با گذشتهای است که پیوستگیِ میان دیگری‌ها را بازیابی و احیا می‌کند. مکانیسمهایی که این پژوهش به مثابة منطق درونی فرایند انهدام خاطره بازشناخته است شامل دیالکتیک ابداع سنت و انهدام خاطره کُردها، دیالکتیک آموزش و سوژه/ابژه کُردها، جغرافیای تخیلی و انهدام خاطره/ مکان کُردها،تروما و تاریخ سکوت کُردها
بتول محمودمولائی‌کرمانی؛ حسین میرزایی؛ مجتبی میرزایی
چکیده
وبر تلاش نمود که ضمن تاکید سنت ایده‌آلیستی آلمانی بر ذهن، آن را بهرویکرد اثباتی و پوزیتویستی نیز پیوند زند. روش‌شناسی وبر، بهشیوه تفهمی و تفسیری بهرفتار انسان می‌پردازد و چه بسا از نظر وبر، کردار، زمانی رفتار انسانی محسوب میشود که دارای ویژگی و مشخصه عقلانیت باشد. در روش‌شناسی وی ویژگی‌های رفتار انسانی زمانی قابل بررسی ...
بیشتر
وبر تلاش نمود که ضمن تاکید سنت ایده‌آلیستی آلمانی بر ذهن، آن را بهرویکرد اثباتی و پوزیتویستی نیز پیوند زند. روش‌شناسی وبر، بهشیوه تفهمی و تفسیری بهرفتار انسان می‌پردازد و چه بسا از نظر وبر، کردار، زمانی رفتار انسانی محسوب میشود که دارای ویژگی و مشخصه عقلانیت باشد. در روش‌شناسی وی ویژگی‌های رفتار انسانی زمانی قابل بررسی و ادراک است که قابل تفسیر نیز باشند. هدف این مقاله بررسی روش‌شناسی وبر بهمنظور استخراج مهمترین ویژگی‌های آن بود تا با استفاده از آنها بهگونه‌ای بهتر بتوان بهشناخت و تحلیل مسایل اجتماعی پرداخت. روش مورد استفاده در این تحقیق اسنادی می‌باشد و تلاش گردید تا با کندوکاو هرچه بیشتر بتوان بهشناخت بیشتر ویژگی‌های روش‌شناسی وی پی برد. در نهایت ویژگی‌هایی چون تفکیک پدیده اجتماعی و طبیعی از حیث ماهیت و روش خاص مطالعه، چند بعدی دیدن پدیدهها، توجه بهبحث احتمال در روابط بین پدیدهها، حرکت بین سطوح خرد و کلان پدیدهها، تاکید همزمان بر روش‌های کمی و کیفی، ساخت ابزار مفهومی و نمونههای مثالی، توجه بهموضوع ارزش در تحقیقات، اتخاذ رویکرد بینارشتهای در تحلیل‌ها و در نظر گرفتن بسترهای پنهان اما موثر و تاثیرگذار در بروز پدیده‌های اجتماعی و متعهد بودن بهفهم مساله، شناخت علل و پیامدهای آن از نکات ارزشمند قابل استفاده در بررسی مسایل جامعه ایرانی است.
علیرضا بختیاری؛ حجیه بی بی رازقی نصرآباد؛ ملیحه علی مندگاری؛ عباس عسکری ندوشن
چکیده
تحولات سن ازدواج در ایران که در بستر تغییرات گسترده ساختاری و نگرشی دهه‌های اخیر رخ داده است، در پژوهش‌های مختلفی مطالعه شده، اما تاکنون تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. این پژوهش با هدف مطالعه تعیین کننده‌های سن قصد شده ازدواج جوانان هرگز ازدواج‌نکرده در شهر اصفهان صورت پذیرفت. نمونه تحقیق ...
بیشتر
تحولات سن ازدواج در ایران که در بستر تغییرات گسترده ساختاری و نگرشی دهه‌های اخیر رخ داده است، در پژوهش‌های مختلفی مطالعه شده، اما تاکنون تعیین‌کننده‌های سن قصد شده ازدواج کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. این پژوهش با هدف مطالعه تعیین کننده‌های سن قصد شده ازدواج جوانان هرگز ازدواج‌نکرده در شهر اصفهان صورت پذیرفت. نمونه تحقیق 400 نفر از جوانان مجرد واقع در سنین 35-18 ساله در شهر اصفهان می‌باشند. دادهها به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه در سال 1399 جمع‌آوری گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته‌ها نشان داد میانگین سن قصد شده ازدواج در شهر اصفهان برای پسران 2/28 و برای دختران 6/26 سالگی است در حالی که سن مطلوب ازدواج پایین‌تر از میانگین سن قصدشده برای ازدواج آنان است. شکاف موجود بیانگر این مطلب می‌باشد که مسئله ازدواج تحت تاثیر عوامل زیادی می‌باشد که براساس یافته‌ها، متغیرهای پایبندی دینی، سابقه کار و هدایت دوستان دارای رابطه ای معنادار با سن قصد شده ازدواج دختران هستند و متغیرهای تحصیلات، پایبندی دینی و طبقه اجتماعی-اقتصادی نیز دارای رابطه‌ی معنادار با سن قصد شده ازدواج پسران هستند. در مجموع، بر اساس نتایج این مطالعه، در کنار عوامل اقتصادی، تغییرات ارزشی و نگرشی هم در سن قصد شده ازدواج اهمیت دارد و با توجه به بالا بودن سن قصد شده ازدواج، تسهیل ازدواج جوانان و تشویق آنها به ازدواج در سن مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
